نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه شناسی/ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند

2 گروه آموزشی جامعه شناسی دانشگاه بیرجند

چکیده

رضایت زناشویی، مقوله­ای بسیار مهم و اساسی در پایداری خانواده است. افزایش نرخ بی‌سابقه طلاق  چندساله اخیر در شهر بیرجند، نشان‌دهنده نقاط ضعف درون خانواده‌ها و تغییرات در سبک زندگی زناشویی است. هدف این مطالعه پیمایشی، بررسی رابطه­ی سرمایه اجتماعی و رضایت از زندگی زناشویی زوجین ساکن شهر بیرجند در سال 1397 است و این سؤال در ذهن محقق به‌وجود می­آید که سرمایه­های اجتماعی درون­گروهی و برون گروهی چه رابطه­ای با رضایت از زندگی زناشویی در شهر بیرجند دارند؟ و متغیرهای زمینه­ای هرکدام به چه میزان با رضایت از زندگی زناشویی رابطه دارند؟ روش تحقیق، پیمایشی، جامعه آماری، خانوارهای ساکن شهر بیرجند، و نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران 386 نفر انتخاب شدند. در راستای پیشبرد تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده­شده، و برای تحلیل داده­ها از آزمون­های همبستگی مناسب، تحلیل رگرسیون چند متغیره و... در نرم­افزارSPSS 22  استفاده شده­­است. یافته­ها حاکی از آن است، که در ازای هر واحد تغییر در سرمایه اجتماعی درون‌گروهی شناختی، رضایت زناشویی، به میزان 47/0 افزایش می‌یابد و در ازای هر واحد تغییر در سرمایه اجتماعی درون‌گروهی ساختاری، رضایت زناشویی به میزان 34/0 افزایش می‌یابد. در مجموع، 59% تغییرات رضایت زناشویی توسط متغیرهای اصلی سرمایه اجتماعی درون‌گروهی ساختاری، درون‌گروهی شناختی و برون­گروهی ساختاری تعیین می‌شوند. آزمون­های برازش مدل نیز، نشان از نیکویی مدل و قابل تعمیم بودن از نمونه آماری به جامعه آماری را دارند. در نهایت مقدار 95/0 Kmo و مقدار مناسب آزمون بارتلت در سطح معناداری 000/0 نشان­دهنده برازش مدل تحقیق و قابلیت تعمیم نمونه آماری به جمعیت عاملی تحقیق است.

