نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه آزاد واحد دهاقان و مدرس دانشگاه فرهنگیان

2 استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

3 اسنادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

توجه به ارتقاء پایگاه اجتماعی معلمان در جامعه از مهم ترین عوامل موفقیت نظام آموزشی می باشد. با روند گسترش وسایل ارتباط جمعی، افکار عمومی با زندگی اقشار و گروه های مختلف جامعه، ارتباطی تنگاتنگ یافته است. یکی از موضوعات بررسی، تصور معلمان از پایگاه اجتماعی شان است که با کم و کیف شیوه زندگی شان، ارتباط می یابد. هدف از این پژوهش، شناخت تصور معلمان از پایگاه اجتماعی شان نزد افکار عمومی و این که این تصور، چه ارتباطی با سبک زندگی شان داشته است، می باشد. از نظر روش، این پژوهش از نوع پیمایشی- توصیف همبستگی است. داده ها با استفاده از ابزار پرسش نامه جمع آوری شدند. روایی ابزار تحقیق مقدار 784/0 حاصل شد. جامعه آماری در تحقیق حاضر کلیه معلمان شاغل در استان خراسان جنوبی در سال تحصیلی 92-93 بوده است که در مجموع 13256 نفر معلم شاغل (زن و مرد) در مقاطع مختلف تحصیلی را شامل می گردد. حجم نمونه 400 نفر معلم زن و مرد با فرمول کوکران محاسبه گردید. سپس با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، از کل مناطق آموزشی پنج شهر (نهبندان جنوب استان، بیرجند مرکز استان، طبس گلشن غرب استان، قاین شمال استان و درمیان شرق استان) انتخاب و سپس از هر شهر چهار مدرسه (دو دخترانه و دو پسرانه) و از مرکز استان (بیرجند) ده مدرسه انتخاب گردید که در مجموع 26 مدرسه با روش تصادفی ساده انتخاب و سپس در هر مدرسه  تعداد 16 پرسش نامه تکمیل گردید که در نهایت، تجزیه و تحلیل روی 400 پرسش نامه صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد که 32/0 از تغییرات متغیر ملاک (سبک زندگی) به وسیله متغیر پیش بین (پایگاه اجتماعی) تبیین می گردد. با توجه به تحلیل یافته ها به نظر می رسد نهادهایی که در اشاعه افکار عمومی نقش مهمی دارند، مانند رسانه های ارتباط جمعی، می بایست در جهت حفظ و گرامی داشت پایگاه اجتماعی معلمان، تلاش نمایند.
Abstract
Considering the promotion of the social base of teachers in society is one of the most important factors in the success of the educational system. With the development of mass media, public opinion has been closely linked to the lives of different classes and groups of society. One of the topics of study is the imagination of the teachers of their social base, which is associated with the quality of their lifestyle. The purpose of this research is to identify the teachers’ perceptions of their social status in public opinion and how that perception has been related to their lifestyle. In terms of method, this research is a correlational descriptive survey. Data were collected using a questionnaire. validty of research tool was 0.784. The statistical population in this research is all teachers working in South Khorasan Province in the academic year of 92-93. A total of 13256 employed teachers (men and women) in different educational levels are included. The sample size is 400 male and female teachers calculated using Cochran formula. Then, using multi-stage cluster sampling method, five cities (Nehbandan, south of province, Birjand, province center, Tabas Golshan, west of province, Ghaein north of province and Darmiyan East of the province) were selected and then from each city four Schools (two girls and two boys) and from provincial capital (Birjand) 10 schools were selected. A total of 26 schools were selected by simple random sampling and then 16 questionnaires were completed in each school. Finally, the analysis was performed on 400 questionnaires. For data analysis, multivariate regression was used. The results of multivariate regression analysis showed that 0.32 of the criterion variable changes (lifestyle) are explained by the predictor variable (social status). According to the analysis of findings, it appears that institutions that play an important role in the dissemination of public opinion, such as mass media, should work to preserve and celebrate the teachers’ social base.

