نویسندگان
1 استادیار گروه جغرافیا دانشگاه بیرجند
2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی
3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
4 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
چکیده
اقتصاد روستاهای ایران در پیوند عمیق با بخش کشاورزی قرار دارد. در راستای ارتقاء بهره وری و بازده تولید، اصلاح نظام های بهره برداری سنتی و ترویج تعاونی های تولید، یکی از عمده راهبردهایی بوده که تاکنون در کشور و از جمله استان خراسان جنوبی به کار بسته شده است. در تحقیق حاضر تلاش شده تا به بررسی و واکاوی اثرات اقتصادی تعاونی های تولید کشاورزی بر مناطق روستایی شهرستان بیرجند پرداخته شود. این تحقیق به لحاظ روش شناسی از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد. جامعه مورد مطالعه مشتمل بر اعضاء پنج تعاونی تولید کشاورزی در شهرستان بیرجند بوده که از میان آن ها تعداد 296 نفر با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای جهت پرسش گری تعیین و انتخاب گردید. نتایج نشان داد که در بخش تولید به همراه گسترش سطح زیرکشت محصولاتی نظیر گندم، جو، ذرت و یونجه، هزینه ها نیز کاهش داشته است. به علاوه شاخص هایی هم چون درآمد، پس انداز، اشتغال و رفاه خانوارهای عضو تعاونی تولید کشاورزی نسبت به گذشته افزایش یافته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The economic effects of agricultural production cooperatives on rural family (Case study: of agricultural production cooperatives of Birjand province
نویسندگان [English]
- Mofid Shateri 1
- Mohammad Hjipoor 2
- Behnaz Nejati, 3
- Aliyeh Dezgi 4
1 Faculty Member of Geography of Birjand University, The responsible writer
2 Undergraduate PhD student in Geography and rural planning of Kharazmi University
3 MA in Geography and rural planning
4 MA student in Geography and rural planning
چکیده [English]
The economy of villages of Iran is in profound connection with agricultural section. In direction of the promotion of exploitation and production output, so far, the improving of traditional exploitation systems and dissemination of production cooperatives is one of the common strategies which have been used in our country such as South Khorasan. The present study tried to probe the inspection and examination of the economic effects of agricultural production cooperatives on rural districts of Birjand province. This research from the methodological point of view is descriptive-analytical. The community under study contains the members of five agricultural production cooperatives in Birjand province from which the number of 296 individuals selected and ordered with the use of Kokaran Formula and the method of two stages cluster sampling for questioning. The results showed that in production section in company with expansion of the level of under cultivation of the products like wheat, barley, corn and alfalfa, the expenditures also has been reduced. In addition, the indexes like income, saving, employment and welfare of the family members the agricultural production cooperative has been increased in comparison to the past.
کلیدواژه‌ها [English]
- Organizational Culture
- The air of Human Recourses Development
- Denison Model
- آبوتز، فرد (1348). اصول تعاون در دنیای معاصر. ترجمه سازمان مرکزی تعاون کشور. تهران: سازمان مرکزی تعاون کشور.##آسایش، حسین (1384). برنامه ریزی روستایی در ایران. تهران: دانشگاه پیام نور.##احمدی فیروزجانی، علی؛ صدیقی، حسن؛ علی محمدی، محمد ( 1385). "مقایسه مؤلفه های سرمایه اجتماعی کشاورزان عضو و غیرعضو تعاونی های تولید روستایی". رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 23 (زمستان): 93- 111.##انوشیروانی، احمد؛ طه، مهدیه (1372). "شرکت های تعاونی روستایی، مروری در پیشینه و نگاهی به مسائل و مشکلات". فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال اول، شماره 3 (پاییز): 118- 126.