نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روانشناسی دانشگاه بیرجند

2 دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی، دانشگاه شیراز

چکیده

نشاط اجتماعی یکی از مهم­ترین عوامل تعیین‌کننده در زندگی انسان‌هاست که نتایج مثبتی هم برای فرد و هم برای جامعه به دنبال دارد. هدف این مطالعه، بررسی نشاط اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهروندان شهر بیرجند است. به روش زمینه‌یابی، 400 نفر از شهروندان بالای 15 سال شهر بیرجند به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه استاندارد نشاط اجتماعی زارع و امین‌پور (1390) و پرسشنامه محقق‌ساخته عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS18 و آزمون‌های آماری t تک­متغیره، همبستگی پیرسون، رگرسیون تک‌متغیره، رگرسیون چندگانه همزمان و فریدمن تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد وضعیت نشاط اجتماعی در کل و مؤلفه‌های آن در افراد مورد مطالعه، در حد مطلوبی است. بین احساس امنیت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، پایبندی به اعتقادات دینی، امید به آینده، احساس عدالت اجتماعی، سلامت اجتماعی و کیفیت زندگی با نشاط اجتماعی، در کل رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد (05/0>p). از عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی، مؤلفه‌های رضایت از زندگی، سلامت اجتماعی، شبکه خویشاوندی، پایبندی به اعتقادات دینی و امید به آینده، به ترتیب با ضرایب بتا 34/0، 25/0، 24/0، 20/0 و 10/0، بیشترین سهم را در پیش‌بینی نشاط اجتماعی داشتند. بر مبنای نتایج پژوهش، می‌توان گفت که برای داشتن جامعه بانشاط و سالم، بایستی شرایطی فراهم گردد که ایجاد آن بر عهده فرد، خانواده و جامعه است. با توجه به نتایج مطالعه حاضر و وضعیت نشاط اجتماعی در شهر بیرجند که در حد متوسطی قرار دارد، پیشنهاد می‌شود زندگی سلامت­محور، در دو بُعدِ سلامت جسمی و روحی، از طرق مختلف؛ مانند بهره‌گیری از تبلیغات و توانایی‌های صدا و سیما، برگزاری و اطلاع‌رسانی مناسب جهت ورزش‌های همگانی و ایجاد برنامه‌های سالم و شاد متناسب با توان اقتصادی تمام طبقات اقتصادی جامعه برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، ترویج شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Social happiness and its decisive factors (A case study in Birjand)

چکیده [English]

Social happiness is one of the most significant decisive factors in man’s life; which is followed by positive outcomes for both the individual and the community. Thus, the present study aimed at assessing social happiness and its decisive factors among some Birjand citizens. In this field survey, 400 over 15 year-old citizens were selected through multi-stage cluster-sampling. Data collection means was the standard researcher-designed happiness questionnaire by Zare and Aminpoor (2011-2012). The obtained data was fed into SPSS software (V: 18), using statistical tests including one-variable chi-square, Pierson’s correlation, synchronic multiple regression, and Friedman’s. It was found that the general condition of social happiness and its decisive factors in the study population was satisfactory (i.e. more than the average level). In general, there was a positive and significant relationship between social happiness-on one hand- and social security feeling, social trust, faithfulness to religious beliefs, hopefulness, social equity feeling, social health, and life style – on the other (P<0.05). Among the decisive factors of social happiness life satisfaction, social health, kinship network, faithfulness to religious beliefs, and hopefulness had the most role in anticipating social happiness having β coefficient 34%, 25%, 24%, 20%, and 10% respectively. The population study had the most share in anticipating social happiness. Thus, in order to have a healthy and cheerful community providing the decisive factors must be part of the responsibility of individuals, families, and the community. According to the results of the present study and the situation of social vitality in Birjand, which is in a moderate level, it is suggested that health-oriented life, in two dimensions of physical and mental health, through various means such as using advertising and radio and television capabilities, holding and informing Suitable for public sports and creating healthy and happy programs commensurate with the economic potential of all economic classes of society to improve the quality of life of citizens.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social happieess
