حسن مومنی؛ ملیحه سلطان آبادی؛ حمید جلالیان
چکیده
امنیت ابعاد مختلفی دارد، یک بُعد مهم و پر اهمیت آن، امنیت اجتماعی- اقتصادی است که به نگه داشت جوامع مرزنشین می انجامد. مرزها، ظرفیت تبادلات تجاری را به وجود می آورند که از ملزومات آن، ایجاد بازارچه های مرزی برای عرضه تولیدات است. هم اکنون در مناطق مرزی کشور، ۴۳ بازارچه وجود دارد. بازارچه مرزی باجگیران نیز جزو بازارچه های مرزی ...
بیشتر
امنیت ابعاد مختلفی دارد، یک بُعد مهم و پر اهمیت آن، امنیت اجتماعی- اقتصادی است که به نگه داشت جوامع مرزنشین می انجامد. مرزها، ظرفیت تبادلات تجاری را به وجود می آورند که از ملزومات آن، ایجاد بازارچه های مرزی برای عرضه تولیدات است. هم اکنون در مناطق مرزی کشور، ۴۳ بازارچه وجود دارد. بازارچه مرزی باجگیران نیز جزو بازارچه های مرزی کشور است که در شهرستان قوچان و هم مرز با کشور ترکمنستان احداث شده است. ازاین رو، سؤال پژوهش این گونه مطرح می شودکه بازارچه مرزی باجگیران، چه مقدار احساس امنیت اجتماعی- اقتصادی برای روستاهای همجوار به ارمغان آورده است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای- میدانی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) صورت گرفته است.گویه های تحقیق از مؤلفه ی امنیت اجتماعی- اقتصادی کسب شده است و جامعه آماری تحقیق، شامل 22 روستای دهستان دولتخانه از توابع شهرستان قوچان است. با توجه به جمعیت زیاد این دهستان، پنج روستا (بردر، دربادام، شیخ کانلو، شمخال و قرجقه) همجوار بازارچه مرزی مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از جدول مورگان، تعداد 180 پرسشنامه نمونه تعیین شد. نتایج نشان می دهد وضعیت اشتغال قبل و بعد از تأسیس بازارچه مرزی، دچار تحول شده و شاغلین بخش کشاورزی و دامداری کاهش یافته است. بازارچه مرزی به ایجاد مشاغل جدیدی مانند فروشندگی، خدمات حمل ونقل، نیروی انسانی (کارگر خدماتی) و ... انجامیده است. آمارها بیانگر این است که میزان قاچاق در منطقه نسبت به قبل کاهش داشته، هم چنین باتوجه به ایجاد زیرساخت های بازارچه مرزی و تبادلات ناشی از آن، وضعیت ارتباطی بین روستاها نیز گسترش پیدا کرده است.
جواد میکانیکی؛ الهه داودیان؛ مفید شاطری
دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 133-157
چکیده
یکی از مهم ترین نیازهای توسعه روستایی، مسکن روستایی است که در سال های اخیر سیاست های بهسازی و نوسازی مسکن برای بهبود وضعیت مساکن روستایی اجرا شده است. در تحقیق حاضر، به بررسی نقش اعتبارات بهسازی مسکن در بهبود کیفیت زندگی روستاییان در سه بعد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی پرداخته شده است. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی، روش گردآوری ...
بیشتر
یکی از مهم ترین نیازهای توسعه روستایی، مسکن روستایی است که در سال های اخیر سیاست های بهسازی و نوسازی مسکن برای بهبود وضعیت مساکن روستایی اجرا شده است. در تحقیق حاضر، به بررسی نقش اعتبارات بهسازی مسکن در بهبود کیفیت زندگی روستاییان در سه بعد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی پرداخته شده است. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون دوجمله ای) صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق حاضر، خانوارهای روستاهای بخش مرکزی شهرستان تایباد که بین سال های 1384 تا 1389 اعتبارات بهسازی مسکن را دریافت کرده اند که شامل 5076 خانوار می باشد. جهت تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که حجم نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه ها، 180 خانوار محاسبه گردید. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد اعتبارات دریافتی بیشترین تأثیر را در شاخص های بعد کالبدی و کمترین تأثیر را در شاخص های بعد اجتماعی داشته است. به عبارتی طبق آمار به دست آمده از میانگین نظرات افراد، در بعد اجتماعی گویه های دسترسی آسان به مراکز خرید در روستا، دسترسی بهتر به مراکز آموزشی، دسترسی بهتر به حمل و نقل عمومی راحت تر و دسترسی بهتر به مراکز درمانی و بهداشتی، کمترین میزان رضایت را توسط ساکنان داشته اند. از این رو، می توان گفت با ارائه نقشه و طرح های مناسب با موقعیت روستاها از طریق بخشداری و مکان یابی مناسب مساکن جدید در نزدیکی مراکز آموزشی، درمانی و بهداشتی، دسترسی ساکنان را به این مراکز آسان تر نمود و رضایت آنان را جلب کرد.
جغرافیای طبیعی
محمود فال سلیمان؛ جواد میکانیکی؛ حسین سنجری
چکیده
کشور ما به دلیل قرارگیری در کمربند خشک عرض‌های جغرافیایی نیمکره شمالی به طور پیوسته از خشکسالی، خشکی و کم‌آبی رنج می‌برد. هر چند حدود دو سوم از پهنه جغرافیایی کشور در عرصه مناطق خشک واقع شده، ولی در دو دهه اخیر گسترش خشکسالی و کم‌آبی تمام کشور را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که این مسأله از دغدغه‌های مهم سیاستگذاران و برنامه‌ریزان ...
بیشتر
کشور ما به دلیل قرارگیری در کمربند خشک عرض‌های جغرافیایی نیمکره شمالی به طور پیوسته از خشکسالی، خشکی و کم‌آبی رنج می‌برد. هر چند حدود دو سوم از پهنه جغرافیایی کشور در عرصه مناطق خشک واقع شده، ولی در دو دهه اخیر گسترش خشکسالی و کم‌آبی تمام کشور را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که این مسأله از دغدغه‌های مهم سیاستگذاران و برنامه‌ریزان گردیده که آثار مقابله با آن به‌وضوح در فصول مختلف برنامه‌های توسعه کشور در دو دهه اخیر مشهود است. تهیه و تنطیم روش‌های مقابله با خشکسالی و کم‌آبی و تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی و اجتماعی آن نیازمند شناخت اثرات خشکسالی‌ها در پهنه‌های متفاوت جغرافیایی است. این تحقیق محدوده‌ای از بستر جغرافیایی شرق کشور در استان خراسان جنوبی را به عنوان منطقه مورد مطالعه اثرسنجی آثار اجتماعی خشکسالی بر فضاهای روستایی را مورد بررسی قرار داده است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ روش و ماهیت توصیفی-تحلیلی و از لحاظ جمع آوری داده‌ها اسنادی- پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق را 153 روستای بخش شوسف شهرستان نهبندان تشکیل می‌دهند که از این میان 38 روستا به عنوان جامعه نمونه انتخاب، و کار پرسشگری از 262 منتخب در این روستاها صورت گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های مورد لزوم از نرم افزار‌های آماری SPSS و EXCEL و جهت پردازش داده‌ها از آزمونT تک نمونه‌ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد خشکسالی در بعد اجتماعی موجب افزایش مهاجرت، افزایش فعالیت های غیرقانونی، فقر و وابستگی بیشتر روستاییان به سازمان‌های حمایتی شده است. از این رو، برای مقابله با پیامدهای خشکسالی باید روش‌هایی همسو با شرایط منطقه‌ای از ابعاد زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی اتخاذ نمود.
