بررسی مقایسه‌ای رابطه تولید زعفـران، تعاون و یاریـگری در روستـاهای خراسان جنوبی

غلامعلی مرادی؛ اصغر محمدی؛ اسماعیل جهانبخش

دوره 13، شماره 4 ، شهریور 1398، ، صفحه 91-116

https://doi.org/10.22034/fakh.2020.206689.1369

چکیده
  زعفران یکی از مهمترین رستنی­های ایران است که به دلیل کار دسته جمعی و ابعاد مشارکتی آن نقشی مهمی در افزایش تعاون و یاریگری داشته است، بر این اساس هدف این مقاله بررسی رابطه میان تولید زعفران و ایجاد و استمرار تعاونی­های سنتی در روستاهای خراسان جنوبی است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری 82000 بهره­بردار کشاورز خراسان ...  بیشتر

بررسی تأثیر متغیرهای جمعیت‌شناختی بر سرمایه ‌فرهنگی در بین شهروندان خراسان شمالی

علی عاقل؛ علی اصغر عباسی؛ ابوالقاسم حیدرآبادی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 91-120

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.261943.1439

چکیده
  هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر متغیرهای جمعیت­شناختی بر سرمایه ­فرهنگی است. روش این پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه استاندارد بوردیو می­باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه شهروندان 18 سال به بالای ساکن شهرهای بجنورد، اسفراین و شیروان است. در این پژوهش برای تعیین حجم نمونه، از جدول مورگان استفاده­ ...  بیشتر

بررسی ادراک شهروندان از فساد اداری و متغیرهای جمعیت شناختی موثر بر آن (مطالعه موردی: بیرجند)

علی سیف زاده

دوره 10، شماره 4 ، شهریور 1395، ، صفحه 93-114

چکیده
  سلامت اداری مهم ترین سرمایه برای پیشرفت هر سازمان است و نقطه مقابل آن نیز فساد اداری است که مانع پیشرفت خواهد شد. فساد دورویه دارد. یک رویه آن، ادراکی است که نسبت به فساد در جامعه وجود دارد، یعنی باورهایی که جامعه نسبت به وجود فساد و گستره آن دارد. رویه دیگر، سنجش و ارزیابی فساد و تعیین شاخصه هایی برای آن می باشد. هدف کلی این پژوهش ...  بیشتر

جامعه شناسی
نقش ابعاد هویت اجتماعی در احساس امنیت دبیران مدارس دوره متوسطه دوم شهر مشهد

محمد حسن شربتیان؛ جواد جهانشیری؛ محمد قاسمی

دوره 16، شماره 3 ، خرداد 1401، ، صفحه 93-128

https://doi.org/10.22034/fakh.2022.304567.1503

چکیده
  احساس تعلق به یک "ما"ی واحد جمعی در ابعاد مختلف، موجب شکل­گیری نوعی وفاق و همبستگی در جهت اجرای نظم و نبود خطر و ایجاد جامعه امن می‌شود و زندگی اجتماعی را به سمت آسایش و آرامش سوق می­دهد. پژوهش حاضر به نقش ابعاد هویت اجتماعی با احساس امنیت می‌پردازد و از نظریه گیدنز برای تبیین رابطه بین متغیرها استفاده‌ می­کند. رویکرد کمّی مبتنی ...  بیشتر

بررسی مقایسه ی شاخص های حکمروایی مطلوب روستایی (مورد مطالعه: شهرستان بیرجند)

محمود فال سلیمان؛ مفید شاطری؛ نرگس خسروی

دوره 15، شماره 1 ، آذر 1399، ، صفحه 95-118

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.236978.1409

چکیده
  امروزه، موضوع حکمروایی روستایی یکی از مباحث مورد توجه محققان و سیاست‌گذاران توسعه می­باشد. کاربرد این مفهوم در حوزه‌ مطالعات و اقدامات در مناطق روستایی، همراه با تاًکید بر ویژگی­ها و اصولی چون ایجاد پیوند و همکاری میان بخش­های گوناگون مؤثر بر توسعه‌ پایدار، همکاری میان قلمروها و محدوده‌های مدیریتی و سیاسی، افزایش توجه به ...  بیشتر

بررسی مقایسه ایی مضامین عاشورایی در شعر ابن حسام خوسفی و شریف رضی

کلثوم قربانی جویباری؛ زینب صالحی

دوره 9، شماره 4 ، شهریور 1394، ، صفحه 97-124

چکیده
  مضامین و مفاهیم وابسته به واقعه ی عاشورا یکی از تأثیرگذارترین مضامین دینی در تشیع، اسلام و حتی ادیان دیگراست.  در این مقاله، نگارندگان مضامین عاشورایی را در شعر ابن حسام خوسفی و شریف رضی بررسی کرده‌اند و پس از نگاهی اجمالی به تأثیر شرایط سیاسی- مذهبی بر دوره های شعر عاشورایی، درون مایه و مضمون مراثی عاشورایی دو شاعر مذکور را بررسی ...  بیشتر