  • Decisive factors
  • Birjand city
- ابوالحسنی، رحیم (1394). کارکردهای تشکل‌های دانشجویی دانشگاه تهران. تهران: دانشگاه تهران.##- الماسی‌جزی، زهرا (1392). "بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی در بین نوجوانان (مورد مطالعه: دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهرستان شاهین‌شهر)". پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد جامعه -‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.##- امین‌پور، حسن؛ زاهدی، رمضان؛ اروج‌یار، معصومه (1394). "بررسی تأثیر ترس از موفقیت و مهارت‌های ذهن‌آگاهی بر شادی و نشاط دانشجویان". در: مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی پژوهش‌های کاربردی در علوم تربیتی و روان­شناسی و آسیب‌های اجتماعی ایران. تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین و مرکز مطالعات و تحقیقات، 1-12.##- ایران‌پور، ماهرخ؛ عرفانی، نصراله؛ ابراهیمی، محمداسماعیل (1396). "پیش‌بینی کیفیت زندگی و شادکامی بر اساس چشم‌اندازهای زمانی دانشجویان". روان­پرستاری، دوره 5، ش 6 (زمستان): 8-15.##- ایزی، الهه؛ آگاهی، محسن (1395). "رابطه امنیت و اعتماد اجتماعی و میزان نشاط اجتماعی (مطالعه موردی: شهرستان بجنورد)". دانش انتظامی خراسان شمالی، دوره 3، ش 11 (پاییز): 77-103.##- بخارایی، احمد؛ شربتیان، محمدحسن؛ طوافی، پویا (1394). "مطالعه جامعه‌شناختی رابطه شادی با سلامت اجتماعی (جوانان 18 تا 30 سال شهرستان ملایر) ". برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 7، ش 25 (زمستان): 1-39.##- بخارایی، احمد؛ طالبی، محمدعلی؛ محتشم، صدرالله (1395). "مطالعه میزان نشاط اجتماعی در شهر بوشهر و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (مؤلفه‌های مورد بررسی اعتماد اجتماعی و دینداری)". مطالعات علوم اجتماعی ایران، سال سیزدهم، ش 48 (بهار): 17-37.##- پورمودت، خاتون، و دیگران (1394). "بررسی وضعیت شادکامی و ارتباط آن با کیفیت زندگی در دانشجویان دانشگاههای دشتستان". در: مجموعه مقالات اولین همایش علمی پژوهشی روان‌شناسی، علوم تربیتی و آسیب‌شناسی جامعه. گردآورنده شرکت طلای سبز. کرمان: انجمن پایش: 1-6.##- حاجی‌زاده میمندی، مسعود؛ ترکان، رحمت‌اله (1394). "بررسی میزان و عوامل فرهنگی اجتماعی مرتبط با نشاط اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه یزد)". مطالعات جامعهشناسی شهری، سال پنجم، ش 16 (پاییز): 59-86.##- حسین‌زاده، علی­حسین؛ باقری، معصومه؛ رزم‌آرا، امیر (1394). "بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان (مورد مطالعه: جوانان 18-25 سال شهر اهواز)". فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره 10، ش 2 (زمستان): 37-54.##- حسینی، هادی؛ قدرتی، حسین؛ قنبری، منیره (1394). "تحلیلی بر وضعیت شادی و نشاط اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در سکونتگاههای غیررسمی (مطالعه موردی: محله جوادیه شهر بیرجند)". در: مجموعه مقالات اولین کنفرانس سالانه پژوهش‌های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری. یزد: مؤسسه معماری و شهرسازی سفیران راه مهرازی: 1-16.##- دانش، علی (1395). "بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر نشاط اجتماعی معلمان شهر یاسوج". پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج.##- درسخوان، رسول؛ بایرام‌زاده، نیما (1399). "ارزیابی سطح نشاط اجتماعی در سکونتگاه‌های غیررسمی (نمونه موردی: محله کشتارگاه ارومیه)". جغرافیا و مطالعات محیطی، سال نهم، ش 34 (تابستان): 107-118.##- دلاور، علی (1393). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم‌تربیتی. تهران: ویرایش.
