نویسندگان

1 دانشیار تاریخ دانشگاه خوارزمی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه خوارزمی

3 دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه پیام نور

چکیده

خراسان در عصر فتوحات یکی از کانون های مورد توجه عرب ها بود. ویژگی هایی نظیر موقعیت جغرافیای - اقلیمی خراسان، انگیزه های اقتصادی و کسب غنائم، زیاده خواهی های خلفای اموی و دوری از مرکز خلافت قبایل فراوانی مانند تمیم، ازد، بکر بن وائل و عبدالقیس را به این ایالت کشاند. این مهاجرت ها از زمان فتح این سرزمین شروع و در زمان خلافت امویان روند رو به رشدی را طی کرد. پیامدهای فرهنگی این مهاجرت را می توان در حوزه های زبانی - گسترش زبان فارسی دری در میان طبقات مردم، اضمحلال زبان های بومی و محلی و رونق تجارت در سایه گسترش زبان فارسی- دین، آداب و رسوم، ازدواج - منع ازدواج با محارم در طبقه اشرف ایرانی، ازدواج برخی از اعراب با دختران ایرانی و رواج تعدد زوجات در میان عرب ها- خاکسپاری مردگان، جشن ها و تقویم مشاهده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Immigration of Arab Tribes to Khorasan and its Cultural Consequences

چکیده [English]

In the era of conquests, Khorasan was one of the favored centers of Arabs. The features like the geographical-regional position of Khorasan, the economic motivations and obtaining spoils of war, the Omayyad Caliphs’ avaricious and the remoteness and distances of  the caliphate center from the numerous tribes like Tamim and Azad,  draw the Bekr Ibn Vai’l and Abdolqheys  out to this territory.  This migrations commenced from the time of conquering this territory and traversed its growth from the era of Omayyad caliphate. The cultural consequences of this immigration can be observed in language ambit-expansion of the language of Farsi Dari (ancient Persian language) among the different classes of people, overturning of the local and native language dialects and the promotion of commerce and trades via the expansion of the Persian language-religion, customs and rules, marriage—prohibition of the kinship marriage among the Iranian aristocrats, the marriage of some Arabians with Iranian girls and the propagation of polygamy among the Arabs, the inhumation of the dead, commemorations and calendar

کلیدواژه‌ها [English]

