نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی و مدیر گروه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه پیام نور مشهد

چکیده

جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، یکی از نخستین مؤسسات خیریه در ایران است که نخستین تلاش­ها برای شکل­گیری آن به دوره قاجار بازمی­گردد. این جمعیت در بخش­های مختلف خدماتی، درمانی، آموزشی، اجتماعی و فرهنگی، درون مرزی و برون مرزی با هدف تسکین­بخشیدن به آلام انسان­ها، برقراری صلح پایدار و همچنین حمایت از سلامت انسان­ها بدون درنظرگرفتن هیچ­گونه تبعیض میان آن­ها عمل می‌کند. در مورد تاریخچه شیر و خورشید در ایران پژوهش­های محدودی صورت گرفته است که البته بر خراسان متمرکز نبوده­اند. مقاله حاضر به شیوه توصیفی­ـ تحلیلی می­کوشد تا ضمن بیان پیشینه شکل­گیری جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، اقدامات و فعالیت­های آن را در خراسان تبیین کند. یافته­های پژوهش حاضر حاکی از آن است که جمعیت شیر و خورشید در حمایت از فقرا، امدادرسانی به بازماندگان بلایای طبیعی، مبارزه با بیماری­ها، نگهداری و آموزش کودکان یتیم، تأسیس شیرخوارگاه­ها و درمانگاه­های عمومی، ارائه خدمات درمانی رایگان و امدادرسانی به افراد جنگ­زده فعال بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A study of the historical background and evolution of the Iranian lion and sun Society (Relying on the function of its branches in Khorasan)

چکیده [English]

The Red Lion and Sun Society of Iran is one of the first charities in Iran, the first attempts to form it date back to the Qajar period. This Society works in various service, medical, educational, social, and cultural sectors inside and outside the country to alleviate human suffering, establish lasting peace, and protect human health without considering any discrimination between them. The present article tries to explain the actions and activities of the Red Lion and Sun Society of Iran, its actions and activities in Khorasan by adopting a documentary study approach. The present study's findings indicate that the lion and sun Society has been active in supporting the poor, providing relief to survivors of natural disasters, fighting diseases, caring for and educating orphans, establishing nurseries and public clinics, and providing free medical services.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Red Lion and Sun Society
  • Mashhad
  • Birjand
اخبار فرهنگ خراسان (1331). نامه فرهنگ، ش5 (اردیبهشت): 240.##اساسنامه جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، اسفندماه سال 1301، منتشرشده در نشریه و بولتن ماه مه 1924 میلادی.##پالمر، رابرت روزول (1384). تاریخ جهان نو، ج2. ترجمه ابوالقاسم طاهری. تهران: امیرکبیر.##پهلوی­نامه، دی­ماه سال 1335: 7-8.##پهلوی­نامه، فروردین­ماه سال 1340: 6–7.##تشید، علی­اکبر (1340). زندگانی و شخصیت یکی از رجال مبارز وطن‌خواه ایران یا اعمال رشیقه خلد آشیان امیر اعلم طاب ثراه. تهران: مجله تاریخ اسلام.##حافظی، ابراهیم (1394). "پیایندهای جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران: 14 آذر پذیرش ایران برای عضویت در صلیب سرخ". [پیوسته] قابل دسترس در:
##[9/4/1400] library.razavi.ir. www
روزنامه ایران (1301). شماره 1141؛ چهارم خرداد.##رضایی‌مکی، فاطمه (1398). "بررسی کارکرد وقف علمی و رفاه اجتماعی در دارالایتام شادمهر". مطالعات فرهنگی ـ اجتماعی خراسان، دوره 13، ش 4 (تابستان): 161-178.##سالنامه خراسان (1332). با مدیریت عبدالحسین تهرانیان. مشهد: چاپخانه خراسان: 141-144.##شمس­پور، نواب؛ اشرف­زاده، حسن (1392). "یک قرن نوع­دوستی (۱): نقش تاریخی ایران در کسب نشان هلال احمر". امداد و نجات، سال پنجم، ش ۴ (زمستان): 113-99.##شمس­پور، نواب؛ موسوی، اشرف­سادات (1393). "یک قرن نوع­دوستی (3): جمعیت هلال احمر در دوران تثبیت". امداد و نجات، دوره 24، ش 4 (زمستان): 108-123.##شمس­پور، نواب؛ موسوی، اشرف­سادات؛ ملک­زاده، الهام (1394). "یک قرن نوع­دوستی (4): جمعیت هلال احمر در سال­های 1320 تا 1357". امداد و نجات، سال ششم، ش 4 (زمستان): 114-143.##صدر، محسن (1350). "یادداشت­های صدرالاشراف: ورود من به مشهد مقدس و آمدن سیل و خرابی خانه­ها". وحید، ش 93 (شهریور): 929-934.##علیزاده بیرجندی، زهرا؛ ناصری، اکرم؛ حسین­زاده سورشجانی، سالم (1395). تاریخ پزشکی بیرجند به روایت اسناد. بیرجند: چهاردرخت.##فیاضی، عمادالدین (1388). "تاریخچه و عملکرد جمعیت شیر و خورشید سرخ در عصر رضاشاه با تکیه بر اسناد". فصلنامه تاریخ، سال سوم، ش 12 (بهار): 65-89.##مجله شیر و خورشید سرخ ایران (1304). سال اول، ش 1 (خرداد): 9–10 و 22.##محبوب فریمانی، الهه (1385). "بررسی نامه­نگاری­های شخصی محمدعلی منصف با شوکت­الملک علم (امیر قائنات)". گنجینه اسناد، دوره 15، ش 63 (پاییز): 150-155.##ملک­زاده، الهام (1392). مؤسسه خیریه رفاهی­- بهداشتی در دوره رضاشاه. تهران: تاریخ ایران.##ملک­زاده، الهام (1397). مؤسسات خیریه رفاهی- بهداشتی ایران در دوران پهلوی دوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##منوچهری، غلامرضا؛ علاماتی، علی (1398). اسناد تبادل اسرا. تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش­های دفاع مقدس.##نامه ماهانه شیر و خورشید سرخ ایران (1329). ش 8 (دی): 16-20.##هفته­نامه حبل­المتین (1324 ق.) ش 8 (چهارم شعبان): 16.##
اسناد
بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش­های دفاع مقدس خراسان جنوبی. آرشیو، سند شماره 003، 029، 051، 161، 357، 472، 2/478، 594، 601، 609، 776، 1659، 1660، 1661، 2192، 2193، 2194، 2199، 2203، 2205، 2206، 2236، 2238، 2240، 2248، 2372، 2383، 2403، 4/2635، 2764، 1/2775، 2/2775، 3/2775، 2855، 3431، 3434، 3435، 3436، 3437، 3449، 3702، 3/3773، 4/3773، 5/3773، 3775، 2/3811، 3/3811، 4/3811، 3813، 3829، 3840، 3862، 4070، 4072، 4116، 4128، 4138، 4140، 4162، 1/4166، 3/4166، 4/4166، 7/4166، 4195، 4367، 1/4382.##ساکما (سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران). آرشیو، سند شماره240015560/ 12900008؛ 290005406/ 365 ن 2، الف ب 1؛ 1890/275.##