مقاله پژوهشی
اقتصاد هنر
سمیرا اجتهادی؛ محمدعلی ابوترابی؛ مهدی حاج امینی
چکیده
این مقاله به بررسی اثر زیرساختارهای منتخب بازار هنر خوشنویسی بر درآمد هنری خوشنویسان مقیم شهر مشهد میپردازد. از آنجاکه زیرساختارها در علم اقتصاد بسیار گسترده و متنوع و بررسی تمامی آنها در قلب یک پژوهش ناممکن است، یکی از مهمترین زیرساختارهای موجد هر یک از شش ستون محیط نهادی، محیط کسبوکار، جانب عرضه، جانب تقاضا، ...
بیشتر
این مقاله به بررسی اثر زیرساختارهای منتخب بازار هنر خوشنویسی بر درآمد هنری خوشنویسان مقیم شهر مشهد میپردازد. از آنجاکه زیرساختارها در علم اقتصاد بسیار گسترده و متنوع و بررسی تمامی آنها در قلب یک پژوهش ناممکن است، یکی از مهمترین زیرساختارهای موجد هر یک از شش ستون محیط نهادی، محیط کسبوکار، جانب عرضه، جانب تقاضا، ساختار بازار و دسترسی به بازار انتخاب شده است. برای انجام این پژوهش از روش تحلیل واریانس (ANOVA) یکعاملی و دوعاملی استفاده شده و یافتهها دلالت بر آن دارند که چهار زیرساختار چندشغله بودن، درآمد روانی، کمشدن کاربرد خوشنویسی و سهم نمایشگاهها و اکسپوها و همچنین چهار اثر متقابل چندشغله بودن ـ درآمد روانی، چندشغله بودن ـ سطح بازار، چندشغله بودنـ سهم نمایشگاهها و اکسپوها، ساختار بازارـ بیثباتی قوانین و مقررات بهطور معنیداری تفاوت میان سطوح درآمد خوشنویسان را توضیح میدهند. علاوه بر پیشنهاد سیاستهای لازم برای افزایش درآمد هنرمندان، بهعنوان شرط کافی اثربخشی این سیاستها پیشنهاد میشود «یک ناظر مقرراتی یکپارچه» به شکل وزارتخانهای واحد برای بخش خلاق در ایران ایجاد شود.
مقاله پژوهشی
فرهنگی
فاطمه زمانی؛ مژگان میرحسینی
چکیده
انسانشناسی فرهنگی به ارتباط فرهنگ با نظامهای مختلف یک جامعه همانند سیاست، آیین و رسوم مذهبی، باورهای عامه، نظام طبقاتی، تمایزات جنسیتی و غیره میپردازد. سهخشتیهای کرمانجی یکی از قالبهای شعری ادبیات عامه خراسان شمالی است که به گویش کرمانجی سروده میشود. این قالب شعری از گذشته تاکنون محمل اندیشهها، باورها، آیین ...
بیشتر
انسانشناسی فرهنگی به ارتباط فرهنگ با نظامهای مختلف یک جامعه همانند سیاست، آیین و رسوم مذهبی، باورهای عامه، نظام طبقاتی، تمایزات جنسیتی و غیره میپردازد. سهخشتیهای کرمانجی یکی از قالبهای شعری ادبیات عامه خراسان شمالی است که به گویش کرمانجی سروده میشود. این قالب شعری از گذشته تاکنون محمل اندیشهها، باورها، آیین و رسوم سرایندگانش بوده است؛ از اینرو در مقاله حاضر با روش توصیفیـ تحلیلی بر پایه نظریه انسانشناسی فرهنگی، کاربردیـ ساختاری، درصدد پاسخدادن بدین پرسش است که نظم پدیداری و اعتقادی فرهنگ در سهخشتیهای کرمانجی کدام است و ساختار و کارکرد هریک از آنها چگونه قابل تحلیل و واکاوی است. بدین منظور با استناد به منابع کتابخانهای 1000 نمونه سهخشتی، گزینش و پربسامدترین نمودهای فرهنگی استخراج و سپس تحلیل شدهاست. نتیجه این بررسی نشان میدهد نظام خانوادگی کرمانجها مبتنی بر خانواده گسترده و پدرتبار است. الگوی ازدواج در بین آنان درونهمسری و بهندرت در خانوادههای ثروتمند به صورت چندهمسری است. همچنین جنسیت بر نوع وظایف افراد خانواده تأثیرگذار است مردان وظیفه حفاظت از