نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، واکاوی ادراک دختران از تأخیر سن ازدواج و دلایل آن بود که به روش ترکیبی و طرح اکتشافی متوالی انجام‌ شده است. مشارکت‌کنندگان بخش کیفی پژوهش، شامل کلیه دختران مجرد بالای 27 سال در استان خراسان جنوبی بود که به دلایل آموزشی و شغلی در شهر بیرجند سکونت داشتند. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله­برفی، 13 نفر به‌ عنوان مشارکت‌کننده انتخاب شدند و برای انتخاب نمونه آماری مناسب در بخش کمی پژوهش از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد و در نهایت 120 نفر به ‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه نیمه­ساختاریافته و پرسشنامه محقق­ساخته استفاده شد و درنهایت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA10 و اسمارت PLS3 انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل مؤثر بر تأخیر سن ازدواج دختران استان خراسان جنوبی را می‌توان در قالب چهار عامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و جمعیت شناختی تحلیل و تبیین کرد که در این ‌بین عوامل اقتصادی (54/0) و فرهنگی (51/0) نسبت به عوامل اجتماعی و جمعیت شناختی، نقش بیشتری در تبیین پدیده تأخیر سن ازدواج دختران در استان خراسان جنوبی دارد. نتایج پژوهش نشان داد که استقلال مالی دختران و از طرف دیگر، عدم اشتغال دختران به‌‌عنوان مهم‌ترین مؤلفه اقتصادی مؤثر بر تأخیر سن ازدواج دختران و همچنین آداب ‌و رسوم و نگرش منفی نسبت به مقوله ازدواج، به‌ عنوان مهم‌ترین مؤلفه‌های فرهنگی مؤثر بر تأخیر ازدواج دختران استان خراسان جنوبی محسوب می‌شود. بر مبنای نتایج حاصل از این پژوهش، به منظور کاهش سن ازدواج دختران، مدیران و سیاست‌گذاران استانی، می‌بایست نگاه ویژه‌ای به حل مسائل اقتصادی و فرهنگی دختران استان خراسان جنوبی داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Exploring girls' perceptions of and reasons for delaying marriage (case study: South Khorasan province)

نویسنده [English]

  • hadi barati

Assistant Professor, Department of Education, Faculty of Education and Psychology, University of Birjand, Birjand, Iran

چکیده [English]

