نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کوثر بجنورد

چکیده

خراسان بزرگ، مهد علم و ادب ایران، مشاهیر برجسته ای را در خود پرورش داده که عالم دانش و ادب را با آثار سترگ خود دگرگون کرده و تحولی چشمگیر در عرصه ی شعر و نثر به وجود آورده اند. از میان این مشاهیر گران سنگ، شاعر شهیر معاصر، محمدتقی بهار، به دلیل احاطه ی همه جانبه بر ابعاد مختلف علمی و ادبی، بسیاری از محققان معاصر را به اظهار نظر درباره ی خود و نقد و تحلیل آثار و اشعارش واداشته است. درباره ی بهار سخن بسیار گفته شده است، اما در این مجال هدف آن است که از خلال اندوهیادهای سروده شده برای او، به چگونگی رابطه اش با شاعران معاصر-اعم از دوستی ها، همکاری ها و رقابت ها- و نظر آنها درباره ی او، شخصیت و فضای فکری اش، ویژگی های آثار و بویژه اشعار او پی برده شود. برای دستیابی به این مهم، پس از جمع آوری اشعار سروده شده در سوگ بهار، این اشعار از جنبه های مختلف بررسی گردید و این نتیجه حاصل شد که انجمن های ادبی و کانون ها، نقش مهم و مؤثری در شکل گیری روابط شاعران معاصر با بهار داشته است که همکار و یا هم فکر بودن آنها با یکدیگر نیز در این زمینه قابل توجه است. باید گفت که همگان به فضل و برتری بهار در زمینه های مختلف اقرار کرده و مقام استادی او را پذیرفته اند. هم چنین، بررسی این اشعار، خصوصیات اخلاقی، فضای فکری و ویژگی های اشعار او را پیش روی خوانندگان و محققان قرار می دهد.

کلیدواژه‌ها

ادیب برومند، عبدالعلی (1380). گلزار پایدار، مندرج در بلندآفتاب خراسان. به اهتمام محمد گلبن. تهران: رسانش.##-آرین پور، یحیی (1387). از صبا تا نیما. ج 2. تهران: زوار.##-آرین پور، یحیی (1387). از نیما تا روزگار ما. تهران: زوار.##-امامی، نصرالله (1369). مرثیه سرایی در ادبیات فارسی. تهران: جهاد دانشگاهی.##-پرتو بیضایی، حسین (1363). دیوان. تهران: روشن.##-پژمان بختیاری، حسین (1368). دیوان. تهران: پارسا.##-پورنامداریان، تقی (1374). سفر در مه. تهران: زمستان.##-ریحان، یحیی (بی تا). دیوان. تهران: بی جا.##-زرین کوب، عبدالحسین (1376). با کاروان حله. تهران: علمی.##-زرین کوب، عبدالحسین (1379). آشنایی با نقد ادبی. تهران: سخن.##-سرمد، صادق (1347). دیوان. تهران: چاپخانه بهمن.##-سمیعی، حسین (1346). دیوان اشعار. تهران: علمی.##-شهریار، محمدحسین (1369). کلیات دیوان. تهران: نگاه.##-صناعی، محمود (1330)."به یاد بهار". دانش، سال دوم، ش 5 و 6 (تیر): 287.##-صورتگر، لطفعلی (1368). نامة صورتگر. به کوشش کوکب صورتگر. تهران: پاژنگ.##-صهبا، ابراهیم (1340). دفتر صهبا. ج 1. تهران: کتابخانه ابن سینا.##-ضیائی سبزواری، ضیاء الحق (1372). گزینة اشعار. به اهتمام حسین شنوایی. سبزوار: دانشگاه تربیت معلم سبزوار.##-فتحعلی، علی (1383). دیوان صفای هفت شهر عشق. به اهتمام مهدی آصفی. تهران: جمهوری.##-گراهام، گوردن (1383). فلسفه هنرها. ترجمه مسعود علیا. تهران: ققنوس.##-گلبن، محمد (1380). بلندآفتاب خراسان. تهران: نشر رسانش.##-محمدی، حسنعلی (1379). از بهار تا شهریار. تهران: ارغنون.##-مشفق ضرغام، حسینعلی (1349). اندیشه های رنگارنگ. اصفهان: کتابفروشی شهسواری.##-مصاحب، شمس الملوک (1351). "در رثای مرحوم ملک الشعرای بهار". باغ صائب، سال چهاردهم، ش 7 (مهر): 263.##-مؤتمن، زین العابدین (1364). شعر و ادب فارسی. تهران: زرین.##-میرحسینی، مژگان (1391). "بررسی اندوهیادهای شاعران معاصر در سوگ شاعران دیگر". رساله ی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یزد.##-نظمی تبریزی، علی (1377). دیوان. تهران: چاپخانه سوره.##-همایی، جلال الدین (1330). "در رثاء و ماده تاریخ وفات استاد بزرگوار مرحوم ملک الشعراء بهار". مجله یغما، سال چهارم، ش1 (فروردین): 33.##-یاحقی، محمدجعفر (1378). جویبار لحظه ها. تهران: جامی.##-یغمایی، حبیب (1346). "بر مزار بهار". مجله یغما، سال بیستم، ش 5 (مرداد): 238.##-یغمایی، حبیب (1337). "به یاد استاد". مجله یغما، سال یازدهم، ش 4 (تیر): 168 و 169.##