نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه بیرجند

2 عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند

3 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه سلامت سازمانی و مشارکت‌پذیری کارکنان سازمان آموزش و پرورش شهر بیرجند است. این پژوهش از نظر گردآوری داده‌ها، توصیفی- همبستگی و بر اساس هدف، کاربردی است. جامعه آماری شامل همه کارکنان سازمان آموزش و پرورش شهر بیرجند که در سال 1393 در این سازمان شاغل هستند، می‌باشد که تعداد آن‌ها 220 نفر است و براساس جدول کرجسی و مورگان، 110 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند.این حجم نمونه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌های پژوهش به‌وسیله دو پرسش نامه مشارکت‌پذیری مک لگان و نل (1995) و پرسش نامه سلامت سازمانی هوی و فیلدمن (1996)، جمع‌آوری شده است. روایی پرسش نامه‌های مذکور در پژوهش‌های زیادی مورد تأیید قرار گرفته است. پایایی ابزارها با استفاده از آلفای کرونباخ 96/0 برای مشارکت‌پذیری و 87/0 برای سلامت سازمانی به‌دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آمار توصیفی و آمار استنباطی (همبستگی و رگرسیون) استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین سلامت سازمانی و مشارکت‌پذیری کارکنان آموزش و پرورش رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین یافته‌ها نشان داد که ابعاد سلامت سازمانی (یگانگی نهادی، نفوذ مدیر، ملاحظه‌گری، ساخت‌دهی، پشتیبانی منابع، روحیه و تأکید علمی) توانستند مشارکت‌پذیری کارکنان آموزش و پرورش شهر بیرجند را پیش‌بینی کنند.

