نویسندگان

• محمود فال سلیمان ¹
• جواد میکانیکی ¹
• حسین سنجری ²

¹ دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه بیرجند

² دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه بیرجند

چکیده

کشور ما به دلیل قرارگیری در کمربند خشک عرض‌های جغرافیایی نیمکره شمالی به طور پیوسته از خشکسالی، خشکی و کم‌آبی رنج می‌برد. هر چند حدود دو سوم از پهنه جغرافیایی کشور در عرصه مناطق خشک واقع شده، ولی در دو دهه اخیر گسترش خشکسالی و کم‌آبی تمام کشور را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که این مسأله از دغدغه‌های مهم سیاستگذاران و برنامه‌ریزان گردیده که آثار مقابله با آن به‌وضوح در فصول مختلف برنامه‌های توسعه کشور در دو دهه اخیر مشهود است. تهیه و تنطیم روش‌های مقابله با خشکسالی و کم‌آبی و ‌تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی و اجتماعی آن نیازمند شناخت اثرات خشکسالی‌ها در پهنه‌های متفاوت جغرافیایی است‌. این تحقیق محدوده‌ای از بستر جغرافیایی شرق کشور در استان خراسان جنوبی را به عنوان منطقه مورد مطالعه اثرسنجی آثار اجتماعی خشکسالی بر فضاهای روستایی را مورد بررسی قرار داده است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ روش و ماهیت توصیفی‌-تحلیلی و از لحاظ جمع آوری داده‌ها اسنادی- پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق را 153 روستای بخش شوسف شهرستان نهبندان تشکیل می‌دهند که از این میان 38 روستا به عنوان جامعه نمونه انتخاب، و کار پرسشگری از 262 منتخب در این روستاها صورت گرفته است‌. برای تجزیه و تحلیل داده‌های مورد لزوم از نرم افزار‌های آماری SPSS و EXCEL و جهت پردازش داده‌ها از آزمونT تک نمونه‌ای‌ استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد خشکسالی‌ در بعد اجتماعی موجب افزایش مهاجرت، افزایش فعالیت های غیرقانونی، فقر و وابستگی بیشتر روستاییان به سازمان‌های حمایتی شده است‌. از این رو، برای مقابله با پیامدهای خشکسالی باید روش‌هایی همسو با شرایط منطقه‌ای از ابعاد زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی اتخاذ نمود.

کلیدواژه‌ها

• خشکسالی
• پیامدهای اجتماعی
• نواحی روستایی
• توسعه روستایی
• شوسف

موضوعات

• جغرافیای طبیعی

عنوان مقاله [English]

The Inspection of Social Consequences of Drought in Rural Regions Case Study: Shoosf District of Nehbandan County

چکیده [English]

Our country for the reason of resting on dry strap of geographical latitudes in northern hemisphere suffered continuously from famine, dryness and droughty. Although about two third of the country’s geographical arena situated on the dry zones, but in two recent decades, the dryness and famine has influenced all of the country so that this problem turned as one of the important concerns of politicians and planners which the oppositional effects of this problem can be seen very clearly in two recent decades in different seasons of developmental programs of the country.  The provision and drawings of contrasting methods with famine and dryness and its direct and indirect economical and sociological effects demands the recognition of dearth influences in various geographical arenas. This research has been investigated the restricted area of geographical boundary of the east of country in South Khorasan as a region of case study of influence weighting of sociological effects of drought in rural spaces. This present research for the reason of its applicability aim, from the view of its nature and methodology is descriptive-analytic and from the view of data collection is documentary-survey one. The statistical community of research contains from 153 villages of Shoosf district of Nehbandan city which among them the numbers of 38 villages has been selected as a sample community and the labor of inquiry making has been accomplished from among 262 selected ones in this village. For the analysis of the required data, the statistical software of SPSS and EXCEL and for the reason of data processing method, the single sample T test has been used. The findings of research indicated that the dryness from social dimension causes the increase of immigration, illegal activities, poverty and the more dependency of villagers to the patronizing organizations. For this reason in opposition to drought consequences the harmonious methods with regional conditions from the environmental, economic and social aspects should be assumed

کلیدواژه‌ها [English]

• Drought
• Social Consequences
• Rural Regions
• Village Expansion
• Shoosf