نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کلثوم قربانی جویباری ¹
• راضیه هنرمند ²

¹ دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند، ایران

² دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند، ایران

چکیده

ادبیات عامیانه، جلوه­های گوناگون از فرهنگ و تمدن هر قومی است که به شکل­­ افسانه، قصه، ترانه و ... تجلی می­یابد. افسانه­های بیرجند نیز نمونه­ گویا و مهمی از نمایش بیرونی فرهنگ مناطق کویری ایران است. این مقاله بر آن است تا با بررسی مؤلفه­های فانتزی در افسانه­های بیرجند با شیوه تحلیلی­ـ توصیفی به این پرسش­ها پاسخ دهد که 1. بسامد چه نوع فانتزی و چه شخصیت و قهرمانی در افسانه­های بیرجند بیشتر است؟ 2. شگردهای موجود در افسانه­های بیرجند برای پیوند دنیای واقعی و شگفتانه کدام است؟ با بازنمایی ویژگی­های فانتزی در بیست و سه افسانه بیرجند این نتایج حاصل شد که پنج افسانه از بیست و سه افسانه، از نوع فانتزی جانوری هستند. شخصیت­ها ایستا هستند و جز انسان، گاهی دیوها و موجودات فراطبیعی نیز نقش بازی می­کنند و حالات انسانی به آن­ها منسوب می­شود. این شخصیت­ها با کارکردها و شگرد سحر و جادو به هدف می­رسند. همواره شخصیت­های اصلی و فرعی همراه یکدیگرند و با شگردهای عجیب و جادویی و انجام امور شگفتانه، قصّه را به پایان می­برند. طرح و ساختار این افسانه­ها ساده­اند و همه این قصّه­ها دارای پیام مستقیم و غیر­­مستقیم است و هر خواننده با توجه به شرایط روحی و اجتماعی و فضای افسانه برداشتی آزادانه از آن دارد و غالب افسانه­ها مفاهیم اجتماعی را به خواننده منتقل می­کنند که خود بیانگر ویژگی چندصدایی این افسانه­هاست و همچنین برخی از آن­ها با توجه به شرایط اقلیمی و اجتماعی از نوع آگاهی­گر هستند.

کلیدواژه‌ها

• ادبیات عامه
• افسانه‌های بیرجند
• فانتزی
• ادبیات شگرف

موضوعات

• ادبیات و علوم انسانی

عنوان مقاله [English]

Examining fantasy elements (magnificent literature) in the legends of Birjand

نویسندگان [English]

• Kolsoom GHORBANI Joybari ¹
• Razieh honarmand ²

¹ Associate Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Birjand University, Iran

² Master's student in Persian language and literature, Birjand University, Iran

چکیده [English]

Folk literature comprises various manifestations of the culture and civilization of each nation, demonstrated in the form of legends, stories, songs, etc. The legends of Birjand are an illustrative and important example of the external display of the culture of the desert regions of Iran. This article aims to answer the following questions by examining the fantasy components in Birjand's legends using an analytical-descriptive method: 1. What kind of fantasy and what characters and heroes are more frequent in Birjand's legends? 2. What are the tricks in Birjand legends to connect the real world and the wonderful world?
Representing the features of fantasy in twenty-three legends of Birjand, the results indicated that five of the twenty-three legends are of the animal fantasy type. The characters are static, and other than humans, demons and supernatural beings sometimes play roles and are given human characteristics. These characters reach their goals through the functions and tricks of magic. The main and secondary characters are always with each other and end the story by doing strange and magical tricks and amazing feats. These legends have a simple design and structure, and they all have direct and indirect messages, which each reader is free to understand based on the spiritual and social conditions and the atmosphere of the legend, Most of the legends also have social concepts. convey to the reader, which itself expresses the polyphonic feature of these legends. Moreover, some of them are of the awareness type according to the climatic and social conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

• popular literature
• legends of Birjand
• fantasy
• wonderful literature