  • Immigration
  • Khorasan
  • Cultural Consequences
  • Language
  • Customs and rules
  • holidays
آذرنوش، آذرتاش (1385). چالش میان فارسی و عربی در سده های نخست هجری. تهران: نی.##
ابن اثیر، علی بن محمد (1965م.). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر.##
ابن حوقل، ابی القاسم محمد بن حوقل (1979م.). صوره الارض. بیروت: دارمکتبه الحیاه.##
ابن سعد، محمد بن سعد (1374). طبقات الکبری. ترجمه محمود مهدوی دامغانی. تهران: فرهنگ و اندیشه.##
ابن ندیم، محمد بن اسحاق (1366). الفهرست. ترجمه محمدرضا تجدد. تهران: امیرکبیر.##
اشپولر، برتولد (1369). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ج1. ترجمه جواد فلاطوری. تهران: علمی و فرهنگی.##
اصفهانی، علی بن الحسین ابی الفرج (1407ق.). الاغانی. بیروت: داراحیاء تراث العربی.##
اصطخری، ابن اسحاق ابراهیم بن محمد الفارسی (1381). المسالک و الممالک. تحقیق محمد جابر عبدالعال الحینی. جمهوریه العربیه المتحده: دارالعلم.##
اقبال آشتیانی، عباس (1366). موسیقی قدیم ایران. تهران: هیرمند.##
التون، دنیل (1367). تاریخ سیاسی و اجتماعی خراسان در زمان حکومت عباسیان. ترجمه مسعود رجب نیا. تهران: علمی و فرهنگی.##
بلاذری، احمد بن یحیی (1377). فتوح البلدان. ترجمه محمد توکل. تهران: نقره.##
بیرونی، ابوریحان (1363). آثارالباقیه عن القرون الخالیه. ترجمه اکبر دانا سرشت. تهران: امیرکبیر.##
بیات، علی؛ دهقان پور، زهره (1390). "پیامدهای اجتماعی مهاجرت قبایل عرب به ایران". مجله تاریخ و تمدن اسلامی. ش 14. (پائیز و زمستان): 3-24.##
پک، السی (1383). "پوشاک دوران ساسانیان". ترجمه پیمان متین. در: دانشنامه ایرانیکا. زیرنظر احسان یارشاطر. تهران: امیرکبیر.##
پورداود، ابراهیم (1380). اوستا. تهران: اساطیر.##
تاریخ سیستان (1366). به تصحیح ملک الشعرای بهار. تهران: پدیده خاور.##
ثعالبی، عبدالملک بن محمد بن اسماعیل (1963م.). غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم. طهران: مکتبه الاسدی.##
جاحظ، ابی عثمان عمر بن بحر (1969م). المحاسن و الاضداد. حققه و قدم له فوزی خلیل عطوی. بیروت: الشرکه البنانیه الکتاب.##
جاحظ، ابی عثمان عمر بن بحر (1322). التاج فی اخلاق الملوک. تحقیق احمد زکی پاشا. قاهره: مطبعه الامیریه.##
جاحظ، ابی عثمان عمر بن بحر (2002). البیان و التبین. قدم لها و بوبها و شرحها علی ابوملحم. بیروت: دارالمکتبه الهلال.##
جهشیاری، محمد بن عبدوس (1408ق.). الوزراء و الکتاب. بیروت: دارالفکر الحدیث.##
چوکسی، جمشید کرشاسب (1382). ستیز و سازش. ترجمه نادر میر سعیدی. تهران: ققنوس.##
چینگ، جولیا (1383). ادیان چین. تهران: باز.##
حاکم نیشابوری، ابوعبدا... محمد بن عبدا... (1375). تاریخ نیشابور. ترجمه محمد بن حسین خلیفه نیشابوری. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: آگاه.##
حدودالعالم من المشرق الی المغرب (1362). به کوشش منوچهر ستوده. تهران: طهوری.##
خوارزمی، ابوعبدا... محمد بن احمد بن یوسف کاتب (1363). مفاتیح العلوم. ترجمه حسین خدیو جم. تهران: علمی و فرهنگی.##
دوستخواه، جلیل (1374). اوستا. تهران: مروارید.##
دهخدا، علی اکبر (1372). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران.##
دنت، دانیل (1358). مالیات سرانه و تأثیر آن در گرایش به اسلام. ترجمه محمدعلی موحد. تهران: خوارزمی.##
دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود (1368). اخبار الطوال. ترجمه محمود مهدوی دامغانی. تهران: نی.##
زرین کوب، عبدالحسین (1367). تاریخ مردم ایران. تهران: امیرکبیر.##
ژینیو، فیلیپ (1382). اردا ویرفقنامه. ترجمه ژاله آموزگار. تهران: معینی.##
شهبازی، شاپور(1383). "پوشاک دوران مادها و هخامنشیان". ترجمه پیمان متین. در: دانشنامه ایرانیکا. زیر نظر احسان یارشاطر. تهران: امیرکبیر.##
ضیاءپور، جلیل (1349). پوشاک ایرانیان از چهارده قرن پیش تا آغاز دوره شاهنشاهی پهلوی. تهران: وزارت فرهنگ و هنر.##