کلیدواژه‌ها

آزادﻩ، ﻣﻨﺼﻮرﻩ؛ ﻣﻌﺪن دار، اﻋﻈﻢ (1393). "نقش سبک زندگی، حیات رابطه ای و کنترل زندگی در رابطه بین موقعیت اجتماعی و رضایت از زندگی". ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮهﻨﮕﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت، سال دهم، ش 34 (بهار): 33-56.##آن ماری، گینگراس؛ جیسن، پیرکریر (1381). "جامعه شناسی افکار عمومی، شکل گیری و اقناع". ترجمه علی مهرطلب. مجله رسانه، سال سیزدهم، ش 51 (پاییز): 44-51.##اسدی، علی (1375). "افکار عمومی چیست؟". هنر هشتم، پیش ش 2 (تابستان): 36-45.##اسماعیلی، رضا؛ جاویدان، حمدالله (1385). "جایگاه اوقات فراغت و تفریح در جامعه ایران". فرهنگ اصفهان، ش32 (تابستان): 4-17.##اعظمی، معصومه (1391). "تأثیر موقعیت شغلی بر سبک زندگی زنان شاغل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی". ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، ش 149 (آبان): 46-56.##اگبرن، ویلیام؛ نیمکف، مایر (1380). زمینه جامعه شناسی. ترجمه امیرحسین آریان پور. تهران: گستره.##اﻣﻴﺮﻛﺎﻓﻲ، مهدی؛ شمس الدینی، ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ (1392). "ﺗــﺄﺛﻴﺮ ﻋــﺪاﻟﺖ ﺳــﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑــﺮ رﻓﺘــﺎر ﺷــﻬﺮوﻧﺪی ﺳــﺎزﻣﺎنی ﻣﻌﻠﻤﺎن". ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ راهبرد اﺟﺘﻤﺎعی- ﻓﺮهنگی، سال دوم، ش 8 (پاییز): 91-123.##ایمان، محمدتقی؛ مرحمتی، ندا (1393). "تبیین جامعه شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی در شهر شیراز". دوفصلنامه جامعه شناسی کاربردی دانشگاه اصفهان، سال بیست و پنجم، ش3 (تابستان): 20-55.##باتومور، تی. بی. (1370). جامعه شناسی. ترجمه حسن منصور و حسن حسین کلجاهی. تهران: امیرکبیر.##ﺑﯿﺎت، ﺳﺠﺎد (1391). "سبک زندگی چرا آمد". دو ماهنامه ﺳﻮرﻩ اﻧﺪﯾﺸﻪ، ش64 و 65 (آبان و آذر): 46-48.##پیری سارمانلو، اژدر (1394). "سبک زندگی ایرانی- اسلامی به مانند الگوی اعتدال در زندگی". مجله پژوهش ملل، دوره اول، ش 1 (دی): 1-5.##تامین، ملوین (1373). جامعه شناسی قشربندی و نابرابری های اجتماعی. ترجمه عبدالحسین نیک گهر. تهران: توتیا.##ترابیان، محمود (1382). "افکار عمومی چیست". مجله روابط عمومی، ش 26 (مرداد و شهریور):  42-44.##تنهایی، حسین ابوالحسن (1379). درآمدی بر مکاتب و نظریه های جامعه شناسی. مشهد: مرندیز.##دادگران، محمد (1381). "افکار عمومی و وسایل ارتباط جمعی". ماهنامه علمی- تخصصی روابط عمومی، ش 22 (فروردین): 36-46.## دادگران، محمد (1382). "افکار عمومی به عنوان یک پدیده روانی- اجتماعی بر نگرش ها استوار است". ماهنامه روابط عمومی، ش 29 (اسفند): 19-21.##ذﮐﺎﯾﯽ، ﻣﺤﻤﺪﺳﻌﯿﺪ (1381). "خرده فرهنگ سبک زندگی  و هویت". رﺷﺪ آﻣﻮزش ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ش20 (پاییز): 20-27.##رحمت آبادی، الهام؛ آقابخشی، حبیب (1385). "سبک زندگی و هویت اجتماعی جوانان". رفاه اجتماعی، سال پنجم، ش20 (بهار): 235-253.##رسولی، محمدرضا (1382). "بررسی مؤلفه های سبک زندگی در تبلیغات تجاری تلویزیون". مجله علوم اجتماعی، ش23 (پاییز): 43-52.##زارع، بیژن؛ فلاح، مهدی (1391). "بررسی سبک زندگی جوانان در شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن". فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره پنجم، ش20 (زمستان): 74 -105.##ساروخانی، باقر (1380). درآمدی بر دایرةالمعارف علوم اجتماعی، ج2. تهران: کیهان.##ستوده، هدایت الله؛ قنادان، منصور؛ مطیع، ناهید (1386). جامعه شناسی مفاهیم کلیدی. تهران: آوای نور.##سووی، آلفرد (1343).  افکار عمومی و اثر آن در زندگی اجتماعی. ترجمه جمال شمیرانی. تهران: کتاب های جیبی.##شربتیان، محمدحسن (1385). "بررسی پدیده افکار عمومی". فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی، سال سوم، ش11 (زمستان): 152-175.##شریعتی، سعید (1372). "عوامل مؤثر در رشد فرهنگ کار و ایجاد انگیزه برای تلاش بیشتر".  کار و جامعه، ش 3 (دی): 29-34.##شیرازی، محمد (1376). جنگ روانی و تبلیغات (مفاهیم و کارکردها). تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمایندگی ولی فقیه.