The present study has a mixed-methods, sequential exploratory design and aimed to explore girls' perceptions of and reasons for delaying marriage. The population of the qualitative part of the research was all the single girls over 27 years of age in South Khorasan province who lived in Birjand city for educational and occupational reasons, that using sampling method, 13 people selected as participants. The statistical population of the quantitative part of the study, using available sampling method, 90 people selected the statistical sample. Data was collected using a semi-structured interview and a researcher-made questionnaire. Maxqda10 software and smart pls3 were used for data analysis. The results identified four dimensions associated with girls’ delayed age at marriage, namely economic, cultural, social, and demographic dimensions. The economic (0.54) and cultural (0.51) dimensions explained of delay marriages changes in research. Therefore, the economic dimension has a more effective role in explaining girls’ delayed marriages. In general, these dimensions explained 0.82 of the changes in the delayed marriages of girls in south Khorasan province. The results further showed that both the financial independence and, conversely, the lack of employment of girls were the most important economic components affecting girls’ delay in marrying. Moreover, customs and a negative attitude toward marriage are considered the most important cultural factors affecting girls’ marrying age in south Khorasan province. Based on the results of this research, provincial managers and policymakers should take a special look at resolving economic and cultural issues in order to reduce the marrying age of girls in south Khorasan province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • exploring
  • girls' perception
  • marriage
  • delayed marriage
آزاد ارمکی، تقی، و دیگران (۱۳۹۱). "هم­خانگی: پیدایش شکل‌های جدید خانواده در تهران". جامعه­ پژوهی فرهنگی، سال سوم، ش ۱ (بهار): 43-77.##
آقایی، سیدسعید؛ طاهری ‌‌بنچناری، رؤیا (1391). "نگرش جوانان به تأثیر عوامل اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مؤثر در بالارفتن سن ازدواج (مورد مطالعه: ناحیه 2 و 3 منطقه 4 تهران، سال 1391)". مطالعات جامعه‌‌شناسی ایران، سال سوم، ش 8 (بهار): 75-94.##
امامی، عادله، و دیگران (1400). "تأخیر ازدواج در ایران: تحلیل تفاوت‌های شهرستانی در الگوهای تجّرد مردان و زنان". مطالعات جمعیتی، سال هفتم، ش 1 (بهار و تابستان): 35-65.##
بانکی ­پور فرد، امیرحسین؛ کلانتری، مهدی؛ مسعودی­نیا، زهرا (۱۳۹۱). "درآمدی بر ازدواج جوانان". ندای جمهوری اسلامی ایران، سال یازدهم، ش 65 (پاییز): 26-47.##
توده فلاح، معصومه؛ کاظمی­پور، شهلا (۱۳۸۹). "بررسی تأثیر نوسازی بر سن با تأکید بر شاخص‌های جمعیتی ازدواج در سطح کشور و ۷ استان منتخب ۱۳۸۵". پژوهش اجتماعی، سال سوم، ش ۸ (پاییز): ۱۰۵-۱۳۱.##
جبرائیلی، هاشم؛ زاده­محمدی، علی؛ حیدری، محمود (1392). "تفاوت ملاک‌های انتخاب همسر بین دو جنس". خانواده­پژوهی، دوره نهم، ش 34 (تابستان): 155-171.##
جرجرزاده، مهسا، و دیگران (1400). "اثربخشی درمان عدالت‌خواهی جنسیتی مبتنی بر آموزه‌های دینی بر طرح‌واره نقش جنسیتی و سرمایه فکری دختران با تأخیر در ازدواج". تحقیقات علوم رفتاری، سال نوزدهم، ش 1 (بهار): 91-103.‌##
حبیب­پور گتابی، کرم؛ غفاری، غلامرضا (1390). " علل افزایش سن ازدواج دختران". زن در توسعه و سیاست، سال نهم، ش 32 (بهار): 7-34.##
خلیلی، مهدی (1400). "تحلیل نسلی مقطعی تغییرات ازدواج زنان ایران با استفاده از جداول عمر زناشویی". نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، سال شانزدهم، ش 31 (بهار و تابستان): 7-31.##
درّی نجف‌آبادی، زهرا، و دیگران (1400). "بررسی تأثیر اشتغال زنان بر ازدواج و طلاق". اقتصاد و الگوسازی، سال دوازدهم، ش 2 (تابستان): 167-195.##
مرکز آمار ایران (1397). "سالنامه آماری کشور". تهران: مرکز آمار ایران، دفتر ریاست جمهوری سازمان برنامه و بودجه کشور.##
رضادوست، کریم؛ ممبنی، ایمان (۱۳۸۸). "بررسی رابطه بین تأخیر سن ازدواج و متغیرهای درآمد، میزان تحصیلات و تعدادی دیگر از متغیرها در زنان شاغل". مشاوره کاربردی دانشگاه شهید چمران اهواز، سال شانزدهم، ش 1 (تابستان): ۱۰۳-۱۲۰.##
