نویسندگان

1 کارشناس ارشد تاریخ، مدرس دانشگاه پیام نور بیرجند

2 استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی داراب

10.22034/fakh.2013.156177

چکیده

رویدادهای تاریخی مجموعه ای سترگ درباره زندگی اقوام و ملتهای گوناگون در گذر زماناست. ملتها می کوشند که با حفظ دانش تاریخی و انتقال آن به نسل های بعد، هویت خود را پاسدارند. اما ماهیت غیر دینی تاریخ و انقطاع زمانی میان گذشته و حال، حوادث تاریخی را برای نسل امروز تجربه ناپذیر می­سازد که این حفظ و انتقال وقایع تاریخی را نیز دشوار می کند. فیلم یکی از ابزارهایی است که می­تواند به انتقال اطلاعات به مخاطبان و بازسازی گذشته در ذهن آنان کمک کند. در میان انواع فیلم ها، گونه های مختلف فیلم مستند به لحاظ اتکا بر واقعیات و منابع متقن، یکی از بهترین ابزارهای بازنمایی و درک رویدادهای گذشته برای مخاطبان است. در بررسی نسبت هنر هفتم و فرهنگ رضوی یکی از زمینه های مطالعاتی در این خصوص، تولید فیلمهای مستند داستانی و تاریخی است. یکی از مراحل مقدماتی در کار ساخت این گونه فیلم ها، گزینش ایدهی فیلم میباشد، در این زمینه سرگذشتنامه های متولیان آستان قدس رضوی به دلیل ویژگیها و ظرفیت های خاص آن، ایده­ی مناسبی را برای تولید فیلم­های مستند داستانی و تاریخی در اختیار اصحاب رسانه و فیلم سازان قرار می دهد. در پژوهش حاضر تلاش شده با تکیه بر روش تحقیق تاریخی، گزیده­ای از زندگینامه های متولیان آستان قدس جهت فیلمنامه نویسی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. فرض اصلی این نوشتار بر قابلیت های سرگذشت­نامهی متولیان آستان قدس رضوی در ساخت فیلم های دینی و تاریخی قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Capability of turning the biography of Astan-e-Qods Trustees into historical and narrative documentary films

نویسندگان [English]

  • Akram Naseri 1
  • Zahra hamedi 2

1 MA Islamic Iran History

2 Assistant professor in History of Azad University Of Darab

چکیده [English]