زنان و کودکان و احشام را داشتند و زنان وظیفه تهیه محصولات دامی، پخت غذا و آوردن آب از چشمه، بافندگی و غیره داشتند. تحلیل نظم اعتقادی فرهنگ (باورها، عقاید و مذهب) در سهخشتیها نشان میدهد که علاوه بر پذیرش مذهب تشیع، برخی از باورهای کهن، مانند اعتقاد به سحر و جادو و وجود حیوانات و گیاهان توتمی (شتر و میش سفید، گل محمدی و لاله) در بین ایشان تداوم یافتهاست. انواع پوششهای یادشده در این اشعار مانند شلیوار، پیراهن و روسری، متناسب با اعتقادات مذهبی و نیز حاکی از مبادلات تجاری کرمانجهای خراسان با اقوام و مناطق دیگر ایران است. بازیهای یادشده در سهخشتیها مانند اسبدوانی و پشمریسی، دلالت بر تأثیر شرایط زیستبومی و جنسیت بر آن دارد.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی شهری
ملیحه صلاحی؛ براتعلی خاکپور
چکیده
آثار و ابنیه تاریخی ضمن ارائه جلوههایی از معماری و تمدن ایرانیـ اسلامی، عرصههای چندگانه توسعه را تحتالشعاع قرار داده و پایداری را در مناطق به ارمغان میآورد. شهرستان کلات بهعنوان تلاقیگاه منحصربهفرد تاریخ، فرهنگ و جغرافیا، مقصدی است مطلوب برای گردشگری؛ اما تعدادی از آثار تاریخیِ آن اعم از ابنیه، محوطهها و تپههای ...
بیشتر
آثار و ابنیه تاریخی ضمن ارائه جلوههایی از معماری و تمدن ایرانیـ اسلامی، عرصههای چندگانه توسعه را تحتالشعاع قرار داده و پایداری را در مناطق به ارمغان میآورد. شهرستان کلات بهعنوان تلاقیگاه منحصربهفرد تاریخ، فرهنگ و جغرافیا، مقصدی است مطلوب برای گردشگری؛ اما تعدادی از آثار تاریخیِ آن اعم از ابنیه، محوطهها و تپههای تاریخی، در سایه غفلت، از نقش مؤثری که میتوانند در رونق گردشگری و توسعه پایدار منطقه داشته باشند، بهدور مانده و در معرض تخریب قرار گرفتهاند؛ درنتیجه این پژوهش کاربردی با هدف سنجش وضعیت کنونی گردشگری میراث فرهنگی در شهرستان (با تأکید بر آثار و ابنیه تاریخی آن)، منطبق بر روش توصیفیـ تحلیلی و به دو شیوه کتابخانهای (برای شناخت پیشینه نظری و تجربی) و پیمایشی به جمعآوری اطلاعات پرداخته است؛ بهگونهای که از ابزار مشاهده و فیشبرداری برای شناخت عینی محیط بهره برده شد و با توزیع تصادفی 96 پرسشنامه در میان کاربران و تبدیل دادههای کیفی به کمی جهت احصای امتیاز زیرمعیارها و نیز توزیع 11 پرسشنامه به روش گلولهبرفی در میان خبرگان و انجام تحلیل سلسلهمراتبی اِیاِچپی بر روی دادهها جهت احصای امتیازهای معیارها و مؤلفهها و درنهایت ضرب و ادغام وزنهای نهایی دو دسته فوق در یکدیگر، امتیاز و اولویت نهایی مؤلفهها در توسعه این گونه گردشگری در شهرستان به دست آمد؛ نتایج نظرسنجی از خبرگان و کاربران بیانگر شرایط نامطلوب اینگونه گردشگری در حال حاضر منطقه است که از نظر آنها تنها مؤلفههای تعاملات اجتماعی میان جامعه میزبان و گردشگران، مدیریتیـ سازمانی و هویت تاریخی منشعب از میراث فرهنگی مطلوب است و سایر مؤلفهها در وضعیتی نامطلوب به سر میبرند؛ در این میان، ساماندهی و بهبود مؤلفههای زیرساختهای گردشگری (امتیاز 036/0-)، بودجه و اعتبار (امتیاز 021/0-)، بهداشت و پاکیزگی محیط (امتیاز 012/0-)، بهترتیب درجه عدم مطلوبیت، اولویتهای مورد توجه جهت توسعه اینگونه گردشگری در شهرستان هستند.
