نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه بیرجند

2 عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند

10.22034/fakh.2013.156174

چکیده

نظام توزیع فضایـی جمعیت سکونتگاههای انسانی ماحصل عملکرد عوامل مختلف محیطی است. هدف از مقاله حاضر، سنجش اثرات مهاجرتی بر الگوی پراکنش جمعیتی سکونتگاههای روستایی با استفاده از روش آنتروپی و پیشبینی گرایش نظام سکونتگاهی در افق 1400 میباشد.
روش تحقیق در مقاله حاضر، از نظر ماهیت از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی و از حیث هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. برای انجام پژوهش حاضر، ابتدا بانک اطلاعات جمعیتی سکونتگاه های روستایی شهرستان بیرجند در دوره زمانی 85-1335 تهیه و به کمک نرم افزارهای آماری Exel وSpss طبقهبندی جمعیتی و میزانهای رشد انجام شد و سپس با استفاده از روش آنتروپی نسبت به سنجش میزان بیقوارهگی و گرایش به تعادل یا عدم تعادل توزیع فضایی جمعیت سکونتگاههای روستایی اقدام گردید. نتایج حاصل از تحلیل بر اساس مدل آنتروپی، بیانگر عدم تعادل فضایی جمعیت در دهستان های شهرستان بیرجند و گرایش نسبی به عدم تعادل در افق 1400 میباشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Measurement the impact of migration on the spatial distribution pattern of population in rural settlements and forecasting for the year 2025 (case study: Birjand county)

نویسندگان [English]

  • Javad Mikaniki 1
  • Ali Ashrafi Ashrafi 2

1 (PHD) Faculty Member of the Geography Department of Birjand University

2 (MSC) Faculty Member of the Geography Department of Birjand University

چکیده [English]

Spatial distribution system of population and human settlements is a result of the performance of different environmental factors. The purpose of this paper is to assess the effects of immigration on population distribution pattern of rural settlements by entropy model and predict the trends of the Year2025. Research method of the present research is descriptive-analytical and from main object regarded as an applied research. For implementation of the research, firstly the database of rural settlement population was created in the period (1956-2005) and with statistical application software (EXEL&SPSS) classification and rate of population growth was provided and then the entropy model is used to assess the trend of balance / imbalance in the spatial distribution of the population in rural settlements. The results of the analysis on the base of entropy models showed an imbalance in the population of rural agglomerations in the rural districts of Birjand county and relative trend toward imbalances continues in the year 2025.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural migrations
  • spatial distribution of population
  • rural settlements
  • entropy model
  • Birjand
  • آزادی، حمیدرضا (1390). «بررسی علل و پیامدهای مهاجرت در دهستان پیر حاجات شهرستان طبس». پایاننامه کارشناسی ارشد، جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد.##

    بیک محمدی، حسن (1373). «تحلیل مکانی جمعیت استان سیستان و بلوچستان»، پایان نامه دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.##

    پاپلـی یـزدی، محمدحسین؛ ابراهیمی، محمد امیر (1385). نظریههای توسعه روستایی. تهران: سمت.##

    پیتیه، ژان (1369). مهاجرت روستائیان. ترجمه محمد مومنی کاشی. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.##

    سعیدی، عباس؛ صدیقه، حسینی حاصل (1390). «ادغام کلانشهری با نگاهی به کلانشهر تهران و پیرامون». در: مجموعه مقالات روابط و پیوندهای روستایی- شهری در ایران. گردآوری عباس سعیدی. تهران: مهر مینو: 129- 143.##

    شکوئی، حسین (1373). دیدگاههای نو در جغرافیای شهری. تهران: سمت.##

    غفاری، رامین؛ ترکی هرچگانی،  معصومه (1389). «تحلیلی بر عوامل مؤثر در مهاجرت جوانان روستایی به شهر (مورد پژوهی: روستای صادق آباد از توابع بخش سامان در استان چهارمحال و بختیاری)». فصلنامه مسکن و محیط روستا. شماره 132. (زمستان): 91- 102.##

    لطفعلی پور، محمدرضا؛ لطفعلی پور، زینب (1389). « بررسی تحلیلی مسأله مهاجرت، دلایل و پیامدهای اقتصادی آن».  در: مجموعه مقالات اولین همایش مهاجرت- نظم و امنیت، ج 2. مشهد: فرماندهی انتظامی خراسان رضوی، دفتر تحقیقات کاربردی:  413- 429.##

    مافی، عزت ا... (1382). «بررسی اکولوژیکی تطبیقی مناطق حاشیه ای شرق مشهد». مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای (ضمیمه مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد). شماره اول. (پاییز):  75- 95.##

    مرکز آمار ایران (1335) سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1335 شهرستان بیرجند. تهران: مرکز آمار ایران.##

    مرکز آمار ایران (1365) سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1365 نتایج تفضیلی شهرستان بیرجند. تهران: مرکز آمار ایران.##

    مرکز آمار ایران (1345) سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1345 شهرستان بیرجند. تهران: مرکز آمار ایران.##

    مرکز آمار ایران (1355) سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1355 شهرستان بیرجند. تهران: مرکز آمار ایران.##

    مرکز آمار ایران (1375) سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1375 استان خراسان. تهران: مرکز آمار ایران.##

    مرکز آمار ایران  (1375) سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1375 نتایج تفضیلی شهرستان بیرجند. تهران: مرکز آمار ایران.##

    مرکز آمار ایران (1385) سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1385 نتایج کلی استان خراسان جنوبی. تهران: مرکز آمار ایران.##

    مهدوی، مسعود؛ قدیری معصوم، مجتبی؛ بهروز محمدی یگانه (1383). «نقش عوامل جغرافیایی طبیعی در ناپایداری و مهاجرتهای روستایی استان زنجان». فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی، سال 36،  شماره 49. (پاییز): 203- 215.##

    • Balan, ،Jorge (1996). “Demographic trends and migratory movements form Latin، America and Carabian”.In OCDE،International conference on migration. Rome: Italy.##
    • Bastil, j. B. Dezert (1980). LespasUrbain. Ed, Masson: Paris: France Hagget, P. (2001). Geography; A global synthsis.prence Hall: England.##