بررسی جلوه‌های آیین قلندری و عیاری در رمان کلیدر

ابراهیم کنعانی؛ نیره کنعانی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1396، ، صفحه 99-116

چکیده
  رمان کلیدر اثر محمود دولت آبادی، یکی از رمان های برجسته ی معاصر است که بسیاری از آیین ها و باورهای پهلوانی و قومی منطقه ی خراسان را شناسانده است، به طوری که با پژوهش در آن، می توان به گنجینه ای ارزشمند از فرهنگ عامه ی خراسان دست یافت. وجود این گنجینه، نشان دهنده ی آن است که رمان کلیدر به پایگاه مناسبی برای انباشت و پاسداشت ...  بیشتر

جایگاه مهمان و مهمان نوازی در معماری خانه های مشهد (بررسی تطبیقی چند خانه ی دوران پهلوی و واحدهایی از مجتمع مسکونی آرمس در مشهد)

فاطمه فیروزی؛ ربابه علیپور

دوره 13، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 99-126

https://doi.org/10.22034/fakh.2019.93139

چکیده
  در گذشته محل مهمان و مهمان داری خانه  بوده است. با بررسی ساختار کالبد و فضای خانه های سنتی می توان به ارزش مهمان و سنت مهمان نوازی در فرهنگ ایرانیان پی برد. امروزه تغییر سبک زندگی باعث کاهش رواج مهمان پذیری و مهمان داری داخل خانه شده؛ اما نمی توان نقش تغییرهای کیفی و کمی کالبدی خانه ها و همچنین انعطاف  ناپذیری فضاها را در دامن ...  بیشتر

جامعه شناسی
نقش سبک زندگی مدرن در آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر بیرجند

لیلا شجاعی؛ نبی اله ایدر؛ ناصر حجازی

دوره 16، شماره 4 ، شهریور 1401، ، صفحه 105-140

https://doi.org/10.22034/fakh.2022.332596.1538

چکیده
  در جوامع کنونی به علت گسترش فناوری اطلاعات، تنوع روزافزون کالاها و تفاوت تجارب نسل فعلی از نسل پیشین، شاهد ظهور سبک‌های زندگی جدید یا به ‌اصطلاح مدرن در جامعه هستیم که می‌تواند به دلیل عدم همخوانی با ارزش‌ها و هنجارهای اسلامیِ جامعه ایران منجر به بروز آسیب‌های اجتماعی در بین قشر نوجوان شود. هدف این مقاله بررسی رابطه سبک زندگی مدرن ...  بیشتر

برنامه ریزی روستایی
مطالعه تأثیرات حس تعلق مکانی بر پایداری جمعیتی روستاهای مرزی شهرستان سربیشه

جواد میکانیکی؛ رضا دری

دوره 17، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 109-142

https://doi.org/10.22034/fakh.2023.385436.1601

چکیده
  نواحی روستایی با شروع روند رشد یکنواخت جمعیت در آغاز قرن نوزدهم و تشدید شهرنشینی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، بخش عمده­ای از جمعیت خود را به نفع شهرهای کوچک و بزرگ از دست داده­اند. کاهش حس تعلق مکانی به­عنوان یکی از علل آن به­صورت مشکل و مسئله­ای تازه برای انسان مطرح شده است که شناخت بیشتر آن به پژوهشگران و برنامه‌ریزان ...  بیشتر

رابطه الگوهای فرزندپروری و سرزندگی تحصیلی در دانش‌آموزان متوسطه اول

معصومه فدوی؛ هادی پورشافعی؛ فرشته اسدزاده

دوره 15، شماره 4 ، شهریور 1400، ، صفحه 111-126

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.260002.1436

چکیده
  خانواده به‌عنوان نخستین محیط پرورشی کودک، در پرورش ویژگی‌های گوناگون کودکان نقش فراوانی دارد. کودک نخستین آموختنی‌ها را در خانواده و سپس مدرسه می‌آموزد. این تأثیر در دوران مدرسه نیز ادامه پیدا می‌کند؛ پس فهم چگونگی تعامل والدین با دانش‌آموزان اهمیت دارد. سبک‌های فرزند­پروی، الگوهایی از پرورش فرزندان است که از تعامل به­هنجار ...  بیشتر

