نویسندگان
1 دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی، دانشگاه اصفهان و عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید باهنر شهرستان بیرجند
2 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان
3 کارشناس ارشد آموزش و پرورش تطبیقی، مدرس دانشگاه فرهنگیان.مرکز آموزش عالی شهید رجایی تربت حیدریه
4 کارشناس ارشد آموزش زبان انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه
5 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
ورود به هزاره سوم از نظر نظام جهانی تعلیم و تربیت، دارای وجوه ممیزه و شرایط ویژه‌ای است. بدین مفهوم که همزمان با تغییر در ابعاد فناوری، مدیریتی و ساختاربندی نوین منابع، لازم است از هر فرصتی در راستای توسعه مدارس و حرکت به سوی توانایی محوری فراگیران و نقش‌پذیری بهتر عوامل بهره مند گردید. تصویب طرح ایجاد مجتمع‌های آموزشی و پرورشی در سال 1389 ش. از جمله اقدامات نظام آموزشی ایران برای تحقق شعار مدرسه محوری به عنوان یک سیاست اصولی به شمار می‌آید. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بهره وری مجتمع های آموزشی و پرورشی از بعد آموزشی در سال تحصیلی 1393-1392، پژوهشی توصیفی از نوع پیمایشی است.با توجه به جامعه آماری 153 مجتمع، تعداد 85 مدیر و 243 معلم به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب باهر منطقه انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از مصاحبه، مراجعه به کتابخانه و دو پرسشنامه محقق ساخته برای مدیران و معلمان استفاده شد. روایی محتوایی و صوری آن‌ها از طریق مراجعه به مبانی نظری و اساتید متخصص مورد بررسی قرار گرفت. اعتبار پرسشنامه معلمان به روش آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 2/98 و مقدار آلفای کرونباخ پرسشنامه مدیران نیز 8/95 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از آمار توصیفی و همچنین برای معناداری از آمار استنباطی از طریق نرم‌افزار spss استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مجتمع‌ها در بعد آموزشی به اهداف خود رسیده‌اند. هم چنین میزان تحقق اهداف آموزشی در مجتمع‌های آموزشی و پرورشی روستایی و شهری به جز تجارب دست اول دانش‌آموزان، در سایر مؤلفه ها تفاوت معنی‌داری نداشت. از دیگر سو، تشکیل کلاس‌های تقویتی و فوق‌برنامه، مهمترین برنامه مدیران برای جلوگیری از افت تحصیلی میباشد و اغلبمعلمان ومدیرانمعتقدند که کمبود امکانات و فناوری های نوین، مهمترین چالش پیش روی مجتمع ها در ارائه آموزش اثربخش و با کیفیت می باشد.
کلیدواژه‌ها
- آیین نامه مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری (1390). مصوبه هشتصد و چهل و یکمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش.##2.اکبرزاده، محمد؛ وحدانی اسدی، محمدرضا؛ تنهای رشوانلو، فرهاد (1391). "نقش مجتمع های آموزشی و پرورشی در فرایند تحقق مدرسه محوری مجتمع های آموزشی و پرورشی: تمرکززدایی یا تمرکزگرایی؟". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 311-330.##3.باقرزاده، زهره؛ اکبری، زهرا (1391). " نقش مجتمع های آموزشی و پرورشی در بهره وری منابع مادی، انسانی و فرایند یاددهی - یادگیری". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 331-346.##4.تاجور، آذر؛ پورطهماسبی، سعید؛ رستمی، رضا (1391). "مشارکت، کارایی و اثربخشی مدارس استان اردبیل قبل و بعد از اجرای طرح مجتمع های آموزشی و پرورشی". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 147-166.##5.توکلی، یدالله (1389). آشنایی با مجتمع های آموزشی و پرورشی روستایی و عشایری. تهران: ستاد مرکزی مجتمع های آموزش و پرورش روستایی و عشایری، معاونت آموزش متوسطه آموزش و پرورش وزارت آموزش و پرورش.##6.حاجی بابایی، حمیدرضا (1391). "مجتمع های آموزشی و پرورشی حیات طیبه و تحول بنیادین آموزش و پرورش". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 69-104.##7.حقانی، فریبا؛ براتعلی، مریم (1391). "مجتمع های آموزشی: رویکردی نوین در بهسازی نظام آموزش و پرورش". