نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه خوارزمی
2 استادیار گروه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، پژوهشکده تاریخ ایران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
3 استادیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی
4 دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه خوارزمی
چکیده
جمشید جمشیدیان (اربابجمشید)، اولین نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی، تاجر و صراف بزرگ اواخر قاجار بود. وی کار خود را با کارگری در بزازی شروع کرد و به‌تدریج صراف بزرگ و ثروتمند عصر خود شد. تجارتخانه جمشیدیان در اکثر شهرهای بزرگ ایران و کشورهای مختلف شعبه داشت. به‌دلیل وسعت فعالیت صرافی جمشیدیان، به بانک جمشیدی هم مشهور بود. جمشیدیان نقش عمده‌ای در مبادلات داخلی و بین‌المللی اعتباری و مالی ایران ایفا کرد. منافع عمده حاصل از این حجم وسیع مبادلات تجاری و صرافی، به سرمایه‌گذاری جمشیدیان در عرصه املاک و مستغلات در تهران و سایر شهرها، بالغ بر 37 آبادی در سراسر ایران انجامید؛ از آن جمله، املاک جمشیدیان در روستاهای سلامی و سده بود.
مقاله حاضر، با هدف تحلیل و تبیین نحوه مالکیت دو منطقه سلامی و سده توسط اربابجمشید و پس از آن، بر آن است به چگونگی مالکیت و مسائل مالیاتی و نحوه اخذ مالیات دو منطقه مذکور پاسخ دهد. اسناد منتشرنشده خانواده جمشیدیان و اسناد آرشیو ملی ایران، منابع اصلی این مقاله را تشکیل می‌دهد که در چهارچوب سندپژوهی و با بهرهگیری از روش تحقیق اسنادی با شیوه توصیفیـ تحلیلی پس از استنساخ، مطالعه و بررسی اسناد و با توجه به خلأ مطالعاتی موجود، تلاش شده است به سؤالات فوق پاسخ داده شود.
دستاورد پژوهش حاکی از این است که منافع اقتصادی مترتب بر منطقه، ارزش ملکی و محصولآوری آن را دوچندان کرده و تاجر و صراف بزرگی چون اربابجمشید را مشتاق به سرمایه‌گذاری و مالکیت اراضی سلامی و سده نموده است. این در حالی بود که تعیین، دریافت و پیگیری مالیات منطقه، مغشوش و تابع شرایط اقلیمی و بسته به تصمیم حاکمان و مباشران بود. ضمن اینکه تحولات و سیر قوانین مالیات‌بردرآمد، نامنظم و بعضاً سیر قهقرایی طی کرده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Documentary Review of the Activities of Arbab Jamshid Jamshidian'sTrading House in the Field of Real Estate Research Samples: Salami and Sedeh villages (1267-1351 A.H./1230-1311 A.H.)
نویسندگان [English]
- Fouad Pourarian 1
- Elham Malekzadeh 2
- Kazem Meighani 3
- Mohammad BaghaieShirejini 4
1 Associate Professor Department of History, Kharazmi University,
2 Assistant Professor, Department of Social and Economic History, Iranian History Research Institute, Institute of Humanities and Cultural Studies
3 Assistant Professor, Department of History, Kharazmi University
4 PhD student in history of Kharazmi University
چکیده [English]
Jamshid Jamshidian (Arbab Jamshid), the first Zoroastrian representative in the National Assembly, was a great merchant and money changer of the late Qajar period. He began his career as a laborer in the sewing industry and gradually became the great and wealthy money changer of his time. Jamshidian's trading house had branches in most of the major cities of Iran and different countries. Due to the size of the Jamshidian exchange activity, this exchange was known as Jamshidian Bank which played a major role in Iran's domestic and global credit as well as financial exchanges. The huge profits from this large volume of trade and exchanges led to Jamshidian's investment in real estate in Tehran and other cities, amounting to 37 settlements throughout Iran. Among them is Jamshidian's property in the villages of Salami and Sedeh.
The present article aims to analyze and explain the ownership of the two regions of Salami and Sedeh by Arbab Jamshid. It then tries to answer the question of ownership and tax issues and how to receive taxes in the two mentioned regions.Unpublished documents from the Jamshidian family and documents from the National Archives of Iran are the main sources of this article. An attempt has been made to answer the above questions in the framework of document research and by using the method of document research in a descriptive-analytical manner after studying the documents as well as considering the existing study gap.
The result of the research indicates that the economic benefits of the region have doubled the value of the property and its productivity, and have made merchants and large money-changers such as Arbab Jamshid eager to invest and own lands in Salami and Sedeh. These decisions took place while the assessment, collection, and follow-up of taxes in the region were disarranged and subject to climatic conditions, depending on the decisions of the rulers and administrators. At the same time, the evolution of tax laws had been irregular and sometimes regressive.
کلیدواژه‌ها [English]
- Arbab Jamshid
- Real Estate
- Sedeh
- Salami
- Qawam al-Saltaneh
- Tax
)