ارائه راهبردهای جذب گردشگر خارجی در شهر مشهد با استفاده از مدل استراتژیک SOAR

سید مرتضی غیور باغبانی؛ معین حیدری اقدم؛ فائزه حامد همراهیان؛ منیره یگانه مفرد

دوره 15، شماره 3 ، خرداد 1400، ، صفحه 119-156

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.273660.1449

چکیده
  صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از صنایع بزرگ و متنوع جهانی، مهم‌ترین منبع درآمد و اشتغال‌‌زایی برای بسیاری از کشورهای دنیا به­شمار می‌رود. ایران جزء 10 کشور برتر جهان از لحاظ برخورداری از جاذبه‌های گردشگری، جزء 5 کشور دنیا از لحاظ دارا­بودن تنوع گردشگری و جزء 3 کشور اول جهان از نظر محصولات مرتبط با صنایع دستی و تنوع آن است. بنابراین، ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
رتبه‌بندی ظرفیت‌های ایجاد رونق اقتصادی در منطقه ۹ آمایش سرزمین

محمد غفاری فرد؛ محسن زنگنه؛ عبدالبصیر قادری

دوره 17، شماره 3 ، خرداد 1402، ، صفحه 119-152

https://doi.org/10.22034/fakh.2023.370634.1580

چکیده
  مناطق یکی از بخش‌های مهم جهت رشد اقتصادی و تولید یک کشور به شمار می‌آید. ارزش‌افزوده بخش‌های مهم اقتصادی نشان‌دهنده بهره‌گیری متناسب از منابع انسانی و طبیعی متناسب به هر منطقه است. امروزه رشد اقتصادی مناطق یک بحث کلیدی و مهم برای دولت و جامعه محسوب می‌شود. رشد اقتصادی یک منطقه دربرگیرنده رشد همه‌جانبه در تمام بخش‌های موجود در ...  بیشتر

معرفی خانقاه های خراسان و کارکردهای آنها

فریده داودی مقدم

دوره 10، شماره 1 ، بهمن 1394، ، صفحه 93-117

چکیده
  منطقه خراسان، از دیرباز تاکنون از جمله مهم ترین مراکز شکل گیری و اشاعه ی معارف عرفانی بوده است و بسیاری از بزرگان تصوف در این سرزمین زاده و پرورده شده اند و کتاب ها و منابع اصیل صوفیه، چون رساله قشیریه، کشف المحجوب، طبقات الصوفیه، اللمع و ... در این منطقه به نگارش درآمده است و نوابغ جهان عرفان چون عطار و مولانا از خراسان بزرگ برخاسته ...  بیشتر

تحلیل ادراک شهروندان از پدیده سکونتگاه‏های غیررسمی و ساکنان آن مورد مطالعه: شهر مشهد

سیمین فرو غ زاده؛ ندا عیدگاهیان

دوره 14، شماره 1 ، آذر 1398، ، صفحه 95-124

https://doi.org/10.22034/fakh.2020.203668.1363

چکیده
  این روزها اسکان غیررسمی به نمادی از فقر و آسیب­های اجتماعی بدل شده است. مقاله­ی حاضر با اتکا به رویکرد کیفی و با تحلیل مصاحبه­هایی با 25 شهروند مشهدی - که به روش نمونه‏گیری نظری برگزیده شده بودند-، انجام شده، در صدد واکاوی ادراک و تفسیر شهروندان مشهدی نسبت به سکونتگاه‏های غیررسمی و ساکنان این اجتماعات است. این تحلیل نشان داد ...  بیشتر

بررسی علل مهاجرت خاندان موسی الکاظم (ع) به ایران و خراسان و آثار و برکات آن

محمدصادق واحدی فرد؛ فاطمه گلی

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1393، ، صفحه 97-121

https://doi.org/10.22034/fakh.2015.14568

چکیده
  یکی از قطب های فرهنگی و معنوی که همواره در درازنای سده های اسلامی برای مردم ایران  به عنوان نماد دلدادگی به اهل بیت (ع) مورد توجه شیعیان قرار گرفته مقبره های فرزندان و نوادگان امامان تشیع است. ایران به عنوان پناهگاه نسبتاً امن برای شیعیان و بستری مناسب برای ترویج، رشد و اعتلای شیعه بوده است. فرزندان امام موسی الکاظم (ع) یکی از پرشمارترین ...  بیشتر

تأثیر نهاد وقف در پایداری حسینیه‌های عصر قاجار بیرجند (مطالعه موردی حسینیه : بی بی عروس)

