نویسندگان

• سمیه حمیدی ¹
• مسلم خسروی زارگز ²

¹ استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه بیرجند

² عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بیرجند

چکیده

خاندان علم از گذشته دور موقعیت ویژه ای در شرق ایران داشته که با به قدرت رسیدن حکومت قاجاریه جایگاه آنان به عنوان یک حکومت محلی تثبیت و تحکیم گردیده است. در این دوره علی رغم وجود کشاکش قدرت میان دو ابرقدرت آن دوره یعنی انگلستان و روسیه، جریان داشتن مسأله شرق (بازی بزرگ) و کشمکش برخی حکام محلی با دولت قاجار، خاندان خزیمه نه تنها بقا می یابند؛ بلکه موقعیت و جایگاه خود را فزونی می بخشند. سؤال این تحقیق بررسی چرایی حفظ موقعیت خاندان علم تا پایان دوره قاجاریه در این منطقه است، فرضیه این نوشتار این است که در جریان بازی بزرگ دو ساختار وجود دارد. ساختار اول دولت های استعماری روس و انگلیس و ساختار دوم دولت مرکزی قاجار می باشد؛ نقش خاندان علم به عنوان کارگزار، واسطه گر و تعادل بخش منافع ابرقدرت ها و دولت مرکزی است و همین امر بقا و گسترش حیطه قدرت آنان را تضمین می نماید.

کلیدواژه‌ها

• نظریه ساختار- کارگزار
• خاندان علم
• قاجاریه
• روسیه
• انگلستان

موضوعات

• تاریخ ایران

عنوان مقاله [English]

Qayenat and the Great Game. Tow Structures from one Agent

چکیده [English]

The knowledge clan had a special position in the East of Iran from the far past that by reaching to the authority of Qajar rule, their status as a local governorship has been stabilized and strengthened. In spite of the existence of power struggle in this period between two superpowers of that era, that is to say, England and Russia, the flux of the East problem (The Great Game) and the contention of some local rulers with Qajar government, the family of Khazimeh not only continue to its survival, but also exceed their position and status. The inquiry of this research is the investigation of the reason of status retention of the knowledge clan still at the end of Qajar epoch in this region. The hypothesis of this writing is that there is two structures in the course of the Great Game. The first structure is the colonial powers like the Russia and England and the second structure is the central government of Qajar. The role of the knowledge clan is as an official agent, intermediator and balance establishers of the superpowers and the central government profits and this same function guarantees their survival and extension of their domain of power in this period

کلیدواژه‌ها [English]

• Theory of structure- agent
• knowledge clan
• Qajar
• Russia
• England