نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• روح الله دانشیار ¹
• محمد بهنام فر ²
• سیدمهدی رحیمی ³
• حامد نوروزی ⁴

¹ دانشگاه بیرجند

² استاد زبان و ادبیات فارسی/ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند

³ دانشیار دانشگاه بیرجند

⁴ دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

چکیده

در این پژوهش آنیمیسم/جاندار انگاری را به‌صورت فشرده توضیح داده و به دل، معناهای دل و جایگاه و نقش دل در دین و قرآن، احادیث، عرفان و فلسفه و ادبیات پرداخته‌ایم که ازجمله جایگاه دل در عرفان و ادبیات خیلی برجسته است. با توجه به اهمیت گویش هزارگی که از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین گویش‌های خراسان بزرگ است و با عنایت به کاربرد کنایات در گویش‌ها که از جنبه‌های زبان‌شناسی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی حائز اهمیت است کوشیده‌ایم جاندار انگاری واژه‌ی دل را که از واژه‌های محوری در این گویش است در کنایات گویش هزارگی بررسی و تحلیل کنیم. این پژوهش با روش توصیفی و با رویکرد تحلیل محتوا انجام‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ترکیبات و تعبیرات کنایی «دل» در گویش هزارگی دارای «انسان‌انگاری»، «حیوان انگاری» و «انسان/حیوان انگاری» است و از این میان، انسان‌انگاری دل، بسامد و اهمیت بیشتری دارد؛ حتی در انواع دیگر جاندار انگاری نیز رد پای انسان خیلی برجسته است که بیانگر قدرت تخیل گویش‌وران این گویش است که برای پدیده‌های بی‌روح، روح قائل می‌شوند و «دل» را مانند انسان، حیوان و موجودات زنده قلمداد می‌کنند.
کلید واژگان: زبان و ادبیات عامه، گویش‌های خراسان بزرگ، گویش هزارگی، آنیمیسم/ جاندار انگاری، ترکیبات و تعبیرات کنایی دل.



در این پژوهش آنیمیسم/جاندار انگاری را به‌صورت فشرده توضیح داده و به دل، معناهای دل و جایگاه و نقش دل در دین و قرآن، احادیث، عرفان و فلسفه و ادبیات پرداخته‌ایم که ازجمله جایگاه دل در عرفان و ادبیات خیلی برجسته است. با توجه به اهمیت گویش هزارگی که از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین گویش‌های خراسان بزرگ است و با عنایت به کاربرد کنایات در گویش‌ها که از جنبه‌های زبان‌شناسی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی حائز اهمیت است کوشیده‌ایم جاندار انگاری واژه‌ی دل را که از واژه‌های محوری در این گویش است در کنایات گویش هزارگی بررسی و تحلیل کنیم.

کلیدواژه‌ها

• زبان و ادبیات عامه
• گویش‌های خراسان بزرگ
• گویش هزارگی
• آنیمیسم/ جاندار انگاری
• ترکیبات و تعبیرات کنایی دل

عنوان مقاله [English]

Animism of Heart in Allusional terms and Expressions of Hazaragi Dialect in Bamyan

نویسندگان [English]

• ruholla daneshyar ¹
• mohammad behnamfar ²
• sayed mahdi rahimi ³
• hamed noruzi ⁴

¹ University of Birjand

² University of Birjand

³ University of Birjand

⁴ University of Birjand

چکیده [English]

This research has, concisely, dealt with the meanings of the heart, the position and role of the heart in religion, the Qur'an, hadiths, mysticism, philosophy, and literature, including the place of the heart in mysticism and literature. Given the importance of the Hazaragi dialect, which is one of the most important and oldest dialects in Greater Khorasan, and considering the use of allusions in dialects that are important from linguistic, psychological, and sociological aspects, we have tried to animate the word "heart," which is one of the central words in this dialect. So, we examined and analysed the allusions of the Hazaragi dialect. This research has been done by descriptive method and content analysis approach. The research findings show that "heart" in the Hazaragi dialect has ironic combinations and expressions of "anthropology," "animalism," and "human/animalism," and among these, the humanism of the heart is the most frequent and important. Even in other types of animism, the human trace is very prominent, which shows the imagination of the speakers of this dialect, who believe in soulless phenomena and consider the heart as human, animal, and living being.
Keywords:
Common Language and Literature, Dialects of Greater Khorasan, Hazaragi Dialect, Animism, Ironic Compositions and Interpretations of the Heart.


This research has, concisely, dealt with the meanings of the heart, the position and role of the heart in religion, the Qur'an, hadiths, mysticism, philosophy, and literature, including the place of the heart in mysticism and literature. Given the importance of the Hazaragi dialect, which is one of the most important and oldest dialects in Greater Khorasan, and considering the use of allusions in dialects that are important from linguistic, psychological, and sociological aspects, we have tried to animate the word "heart," which is one of the central words in this dialect.

کلیدواژه‌ها [English]

• Common Language and Literature
• Dialects of Greater Khorasan
• Hazaragi Dialect
• Animism
• Ironic Compositions and Interpretations of the Heart