##استانداری خراسان جنوبی. دفتر آمار و اطلاعات (1389). سالنامه آماری استان خراسان جنوبی. بیرجند: استانداری خراسان جنوبی، معاونت برنامه ریزی.##بذرافشان، جواد؛ حاتم، شاهین (1389). "آسیب شناسی تعاونی های تولید روستایی در ایران". چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان، 270- 291.##بوگاردوس، اموری (1352). تصورات بنیادی از تعاون واقعی. ترجمه سازمان مرکزی تعاون کشور. تهران: سازمان مرکزی تعاون کشور.##پاک نژاد، عباسعلی (1386). "ظرفیت صنایع فرآوری محصولات کشاورزی". [پیوسته]. قابل دسترس در: 3735 http: // Xn-- mgb7 worldfood. ir/ T.##پزشکی راد، غلامرضا؛ کیانی‌مهر، حمید (1380). "نقش شرکت های تعاونی تولید روستایی در بهبود وضعیت فنی و اقتصادی کشاورزان گندم کار شهرستان سبزوار". مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال نهم، شماره 34 (تابستان): 343- 363.##سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1385). مرکز آمار ایران.##جعفرزاده، مسعود (1387). تعاون را بهتر بشناسیم. تهران: پایگان.##حسینی ابری، حسن (1383). مدخلی بر جغرافیای روستایی ایران. اصفهان: دانشگاه اصفهان.##حیدری ساربان، وکیل (1385). "تشکیل تعاونی های روستایی گامی اساسی در جهت نیل به توسعه پایدار محیطی". فصلنامه جهاد، سال پانزدهم، شماره 275 (بهمن و اسفند): 258- 276.##دبیرخانه شورای عالی توسعه صادرات (1391). " استان خراسان جنوبی".[پیوسته]. قابل دسترس در: http://fa.tpo.ir/UserFiles/File/south20%khorasan.pdf ##1391/7/19دیویس، پیتر (1381). "ارزش ها و مدیریت تعاونی ها در قرن 21". مجله تعاون، سال بیست و سوم، شماره 137(بهمن): 32- 35.##رسولی، فاطمه؛ محمدزاده نصرآبادی، مهناز؛ شعبانعلی فمی، حسین (1386). "بررسی وضعیت آموزشی شرکت‌های تعاونی زنان در ایران". ماهنامه تعاون، سال بیست و سوم، شماره 189 و 190 (خرداد و تیر): 19- 34.##روحانی، سیاوش (1378). "بررسی عملکرد شرکت های تعاونی تولید روستایی استان همدان". اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال سی و ششم، شماره 25 (بهار): 187- 210.##صدیقی، حسن؛ درویشی‌نیا، علی‌اصغر (1381). "بررسی میزان موفقیت شرکت های تعاونی تولید روستایی استان مازندران". مجله علوم کشاورزی ایران، سال چهارم، شماره2 (خرداد و تیر): 313- 323.##طالب بیگی، فیروز (1350). اندیشه تعاون و تجربیات تعاونی در کشورهای در حال توسعه و ایران. تهران: دانشگاه تهران.##طالشی، مصطفی (1383). "ناپایداری سکونتگاه های کوهستانی". مورد: ناحیه آلاداغ، پایان نامه دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی.##طاهرخانی، مهدی؛ حیدری ساربان، وکیل (1383). "نقش تعاونی های تولیدی در توسعه مناطق روستایی (مطالعه موردی: مشکین شهر)". پژوهش های جغرافیایی، سال سی و ششم، شماره 49 (پاییز): 113- 124.##طرح و برنامه (1390). سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی.##عربی، قادر (1377). "تعاونی‌های تولید، راهبردهای توسعه تعاونی های تولید در ایران". مجله جهاد، سال هجدهم، شماره 210 و 211 (بهمن): 44- 47.##کلانتری، خلیل؛ شعبانعلی فمی، حسین (1384). جامعه شناسی روستایی (رشته اقتصاد کشاورزی). تهران: دانشگاه پیام نور.##کوهن، یوهانس (1379). سازمان های تعاونی برای توسعه‌ی روستایی جنبه‌های سازمانی و مدیریتی شهرگوی کهن مهرداد. تهران: وزارت جهاد سازندگی، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی.##لطیفیان، احمد (1385). "بررسی عملکرد شرکت های تعاونی کشاورزی استان خراسان بزرگ". دانشور رفتار علوم تربیتی و روانشناسی، دو ماهنامه، سال هفتم، شماره 20 (دی): 61 - 84.##مؤمنی، جواد (1386). "نقش بخش تعاون در بسترسازی اهداف جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی". ماهنامه تعاون، شماره 189 و 190 (خرداد و تیر): 63-70.##نجفی، بهاالدین (1357). "بررسی تأسیس شرکت های تعاونی تولید در شهرستان ممسنی در استان فارس"، مجله علوم کشاورزی ایران، سال دوم، شماره 13(پائیز): 41-50.##نظام شهیدی، مهراندخت (1380). اصول مدیریت تعاونی ها در ایران. تهران: روشنگران نصر.##وزارت تعاون و امور روستاها (1352). گفتارهای تعاونی. تهران: وزارت تعاون.##هودر، رابرت (1385). جغرافیای توسعه در جهان و ایران. ترجمه فضیله خانی و حسین جوادی. تهران: قومس.##
)