نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، پژوهشگر و مدرس دانشگاه جامع علمی‌ـ کاربردی نیروی انتظامی (خراسان رضوی)

2 استادیار دانشگاه (پلیس) علوم انتظامی امین، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور مرکز فردوس

چکیده

احساس تعلق به یک "ما"ی واحد جمعی در ابعاد مختلف، موجب شکل­گیری نوعی وفاق و همبستگی در جهت اجرای نظم و نبود خطر و ایجاد جامعه امن می‌شود و زندگی اجتماعی را به سمت آسایش و آرامش سوق می­دهد. پژوهش حاضر به نقش ابعاد هویت اجتماعی با احساس امنیت می‌پردازد و از نظریه گیدنز برای تبیین رابطه بین متغیرها استفاده‌ می­کند. رویکرد کمّی مبتنی بر پیمایش (توصیفی و همبستگی)، استفاده از ابزار پرسشنامه محقق­ساخته، انتخاب 374 دبیر نواحی هفت‌گانه آموزش‌وپرورش به‌عنوان نمونه مبتنی بر فرمول کوکران و نمونه‌گیری چندمرحله‌ای تصادفی است. میزان آلفای کل، برابر با 879/0 و میزان روایی همگرایی 601/0 به ‌دست ‌آمده است. نتایج نشان داده که در بین ابعاد متغیر مستقل، هویت خانوادگی از سایر ابعاد حائز اهمیت بوده است و در بین متغیر  وابسته، احساس امنیت جانی به نسبت دیگر ابعاد، بیشترین اهمیت را داشته است. درنهایت میانگین متغیرهای هویت اجتماعی و احساس امنیت کمی بالاتر از حد متوسط به ‌دست‌ آمده است. نتایج فرضیه‌ها نشان داده بین فرضیه‌های تحقیق، رابطه معناداری وجود داشته است و ابعاد هویت تاریخی­ـ ملی، خانوادگی و متغیر هویت اجتماعی­ به ترتیب با متغیر احساس امنیت در سطح معناداری 05/0 ارتباط معنادار با شدت رابطه متوسط داشته‌اند. با توجه به بتای مدل رگرسیون، ابعاد هویت ملی­ـ تاریخی، دینی، شهری­ـ محله­ای و خانوادگی در سطح خطای کوچک‌تر از 01/0 رابطه‌ای معنادار با متغیر وابسته داشته‌اند و متغیر مستقل و ابعاد آن، در حدود 3/39% از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده‌اند. درنهایت هویت اجتماعی و ابعاد آن در سه لایه؛ همانندی، تعلق به گروه اجتماعی و تعهد و مسئولیت می‌توانند در تقویت احساس امنیت و ابعاد آن از طریق برنامه‌ریزی‌های عملیاتی، منجر به افزایش تعهد، وفاق، همبستگی و نظم اجتماعی شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The role of social identity dimensions in the sense of security of secondary school teachers in Mashhad

نویسندگان [English]

  • Mohammadhassan Sharbatian 1
  • Javad Jahanshiri 2
  • Mohammad Ghasemi 3

1 .Ph.D. in Sociology of Social Sciences in Iran, Researcher and Lecturer at the University of Law Enforcement (Khorasan Razavi)

2 Assistant Professor, Amin University of Police, Tehran

3 Master of Geography in Urban Planning, Payame Noor University, Ferdows Center

چکیده [English]

