نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، گروه جامعه شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

3 استادیار گروه جامعه‌شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران

چکیده

در جوامع کنونی به علت گسترش فناوری اطلاعات، تنوع روزافزون کالاها و تفاوت تجارب نسل فعلی از نسل پیشین، شاهد ظهور سبک‌های زندگی جدید یا به ‌اصطلاح مدرن در جامعه هستیم که می‌تواند به دلیل عدم همخوانی با ارزش‌ها و هنجارهای اسلامیِ جامعه ایران منجر به بروز آسیب‌های اجتماعی در بین قشر نوجوان شود. هدف این مقاله بررسی رابطه سبک زندگی مدرن با نگرش به آسیب‌های اجتماعی در بین دانش‌آموزان دختر دوره دوم شهر بیرجند در سال 1399 بود که با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه پژوهش را دانش‌آموزان دختر 18ـ16 ساله شهر بیرجند در سال تحصیلی 1400ـ1399 تشکیل داده‌اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 360 نفر تعیین شد و با استفاده از شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای و خوشه‌ای به‌طور ترکیبی، انتخاب شدند. داده‌ها از طریق پرسشنامه‌های محقق­ساخته سبک زندگی مدرن و پرسشنامه استاندارد نگرش به آسیب‌های اجتماعی ساخت­یافته تیمورتاش (1389) جمع‌آوری شد. برای تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های ضریب همبستگی با نرم‌افزار spss24 و تحلیل عامل تأییدی با نرم‌افزار Amos25 استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ، محاسبه و مناسب ارزیابی شد که بر اساس آن ضریب متغیرهای پژوهش و ابعاد آن بیش از 7/0 بود. در این مقاله با به‌کارگیری آمار استنباطی، رابطه متغیرها از هم سنجیده شد و رابطه، مورد تأیید قرار گرفت؛ یعنی نتایج همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری نشان داد که ارتباط معنادار و مستقیمی بین سبک زندگی مدرن با نگرش به آسیب‌های اجتماعی وجود دارد. نتایج نشان داد که یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌هایی که موجب افزایش آسیب‌های اجتماعی در جامعه می‌شود، سبک زندگی مدرنی است که نوجوانان و جوانان اتخاذ می‌کنند. مقاله حاضر از رابطه دو متغیر فوق با یکدیگر حمایت می‌کند؛ به عبارت روشن‌تر، هرچه گرایش دختران نسبت به اتخاذ سبک زندگی مدرن بیشتر باشد احتمال بروز رفتارهای آسیب‌زا در آن‌ها افزایش می‌یابد. با استفاده از نرم‌افزار Amos25 و رسم مدل مقدار تغییرات متغیر پیش‌بین (آسیب‌های اجتماعی) به‌ وسیله متغیر ملاک (سبک زندگی مدرن) تبیین شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The role of modern lifestyle in social ills of female high school students in Birjand

نویسندگان [English]

  • Layla Shojaei 1
  • nabiyollah eider 2
  • Naser Hejazi 3

1 PhD student in the sociology of Iran's social issues, Department of Sociology, Dehaghan Branch, Islamic Azad University

2 Assistant Professor, Department of Sociology, Shushtar Branch, Islamic Azad University, Khuzestan, Iran

3 Assistant Professor, Department of Sociology, Dehaghan Branch, Islamic Azad University

چکیده [English]