- ذهبی، عاطفه (1394). "بررسی عوامل مرتبط با نشاط اجتماعی در میان گردشگران مذهبی ایران (مطالعه موردی: شهر مشهد)". پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.##- رابینز، استیفن پی. (1390). رفتار سازمانی: مفاهیم، نظریه‌ها و کاربردها. ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.##- رادان، فاطمه (1395). "مقایسه میزان نشاط اجتماعی دانشجویان زن دانشگاه پیام‌نور و دانشگاه آزاد اسلامی شهر ساوه بر اساس برخی از متغیرهای اجتماعی". مدیریت فرهنگی، دوره 10، ش 31 (بهار): 1-14.##- رجایی، علیرضا؛ بیاضی، محمدحسین؛ حبیبی‌پور، حمید (1388). "باورهای مذهبی، بحران هویت و سلامت عمومی جوانان". روان‌شناسی تحولی، روان‌شناسان ایرانی، دوره 6، ش 22 (زمستان): 97-107.##- رسولی، مسلم (1396). "بررسی میزان نشاط (شادکامی) اجتماعی و شناسایی عوامل مؤثر بر آن در شهر جوانرود". پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌نور تهران.##- زارع، حسین؛ امین‌پور، حسن (1390). آزمونهای روانشناختی. تهران: آییژ.##- زیبایی، نسرین (1391). "بررسی نشاط اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در ایلام". پایان‌نامه کارشناسی‌ ارشد علوم اجتماعی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌نور تهران.##- سپهوند، رضا؛ جعفری، سلیمان (1395). "تأثیر احساس امنیت اجتماعی بر سرمایه و نشاط اجتماعی". مدیریت سرمایه اجتماعی، دوره 3، ش 4 (زمستان): 521-541.##- سجادیان، ناهید؛ نعمتی، مرتضی؛ دامن‌باغ، صفیه (1399). "شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر نشاط شهری در اهواز". پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران. سال نهم، ش 28 (بهار): 79-112.##- شابوئی، بهروز (1395). "مقایسه نشاط اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار دانشگاه ارومیه". پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه ارومیه.##- شربتیان، محمدحسن؛ ایمنی، نفیسه (1397). "تحلیل جامعه‌شناختی سلامت اجتماعی جوانان و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: جوانان 18 تا 30 سال در شهرستان قاین)". جامعهشناختی، دوره 29، ش 1 (بهار): 167-188.##- عباسی‌نسب، امرالله (1396). "بررسی رابطه میان نشاط اجتماعی و ورزش همگانی با نظم و امنیت اجتماعی". دانش انتظامی خوزستان، دوره 4، ش 18 (بهار): 151-182.##- عباسی‌نسب، امرالله؛ عبداللهی، حکیم (1399). "نشاط، ورزش همگانی و نظم اجتماعی و بررسی رابطه آن با مقوله امنیت اجتماعی". دانش انتظامی خوزستان، سال نهم، ش 30 (بهار): 96-110.##- عدالت‌مهر، سپیده؛ قیومی، عباسعلی (1398). "تأثیر نشاط فرهنگی بر میزان یادگیری دانش‌آموزان (مطالعه موردی: پایه دهم و یازدهم دبیرستان دخترانه فرزانگان (2) منطقه یک آموزش و پرورش شهر تهران)". در: مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران. تهران: مؤسسه پژوهشی مدیریت مدبر: 1-26.##- عنایتی‌فر، الهه، و دیگران (1397). "بررسی وضعیت سلامت روان و مهارت‌های مقابله‌ای در زنان سرپرست خانوار شهر بیرجند". دانشور پزشکی، دوره 25، ش 135 (تابستان): 11-19.##- عنبری، موسی (1392). "ستایش‌های شادمانه؛ الگوی مؤثر شادزیستی مردمی در ایران". انسانشناسی، دوره 10، ش 18 (بهار و تابستان): 101-129.##- غفاری، غلامرضا؛ شیرعلی، ابراهیم (1395). "بررسی وضعیت نشاط اجتماعی در بین شهروندان و رابطه آن با احساس امنیت اجتماعی". مطالعات امنیت اجتماعی، دوره 7، ش 45 (بهار): 33-57.