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 167-178.##8.رجایی پور، سعید؛ احمدی دستجردی، احمد (1391). "بررسی اثربخشی مجتمع های آموزشی و پرورشی شهرستان اصفهان و مناطق همجوار در سال تحصیلی 90-89". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 395-412.##9.زین الدینی میمند، زهرا (1391). "بررسی میزان توانمندی مجتمع های آموزشی شهرستان کرمان در تحقق نظام برنامه ریزی درسی مدرسه محور". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 223-242.##10.سلطانی، ایرج (1380). "اثربخشی آموزش در سازمان های صنعتی و تولیدی". ماهنامه علمی- آموزشی تدبیر، سال دوازدهم. ش 119 (تابستان): 40-44.##11.سلطانی زاده، غلامحسین؛ آرمان، حمیدرضا؛ سلطانی زاده، محمدرضا (1391). "ویژگی های مجتمع های مطلوب آموزشی و پرورشی در راستای سند تحول راهبردی نظام تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران در افق چشم انداز". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 375-394.##12.سلیمی نژاد، مهدی؛ دانایی سیج، مجید؛ نودهی، فرامرز (1391). "بررسی مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری از منظر فرصت ها، تهدیدها و راهکارها با به کارگیری روش تحلیلی SWOT". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 203-222.##13.سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (1389). تهران: وزارت آموزش و پرورش.##14.شریفیان، لیلا؛ رئوفی، محمدحسین (1384). "بررسی نقش مدیریت مشارکتی بر میزان اثربخشی رفتار سازمانی مدیران از دیدگاه دبیران و دبیرستان های دخترانه منطقه 5 آموزش و پرورش استان تهران در سال تحصیلی 1384 - 1383". پژوهشنامه تربیتی، سال دوم، ش 5 (زمستان): 21-41.##15.صالحی، ذاکر؛ پاشایی، جعفر (1391). "کارایی و اثربخشی مجتمع های آموزشی و پرورشی در مقایسه با مدارس تک دوره ای". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 243-262.##16.فاتحی، حسینعلی (1391). "مجتمع های آموزشی از منظر فرصت ها، تهدیدها و راهکارها". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 433-456.##17.قاسمی، فرشید؛ مهاجری، احمد (1391). "مقایسه بهره وری تجهیزات و امکانات، منابع انسانی و مالی در مجتمع های آموزشی و پرورشی از نظر مدیران مجتمع، معاونان و دبیران ناحیه 3 شیراز". در: مجموعه مقالات اولین همایش مجتمع های آموزشی و پرورشی شهری. گردآورنده معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش: 275-294.##18.کلیات طرح تدوین سند ملی آموزش و پرورش (1383). وزارت آموزش و پرورش. تهران: وزارت آموزش و پرورش.##
- Bray, M. (1987). "School clusters in the third world: Making them work". Paris: Unesco-nicef Co-operative Programme.##20.Cole, A. G. (2010). "School – community partnerships and community – based education: A case study of a Novice program". Penn GSE perspectives on Urban Education, Vol. 7, No. 1:15-26.##21.Nachtigal, p. Parker, sylvia. D (1990). clustering working together for better schools.Washinton, dc; Aurora, colorado.(ERIC Document Reproduction service No. ED 269217).##22.Rees, R. (1996). Twinned/clustered schools sharing resources, faculty of Education. Ontario: Queens University at Kingston.##23.Rees, R.; Woodward, S. (1998). "Twinned schools in Ontario: A description and a comparison". Journal of Research in Rural Education, Vol. 14, No. 1 (Spring): 26-33.##24.Ribchester, C.; Edwards, W. J. (1998). "Cooperation in the countryside: Small Primary School Clusters". Educational studies, Vol. 24, No. 3: 281-293.##25.Walker, E. M. (1992). "The politics of School – Based management: Understanding the process of devolving authority in urban school districts". Education policy analysis archives, Vol. 10, No. 33: 1-24.##
)