In today's societies due to the development of information technology, increasing diversity of goods, and differences in the experiences of the current generation from the previous generation, new or so-called modern lifestyles in society are emerging, which can lead to social harm due to non-compliance with Islamic values ​​and norms. The purpose of this article was to investigate the relationship between modern lifestyle and attitudes toward social harms among second-year female students in Birjand in 2020, which was performed using a survey method and a questionnaire. The research community was composed of 16–18-year-old female students in Birjand in the academic year 2020-2021. The sample size was determined using Cochran's formula, as 360 people who were selected using stratified and cluster sampling method. Data were collected through a researcher-made modern lifestyle questionnaire and a standard questionnaire on attitudes toward structured social harms by Timurtash (2010). For data analysis, correlation coefficient tests with SPSS 24 software and confirmatory factor analysis with Amos25 software were used. The reliability of the questionnaire was calculated and evaluated using Cronbach's alpha method, based on which the Cronbach-alpha coefficient of research variables and its dimensions was greater than 0.7. In this article, the relationship between variables was measured which was confirmed using inferential statistics; That is, the results of Pearson correlation and structural equations showed that there is a significant and direct relationship between modern lifestyle and attitudes toward social harms. The results indicated that one of the main components that increase social harm in society is the modern lifestyle adolescents and young people adopt. The present article supports the relationship between the above two variables; In other words, the more girls tend to adopt a modern lifestyle, the more likely they are to develop harmful behaviors. Using Amos25 software and model drawing, the extent of changes in the predictor variable (social harms) was explained by the criterion variable (modern lifestyle).

کلیدواژه‌ها [English]

