نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

2 کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

سرمایه فرهنگی، قدرت شناخت و قابلیت استفاده از کالاهای فرهنگی در هر فرد و در برگیرنده ی تمایلات پایدار فرد است که در خلال اجتماعی شدن در افراد، بر اساس سه بعد (ذهنی، عینی و نهادی) انباشته می گردد. هدف مقاله حاضر، سنجش میزان بهره مندی دانشجویان دانشگاه های پیام نور و آزاد اسلامی قاین از سرمایه فرهنگی و هر یک از مؤلفه های آن و تحلیل جامعه شناختی تأثیر عواملی مانند اوقات‌ فراغت، استفاده از موبایل، مصرف گرایی، گرایش به سلیقه، سبک بدن و موسیقی‌ بر میزان سرمایه فرهنگی در میان دانشجویان است. چارچوب نظری این پژوهش، رهیافت ترکیبی در حوزه سرمایه فرهنگی و هم چنین هر یک از عوامل مورد بررسی از نظریات بوردیو، بنت و وبلن ... است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دختر دانشگاه های پیام نور و آزاد اسلامی قاین هستند که حجم نمونه طبق فرمول کوکران 322 نفر و به روش نمونه گیری خوشه ای طبقاتی، افراد انتخاب شده اند. ابزار گردآوری پرسش نامه محقق ساخته است که پس از برآورد، پایایی سؤالات میزان آلفای کرونباخ برابر با 75/0 درصد به دست آمده است. با استفاده از نرم افزار  Spss22 و استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی، رگرسیون و تحلیل مسیر) نتایج به دست آمده از این پژوهش بیانگر وجود ارتباط بین متغیرهای مستقل (فراغت، موبایل، مصرف گرایی، گرایش به سلیقه، سبک بدن و موسیقی) با متغیر وابسته (میزان سرمایه فرهنگی) است. میزان بهره مندی دانشجویان از سرمایه فرهنگی طبق نتایج به دست آمده در حد زیاد (24/51) ارزیابی شده است. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، مهم ترین عامل تأثیرگذار بر میزان سرمایه فرهنگی دانشجویان، متغیر موبایل است که ضریب بتای 309/0 را داشته است. معادله پیش بینی میزان سرمایه فرهنگی می تواند 6/75 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کند.

کلیدواژه‌ها

- اباذری، یوسف؛ صادقی فسایی، سهیلا؛ حمیدی، نفیسه (1387). "احساس ناامنی در تجربه زنانه از زندگی روزمره". زن در توسعه و سیاست، دوره ششم، ش20 (بهار): 75 - 104.
- ابراهیمی، قربانعلی؛ مسلمی پطرودی، رقیه (1390). "اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی و زنان". زن در توسعه و سیاست، دوره نهم، ش4 (آذر): 73 -91.
- اسدی، علی (1350). "فراغت، تعاریف و دیدها". در: سمینار ملی رفاه اجتماعی، سازمان برنامه و بودجه، تهران: سازمان برنامه و بودجه، کمیته گذران اوقات فراغت: 18-22.
- بِنِت، اندی (۱۳۸۶). فرهنگ و زندگی روزمره. ترجمه ی لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان. تهران: اختران.
- بودریار، ژان (1389). جامعه مصرفی. ترجمه پیروز ارجمندی. تهران: ثالث.
- خالد، رستگار؛ محمدی، میثم؛ پاکباز، سکینه (1393). "بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی جوانان شهر تهران". فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره هفتم، ش4 (تابستان): 77 -106.
- ذکایی، سعید (1386). جامعه شناسی جوانان ایران. تهران: آگه.
- رابینز، کوین؛ فرانک، وبستر (1385). عصر فرهنگ فناورانه: از جامعه اطلاعاتی تا زندگی مجازی. مترجم مهدی داودی. تهران: توسعه.
- رفعت جاه، مریم (1386). "هویت انسانی زن در چالش آرایش و مد". کتاب زنان، سال دهم، ش 38 (دی):  135-179.
- فاضلی، محمد (1382). مصرف و سبک زندگی. قم: صبح صادق.
- فدرستون، مایک (1392). مصرف و پسامدرنیسم. ترجمه حسین حسنی و محمدرضا نیرو. تهران: جامعه شناسان.
- قـرونه، حسن (1389). "بازتاب سرمایه فرهنگی در آینه سازمان". تدبیر‌، ش 217‌ (خردادماه): 43-39.
- کارکنان نصرآبادی، محمد؛ جعفر پور، مرتضی؛ پروری آرانی، زینب (1391). "عوامل مؤثر بر سرمایه فرهنگی در شهرستان های کاشان و آران و بیدگل". مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره هشتم،  ش27 (تابستان): 143-170.
- گیدنز، آنتونی (1388). تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید.ترجمه ناصر موفقیان. تهران: نشرنی.
- وبلن، تورشتاین (1383). نظریه طبقه مرفه. ترجمه فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی.
- Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste. Translated by Richard Nice. Harvard: Harvard University Press.
- Caronia, Letizia. Caron, André H. (2004). "Constructing a specific culture: Young people’s use of the mobile phone as a social performance".The Journal of Research into New Media Technologies, Vol. 10, No. 2: 28–61.
- DiMaggio, Paul (1982). "Cultural Capital and Success: The Impact of Status Culture Participation on the Grades of U.S. High School".American Sociological Review, Vol. 47, No. 2: 189-201.
- Dumais. Susan A. (2002). "Cultural Capital,  Gender, and School Success: the Role of habitus". Sociology of Education, Vol. 75, No. 1: 44-68.
- Gavereliuc, Dana; Gavereliuc, Alin (2014). "Symbolic capital and cultural dimensions in Romanian educational organizations". Procidia, social and behavior sciences, Vol. 27, No. 1: 392 -395.
- Robins, Robert V.; Garnier, Aaurice A. (1985). "Class Reproduction among Men and Women in France: Reproduction Theory on Its Home Ground". American Journal of Sociology, Vol. 91, No. 2: 250-280.
- Roy, William; Timothy, David (2010). "What Is Sociological About Music?" Annual Review of Sociology, Vol. 84, No. 3: 183-203.
- Prier, An nick.; Savage, Mike (2011). "Cultural capital theory: A discussion basedon studies in Denmark and in Britain". Poetics, Vol. 39, No. 1: 566-580.
- Lefebvre, Henri (1968). Lavie quotidienne dans le mpnde modern. Paris: Idees.
- Nicolas-le Strat, Pascal (2003). "Une pensée du retrait, la sociologie du quotidien de M. Maffesoli".
 [Online] http:// www.multitudes.net/Une-pensee-du-retrait-la.
- Wilska, Terhi-anna; pedrozo, sueila (2007). "New Technology and young people’s consumer Identities comparative study between Finland and Brazil". Young, Vol. 15, No. 4: 343- 386.