A sense of belonging to a single collective mass in various dimensions forms a kind of harmony and solidarity in order to implement order and the absence of danger, and to create a safe society,and the creation of a secure society, and leads social life to comfort and tranquility. The present study deals with the role of dimensions of social identity with a sense of security;and Giddens' theory has been used to explain the relationship between variables.A quantitative survey-based approach (descriptive and correlation), using a researcher-made questionnaire, selecting 374 teachers from seven education districts as a sample based on Cochran's formula and random multi-stage sampling done. In this regard, The total alpha value is 0.879 and the convergence validity is 0.601. The results showed that among the dimensions of the independent variable, family identity was more important than other dimensions and among the dependent variable, the Sense of life security was more important than other dimensions.;and among the criterion variables, the sense of life security was the most important compared to other dimensions,Finally, the mean of social identity and sense of security variables is slightly higher than average. In a general view, the results of the hypotheses have shown that there is a significant relationship between the research hypotheses; and the dimensions of historical-national identity, family and social identity variable had a significant relationship with the intensity of average with the intensity of security at the level of 0.05, respectively. According to the beta model of regression, the components of the variables of national-historical, religious, urban-neighborhood, family identity at the level of error less than 0.01 had a significant relationship with the dependent variable; and the independent variable and its dimensions have explained about 39.3% of the changes of the dependent variable. Finally, social identity and its dimensions in three layers, similarity, belonging to a social group, commitment and responsibility can strengthen the sense of security and its dimensions through operational planning can lead to increased commitment, harmony, solidarity and social order.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sense of security
  • Teachers
  • Social Identity
  • Mashhad
  • بیات، بهرام (1388). جامعه‌شناسی احساس امنیت. تهران: امیرکبیر.##
  • جنکیز، ریچارد (1394). هویت اجتماعی. ترجمه تورج یاراحمدی. تهران: شیرازه.##
  • جی‌دان، رابرت (1385). نقد اجتماعی پست‌مدرنیسم و هویت بحران. ترجمه صالح نجفی. تهران: پردیس دانش.##
  • چلبی، مسعود (1386). جامعه‌شناسی نظم. تهران: نشر نی.##
  • حاجیانی، ابراهیم (1384)."چارچوب روش‌شناختی برای بررسی احساس امنیت". مطالعات امنیت اجتماعی، سال اول، ش 2-3 (تابستان): 25-40.##
  • حبیب­پور گتابی، کرم؛ صفری‌شالی، رضا (1390). راهنمای جامع کاربردی SPSS در تحقیقات پیمایشی. تهران: لویه؛ متفکران.##
  • حبیبی، آرش (1397)." آموزش کامل SPSS و راهنمای تصویری نرم‌افزار SPSS". [پیوسته] قابل دسترس در: https://parsmodir.com/db/spss.php  [10/09/1400]##
  • حمیدی­پور، رحیم؛ رجبی، فاطمه (1397). "پیش‌بینی احساس امنیت اجتماعی بر اساس هویت اجتماعی، هوش فرهنگی و معنویت". پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، دوره 7، ش 1 (بهار): 97-111.##
  • دانایی سیج، مجید (1395). گزارش طرح پژوهشی بررسی هویت و ابعاد آن در بین شهروندان شهر مشهد. مشهد: شهرداری مشهد، معاونت فرهنگی و اجتماعی [چاپ نشده].##
  • ذاکری ماهانه، راضیه؛ افشانی، سیدعلیرضا؛ عسگری ندوشن، عباس (1391). "بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و میزان احساس امنیت اجتماعی در شهر یزد". جامعه‌شناسی ایران، دوره سیزدهم، ش 3 (پاییز): 83-110.##
  • ربانی خوراسگانی، علی؛ ربانی خوراسگانی، رسول؛ حسنی، محمدرضا (1388). "رسانه‌های جمعی و هویت ملی". پژوهش‌های ارتباطی، دوره 16، ش 58 (تابستان): 65-93.##
  • رجایی، فرهنگ (1385). متشکله هویت ایرانیان امروز. تهران: نشر نی.##
  • رجبلو، علی؛ کمالی، افسانه؛ رازکردانی شراهی، فاطمه (1394). "بررسی رابطه هویت ملی و احساس امنیت اجتماعی در میان شهروندان بالاتر از 18 سال شهر تهران". مطالعات جامعه‌شناختی ایران، دوره 16، ش 4 (زمستان): 36-59.##
  • رستگار، یاسر؛ ربانی خوراسگانی، علی (1392)."تحلیلی بر وضعیت هویت ملی و ابعاد شش‌گانه آن در بین شهروندان شهر اصفهان". جامعه‌شناسی کاربردی دانشگاه اصفهان، دوره 24، ش 2 (تابستان): 1-20.##
