نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مطالعه سنجش شاخص های کیفیت زندگی دانشجویی انجام  شده است. چارچوب نظری ترکیبی از نظریات عینی و ذهنی کیفیت زندگی است که بر  اساس نظریه های شالوک (Schalock)، دیدگاه سازمان جهانی بهداشت، نظریه توسعه انسانی و نظریه زاف (zaf) و ... در نظر گرفته  شده است. روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در مراکز آموزش عالی شهر قاین در سال 1394 است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران کمی، برابر با 570 نفر و شیوه نمونه گیری، تصادفی مطبق و سهمیه ای بوده است. میزان آلفای نهایی سؤالات پرسش نامه برابر با 73/0 به دست آمده است. به  منظور گردآوری اطلاعات از پرسش نامه ی استاندارد کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت استفاده کرده ایم.، نتایج نشان می دهد که میانگین شاخص کیفیت زندگی برابر با 89/72 است که می توان اذعان کرد که کیفیت زندگی دانشجویان در حد متوسط روبه بالا است. همان طور که یافته ها با استفاده از آزمون T (مقایسه میانگین ها) نشان داده است، بالاترین فراوانی مربوط به بعد سلامت جسمانی (4/54%) است. هم چنین پایین ترین سطح در بین ابعاد کیفیت زندگی، مربوط به ابعاد روابط اجتماعی و سلامت محیط است. مطابق با این نتایج دانشجویان در بین شاخص های سطح کیفیت زندگی خود به ابعاد سلامت جسمانی و روانی بیشتر اهمیت می دهند. میانگین سلامت روانی دانشجویان، متفاوت بوده است؛ به عبارتی دانشجویان دختر به نسبت دانشجویان پسر، بیشتر در معرض افسردگی، اضطراب و نگرانی در این دوره قرار دارند. به طور کل میانگین نمرات سلامت محیط و روابط اجتماعی، به نسبت دو شاخص دیگر مورد مطالعه (سلامت جسمانی و سلامت روان) بر اساس آمارهای به دست آمده به عنوان شاخص های کیفیت زندگی در حد متوسط روبه پایین است.
Abstract
This research has been done with the aim to study the measurement of the quality indicators of student life. Theoretical framework is a combination of objective and subjective theories of quality of life and is considered based on the theories of Schalock, the World Health Organization’s view, human development theory and the theory of Zaf. The study is a descriptive survey. The statistical population consisted of all students studying in higher education institutions in Qayen city, in 2015. The sample size, using the quantitative Kukran formula, has been equal to 570 individuals and sampling methods have been random stratified and quota sampling. The final alpha  of questionnaire was obtained 73/0. In order to collect information, the World Health Organization’s quality of life questionnaire was used. The results showed that the average life quality index is equal to 89/72, then we can say that the quality of student life is a moderate upward. As results, using T test (Means comparison), has shown the highest frequency is related to physical health (4/54 percent). Also, the lowest level among the quality of life aspects, is related to social relationships and health of the environment. According to these results, among their quality of life indices, students mostly care about physical and mental health. Mental health scores between students is different in this study. Female students than male students are more prone to depression, anxiety and worry in this period. Generally, scores of environmental health and social relationships than other indices studied (physical health and mental health) as indicators of quality of life are moderate downward, according to statistics obtained.
Keywords: Students, Social Relationship, Physical /Mental/ Environmental Health, Quality of Life, Qayen

کلیدواژه‌ها

- آقاملایی، تیمور (1384). اصول و کلیات خدمات بهداشتی. تهران: اندیشه رفیع.##- افضلان، فاطمه (1381). "بررسی کیفیت زندگی خانواده های بیماران روانی". پایان نامه کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.##- براتی، ناصر؛ یزدان پناه شاه آبادی، محمدرضا (1390). "بررسی ارتباط مفهومی سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در محیط شهری (نمونه موردی: شهر جدید پردیس)". فصلنامه علمی- پژوهشی جامعهپژوهی فرهنگی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، ش 1 (بهار و تابستان): 25-49.##- جمشیدی ها، غلامرضا؛ عنبری، موسی؛ محمدی، مهدی (1393). "بررسی ارتباط کیفیت زندگی با تغییرات دینداری دانشجویان". فصلنامه علمی- پژوهشی بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره چهارم، ش 1 (بهار و تابستان): 1-19.##- خراسانی، محمدامین؛ راستی، هادی؛ مغداتی، الهه (1393). "ارزیابی کیفیت زندگی در شهرهای کوچک با روش فازی در شهرهای بردخون و بنک در استان بوشهر". فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهاردهم، ش 54 (پاییز): 7-36.