  • modern lifestyle
  • social harms
  • students
  • Birjand
آقایی، علی اکبر؛ تیمورتاش، حسن (1389). "بررسی رابطه و فرایند آسیب اجتماعی و امنیت اجتماعی". دانشنامه، سال سوم، ش 4 (زمستان): 3-22.##ابراهیمی، قربانعلی؛ بهنویی گدنه، عباس (1389). "سبک زندگی جوانان: بررسی جامعه‌شناختی سبک زندگی و مؤلفه‌های آن در بین دختران و پسران شهر بابلسر." مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال ششم، ش 18 (بهار): 135-160.##الستی، ساناز؛ حسن‌پور، معصومه (1385). "بزه دیده‌شناسی و پیشگیری از بـزه‌دیـدگی". دادرسی، سال دهم، ش 56 (بهار و تابستان): 24-27.##امانی، امین؛ ریحانی شیروان، معصومه (1397). "تأثیر فضای مجازی بر سبک زندگی دانش­آموزان متوسطه خراسان شمالی". دانش انتظامی خراسان شمالی، سال پنجم، ش20 (تابستان): 59-80.##ایمان، محمدتقی؛ بهمنی، لیلا؛ دلاور، مری­السادات (1395). "سنجش جامعه‌شناسی نابهنجاری‌های رفتاری دانش­آموزان شهر شیراز". توسعه اجتماعی، سال دهم، ش 3 (بهار): 139-158.##بابایی، محمدعلی؛ نجیبیان، علی (1390). "چالش‌های وضعی پیشگیری از جرم". مجله حقوقی دادگستری، سال هفتاد و پنجم، ش 75 (پاییز): 147-172.##بامری، اسحاق؛ سالارزایی، امیرحمزه (1397). "تحلیل رابطه بین سبک زندگی و تربیت جنسی نوجوانان شهر زاهدان با نگاهی به پیشگیری از جرم". مطالعات روان‌شناسی تربیتی، سال پانزدهم، ش 29 (بهار): 73-96.##بوردیو، پیر (1391). تمایز؛ نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی. ترجمه حسن چاوشیان. تهران: ثالث.##جهانگیری، کتایون؛ برخوردار، نسرین؛ برخوردار، ناهید (1388). "بررسی روند بروز خودکشی و عوامل مؤثر بر آن در مناطق روستایی شهرستان کرمانشاه". سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، سال بیست و هفتم، ش 2 (تابستان): 219-225.##حسینی، سیدحسین؛ صفری، صادق (1394). "نقش جنسیت مؤنث در ارتکاب و پیشگیری از جرائم جنسی".  پژوهش حقوق کیفری، سال سوم، ش 11 (تابستان): 147-167.##خانی، حسین (1394). "تحلیل جامعه‌شناسی مفهوم سبک زندگی در تمدن‌های غربی و اسلامی". سیاست، سال چهل و پنجم، ش 1 (بهار): 145-160.##خلجی­موحد، امان­اله (1384). روان‌شناسی جامعه (آسیب‌شناسی جامعه از دیدگاه روان‌شناسی و جامعه‌شناسی). تهران: دات.##خواجه‌نوری، بیژن؛ روحانی، علی؛ هاشمی، سمیه (1390). "رابطه سبک زندگی و تصور بدن (مطالعه موردی: زنان شهر شیراز)". تحقیقات فرهنگی، سال چهارم، ش 1 (بهار): 79-103.##رامرودی، شقایق؛ خنجرخانی، مسعود؛ باقری مجد، روح­اله (1399). " تحلیل محتوای کتب تفکر و سبک زندگی پایه هفتم و هشتم براساس مؤلفه­های آسیب اجتماعی". پایان­نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و رواشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.##زاده­محمدی، علی؛ احمدآبادی، زهره (1387). "هم­وقوعی رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان دبیرستان‌های شهر تهران". خانواده­پژوهی، سال چهارم، ش 13 (بهار): 87-100.##سلیمانی­نیا، لیلا؛ جزایری، علیرضا؛ محمدخانی، پروانه (1384)." نقش سلامت روان در ظهور رفتارهای پرخطر نوجوانان". رفاه اجتماعی، سال پنجم، ش 19 (زمستان): 75-90.##شریفی، احمدحسین (1391). "سبک زندگی به‌عنوان شاخصی برای ارزیابی سطح ایمان". معرفت فرهنگی- اجتماعی، سال سوم، ش 3 (تابستان): 49-62.##شولتز، دوان (1381). نظریه‌های شخصیت. ترجمه یوسف کریمی. تهران: ارسباران.##عباسی، عباداله، و دیگران (1400). "پیش‌بینی گرایش به رفتارهای پرخطر بر اساس ادراک جو روانی­ـ عاطفی خانواده و سبک فرزندپروری با میانجی‌گری سبک زندگی سلامت در نوجوانان". رویش روان­شناسی، سال دهم، ش 67 (زمستان): 119-132.##عباسی اسفجیر، علی­اصغر؛ تقوی، کبری (1396). "بررسی میزان و نوع کج‌روی در میان دانش­آموزان: کاربرد تحلیل عاملی و تحلیل خوشه‌ای". مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، سال پنجم، ش 4 (پاییز): 129-154.##عبدالهی، سامان (1398). "نقش سبک زندگی خانواده در گرایش اطفال و نوجوانان به مواد مخدر و روان‌گردان با تأکید بر ارائه الگوی پیشگیری رشدمدار". سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، سال سوم، ش 4 (پاییز): 37-45.##علیزاده آرند، مصطفی (1396). "بررسی آسیب‌های اجتماعی متأثر از سبک زندگی با رویکرد بررسی تغییرات سبک زندگی در جامعه ایرانی". [پیوسته] قابل‌ دسترس در:
 https://civilica.com/doc/769928/ [23/12/1396]##