مقاله پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
جواد میکانیکی؛ رضا دری
چکیده
نواحی روستایی با شروع روند رشد یکنواخت جمعیت در آغاز قرن نوزدهم و تشدید شهرنشینی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، بخش عمدهای از جمعیت خود را به نفع شهرهای کوچک و بزرگ از دست دادهاند. کاهش حس تعلق مکانی بهعنوان یکی از علل آن بهصورت مشکل و مسئلهای تازه برای انسان مطرح شده است که شناخت بیشتر آن به پژوهشگران و برنامهریزان ...
بیشتر
نواحی روستایی با شروع روند رشد یکنواخت جمعیت در آغاز قرن نوزدهم و تشدید شهرنشینی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، بخش عمدهای از جمعیت خود را به نفع شهرهای کوچک و بزرگ از دست دادهاند. کاهش حس تعلق مکانی بهعنوان یکی از علل آن بهصورت مشکل و مسئلهای تازه برای انسان مطرح شده است که شناخت بیشتر آن به پژوهشگران و برنامهریزان در حل چالشهای پیشِرو یاری میرساند. هدف پژوهش حاضر مطالعه تأثیر مؤلفههای اجتماعی و کالبدی مؤثر بر احساس تعلق مکانی بر پایداری جمعیتی سکونتگاههای روستایی مرزی شهرستان سربیشه است. این پژوهش بر مبنای ماهیت از نوع توصیفیـ تحلیلی با رویکرد پیمایشی و از حیث هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. مبانی نظری و اطلاعات مرتبط با پیشینه پژوهش بهروش کتابخانهای تدوین شد و در مرحله بعد، جمعآوری اطلاعات محیطی بهصورت پیمایشی و تکمیل پرسشنامه محققساخته از خانوارهای روستایی ساکن در روستاهای مرزی شهرستان سربیشه انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 29 روستای مرزی شهرستان سربیشه و مشتمل بر 1394 خانوار است. روش نمونهگیری در سطح خانوار از نوع احتمالی و تصادفی ساده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 253 خانوار است. در تجزیهوتحلیل دادههای حاصل از عملیات پیمایشی، از آمارههای توصیفی (میانگین، انحراف معیار و ضرایب تغییرات) و برای آزمون فرضیات از آمار استنباطی شامل (آزمون دوجملهای) استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد مؤلفههای اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی بر احساس تعلق مکانی در حد زیادی تأثیرگذار است؛ همچنین مؤلفه کالبدی که بر تعلق مکانی خانوارهای روستایی تأثیر اندکی در پایداری جمعیتی و ماندگاری روستاییان در سکونتگاههای مرزی محدوده مورد مطالعه داشته است.
مقاله پژوهشی
علوم تربیتی و روانشناسی
حسین رضا نخعی؛ محمد حسن غنی فر؛ فاطمه شهابی زاده
چکیده
بروز رفتارهای ضداجتماعی، سبب نقض قوانین اجتماعی و برهمخوردن مقررات میشود. بسیاری از زندانیان، به همین علل، بخشی از زندگی خود را در زندان به سر میبرند. در این مورد باید بیان داشت که درمانهای مختلفی در زمینه کاهش گرایش به رفتارهای ضداجتماعی و بروز این رفتارها، میتواند اثربخش باشند؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف ...