  • سلگی، محمد (1399). " مطالعه ‌رابطه ‌بین ‌ابعاد ‌هویت ‌اجتماعی ‌با ‌میزان‌ تمایز‌یافتگی ‌فردی". روان­شناسی و روان‌پزشکی شناخت، سال هفتم، ش 3 (بهار): 101-111.##
  • شایگان، فریبا؛ رستمی، فاطمه (1390)."هویت اجتماعی و احساس امنیت (مطالعه موردی: زنان تهران)". برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 3، ش 9 (زمستان): 149-182.##
  • شریفی دریاز، مسعود (1384). "بررسی اقتدارگرایی و عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر احساس امنیت". پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی.##
  • شیانی، ملیحه؛ احمدپور، خسرو (1396)."رابطه بین سرمایه اجتماعی و هویت اجتماعی بین شهروندان رشت". رفاه اجتماعی، سال هفدهم، ش 66 (پاییز): 255-289.##
  • صالحی امیری، سیدرضا؛ افشاری نادری، افسر (1390). "مبانی نظری و راهبردی مدیریت ارتقای امنیت اجتماعی و فرهنگی در تهران". راهبرد، سال بیستم، ش 59 (تابستان): 49-76.##
  • صالحی امیری، سیدرضا؛ کریمی خوزانی، علی (1395)."نقش اخلاق اجتماعی بر امنیت اجتماعی و عمومی". اخلاق در علوم و فنّاوری، دوره 11، ش 1 (بهار): 11-18.##
  • صفری شالی، رضا (1390). راهنمای تدوین طرح تحقیق (پروپوزال نویسی). تهران: جامعه و فرهنگ.##
  • صمدی بگه­جان، جمیل (1384). "امنیت اجتماعی در شهر سنندج". پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.##
  • طاهری، زهرا (1388). "بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان اصفهانی". پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه اصفهان.##
  • فاروقی، الهام (1391). "بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین شهروندان تهرانی". پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.##
  • قاسمی، وحید؛ نگینی، سمیه (1389). "بررسی تأثیر بافت محلات بر هویت اجتماعی با تأکید بر هویت محله‌ای در شهر اصفهان". مطالعات و پژوهش­های شهری- منطقه­ای دانشگاه اصفهان، دوره 2، ش 7 (زمستان): 113-136.##
  • کاکاوند، یونس؛ نوری، علی؛ ناصری، الهام (1398). "تبیین رابطه بین هویت ملی و احساس امنیت اجتماعی در شهر کرمانشاه". مطالعات امنیت اجتماعی، دوره 10، ش 59 (تابستان): 131-155.##
  • کوهن، ایراجِی (1383). آنتونی گیدنز، در متفکران بزرگ جامعه‌شناسی. ترجمه مهرداد میردامادی. تهران: نشر مرکز.##
  • کیانی، مژده؛ ترکان، زینب (1399). "هویت اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی دانشجویان دختر دانشگاه‌های دولتی شهر بابل".  زن و خانواده دانشگاه الزهرا، دوره ششم، ش 1 (بهار و تابستان): 27-48.##
  • گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخّص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمه ناصر موفقیان. تهران: نشر نی.##
  • گیدنز، آنتونی (1388). پیامدهای مدرنیته. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشر مرکز.##
  • مستوفی، اکرم (1392). "بررسی رابطه هویت اجتماعی با احساس امنیت در زنان شهر تهران". پلیس زن، دوره 7، ش 19 (پاییز و زمستان): 55-77.##
  • مک سویینی، ییل (1390). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی امنیت. ترجمه محمدعلی قاسمی و محمدرضا آهنی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##
  • نادری، خیرالنسا؛ قاسمی پیر­بلوطی، محمد (1393)."رابطه بین هویت اجتماعی و احساس امنیت دانش‌آموزان 15 الی 19 ساله شهرکرد". دانش انتظامی چهار محال بختیاری، دوره 2، ش8  (زمستان): 87-104.##
  • نوابخش، مهرداد؛ حاجیانی، ابراهیم؛ بهلول، سیدمحمدرضا (1391). "بررسی و سنجش میزان هویت محله‌ای شهروندان تهرانی". مطالعات مدیریت شهری دانشگاه آزاد اسلامی، دوره 4، ش 2 (تابستان): 15-27.##
  • نوروزی، فیض‌الله؛ فولادی سپهر، سارا (1388)."بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان 15-29 ساله شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن". راهبرد، دوره 18، ش 53 (زمستان): 129-159.##
  • نویدنیا، منیژه (1385). "تحلیل رابطه امنیت اجتماعی و هویت ایرانی". مجله جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی آشتیان، دوره دوم، ش 3 (پاییز): 131-156.##
  • نیازی، محسن؛ فرشادفر، یاسمین (1391)."رابطه بین هویت اجتماعی و احساس امنیت زنان (مطالعه موردی: زنان مناطق شمال "1 و 2" و جنوب "19 و 20" شهر تهران در سال 1389)". مطالعات جامعه‌شناختی ایران، دوره 1، ش 3 (زمستان): 61-78.##
  • وثوقی، منصور؛ آرام، هاشـم (1388). "بررسـی اعتمـاد اجتمـاعی و عوامـل مـؤثر بـر آن در شـهر خلخال (استان اردبیل)". پژوهشنامه علوم اجتماعی، دوره 3، ش 3 (پاییز): 133-153.##
  • هزارجریبی، جعفر (1390)."احساس امنیت اجتماعی از منظر توسعه گردشگری". جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی دانشگاه اصفهان، دوره 20، ش 2 (تابستان): 121-143.##
  • یاری، حامد؛ هزارجریبی، جعفر (1391)."بررسی رابطه احساس امنیت و اعتماد اجتماعی در میان شهروندان (مطالعه موردی: ساکنان شهر کرمانشاه)". پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، دوره 1، ش 4 (زمستان): 39-58.##