طبری، محمد بن جریر (1375ش.). تاریخ الرسل و الملوک. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: اساطیر.##
علی، صالح احمد (1384). مهاجرت قبایل عربی در صدر اسلام. ترجمه هادی انصاری. تهران: حوزه و دانشگاه؛ سمت.##
عباسی، علی اکبر (1391). "ازدواج های اعراب و خراسانیان در عهد امویان". مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، ش22و23، (زمستان و بهار): 61-80.##
غفرانی، علی (1387). فرهنگ و تمدن اسلامی در ماوراءالنهر از سقوط سامانیان تا برآمدن مغولان. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.##
قمی، حسن بن علی (1361). تاریخ قم. ترجمه جلال الدین تهرانی. تهران: توس.##
فرای، ریچاردن. (1365). بخارا، دستاورد قرون وسطی. ترجمه محمود محمودی. تهران: علمی و فرهنگی.##
فرای، ریچاردن. (1375). عصر زرین فرهنگ ایران. ترجمه مسعود رجب نیا. تهران: سروش.##
کاهن، کلود (1381). قبایل، شهرها و سازمان بندی اجتماعی تاریخ ایران از فروپاشی ساسانیان تا آمدن سلاجقه. ترجمه حسن انوشه. تهران: امیرکبیر.##
کریستن سن، آرتور (1374). وضع ملت و دولت و دربار در دوره شاهنشاهی ساسانیان. ترجمه مجتبی مینوی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##
کریستن سن، آرتور (1378). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشید یاسمی. ویراستار حسن رضایی باغ بیدی. تهران: صدای معاصر.##
لازار، ژیلبر (1381). "ظهور زبان فارسی، تاریخ ایران از فروپاشی ساسانیان تا آمدن سلاجقه". در: تاریخ ایران کمبریج، ج4. ترجمه حسن انوشه. تهران: امیرکبیر.##
مارکوارت، یوزف (بی تا). ایرانشهر بر مبنای جغرافیای موسی خورنی. ترجمه مریم میراحمدی. تهران: اطلاعات.##
مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (1378). مروج الذهب فی معادن الجوهر، ج1. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: علمی و فرهنگی.##
مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (1381). التنبیه الاشراف. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: علمی و فرهنگی.##
مشایخی فریدنی، آذرمیدخت (1376). بلخ کهن ترین شهر ایرانی آسیای مرکزی در قرون نخستین اسلامی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##
مفتخری، حسین (1381). تاریخ ایران از ورود مسلمانان تا پایان طاهریان. تهران: سمت.##
مفتخری، حسین؛ ضائقی، راحله (1386). "حیات سیاسی مانویان در قرن های نخستین اسلامی". نامه تاریخ پژوهان، ش11. (پائیز): 156-181.##
مقداد، محمود (1408ق.). الموالی و نظام ولاء من الجاهلیه الی اواخر العصر الاموی. دمشق: دارالفکر.##
مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1361). احسن التقاسیم فی المعرفه الاقالیم. ترجمه علینقی منزوی. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.##
مقدسی، مطهر بن طاهر (1374). آفرینش و تاریخ. ترجمه محمد رضا شفیعی کدکنی. تهران: آگه.##
مینوی خرد (1364). تصحیح احمد تفضلی. تهران: توس.##
ناتل خانلری، پرویز (1374). تاریخ زبان فارسی. تهران: سیمرغ.##
نرشخی، ابوبکر (1363). تاریخ بخارا. ترجمه ابونصر احمد بن محمد نصیر القبادی. تلخیص محمد بن زفر بن عمر. تصحیح محمدتقی مدرس رضوی. تهران: توس.##
نفیسی، سعید (1331). تاریخ تمدن ایران ساسانی. تهران: دانشگاه تهران.##
ویدن گرن، گئو (1377). دین های ایران. ترجمه منوچهر فرهنگ. تهران: آگاه.##
ولهاوزن، یولیوس (1376ق.). الدوله العربیه و سقوطها. نقلم الی العربیه. یوسف العش. دمشق: مطبعه الجامعه السوریه.##
هوار، کلمان (1384). ایران و تمدن ایرانی. ترجمه حسن انوشه. تهران: امیرکبیر.##
یارشاطر، احسان (1336). "زبان ها و لهجه های ایرانی". مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه تهران. ش 1و 2 (مهر و دی): 236-240.##
یعقوبی، احمد بن اسحاق (1378). تاریخ یعقوبی. ترجمه محمدابراهیم آیتی. تهران: علمی و فرهنگی.##