نویسندگان

1 بازنشسته دانشگاه بیرجند

2 کارشناس ارشد زبان شناسی دانشگاه بیرجند

3 استادیار دانشگاه بیرجند

چکیده

روستای آبیز شهرستان زیرکوه در استان خراسان جنوبی، به دلیل نزدیکی به کویر، واقع شدن در منطقه کوهستانی، در گذر تاریخ کمتر مورد تاخت و تاز و هجوم بیگانگان قرار گرفته و در نتیجه گویش آن پاکیزه تر و دست نخورده تر باقی مانده است. این گویش از گویش های فارسی نو محسوب می شود و نسبت به زبان فارسی کمتر تحول یافته و عوامل بیرونی کمتر بر آن اثر گذاشته است و بسیاری از ویژگی های فارسی کهن را حفظ کرده است. این پژوهش در پی آن است تا توصیفی همزمانی از ساختمان فعلی گویش آبیز ارائه کند. در بررسی ها مشخص شد که در این گویش، افعال شامل بسیط (ساده) و غیر بسیط (مرکب، پیشوندی، عبارت فعلی) می شوند و هرکدام از آنها به همراه اجزایی چون پیشوندها، ریشه ها، شناسه های فعلی، ساختمان فعلی گویش آبیز را تشکیل می دهند. همچنین مشخص شد که در گویش آبیز، به لحاظ پیشوندها، شناسه ها و زمان های مختلف بین افعال این گویش و زبان فارسی رسمی تفاوت هایی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Description of the Verbal Construction of Abiz Dialect

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hussein Qoreyshi 1
  • Ehsan Nasehi, 2
  • Hasan Emami 3

1

2 MA in Linguistics of Birjand University

3

چکیده [English]

The village of the Abiz from Zirkooh county of South Khorasan for the reason of adjacency to desert, to become situated in mountainous region, in the passing of time has been invaded and attacked less from the foreigners and as a result its dialect has been remained clearer and pure. This dialect has been considered among the dialects of modern Persian and changed less in relation to Persian language and the external factors influenced it fewer and retained lots of the features of the ancient Farsi. This research tries to present a simultaneous description of the verbal construction of Abiz dialect. In the inspections it became clear that in this dialect the verbs consists of incomposite (simple) and composite (compound, prefix, phrasal verbs) and each of them along with the parts such as prefixes, roots, verb inflections forms the verbal construction of Abiz dialect. Also it became distinct that in the Abiz dialect from the viewpoint of prefixes and various tenses, there is differences between the verbs of this dialect and formal Persian language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abiz Dialect
  • Formal Persian
  • Description of verb construction
. انوری، حسن (1390). دستور زبان فارسی 1. به کوشش محمدرضا زادهوش. اصفهان: باشگاه مجازی ادبیات و کتاب خوانی.##2.دبیرمقدم، محمد (1367). "ساخت های سببی در زبان فارسی". مجله زبان شناسی، سال پنجم، ش اول (بهار و تابستان): 13-75.##3. رضایی، جمال (1373). واژه نامه گویش بیرجند. تهران: روزبهان.##4. زمردیان، رضا (1379). راهنمای گردآوری و توصیف گوبش ها. مشهد: دانشگاه فردوسی.##5. شیری، علی اکبر (1386). درآمدی بر گویش شناسی. تهران: مازیار.##6. فرشیدورد، خسرو (1384). دستور مفصل امروز. تهران: سخن.##7. ناتل خانلری، پرویز (1373). دستور زبان فارسی. تهران: توس.##8. ماهوتیان، شهرزاد (1390). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده شناسی. مترجم مهدی سماعی. تهران: نشر مرکز.##9. مشکوه الدینی، مهدی (1370). دستور زبان فارسی بر پایه ی نظریه ی گشتاری. مشهد: دانشگاه فردوسی.##10. مهرآوران، محمود (1388). "بررسی عبارت فعلی در دستور زبان فارسی". مجله فنون ادبی دانشگاه اصفهان، سال اول، ش اول (پاییز و زمستان): 127- 144.##