Historical events are a great collection of life styles of people in different places through history. All nations try to keep their historical knowledge and transfer it to next generations. The unethical identity of history and the gap between the past and present make the events non empirical for the young generations which makes it difficult to keep the historical events and convey it to young people. The use of films and moving pictures in general is a way to help the transfer of information to people and to depict the past events in their minds. Among different genres the documentary style for its reliance on realities and authentic sources is of great importance for restoration and understanding of historical and past events. In investigating the Honar Haftom (Cinema) and the Razavi culture, one of the researches in this field, making documentaries seems to be a linkage between the two issues. One of the preliminary steps in making these kinds of films is the selection of the ideas and styles of the films and accordingly, there is a need to search for suitable historical ideas for changing into films, and in this regard the biography of Astan e Qods Trustees seems appropriate. In the present study with the emphasis in historical methodology, the selected life of Trustees of Astan -e-Qods put into investigation in order to make them ready for scenarios. The hypothesis of this paper is placed in capability of turning the biography of Astan-e-Qods Trustees into the production of historical and religious documentary films.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Razavi culture
  • religious cinema
  • narrative documentary films
  • Astan-e- Qods Trustees
آدمیت، فریدون (1351). اندیشه ترقی. تهران: خوارزمی.##
ادیب هروی خراسانی، محمد حسن (1373). تاریخ پیدایش مشروطیت ایران، تاریخ انقلاب طوس. مشهد: شرکت چاپخانه خراسان.##
آذری، سید علی (1344). قیام کلنل محمد تقی خان پسیان در خراسان. تهران: بنگاه مطبوعاتی.##
اعتماد السلطنه، محمد حسن خان (1362). مطلع الشمس، ج2. تهران: پیشگام.##
اعتماد السلطنه، محمد حسن خان (1367). مرآت البلدان. به تصحیح عبدالحسین نوایی و دیگران. تهران: دانشگاه تهران.##
اعتماد السلطنه، محمد حسن خان (1374). چهل سال تاریخ ایران. ترجمه ایرج افشار. تهران: اساطیر.##
اعتماد السلطنه، محمد حسن خان (1379). روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه. تهران: امیر کبیر.##
اعظام قدسی، حسن (1348). تاریخ خاطرات من یا روشن شدن تاریخ صد ساله، ج 1. تهران: چاپ سربی تهران.##
افضل الملک، میرزا غلامحسین (1361). افضل التواریخ. به کوشش منصوره اتحادیه (نظام مافی) و دیگران. تهران: نشر تاریخ ایران.##
الهی، حسین (1378). “ریشههای یک تهاجم در خراسان”. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. شماره سوم و چهارم. (پاییز و زمستان). 125-140.##
اللهوردیان طوسی، حسن ( 1371). سفر به خراسان. مشهد: کتابکده.##
امامی، همایون (1388). سینمای مردم شناختی ایران (نقدی بر قوم پژوهی در سینمای مستند ایران). تهران: افکار؛ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده­ی مردم شناسی.##
امیرتیموری، محمدحسن (1377). رسانه­های یاد دهی و یادگیری. شیراز: ساسان.##
بارسام، ریچارد میران (1362). سینمای مستند. ترجمه مصطفی پاریزی. تهران: خوشه.##
بامداد، مهدی (1371). شرح حال رجال ایران در قرن 12، 13 و14. تهران: زوار.##
بسطامی، نوروز علی (1332). فردوس التواریخ. مشهد: کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی. نمره 278 [نسخه خطی].##
جلالی، غلامرضا، و دیگران (1387). مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ج 3. مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی.##
جهـان پـور، فاطمـه (1387). تاریخچـه مکتب خانه هـا و مـدارس قدیم. مشهد: سازمان کتابخانه ها، موزه­ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.##
خراسانی، محمدهاشم (1347). منتخب التواریخ. طهران: کتابفروشی علمیه اسلامی.##
دهقان پور، حمید (1382). سینمای مستند ایران و جهان. تهران: سمت.3##