کلیدواژه‌ها

اولیاء، نرگس؛ فاتحی­زاده، مریم؛ بهرامی، فاطمه (1387). "تأثیر آموزش برای غنی­سازی بر افزایش رضایتمندی زناشویی زوج­ها، اندیشه­های نوین تربیتی". فصلنامه دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء، دوره چهارم، ش 1 و 2 (بهار و تابستان): 9-30.##برزگر، اسماعیل؛ سامانی، سیامک (1395). " نقش واسطه­ای صمیمیت در رابطه بین الگوهای ارتباطی و کیفیت زندگی زناشویی". فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، سال هفتم، ش 2 (تابستان): 115-128.##بشارت، محمدعلی؛ رفیع­زاده، بهار (1395). "پیش­بینی سطوح رضایت جنسی و سازگاری زناشویی بر اساس متغیرهای شغلی، تعهد، صمیمیت و دانش و نگرش جنسی". روانشناسی خانواده، دوره سوم، ش 1 (بهار): 31-46.##بنی­فاطمه، حسین؛ طاهری تیمورلویی، طاهره (1388). "تعیین عوامل اجتماعی- فرهنگی مرتبط با میزان رضایت از زندگی زناشویی در میان زنان متأهل آذرشهر". جامعه­شناسی، سال اول، ش 2 (بهار):  7-29.##تاجبخش، کیان (1384).سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه. تهران: شیرازه.##توکل، محمد؛ معیدفر، سعید؛ مقصودی، سوده (1390). "بررسی جامعه­شناختی رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت روانی زوجین شهر کرمان". بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال دوم، ش 5 و 6 (بهار و تابستان): 170-194.##چراغی، مونا، و دیگران (1394)."پیش­بینی رضایت زناشویی بر اساس کیفیت ارتباط همسران با دو خانواده اصلی". راهبرد فرهنگ، دوره یک، ش 31 (پاییز): 99-125.##حاجی­زاده میمندی، مسعود؛ دهقان­چناری، مریم (1394). "سبک زندگی سلامت­محور و رضایتمندی زناشویی بین زنان متأهل شهر یزد". زنان در فرهنگ و هنر، دوره هفتم، ش 1 (بهار): 61-76.##حبیبی، مجتبی، و دیگران (1393). "هنجاریابی و ساختار عاملی مقیاس تأملات خانوادگی و رضایت خانوادگی در خانواده­های ایرانی". خانواده­پژوهی، سال دهم، ش 39 (پاییز): 313-329.##حفاظی طرقبه، میترا؛ فیروزآبادی، علی؛ حق­شناس، حسن (1385). "بررسی ارتباط بین اجزاء عشق و رضایتمندی زوجی".  مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره شانزدهم، ش 54 (پاییز): 99-109.##دغاغله، فاطمه؛ عسگری، پرویز؛ حیدری، علیرضا (1391). "رابطه بخشودگی، عشق و صمیمیت با رضایت زناشویی". یافته­های نو در روانشناسی، سال هفتم، ش 24 (پاییز): 57-69.##رفیع‌پور، فرامرز (1390). کندوکاوها و پنداشته­ها، تکنیک­های خاص تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: شرکت سهامی انتشار.##روحانی، حسن (1390). "سرمایه خانواده، سنگ بنای سرمایه اجتماعی". راهبرد، سال نوزدهم، ش 59 (تابستان): 7-46.##زارع، بیژن؛ صفیاری جعفرآباد، هاجر (1394). "مطالعه رابطه عوامل مؤثر بر میزان رضایت از زندگی زناشویی در بین زنان و مردان متأهل شهر تهران". مطالعات اجتماعی زنان، سال سیزدهم، ش 1 (بهار): 111-140.##شاکریان، عطاء؛ فاطمی، عادل؛ فرهادیان، مختار (1390). "بررسی رابطه بین ویژگی­های شخصیتی و رضایتمندی زناشویی". مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دوره شانزدهم، ش1 (بهار): 92-99.##شاه­سیاه، مرضیه؛ بهرامی، فاطمه؛ محبی، سیامک (1388). "بررسی رابطه رضایت جنسی و تعهد زناشویی زوجین شهرستان شهرضا".  اصول بهداشت روانی، سال سیـزدهم، ش 3،  پیاپی 43 (پاییز): 233-238.##شاهی، عبدالستار؛ غفاری، ابراهیم؛ قاسمی، خلیل (1390). "رابطه سلامت روان و رضایتمندی زناشویی زوجین". ماهنامه علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سال پانزدهم، ش 2 (بهار): 119-126.##شربتیان، محمدحسن (1395). "مطالعه جامعه­شناختی تأثیر سرمایه اجتماعی بر سلامت روان زوج­های جوان بیرجنـد". زن و مطالـعات خانـواده، سال نهم، ش 34 (زمستان): 115-142.##شریفیان ثانی، مریم (1380). "سرمایه اجتماعی: مفاهیم اصلی و چارچوب نظری". رفاه اجتماعی، دوره یک، ش 2 (زمستان ): 5-18.##شعاع کاظمی، مهرانگیز (1389). "بررسی پیوند الگوهای ارتباطی با خشنودی زناشویی". مطالعات زنان، سال هشتم، ش 1 (بهار): 57-70.##صفری، راضیه (1396). "طلاق در استان خراسان جنوبی (گزارش تبیینی)". معاونت فناوری اطلاعات و آمار جمعیتی، سازمان ثبت احوال کشور، دوره یک، ش 1: 1-23.##عسگری، پرویز؛ پاشا، غلامرضا؛ آذرکیش، مریم (1390). "مقایسه تعهد زناشویی، رضایت جنسی و رضایت از زندگی زنان شاغل و خانه­دار".  اندیشه و رفتار، دوره ششم، ش 21 (پاییز): 53-60.##علیوردی­نیا، اکبر؛ شارع­پور، محمود؛ ورمزیار، مهدی (1387). "سرمایه اجتماعی خانواده و بزهکاری". پژوهش زنان، دوره ششم، ش 2 (تابستان): 107-132.##غنی­فر، محمدحسین، و دیگران (1391). "بررسی رابطه رضایتمندی زناشویی و اضطراب در زنان مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شهرستان بیرجند". دوره هفدهم، ش 2 (بهار): 1-8.##فتحی، الهام، و دیگران (1391). "رابطه بین سبک­های دلبستگی، تعهد زناشویی و رضایتمندی زناشویی دانشجویان متأهل دانشگاه علامه طباطبایی". زن و مطالعات خانواده، سال پنجم، ش 18 (زمستان): 63-82.##قزوینی، مریم، و دیگران (1394). "مقایسه رضایت زناشویی و هوش اخلاقی و رابطه آن با عدم تعهد اخلاقی در مردان". پژوهش دین و سلامت، دوره یکم، ش 4 (پاییز): 4-11.##قلی­زاده، آذر؛ اسماعیلیان اردستانی، زهره (1393). "نقش مؤلفه­های سرمایه اجتماعی بر رضایت زناشویی دانشجویان متأهل". دانش و پژوهش در روان­شناسی کاربردی، سال پانزدهم، ش 2 (تابستان): 37-46.##کلمن، جیمز (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.##گنجی، محمد؛ سامانی­نژاد، محمدجواد (1391). "فرهنگ مشارکت و رضایت زناشویی در بین زنان". فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال هشتم، ش 26 (بهار): 171-200.##مشاک، رویا (1389). "رابطه سبک­های عشق (صمیمیت، لذت و تعهد) با رضایت زناشویی دانشجویان متأهل". زن و فرهنگ، دوره یک، ش 2 (زمستان): 83-97.##ملکی، امیر؛ نژادسبزی، پروانه (1389). "رابطه مؤلفه­های سرمایه اجتماعی خانواده با خشونت خانگی علیه زنان در شهر خرم­آباد". بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال اول، ش 2 (تابستان): 31-54.##
-          Gabriel, B.; Beach, S.; Bodenman, G. (2010). "Depression, Marital satisfaction and communication in couple: Investigating Gender Differences". Behavior therapy, Vol. 41, No. 1: 306-316.##Thi tuong Anh, N.; Quynh, Anh (2015). “Social capital in Rural Areas of Vietnam and its impact on households life satisfaction”. Journal of economics and development, Vol. 17, No. 3: 60-88.##Kelley, D.; Burgoon, J. (1991). "Understanding marital satisfaction and couple type as functions of relational expections". Human Communication Research, Vol. 18, No. 1: 40-69.##Mohsin, A.; et al. (2013). "Role of Trust in Marital Satisfaction among Single and dual-career couples". International Journal of rsearch studies in Psychology, Vol. 22 , No. 1: 1-10.##Yusuf, F.; Latifa, R. (2017). The Influence of Forgivenss, Gratitude and Duration of Marriage Toward Marital Satisfaction on Wifes in South Jakarta". Tazkiya Journal Psychology, Vol. 22, No. 2: 231-240.##