نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس گروه آموزشی مدیریت، مؤسسه آموزش عالی تابران، مشهد، ایران؛ دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات و واحد فیروزکوه دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

رعایت ­نشدن معیارهای اخلاقی، نگرانی­های زیادی را در سازمان­ها به­وجود آورده­است. سقوط معیارهای رفتاری در سازمان­ها، پژوهشگران را واداشته­است تا در جستجوی مبناهای نظری در این مورد باشند تا بتوانند مسیر مناسب اجرایی آن را فراهم سازند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه مفاهیم و ابعاد اخلاق حرفه­ای با تأکید بر ارزش­های اسلامی در بین کارکنان آموزش­وپرورش خراسان جنوبی به صورت ترکیبی، در دو بخش کیفی (روش دلفی) و کمی (روش پیمایشی) و از نوع توصیفی- تحلیلی انجام شده­است. مشارکت­کنندگان بخش کیفی، شامل ۱۹ نفر از خبرگان بودند که با نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمّی کارکنان آموزش­وپرورش استان خراسان جنوبی با تعداد ۲۶۳ نفر بودند که 119 نفر از آن­ها به­صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج بخش اول مطالعه نشان داد میانگین مفاهیم کمّی براساس طیف 5 امتیازی لیکرت برابر با ۳8/۳ و پراکندگی نظرات خبرگان برابر با ۵۷/۰ است. در بین مفاهیم استخراج شده، بیشترین امتیاز را مفهوم وفاداری با کسب میانگین ۰9/۴ و پراکندگی ۸۶/۰کسب کرد. کمترین امتیاز کسب­شده نیز به مفهوم استقلال رأی با میانگین ۱۳/۳ و پراکندگی ۸۳/۰ تعلق گرفت. در بخش آمار استنباطی نتیجه آزمون معادلات ساختاری نشان داد با اطمینان ۹۵% ابعاد اخلاق حرفه­ای شامل شخصیتی، ارتباطی، اجتماعی و ارزشی است. در­ رتبه­بندی مفاهیم اخلاق حرفه­ای کارکنان با تأکید بر ارزش­های اسلامی در آموزش­وپرورش خراسان جنوبی، بیشترین رتبه را مفاهیم خودکنترلی (۸6/۰)، عدالت محوری (۸۱/۰)، صداقت (۷9/۰)، خلاقیت (۷8/۰)، وفاداری (۷5/۰)، شفافیت (۷۴/۰) و قدرشناسی (۷۰/۰) و کمترین رتبه را مفاهیم ارتباط موثر (۴7/۰)، امانت داری (۴5/۰) و آراستگی ظاهر (۲۳/۰) دارا بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of professional ethics with an emphasis on Islamic values (Case study: Education staff of South Khorasan)

چکیده [English]

Abstract
Non-compliance with ethical standards has caused many concerns in organizations. The collapse of behavioral standards in organizations has forced researchers to seek theoretical foundations to provide a suitable path for its implementation. This study aimed to identify the concepts of professional ethics with an emphasis on Islamic values ​​among education staff in South Khorasan. The study design is mixed methods with two qualitative (Delphi strategy) and quantitative (survey strategy) phases. The participants in the qualitative phase included 19 experts who were selected by purposive sampling. The population of the quantitative phase was 263 of education staff in South Khorasan province. 