##- قاسمی‌نژاد، ابوذر؛ میرزایی، ابراهیم (1399). "مطالعه و بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی کارکنان کلانتری‌ها و پاسگاه‌های شهر اهواز". دانش انتظامی خوزستان، سال هفتم، ش 24 (پاییز): 101-120.##- کاظمی، بهروز؛ دستجردی، رضا (1394). "بررسی همه‌گیرشناسی اختلالات روان در افراد 15 سال و بالاتر مناطق روستایی شهرستان بیرجند در سال 1390". مجله دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره 11، ش 1 (بهار): 37-43.##- کیا، علی‌اصغر؛ امیری، رقیه (1392). "بررسی میزان نشاط اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بین شهروندان 15-24 سال شهر اهواز". برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 4، ش 15 (تابستان): 138-177.##- گریفین، مورهد (1386). رفتار سازمانی. ترجمه سیدمهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده. تهران: مروارید.##- محتشم، صدرالله (1391). "بررسی میزان نشاط اجتماعی در شهر بوشهر و عوامل مؤثر بر آن". پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم ‌اجتماعی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام‌‌نور تهران.##- محمدی، اصغر (1398). "تأثیر عوامل اجتماعی بر شادمانی اجتماعی (مورد مطالعه: ساکنان شهر اصفهان)". دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، دوره 20، ش 4 (زمستان): 123-135.##- موحدی، معصومه؛ موحدی، یزدان؛ فرهادی، علی (1394). "تأثیر آموزش امید درمانی بر امید به زندگی و سلامت عمومی بیماران مبتلا به سرطان". پرستاری و مامایی جامعنگر، دوره 25، ش 76 (تابستان): 84-92.##- موسوی، محسن (1392). شادمانی: رویکردهای نظری و یافتههای تجربی. تهران: تیسا.##- نصراله‌زاده، فاطمه؛ تابش، سعید؛ احمدی، محسن (1399). "تحلیل رابطه بین رضایت شغلی با نشاط اجتماعی و فرسودگی شغلی بین دبیران تربیت بدنی و غیر تربیت بدنی: ارائه مدل". پژوهش در ورزش تربیتی، دوره 8، ش 21 (زمستان): 161-178.##- نصرتی‌نژاد، فرهاد؛ سخایی، ایوب؛ شریفی، حجت (1394). "مطالعه رابطه بین سرمایه اجتماعی جوانان و میزان شادکامی آنان". مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، دوره 4، ش 2 (پاییز): 143-167.##- وقاری، الهام؛ ساروخانی، باقر؛ کلدری، علیرضا (1398). "تبیین جامعه‌شناختی رابطه مدرنیته و رفاه ذهنی کارکنان ستادی سازمان تأمین اجتماعی". برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 10، ش 38 (بهار): 219-254.##- هزارجریبی، جعفر؛ آستین افشان، پروانه (1388). "بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی (با تأکید بر استان تهران)". جامعه‌شناسی کاربردی، دوره 20، ش 1 (بهار): 119-146.##- هزارجریبی، جعفر؛ صفرشالی، رضا (1388). "بررسی رضایت از زندگی، جایگاه احساس امنیت در آن (مطالعه در بین شهروندان تهرانی)". انتظام اجتماعی، دوره 1، ش 3 (پاییز): 7-28.##- هزارجریبی، جعفر؛ مرادی، سجاد (1393). "نشاط اجتماعی و عوامل مرتبط با آن (مطالعه‌ای در بین دانشجویان دانشگاه علامه‌طباطبایی)". مطالعات ملی، دوره 15، ش 4 (زمستان): 3-26.##