- فاضل، امین‌الله؛ حق‌شناس، حسن؛ کشاورز، زهرا (1390). "قدرت پیش‌بینی ویژگی‌های شخصیتی و سبک زندگی بر رضایت‌مندی زوجی زنان پرستار شهر شیراز". جامعه‌شناسی زنان، سال دوم، ش 3 (پاییز): 139-161.##فیض­اللهی، علی؛ درویشی، فرزاد؛ حیدری، سعیده (1392). "وضعیت مصرف و توزیع­کنندگان مواد مخدر در شهرستان ایلام (سیمای اپیدمیولوژیک اعتیاد در شهرستان ایلام)". دانش انتظامی ایلام، سال پانزدهم، ش 42 (بهار و تابستان): 7-26.##کردبچه، مرجان؛ چیت‌ساز، شهرزاد؛ سعیدی، حمید (1399). "شناسایی عوامل مؤثر بر مصرف نمادین در سبک زندگی نوجوانان". مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، سال ششم، ش 4 (زمستان): 1-17.##کرمی، شیرین (1399). "بررسی جایگاه خانواده در کاهش آسیب‌های اجتماعی در دانش­آموزان". [پیوسته] قابل‌ دسترس در:
 ##[21/8/1399] https://civilica.com/doc/1116379/
- کریمی مزیدی، سجاد، و دیگران (1392). "بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در کاهش کج‌روی در بین دانش‌آموزان پسر 15-18 سال شهر تهران". رفاه اجتماعی، سال سیزدهم، ش 50 (تابستان): 111-134.##کوهی، کمال (1392). "تبیین جامعه‌شناختی انحرافات اخلاقی دانش­آموزان دبیرستانی در استان آذربایجان شرقی". دانش انتظامی آذربایجان شرقی، سال سوم، ش 10 (پاییز): 27-47.##گیدنز، آنتونی (1380). مدرنیته و مدرنیسم. ترجمه حسینعلی نوذری. تهران: نقش ‌جهان.##معتمدی، سیدهادی (1386). "اولویت‌بندی آسیب‌ها و مسائل اجتماعی در ایران". رفاه اجتماعی، سال ششم، ش 24 (بهار): 327-347.##ملاحسنی، نعیمه (1392). "آسیب­شناسی هویت جوانان شهر تهران بر مبنای الگوهای فراغتی مدرن". پایان­نامه کارشناسی ارشد مردم­شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.##موسوی، سیده­سکینه؛ معظمی، شهلا (1400). "بررسی اثربخشی سبک زندگی زنان بی‌خانمان بر بزه‌دیدگی آنان". پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی، سال نهم، ش 17 (تابستان): 51-74.##مولایی بیرگانی، مرجان؛ داراب­پور، کامران (1397). "بررسی رابطه بین سبک زندگی خانواده با پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی زنان در آموزش‌ و پرورش شهر اهواز". [پیوسته] قابل‌ دسترس در: https://civilica.com/doc/830780   [21/8/1399]##
Benda, B. B.; Corwyn, R. F. (2001). "Are the Effects of Religion on CrimeMediated, Moderated and Misrepresented by Inappropriate Measures?". Journal of Scocial Service Research, Vol. 27, No. 3: 57-86.##Chaney, D. (1996). Lifestyle. London: Routledge.##Cockerham, W. C. (2000). The Sociology of Health Behavior and Health lifestyles. London: Prentice Hall College.##Cockerham, W. C., et al. (2004). "Health lifestyle in central Asia: The case of kazakhstan and Kyrgyzstan". Social science & Medicine, Vol. 59, No. 7: 1409-1421.##Fornell, C.; Larcker, D. F. (1981). "Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error". Journal of Marketing Research, Vol. 18, No. 1: 39-50.##Fuchino, Y., et al. (2003). "Health-related lifestyle and mental health among inhabitants of a city in Japan". Nippon-Koshu-Eisei-Zasshi, Vol. 50, No. 4: 3-13.##Goldstein, M.; Heaven, P. C. L. (2000). "Perceptions of the family, delinquency and emotional adjustment among youth". Personality and Individual Differences, Vol. 29, No. 6: 1169-1178.##Gottfredson, M. (1984). Victims of crime: The dimensions of risk. Corporate Author: London: Home Office Research Study, number. 81.##Lamm, D. (2006). "The influence of religiosity on gambling participation". J. Gamblstud, Vol. 22, No. 3: 305-320.##Miller, J., et al. (2006). Criminological Theory: A Brief Introduction. Boston: Pearson/Allyn and Bacon.##Nofziger, S.; Kurtz, D. (2005). "Violent Lives: A Lifestyle Model Linking Exposure to Violence to Juvenile Violent Offending". Journal of Research in Crime and Delinquency, Vol. 42, No. 1: 3-26.3##Nonnemaker, J. M.; Neely, C. A.; Blun, R. W. (2003). "Public and private domains of religiosity and adolescent health risk behaviors; evidence from the national longitudinal study of Adolescent Health”. Social Science & Medicine, Vol. 57, No. 11: 2049- 2054.##Salmi, V.; Kivivuori, J. (2006). "The Association between Social Capital and Juvenile Crime: The Role of Individual and Structural Factors". European Journal of Criminology, Vol. 3, No. 2: 123-148.##