119 of these staff were chosen by simple random sample. The results of the first part of the study showed that the average of quantitative concepts based on the 5-point Likert scale is equal to 3/38 and the scatter of expert opinions is equal to 0/57. Among the extracted images, the most points were scored by the concept of loyalty with an average of 4/09 and a dispersion of 0/86. The lowest score was given to the idea of vote independence with an average of 3/13 and a distribution of 0/83. In the inferential statistics section, the results of the structural equation test, with 95% confidence, showed that the dimensions of professional ethics include personality, communication, social and value. In the ranking of concepts of professional ethics of employees with emphasis on Islamic values ​​in the education of South Khorasan, the concepts with the highest rank were self-control (0/86), central justice (0/81), honesty (0/79), creativity (0/78), loyalty (0/75), transparency (0/74) and appreciation (0/70) and the concepts with the lowest rank were effective communication (0/47), fidelity (0/45) and neat appearance (0/23).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Ethics
  • professional ethics
  • Islamic ethics
  • Islamic values
- نهج ­البلاغه##- احمدی بالادهی، سیدمهدی؛ صالحی تیکلی، یحیی (۱۳۹۹). "اخلاق حرفه­ای عاملی راهبردی بر موفقیت سازمان و نقش آن بر عملکرد سازمانی کارکنان فرماندهی انتظامی استان هرمزگان". دانش انتظامی هرمز گان، دوره 10، ش ۱ (بهار): 2-18.##- امیری، علینقی؛ همتی، محمد؛ مبینی، مهدی (۱۳۸۸). "اخلاق حرفه­ای؛ ضرورتی برای سازمان". معرفت اخلاقی، سال اول، ش 4 (پاییز): ۱37-۱59.##- باکویی، فاطمه؛ سلطانی، فرزانه؛ شهبازی صیقلده، شیرین (۱۳۹۴). طراحی و اجرای مطالعات ترکیبی. تهران: جامعه نگر.##- برومند، زهرا (1390). مدیریت رفتار سازمانی. تهران: دانشگاه پیام نور.##- پاداش، لیلا، و دیگران (۱۳۹۶). "دیدگاه کارورزان، دستیاران و اعضای هیئت­ علمی بخش زنان در خصوص عوامل مؤثر بر شکل­گیری اخلاق حرفه­ای در بالغین". زنان، مامایی و نازایی ایران، دوره ۲۰، ش ۵ (تابستان): 39-47.##- تاجور، آذر؛ تاجور، ملیحه (۱۳۹۵). "ضرورت طراحی و اجرای برنامه درسی مبتنی بر ارزش‌‎های اخلاقی و انسانی بر اساس تعلیم و تربیت اسلامی". [پیوسته] قابل دسترس در:
##[19/3/1398]https://civilica.com/doc/580871
- جعفری­نژاد ماسوله، آدینه (۱۳۹۶). "تأثیر اخلاق حرفه­ای بر عملکرد شغلی کارکنان با در نظرگرفتن نقش واسطه­ای انگیزش درونی و رضایت شغلی (مورد مطالعه: کارکنان آموزش­وپرورش استان گیلان)". پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی.##- حبیبیان، سجاد؛ یاری، حمید؛ قنبرلو، علی (۱۳۹۳). "نقش اخلاق حرفه­ای، اخلاق کاری و عملکرد سازمانی: جستجوی مدل مبتنی بر ارزش­های اسلامی". [پیوسته] قابل دسترس در: [12/2/1398] https://civilica.com/doc/347402/##- داکوبرت، د. رونس (۱۳۵۶). فرهنگ مکتب‌های فلسفی. ترجمه احمد اردوبادی. شیراز: معرفت.##- راس، ویلیام دیوید (۱۳۷۷). ارسطو. ترجمه مهدی قوام صفری. تهران: فکر روز.##- رضوی، اعظم­السادات (۱۳۹۷). "شناسایی و اولویت­بندی معیارهای اخلاق حرفه­ای با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله­مراتبی (مورد مطالعه: سازمان­های دانش­محور شهرستان شاهرود)". پایان­نامه کارشناسی ارشد منابع انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.##- رمضانی، قباد، و دیگران (۱۳۹۵). "ارتباط بین اخلاق حرفه­ای و سلامت اداری کارکنان دانشگاه‌های علوم پزشکی". پژوهش سلامت، دوره ۲، ش ۲ (زمستان): 99-107.##- زارعی، فرشته؛ نوری، فرشته؛ یوسف­زاده، فرشته (1394). "بررسی شاخصه احترام به والدین در کتب پایه­ سوم مقطع­ ابتدایی؛ با تأکید ایران بر تربیت اخلاقی (مطالعه موردی: کتب پایه سوم ابتدایی)". در: دومین کنفرانس ملی جامعه­شناسی و اخلاق. تهران: جهاد دانشگاهی، مرکز اطلاعات علمی: 1-6.