نویسندگان

• اصغر عسکری خانقاه ¹
• آتوسا افسر ²

¹ استادیار مردم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

² کارشناس ارشد مردم شناسی

چکیده

کودکان سرمایه های ارزشمند یک جامعه به حساب می آیند. مادران اولین باغبان این گلها می باشند. مادرانی که در دل سینه خود رازها و نگفته هایی دارند. لالایی ها نغمه هایی هستند که مادران گاهی برای سبک کردن روح خود، گاهی برای آرام نمودن فرزند خویش و بعضی مواقع رساندن پیام و خواسته ی خود به طور غیرمستقیم به همسرشان به صورت ابیاتی کوتاه و صوتی زیبا و دلنشین می خوانند. این سخنان شنیدنی هر چند که ساده بیان شده اند اما در خود ساختاری دارند که در این پژوهش درون مایه ی آنها بررسی می شود. لالایی ها دارای مضامین و درون مایه های متفاوتی می باشند که با بررسی هر کدام از آنها می توان به نمونه های فرهنگی خاصی پی برد. موضوع این پژوهش، لالایی ها در فرهنگ مردم خراسان جنوبی در حوزه مطالعاتی بافت قدیم شهر بیرجند می باشد. بافت قدیم این شهر، شامل خیابان های مطهری و منتظری است که از لحاظ مساحت 62/907234 متر از سطح شهر را در برگرفته و بالغ بر 2694 نفر جمعیت دارد. از این تعداد جمعیت، حدود 4561 نفر را زنان و دختران تشکیل می دهد. دلیل انتخاب بافت قدیم این است که لالایی بخشی از ترانه های پارسی میانه و ماندگار و کهن ایرانی می باشد که ریشه در گذشته های دور دارد. مادران امروزه کمتر از این آواز جهت خوابانیدن کودکان خویش استفاده می کنند، در نتیجه برای جمع آوری، ثبت و ضبط این لالایی ها، باید به سراغ مادران و مادر بزرگانی می رفتیم که نسبت به ترانه های فرهنگ عامه قدیم این شهر آشنایی بیشتری داشتند. جهت ارائه چارچوب نظری مناسب برای این پژوهش، از دو مکتب ساختارگرایی با نظریه پردازی به نام ولادیمیر پراپ و فرهنگ و شخصیت با نظریه پرداز معروف آن روت بندکیت استفاده شده است. روشی که بر مبنای آن پژوهش پیش رفته است، مردم شناسی ژرفانگر همراه با مشاهده مستقیم و با حضور پژوهشگر در میدان تحقیق می باشد. در پایان تحلیل لالایی ها به این نتیجه می رسیم که لالایی ها مانند سایر ترانه ها و قصه های کودکان با برخورداری از ظرفیت های فرهنگی ویژه نهفته و تعبیه شده در آنها، نقش بسزایی در اجتماعی کردن افراد جامعه بر عهده دارند. در لالایی ها الگوها و ارزش های مادران ساکن در بیرجند، مادری که بزرگ شده کویر است به وضوح دیده می شود. در واقع، می توان گفت که این مادران روایت کننده تمامی سنت ها، آیین ها و هویت فرهنگی و قومی خویش هستند و با خواندن لالایی ها و انتقال آن به نسل های بعدی حافظ این فرهنگ بومی خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

• فرهنگ
• ادبیات شفاهی
• لالایی
• گاهواره

موضوعات

• ادبیات و علوم انسانی

عنوان مقاله [English]

Lullabies in the culture of the people of South Khorasna Case study in old texture of Birjand

نویسندگان [English]

• Asghar Askari Khangah ¹
• Atoosa Afsar ²

¹ Assistant professor in anthropological studies of Islamic Azad University of Tehran Central Unit

² MA Student in anthropological studies. The responsible writer

چکیده [English]

Childs counted as a valuable capital of a society. Mothers are the first gardeners of these flowers. Mothers who have secrets and unuttered words in their hearts. Lullabies are a kind of melodies which sometimes they song to soften their soul, occasionally to calm their baby and at the other times to convey indirectly their messages and needs to their husbands in the form of a short verses and nice and pleasant sound. Also these sweet speeches are said in a plaint forms but in themselves they have a kinds of structures which we consider their nature in our research. Lullabies contain different purports and essences which with the consideration of each one of them we can discover special models of cultures. The object of this study is lullabies in the culture of the people of South Khorasan in the field of studies of old texture of the city of Birjand. The old texture of this city involves Motahhari and Montazeri avenues that from the aspect of land measurement extended about the 432709/26 miter of the city’s area and exceeded to 4962 persons in population. Of the number of this population, about 1654 of peoples are formed from women and girls. The reason for choosing the old texture of this city is that the lullabies are part of the middle Parsee melodies and permanent and ancient Iranian which rooted in far past. Today mothers use less of these songs to sleeping their kids and consequently for collecting, recording and registering of these lullabies, we should ask and look for to inquire the mothers and grandmothers who had the greatest familiarities in relation to the melodies of the common ancient people culture of this city. For representing of suitable theoretical framework to this research, two structuralism schools by the theorist with the name of Vladimir Prop and culture and personality and with its famous theorist Rut Band Kit have been used. The method that from which the research base has been practiced is profounder anthropology by direct observation and with the presence of researchers in the field of research. At the end of the analysis of lullabies we come to this result that lullabies like any other kind of melodies and children stories, with enjoying the covert and improvised particular cultural capacities, deals with outstanding role in socializing of the people of society. In lullabies the patterns and values of mothers resided in Birjand, the mother who grown up in desert can be seen clearly. In fact we can say that these mothers are the narrators of all of their customs, rituals and cultural and ethnic identity and they will be the preserver of this local culture by singing the lullabies and transmission of them to subsequent generations

کلیدواژه‌ها [English]

• Culture
• Oral Literature
• Lullabies
• Cradle