##ﺻﺪرﻧﺒﻮﯼ، راﻣﭙﻮر (1378). "موقعیت و پایگاه اجتماعی". مجله داﻧﺶ و ﺗﻮﺳﻌﻪ، ش10 (پاییز و زمستان): 7 – 82.##صلاح، نصر (1387). جنگ روانی. ترجمه محمود حقیقت کاشانی. تهران: سروش.##علیخانی، علی اکبر (1386). مبانی نظری هویت و بحران هویت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی؛ جهاد دانشگاهی.##فراهانی، محمدتقی؛ محمدخانی، شهرام؛ جوکار، فرهاد (1389). "رابطه بین رضایت از زندگی با کیفیت زندگی و بهزیستی ذهنی در معلمان شهر تهران". فصلنامه علمی- پژوهشی در سلامت روانشناختی، دوره سوم، ش 1 (بهار): 5-14.##فرخ مهر، علی (1377). "پایگاه اجتماعی معلمان، ارزشیابی کار معلم، معلم و مطالعه، هدیه روز معلم آری یا نه؟ (با معلمان اراک)". ماهنامه رشد معلم، ش133 (فروردین): 8-15.##کوزر، لوئیس (1372). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: علمی.##کردی، حسین؛ هادی زاده، سکینه (1391). "ﺑﺮرسی ﺳﺒﻚ زﻧﺪگی زﻧﺎن ﺷﺎﻏﻞ و غیرشاغل".  زن و ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺳﺎل سوم، ش 4 (زمستان): 21-42.##گیدنز، آنتونی (1378). جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نی.## گیدنز، آنتونی (1385). تجدد و تشخص، ترجمه ناصر موفقیان. تهران: نی.##لازار، ژودیت (1385). افکار عمومی، ترجمه مرتضی کتبی. تهران: نی.##لیاقت دار، محمد، و دیگران (1383). "بررسی موقعیت اجتماعی دبیران از دیدگاه دانش آموزان متوسطه شهر اصفهان". مجله دانشکده علوم انسانی سمنان، ش 7 (بهار و تابستان): 67-100.##ﻣﺤﻤﺪﯼ، آزاد، و دیگران (1393). "اﺻﻮل و روش هﺎﯼ ﺗﺮﺑﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻨﺶ ارﺗﺒﺎﻃﯽ هﺎﺑﺮﻣﺎس". ﭘﮋوهﺶ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ، ﺳﺎل چهارم، ش 8 (پاییز و زمستان): 5-28.##مقدس جعفری، محمدحسن؛ رضادوست، کریم؛ گلبریان، خدیجه (1391). "بررسی تأثیر عوامل فرهنگی بر سبک زندگی جوانان کافی شاپ در شهر اهواز". مطالعات جوانان، دوره سوم، ش 7 (پاییز): 109-128.##ملک، حسن (1377). جامعه شناسی قشرها و نابرابری های اجتماعی. تهران: پیام نور.##ﻣﻠﮑﯽﭘﻮر، اﺣﻤﺪﻣﻮﺳﯽ (1393). "پارادایم های نوین معلمان در سبک زندگی". ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ دﯾﻨﯽ، ﺳﺎل یکم، ﭘﯿﺶ ش 1 (پاییز): 7-35.##مندرانس، هانری؛ گورویچ، ژرژ (1369). مبانی جامعه شناسی. ترجمه باقر پرهام. تهران: امیرکبیر.##ﻣﻬﺪوﯼ ﮐﻨﯽ، ﻣﺤﻤﺪﺳﻌﯿﺪ (1387). "ﻣﻔﻬﻮم ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ و ﮔﺴﺘﺮﻩ ﯼ آن در ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ". ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ - ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻓﺮهﻨﮕﯽ اﯾﺮان، سال اول، ش1 (بهار): 199-230.##میرزایی، محمد؛ یاراحمدی، علی (1389). "اهمیت آموزش و پایگاه اقتصادی زنان در استفاده از خدمات سلامتی دوران بارداری در ایران". زن در توسعه و سیاست، دوره هشتم، ش 31 (زمستان): 183-202.##ﻣﻴﺮﻓﺮد، اﺻﻐﺮ؛ اﺣﻤﺪی، سیروس؛ ﺑﻠﺪاجی، ﺳﻴﺮوس (1390). "ﺑﺮرﺳﻲ اوﻟﻮﻳﺖ هﺎی ارزﺷﻲ ﻣﻌﻠﻤﺎن و ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﺑﺮخی ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدی - اﺟﺘﻤﺎعی". مجله ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺟﺘﻤﺎعی ایران، دوره پنجم، ش 3 (پاییز): 147-168.##نوذری، حسینعلی (1381). بازخوانی هابرماس. تهران: چشمه.##نویدی، احد؛ برزگر، محمود (1382). "راه های ارتقاء منزلت اجتماعی معلمان". فصلنامه تعلیم و تربیت، ش 74 (تابستان): 46-55.##وبلن، تورستاین (1386).  نظریه طبقه تن آسا. ترجمه فرهنگ ارشاد. تهران: نی.##هندری، ل. بی.، و دیگران (1383). اوقات فراغت و سبک زندگی جوانان. ترجمه ی فرامز ککولی دزفولی و مرتضی ملانظر. تهران: نسل سوم.##
Habermas, J. (1990). Moral Consciousness and communicative action. Trans. Christian lethard and Shierrry Weber NichoLsen. M. A: MIT Press: Cambridge.##Change, D. (1996). Lifestyles. London: koutledge.##Covinsky K. E., et al. (1999). “Health status versus quality of life in older patients: does the distinction matter?” Am J Med, Vol. 106, No. 4: 435-440.##