##- ژکس (۱۳۶۲). فلسفه اخلاق، حکمت عملی. ترجمه سیدابوالقاسم پورحسینی. تهران: امیرکبیر.##- سعیدی، معصومه­سادات، و دیگران (۱۳۹۹). "شناسایی نارسایی ابعاد و مفاهیم اخلاق حرفه­ای در سازمان". اخلاق در علوم و فناوری، دوره ۱۵، ش 2 (زمستان): ۱۳۱-۱۳۷.##- شفیع­پور، سیده­فاطمه؛ زارع زیدی، علیرضا؛ متانی، مهرداد (۱۳۹۶). "نقش اخلاق حرفه­ای مدیران در موفقیت سازمان­ها". مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، سال دوم، ش 5 (زمستان): ۳۸-۴۸.##- شهنازی، روح­الله؛ پناهی، مجتبی (۱۳۹۶). "سنجش میزان اخلاقی بودن بانکداری در ایران (مطالعه موردی: بانک­های ایران، شعب شیراز)". تحقیقات مالی اسلامی، دوره ۶، ش ۲ (بهار و تابستان): 67-100.##- شیرازیان، بهاره؛ عبدالهی، زهرا؛ پورشافعی، هادی (۱۳۹۶). "اهمیت و ضرورت اخلاق حرفه­ای در سازمان و نقش مدیران". [پیوسته] قابل دسترس در: [5/3/1398] https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=91280##-عباسی، نریمان؛ قلاونی، حسین؛ مهاجران، بهناز (۱۳۹۹)."طراحی و تبیین مفاهیم اخلاق حرفه‌ای". اخلاق در علوم و فناوری، سال پانزدهم، ش ۲ (پاییز): 115-122.##- فارسی، سمیه (۱۳۹۴). "شناسایی و دسته­بندی عوامل مؤثر بر اخلاق حرفه­ای و سازمان­های ورزشی از دیدگاه مدیران و کارشناسان و متخصصان حوزه ورزش". [پیوسته] قابل دسترس در:
- فرامرز قراملکی، احد (۱۳۷۸). اخلاق حرفه­ای. تهران: مجنون؛ احد.##- کانت، امانوئل (۱۳۶۹). بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق. ترجمه حمید عنایت و علی قیصری. تهران: خوارزمی.##- لالاند، آندره (۱۳۷۷). فرهنگ علمی و انتقادی فلسفه. ترجمه غلامرضا وثیق. تهران: فردوسی.##- محمدی، مسلم؛ گل­وردی، مهدی (۱۳۹۲). "مفاهیم اخلاق حرفه­ای در سازمان با الگوگرفتن از مبانی دینی". اسلام و مدیریت، سال دوم، ش ۳ (بهار و تابستان): 2-18.##- مصباح، محمدتقی (۱۳۷۷). دروس فلسفه اخلاق. تهران: اطلاعات.##- موسوی، فرانک، و دیگران (1396). "اخلاق حرفه‌ای مدیران آموزشی". اخلاق در علوم و فناوری، دوره ۱۱، ش ۴ (زمستان): 58-65.##- موغلی، علیرضا، و دیگران (۱۳۹۲). "بررسی میزان حاکمیت اخلاق کار اسلامی در نظام سلامت در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان". تحقیقات نظام سلامت، دوره 9، ش 7 (پاییز): ۷۶۰-۷۷۱.##- میرسنجری، سیده­آویشن؛ مولانا، ناصره؛ سعیدی، گل­بابا (1392). "عوامل مؤثر بر اخلاق حرفه­ای کارکنان آموزشی دانشگاه­های شهر تهران". [پیوسته] قابل دسترس در: [12/2/1398] https://civilica.com/doc/307349/ ##- نیازآذری، کیومرث، و دیگران (1393). "رابطه اخلاق حرفه­ای و تعهد سازمانی". پرستاری ایران، دوره 27، ش 87 (بهار): 34-42.##- هدایتی، علی‌اصغر؛ برج علیزاده، راضیه؛ اله بداشتی، ندا (1392). "اخلاق حرفه‌ای در آموزه‌های دینی". تاریخ پزشکی، دوره ۳، ش ۸ (پاییز): 37-63.##- هس­مر، ال. تی. (۱۳۷۷). اخلاق در مدیریت. ترجمه سیدمحمد اعرابی و داود ایزدی. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.##- یزدان­ستا، فاروق؛ اسعدی، فاتح (1394). "مقایسه اخلاق حرفه­ای کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور سقز". در: مجموعه مقالات کنفرانس ملی روان­شناسی و علوم­تربیتی. سنندج: جهاد دانشگاهی، مرکز اطلاعات علمی: 978-982.##
- Fallahi, A., et al. (2019). “Exploring the Components of Professional Ethics in Teaching, from the Perspective of Faculty Members in Iran”. Health Education and Health Promotion, Vol. 7, No. 2: 95-102.##- Fowles, J. (ed.) (1978). Handbook of Futures Research. Westport: Greenwood Press.##