- Argyle, M. (2001). “Personality, Self-Esteem and Demographic Predictions of Happiness and Depression”. Personality & Social Psychology, Vol. 32, No. 8: 912-920.##- Bartram, David (2012). “Elements of a sociological contribution to happiness studies: Social context, unintended consequences, and discourses”. Social compass, Vol. 6, No. 8: 644–656.##- Berezan, O., et al. (2018). “The pursuit of virtual happiness: Exploring the social media experience across generations”. Journal of Business Research, Vol. 89, No. 2: 455-461.##- Bjornskov, C. H. (2008). “Social capital and happiness in the unitedstates, applied research quality of life”. Department of economics, Vol. 3, No. 1: 43-62.##- Bronk, K. C., et al. (2009). “Purpose, hope and Life Satisfaction in three age groups”. Positive psychology, Vol. 6, No. 4: 500-510.##- Feldman, D. B.; Snyder, C. R. (2005). “Hope and the meaningful life: Theoretical and empirical associations between goal–directed thinking and life meaning”. Journal of Social and clinical Psychology, Vol. 24, No. 3: 401-421.##- George, L. K. (2010). “Still happy after all these years: Research frontiers on subjective well-being in Later Life”. Gerontology: Social sciences, Vol. 65, No. 3: 331-339.##- Holder Mark, D.; Coleman, Ben; Wallace Judi, M. (2015). Spirituality, Religiousness and Happiness in Children Aged 8-12 Years. Okanagan: College Kalamalka Campus.##- Huang, H.; Humphreys, B. R. (2012). “Sports participation and happiness: Evidence from US microdata”. Journal of economic Psychology, Vol. 33, No. 4: 776-793.##- Krejcie, R. V.; Morgan, D. W. (1970). “Determining sample size for research activities”. Educational and psychological measurement, Vol. 30, No. 3: 607-610.##- Kim, S. (2011). Sociological studies on happiness in cross- national contexts: Effects of economic inequality and marriage. PhD thesis of Philosophy degree in Sociology, Graduate College, University of Iowa.##- Lewis, C. A.; Maltby, J.; Day, L. (2005). “Religious orientation, religious coping and happiness among UK adults”. Personality and Individual differences, Vol. 38, No. 5: 1193-1202.##- Okulicz -Kozaryn, A.; Mazelis, J. M. (2016). “Urbanism and happiness: A test of wirth’s theory of urban life”. Urban Studies, Vol. 55, No. 2: 1-16.##- Sharma, A.; Malhotra, D. (2010). “Social-psychological correlates of happiness in adolescents”. European Journal of Social Sciences, Vol. 12, No. 4: 651- 661##- Snoep, L. (2008). “Religiousness and happiness in three nations: A research note”. Journal of happiness studies, Vol. 9, No. 2: 207- 211.##- Thimm, J. C. (2010). “Personality and early maladaptive schemas: A five-factor model perspective”. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry, Vol. 41, No. 4: 373-380.##- Veenhoveen, R. (1995). “The utility of Happiness”. Social Indicator Research, Vol. 20, No. 1: 333- 354.## - Veenhoveen, R. (1998). “Two State-Trait Discussions on Happiness: A Reply to Stones et al”. Social Indicators Research, Vol. 43, No. 3: 211-225.##- Yang, Y. (2008). “Social ivequalities in happiness in the united states, 1972 to 2004: An age – period cohort analysis”. American sociological review, Vol. 2, No. 73: 204-226##