بیشتر
بروز رفتارهای ضداجتماعی، سبب نقض قوانین اجتماعی و برهمخوردن مقررات میشود. بسیاری از زندانیان، به همین علل، بخشی از زندگی خود را در زندان به سر میبرند. در این مورد باید بیان داشت که درمانهای مختلفی در زمینه کاهش گرایش به رفتارهای ضداجتماعی و بروز این رفتارها، میتواند اثربخش باشند؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی معنویتدرمانی و آموزش شفقت به خود بر رفتارهای ضداجتماعی زندانیان انجام گرفته است. روش این پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمونـ پسآزمون با گروه کنترل است. جامعه پژوهش، زندانیان شهرستان بیرجند در ششماهه نخست سال 1400 بودند که با توجه به ملاکهای ورود به پژوهش و شیوه نمونهگیری در دسترس، 60 نفر حاضر به همکاری شدند و بهطور تصادفی به سه گروه، دو گروه آزمایش (20 نفر) و یک گروه کنترل (20 نفر) تقسیم شدند. روش اجرای مداخله آموزش شفقت به خود (8 جلسه) و معنویتدرمانی (12جلسه) بهصورت آموزش برای گروههای موردآزمایش بود و لازم به ذکر است که گروه کنترل، آموزشی دریافت نکردند. ابزار گردآوری دادهها نیز فهرست وارسی رفتارهای ضداجتماعی خادمی و سیف (1390) بود. جهت تجزیه وتحلیل دادهها از آزمون تحلیل واریانس آمیخته (کوواریانس چندمتغیره) و نرمافزار SPSS-23 استفاده شد. نتایج تحلیل مقایسههای چندگانه نشان داد اثربخشی معنویتدرمانی و آموزش شفقت به خود بر گرایشهای ضداجتماعی معنادار است. میانگینهای تعدیلشده نشان داد اثربخشی آموزش شفقت به خود بیشتر از معنویتدرمانی است؛ بهطوریکه میانگین گرایشهای ضداجتماعی در گروه آموزش شفقت به خود (58/17) از گروه معنویتدرمانی (28/20) کمتر است. بهطورکلی میتوان نتیجه گرفت استفاده از معنویتدرمانی و درمان مبتنی بر شفقت به خود میتواند موجبات کاهش بروز رفتارهای ضداجتماعی و گرایش به آن را در زندانیان فراهم آورد.
مقاله پژوهشی
گردشگری مذهبی
محمد علی نخعی مقدم؛ آذر کفاشپور؛ عبدالله نعامی
چکیده
توسعه بازار گردشگری مذهبی در حکم ضرورتی انکارناپذیر در جهان، بویژه کشورهای اسلامی مطرح است. گردشگری مذهبی سه تعریف را در برمیگیرد سفر به یک منطقه مذهبی (زیارت مذهبی) سفر برای تجمع مذهبی و سفر تفریحی همراه با گروه مذهبی. از اینرو و با توجه به اهمیت این نوع گردشگری، این مطالعه با هدف ارائه الگوی بومی گردشگری مذهبی در شهر مشهد و با رویکرد ...
بیشتر
توسعه بازار گردشگری مذهبی در حکم ضرورتی انکارناپذیر در جهان، بویژه کشورهای اسلامی مطرح است. گردشگری مذهبی سه تعریف را در برمیگیرد سفر به یک منطقه مذهبی (زیارت مذهبی) سفر برای تجمع مذهبی و سفر تفریحی همراه با گروه مذهبی. از اینرو و با توجه به اهمیت این نوع گردشگری، این مطالعه با هدف ارائه الگوی بومی گردشگری مذهبی در شهر مشهد و با رویکرد آمیخته و به روش ترکیبی انجام شده است. روش تحلیل در این پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی و تحلیلی است. بخش کیفی با نظریه دادهبنیاد و بخش کمّی با استفاده از تکنیک حداقل مربعات جزئی انجام شده است. جامعه آماری در بخشهای کیفی شامل 12 نفر از خبرگان و اساتید دانشگاهی در رشته صنعت گردشگری، مدیران و افراد فعال در امور گردشگری مذهبی در شهر مشهد و جامعه آماری در بخش اعتبارسنجی الگو، شامل 384 نفر از گردشگران مذهبی شهر مشهد هستند. دادههای حاصل از مصاحبه با کمک نرمافزار MAXQDA برای شناخت مقولههای اصلی و فرعی، ارائه الگوی نهایی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحلیل نشان داد که الگوی حاصل مشتمل بر هشت مقوله اصلی شامل سیاستهای کلان گردشگری مذهبی، مدیریت تسهیلات و خدمات گردشگری، نظام تحقیقاتی مذهبی، استقرار فرهنگ گردشگری مذهبی، ارزیابی استراتژیک گردشگری، چالشهای گردشگری مذهبی، توسعه زیرساختها و خدمات لازم متناسب با نیاز گردشگران مذهبی و توسعه گردشگری است. نتایج بخش کمی نیز با کمک نرمافزار SMART PLS نشان میدهد مدیریت تسهیلات و خدمات گردشگری، نظام تحقیقاتی مذهبی و استقرار فرهنگ گردشگری مذهبی بر توسعه توریسم مذهبی در شهر مشهد تأثیرگذار هستند.