کلیدواژه‌ها

بیک زاد، جعفر؛ بیرامی امینلویی، هاجر (1388). "سلامت سازمانی". ماهنامه کار و جامعه، سال اول، ش 112 (پاییز): 58-62.
حسن‌زاده، رمضان، و دیگران (1384). "اثر مدیریت مشارکتی بر بهره‌وری و نوآوری سازمان‌ها". فصلنامه علوم تربیتی و زمینه‌های وابسته، سال اول، ش 1 (زمستان): 64-73.
رحیم نیا، فریبرز؛ قره باغی، نسترن؛ بهپور، الهام (1391). "ارائه مدلی مفهومی به منظور بررسی موانع سازمانی اجرای استراتژی و سلامت سازمانی در بستر فرهنگ سازمان". در: چهارمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، 20 و 21 اردیبهشت. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد: 1-14.
ردمن، تام؛ ویلکینسون، آدریان (1388). مدیریت منابع انسانی پیشرفته، ج2. ترجمه میرعلی سیدنقوی و امیر ختایی. تهران: مه کامه.
رضائی، نسترن (1390). "الزام‌ها و پیش‌نیازهای استقرار نظام، پیشنهادها از دیدگاه مدیران و کارشناسان دانشگاه بیرجند". پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند.
رهنورد، فرج الله (1385). دیدمان مشارکت. تهران: مؤسسه عالی آموزش و پژوهش.
سپاهی، کریم داد (1393). "سرمایه اجتماعی و رابطه آن با ابعاد مدیریت مشارکتی دبیران مقطع متوسطه شهر بیرجند". پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند.
سلیمانی، نادر (1389). "بررسی میزان سلامت سازمانی مدارس شهرستان‌های استان تهران براساس الگوی هوی و فیلدمن". فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال اول، ش 4 (زمستان): 23-44.
شایان جهرمی، شاپور امین؛ طاهری، عبدالمحمد؛ مسعودی نژاد، فرحناز (1390). "رابطه بین سلامت سازمانی با استقرار مدیریت مدرسه محوری". فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال دوم، ش 4 (زمستان): 169-194.
شریعتمداری، مهدی (1388). "بررسی رابطه سلامت سازمانی با اثربخشی مدیران مدارس مدیریت آموزش و پرورش شهر تهران". مجله علوم تربیتی، سال دوم، ش 6 (تابستان): 119-151.
شریفی، اصغر؛ آقاسی، صدیقه (1389). "بررسی رابطه بین عملکرد مدیران با سلامت سازمانی". فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال اول، ش 4 (زمستان): 149-168.
شریفیان، لیلا؛ رئوفی، محمدحسین (1384). "بررسی نقش مدیریت مشارکتی بر میزان اثربخشی رفتار سازمانی مدیران، از دیدگاه دبیران دبیرستان‌های دخترانه منطقه پنج آموزش و پرورش استان تهران در سال تحصیلی 84-1383". پژوهش‌های تربیتی، سال دوم، ش 5 (زمستان): 41-60.
شفیعی، عین الله؛ مسعودی، عصمت (1385). "آشنایی با مدیریت مشارکتی و نقش آن در بهبود بهره‌وری". مدیریت فردا، سال چهارم، ش 15 و 16 (پاییز و زمستان): 93-102.
صادقی فرد، ناصر؛ سید‌نقوی، میر‌علی (1385). مدیریت مشارکتی. تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
طوسی، محمدعلی (1383). مشارکت و مدیریت مشارکت جو (نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها). تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
علاقه‌بند، علی (1378). "سلامت سازمانی مدرسه". فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش، سال ششم، ش 21 (پاییز): 14-33.
لنچیونی، پاتریک (1387). چهار دغدغه مدیران (حکایت سلامت سازمانی). ترجمه فضل الله امینی. تهران: فرا.
مک لگان، پاتریشیا؛ نل، کریستو (1380). عصر مشارکت. ترجمه مصطفی اسلامیه. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
میرکمالی، محمد؛ ملکی نیا، عماد (1387). "بررسی رابطه بین مشارکت کارکنان و سلامت سازمانی دبیرستان‌های پسرانه دولتی شهر تهران". فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، سال دوم، ش 4 (پاییز): 113-133.
نعیمی، محمدرضا (1382). "نظام پیشنهادات پیش‌نیاز مدیریت مشارکتی در سازمان‌ها". هنر هشتم، سال چهارم، ش 2 (پاییز): 64-72.
هرامی، سوسن، و دیگران (1391). "بررسی رابطه بین شیوه‌های تصمیم‌گیری مدیران و سلامت سازمانی در گروه‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان". فصلنامه سلامت کار ایران، سال نهم، ش 3 (پاییز): 96-104.
هوی، وین ک.؛ میسکل، سیسل ج. (1371). مدیریت آموزشی، تئوری، تحقیق و عمل. ترجمه میرمحمد سید عباس زاده. ارومیه: دانشگاه ارومیه.
 
- Akbaba, S. (1999). "Organizational health of secondary schools in turkey and changes needed". [on-Line]. Available: http//www.aabss.org/journal 1999/f26 akbaba.html. [2014/02/12].
- Ajayi, I. A.; Afolabi, C. Y. (2012)."Participatory management and productivity among secondary school teachers in south west Nigeria". Research Journal in organizational psychology & educational studies, Vol. 1, No. 6: 332-337.
- Cornwall, A. (2003). "Whose voices? Whose choices? Reflections on gender and participatory development". Worlddevelopment, Vol. 31, No. 8: 1325-1342.
- Korkmaz, M. (2007). "The effect of leadership style on organizational health". Educational Research auarterly, vol. 30, No. 3: 22-54.
- Miles, M. (1969). "Planned change and organizational health; figure and ground, from organizations and Human behavior; focus on school". In: U.S. department of health, education & welfare office of education. New york: MacGraw Hill: 375-391.
- Nadeem, M. (2012). "Participative management style: A tool to enhance quality education". IOSR journal of humanities and social science, Vol. 4, No. 2: 8-14.
- Ramdass, M.; Lewis, T. (2012). "Towards model for research on the effects of school organizational health factors on primary school performance in Trinidad &Tobago". International Journal of Educational Development, Vol. 32, No. 14: 482-492.
- Sabansi, A. (2009). "The effect of primary school teachers burnout on organizational health". Procedia social and behavioral science, Vol. 1, No. 5: 195-205.
- Zahed-babelan, A.; Moenikia, M. (2010). "A study of simple and multiple relations between organizational health and faculty trust in female high school". Procedia social and behavioral science, Vol. 2, No. 25: 1532-1536.