##- رستگارنسب، فرهاد؛ مصطفوی، نرگس؛ جهان نمایی، امیر (1391). "بررسی مقایسه ای کیفیت زندگی زنان شاغل و غیرشاغل شهرستان مشهد". فصلنامه علمی ترویجی جمعیت، ش 79 (بهار): 54-68.##- سلطانی، رضا، و دیگران (1389). "بررسی کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه گیلان". مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، دوره نوزدهم، ش 57 (پاییز): 25-35.##- شریفیان، اکبر؛ فتوت، هدی (1390). "بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شیراز (واحد پردیس)". فصلنامه برنامهریزی و رفاه و توسعه اجتماعی، دوره دوم، ش 8 (پاییز): 155-189.##- شیخی، محمدتقی (1389). "بررسی جامعه شناختی کیفیت زندگی دانشجویان/ جوانان در شهر تهران". فصلنامه علمی ترویجی جمعیت، ش 73 و 74 (پاییز و زمستان): 63-84.##- شیخی، محمدتقی (1392). جامعه شناسی کیفیت زندگی. تهران: حریر.##- علیخانی، محمد، و دیگران (1390). "بررسی کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قزوین". مجله علمی کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه قزوین، سال ششم، ش 22 (تابستان): 5-11.##- غفاری، غلامرضا؛ اونق، نازمحمد (1385). "سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی". مجله علمی- پژوهشی مطالعات اجتماعی ایران، دوره یکم، ش 1 (بهار): 159-199.##- غفاری، غلامرضا؛ امیدی، رضا (1387). "کیفیت زندگی در برنامه های عمرانی و توسعه ایران". فصلنامه رفاهاجتماعی، سال هشتم، ش 30 و 31 (پاییز و زمستان): 7-34.##- غفاری، غلامرضا؛ کریمی، علیرضا؛ نوذری، حمزه (1391). "روند مطالعات کیفیت زندگی در ایران". فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دوره اول، ش3 (پاییز): 107- 134.##- فرخی، جواد (1386). "کیفیت زندگی و عوامل مرتبط با آن در میان سرپرستان خانوارهای تهرانی". پایان نامه کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.##- مکوندی، سمیه؛ زمانی، مریم (1390). "بررسی کیفیت زندگی و ابعاد مختلف آن در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز". فصلنامه علمی و پژوهشی جندیشاپور، دوره دوم، ش 4 (زمستان):191-200.##- موسوی، میرنجف؛ کشکولی باقری، علی (1391). "ارزیابی توزیع فضایی کیفیت زندگی در محلات شهر سردشت". مجلهپژوهشوبرنامهریزیشهری، سال سوم، ش 9 (تابستان): 97-118.##- نجات، سحرناز (1387). "کیفیت زندگی و اندازه گیری آن". مجلهتخصصیاپیدمولوژیایران، دوره چهارم، ش 2 ( تابستان ): 57- 62.##
- Baldwin, Sally; Christine, Godfrey; Carol, Propper (1994). Quality of Life: Perspectives and Policies. London; New York: Routledge Press.##- Eckersley, Richard (1999). “Quality of Life in Australia (An analysis of Public Perceptions)”. Quality of Life in Australia, National Centre for Epidemiology and Population Health The Australian National University, No. 23 (September):1-10.##- Epley, Donald R.; Menon, Mohan (2008). “A Method of Assembling Cross-sectional Indicators into a Community Quality of Life”. Social Indicators Research, Vol. 88, Issue 2 (September): 281-296.##- Kulthckiy, Z. I.; Kurkoya, V. (2013). “Analysis of the main parameters of quality of students’ life of different specialties”. Journal Physical Education of Students, No. 6 : 25-29.##- Larson, James S. (1993). “The measurement of social well-being”. Social Indicators Research, Vol. 28, Issue 3 (March): 285-296.##- Moro, Mirko; et al. (2008). “Ranking quality of life using subjective well-being data”. Ecological Economics, Vol. 65, Issue 3 (April): 448–460##.- Schalock, Robert L. (2000). “Three decades of quality of life: Focus on Autism and Other Developmental Disabilities”. Journal of intellectual disability research, Vol. 15, No. 2: 116-127.##-  Schalock, Robert L.  (2004). “The concept of quality of life: what we know and do not know”. Journal of intellectual disability research, Vol. 48, Issue 3 (March): 203-216.##- Schmit, Regina Berger (2002). “Considering social capital in quality of life assessment: concept and measurement”. Social Indicators Research, Vol. 58, No. 1/3 (Jun.): 403-428##.- Siva Durga, Prasad Nayak, et al. (2014). “Quality Of Life in Medical Students of Andhra Medical College, Visakhapatnam, International”. Journal of Health Sciences and Research (IJHSR), Vol. 4, Issue 12: 39-43.##- Slottje, Daniel J. (1991). “Measuring the Quality of Life across Countries”. The Review of Economics and Statistics, Vol. 73, No. 4 (November): 684-693.##- Varrhcchio, C. G. (2001). “Relevance of quality of life to clinical nursing practice”. Oncology nursing, Novem, Vol. 6, Issue 4: 255-259.##