روزنتال، آلن ( 1386). مستند از فیلم نامه تا تدوین، ج2. ترجمه حمید رضا لاری. تهران: ساقی.##
ریاضی هروی، محمد یوسف (1372). عین الوقایع. به اهتمام محمد آصف فکرت. تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.##
سایکس، سرپرسی (1336). سفرنامه ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران. ترجمه حسین سعادت نوری. تهران: ابن سینا.##
سپهر، محمد تقی (1377). ناسخ التواریخ، تاریخ قاجاریه. به اهتمام جمشید کیانفر. تهران: اساطیر.##
سعادت نوری، حسین (1364). رجال دوره قاجاریه. تهران: وحید.##
سیدی، مهدی (1378). تاریخ شهر مشهد. تهران: جامی.##
شوستر، مورگان (1362). اختناق ایران. ترجمه ابوالحسن موسوی. تهران: صفی علیشاه.##
صفایی، ابراهیم (2535). برگزیده اسناد دوران قاجار. تهران: بابک.##
ضابطی جهرمی، احمد (1387). سی سال سینما. تهران: نشر نی.##
عاقلی، باقر (1372). روزشمار تاریخ ایران، ج2. تهران: گفتار.##
عطاردی، عزیزالله (1371). تاریخ آستان قدس رضوی، ج 1. مشهد: عطارد.##
عطاردی، عزیزالله(1381). فرهنگ خراسان، بخش طوس، ج 2. تهران: عطارد.##
فرخ، معتصم السلطنه (1345). خاطرات فرخ. تهران: جاویدان علمی.##
فیاض، عباس ( 1324). بدر فروزان.قم: بی­نا.##
فیلد، سید (1378). چگونه فیلمنامه بنویسیم. ترجمه عباس اکبری  و دیگران. تهران: نشر ساقی.##
قاسم خان، علیرضا ( 1387).” نگاهی کوتاه به تصویر شهر در فیلم مستند ایران از آغاز تا 1357” در: درآمدی بر انسان شناسی تصویری و فیلم اتنوگرافیک”. گردآوری و ترجمه ناصر فکوهی. تهران: نشر نی.224-242.##
کاظم امام، محمد (1348). مشهد طوس، تاریخ و جغرافیای تاریخی خراسان. مشهد: کتابخانه ملی ملک.##
کاویانیان، احتشام ( 1355). شمس الشموس یا تاریخ آستان قدس رضوی. مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش­های اسلامی.##
کرمانی، ناظم الاسلام (1361). تاریخ بیداری ایرانیان. ج2. به اهتمام علی اکبر سعیدی سیرجانی. تهران: آگاه.##
کسروی، احمد (1376). تاریخ مشروطه ایران. تهران: امیرکبیر.##
کلیبرن، ریچارد؛ جان، آیزوود (1385). مقدمه­ای بر مستند تلویزیونی. ترجمه محمد تهامی نژاد. تهران: سازمان صدا و سیما، اداره کل پژوهش.##
لاهیجی، محمد بن محمد علی (1385). تاریخ و جغرافیای شهر مشهد. به تصحیح محمدرضا قضابیان. مشهد: انصار.##
لنزوسکی، جرج (1353). رقابت روسیه و غرب در ایران. ترجمه اسماعیل رائین. تهران: جاوید.##
مجتهدی، مهدی (1327). رجال آذربایجان در عصر مشروطیت. اصفهان. چاپخانه نقش جهان.##
مرسلوند، حسن (1369). زندگینامه رجال و مشاهیر ایران (1299-1320)، ج 1. تهران: الهام.##
مستوفی، عبدالله(1371). شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه، تهران: هرمس.##
مشیری، احمد (1363). کتاب آبی. گزارشهای محرمانه وزارت امور خارجه انگلیس درباره انقلاب مشروطه ایران. تهران: نشر نو.##
معلم جبیب آبادی، میرزا محمد (1351). مکارم آلاثار در احوال رجال در قرن 12 و 14 هجری. اصفهان: نشاط.##
موتمن، علی ( 1348). راهنما یا تاریخ آستان قدس رضوی، تهران: چاپخانه بانک ملی ایران.##
مولوی، عبدالحمید (1358). پیشنویس فهرست موقوفات آستان قدس رضوی. مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی.##
میرنیا، سید علی (1373). سردارانی از ایالات و طوایف درگز. مشهد: مؤلف.##
ناصرالدین شاه قاجار (1363). سفرنامه دوم خراسان. تهران: شب تاب.##
نفیسی، حمید (1387). “ سینمای مستند ایران” در: درآمدی بر انسان شناسی تصویری و فیلم اتنوگرافیک. گردآوری و ترجمه ناصر فکوهی. تهران: نشر نی: 3-28.##
نفیسی، حمید (1357). فیلم مستند. تهران: دانشگاه آزاد ایران.##
ولایی، مهدی (1342). “ یادی از نواب پیشین تولیت آستان قدس رضوی”، نامه آستان قدس. سال چهارم. شماره شانزدهم. (آذر): 59- 64.##
ولایی، مهدی (1344). “شرح حال نواب تولیت عظمای آستان قدس”،  نامه آستان قدس. سال ششم. شماره بیست و یکم. (مرداد): 86-90.##
هدایت، رضا قلی خان (1385). تاریخ روضه الصفای ناصری. به تصحیح جمشید کیان فر. تهران: اساطیر.##
هوور، استوارت ( 1386). “مخاطبان و رسانه ای کردن آن” در: دین و رسانه. به کوشش محمدرضا جوادی یگانه، حمید عبداللهیان. تهران: طرح آینده: 420-458.##
وزیری، احمد علی خان (1340). تاریخ کرمان (سالاریه). به اهتمام محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: ابن سینا.##