زارعان، منصوره (1397). "بررسی اکتشافی دلایل تأخیر در سن ازدواج از دیدگاه دختران دانشجوی شهر تهران".  مطالعات زن و خانواده، سال ششم، ش 2 (پاییز و زمستان): 89-110.‌##
شعاع کاظمی، مهرانگیز؛ فرازنده‌پور، فرح (1398). "رابطه بین سبک زندگی و تأخیر سن ازدواج در دانشجویان". پژوهشنامه سبک زندگی، سال نهم، ش 5 (زمستان): 125-139.‌##
صفری، سمیرا (۱۳۹۲). "بررسی عوامل پیش‌بینی­کننده تمایل به ازدواج در پسران شهر اصفهان". پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان.##
علائی بوسجین، محسن (1400). " توسعه راهکارهای جامعه‌شناختی رفع موانع و مشکلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ازدواج جوانان". مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال سیزدهم، ش 47 (بهار): 237-247.##
کاظمی­پور، شهلا (1383). "تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن". پژوهش زنان، سال دوم، ش 3 (پاییز): 103-124.##
کجباف، محمدباقر، و دیگران (1387). "تحلیل کیفی تجّردهای ناخواسته در دختران و پسران". خانواده­پژوهی، سال چهارم، ش 14 (تابستان): 123-132.##
محمودیان، حسین (1383). "سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان". نامه علوم اجتماعی، ش 24 (زمستان): 27-53.##
مختاری، ‌سمانه؛ یوسفی، زهرا؛ منشیی، غلامرضا (1400). "شناسایی پدیده ‌‌‌‌‌‌‌‌‌تأخیر‌ در‌ ازدواج دختران: نظریه زمینه‌ای". خانواده­درمانی کاربردی، سال دوم، ش 2 (تابستان): 46-66.‎##
مولاپناه، زهره؛ رحمانی خلیلی، احسان؛ وثوقی، منصور (1400). "مطالعه جامعه‌شناختی: زمینه‌ها و پیامدهای تأخیر سن ازدواج در بین مردان مجّرد شهر تهران". مطالعات راهبردی زنان، سال بیست و چهارم، ش 94 (زمستان): 161-184.##
-Baysak, E., et al. (2021). "Is early marriage practice a problem for women living in Istanbul? A qualitative study". Archives of women's mental health, Vol. 24, No. 2: 243-250.##
Bleske-Rechek, A. L.; Buss, D. M. (2001). "Opposite-sex friendship: Sex differences and similarities in initiation, selection and dissolution". Personality and Social Psychology Bulletin, Vol. 27, No. 10: 1310-1323.##
Fornell, C.; Larcker, D. F. (1981). "Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error". Journal of marketing research, Vol. 18, No. 1: 39-50.##
Gibson‐Davis, C. M. (2009). "Money, marriage and children: Testing the financial expectations and family formation theory". Journal of Marriage and Family, Vol. 71, No. 11: 146-160.##
Hacker, J. D.; Hilde, L.; Jones, J. H. (2010). "The effect of the Civil War on southern marriage patterns". The Journal of southern history, Vol. 76, No. 1: 39-70##
Hippen, K. A. (2016). "Attitudes toward marriage and long-term relationships across emerging adulthood". Master of Arts in Sociology, College of Arts and Sciences, Georgia State University.##
Hulland, J. (1999). "Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies". Strategic management journal, Vol. 20, No. 2: 195-204.##
Jones, G. (2012)."Late marriage and low fertility in Singapore: The limits of policy". The Japanese Journal of Population, Vol. 10, No. 1: 89-101.##
Kvale, S. (1994). Interviews: An introduction to qualitative research interviewing.  American: Sage Publications, Inc.##
Lee, B. S., et al. (2021). "Factors delaying marriage in Korea: An analysis of the Korean population census data for 1990–2010". Asian Population Studies, Vol. 17, No. 1: 71-93.##
Loughran, D. S.; Zissimopoulos, J. M. (2004). Are There Gains to Delaying Marriage? The Effect of Age at First Marriage on Career Development and Wages. Santa Monica, CA: Rand Labor and Population.##
Mensch, B. S.; Singh, S.; Casterline, J. B. (2005). Trends in the timing of first marriage among men and women in the developing world. Washington DC: National Academies Press.##
Nai Peng, T. (2007). "Trends in delayed and non-marriage in Peninsular Malaysia". Asian Population Studies, Vol. 3, No. 3: 243-261.##
Retherford, R. D.; Ogawa, N.; Matsukura, R. (2001). "Late marriage and less marriage in Japan". Population and development review, Vol. 27, No. 1: 65-102.##
Schoen, R.; Cheng, Y. H. A. (2006). "Partner choice and the differential retreat from marriage". Journal of Marriage and Family, Vol. 68, No. 1:1-10.##