مرضیه فاریابی؛ حسن هاشمی زرج آباد؛ مفید شاطری؛ علی زارعی

دوره 11، شماره 3 ، خرداد 1396، ، صفحه 99-117

چکیده
  یکی از سنت ها و خصلت های پسندیده مردم در طول ادوار مختلف اسلامی برای کسب رضای خداوند و رسیدن به کمال، سنت وقف است. نظام وقف در تاریخ جوامع اسلامی نمونه ای از برنامه ریزی پایدار در سنتی هزارساله را نشان می دهد که با مطالعه این جوامع، مجموعه بناهایی را می توان یافت که به علت اجرای سنت حسنه وقف، پایداری طولانی تری نسبت به دیگر بناها ...  بیشتر

رابطه سرمایه اجتماعی، فرهنگی و رسانه ها با میزان گرایش مردم به مصرف مواد غذایی محلی

مهرداد زیدی؛ حسین قدرتی؛ شفیعه قدرتی

دوره 13، شماره 1 ، آذر 1397، ، صفحه 99-128

https://doi.org/10.22034/fakh.2019.91310

چکیده
  مصرف محلی یا گرایش به مصرف محصولات تولیدی خارج از روال متعارف تولید انبوه، باوجود وفوری و دسترسی راحت به کالاهای صنعتی، یک پدیده جدید درحوزه ی مطالعات مصرف می باشد. این پدیده می تواند دلایل متعدد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، جمعیتی، مدیریتی و غیره داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی این پدیده با سرمایه های اجتماعی و فرهنگی ...  بیشتر

بررسی رابطه ی حکام قاینات با اسحاق زایی ها و تأثیر آن بر تجزیه ی لاش و جوین از ایران در دوره ی قاجار

علی نجف زاده

دوره 9، شماره 3 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 103-130

چکیده
  اسحاق زایی ها از قبایل ابدالی بودند که در اطراف قندهار زندگی می کردند و همزمان با تثبیت حکومت قاجار و قدرت گرفتن محمود شاه، بر لاش و جوین مسلط شدند و شاه پسندخان توانست قلعه های لاش و جوین را بازسازی کند. سردار احمدخان اسحاق زایی همزمان با میرعلمخان حاکم قاینات، قدرت این خاندان را به اوج رساند. اگرچه او در جنگ قاجارها و افغان ها قلمروش ...  بیشتر

سنجش عدالت فضایی شهرستان‌های استان‌های منطقه 9 آمایش سرزمین (خراسان بزرگ) براساس شاخص‏های قانون استفاده متوازن کشور

محمد غفاری فرد؛ اسلام الدین رضایی؛ احمد هومان

دوره 14، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 103-126

https://doi.org/10.22034/fakh.2020.212564.1381

چکیده
  عدالت به‌عنوان یک مقوله­ی اقتصادی- اجتماعی از مباحث مهم جهت تحلیل، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری اقتصادی- اجتماعی محسوب می‌شود که درکنار موضوعاتی چون فقر و نابرابری اجتماعی قابل بررسی است. هدف این پژوهش رتبه‌بندی شهرستان­های استان­های منطقه 9 آمایش سرزمین (خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی) از نگاه نابرابری بر اساس 24 شاخص ...  بیشتر

برنامه ریزی استراتژیک توسعه شهر بیرجند بر اساس رویکرد راهبرد توسعه شهر با مدلSWOT و QSPM

محمداجزا شکوهی؛ محمد اسکندری ثانی؛ جواد محمد آبادی

دوره 11، شماره 1 ، آذر 1395، ، صفحه 105-125

چکیده
  رویکرد عمده برنامه ریزی و مدیریت شهری ایران، متأثر از مکتب برنامه ریزی سنتی با محوریت طرح جامع است که غالباً در آن ابعاد توسعه فیزیکی، آرایش و انتظام کالبدی شهر، بر ابعاد اجتماعی شهروندی تقدم دارد. با این که طرح های جامع در ایران با هدف زمینه سازی رشد کالبدی موزون شهرها تدوین می شوند، اما عملاً نه تنها انرژی و هزینه های بسیاری ...  بیشتر

معرفی، نقد و بررسی کتاب مکین الاساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس

علی اکبر عباسی

دوره 11، شماره 4 ، شهریور 1396، ، صفحه 105-125

چکیده
  کتاب مکین الاساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس در زُمره آثار آیت الله محمدباقر بیرجندی است. موضوع این کتاب همان طور که از عنوانش پیداست راجع به زندگی و اقدامات حضرت اباالفضل است. مؤلف مطالب مربوط به زندگی قمر بنی هاشم را در شش مجلس به رشته تحریر درآورده است. در این مقاله تلاش شده است تا به روش توصیفی -  تحلیلی مباحث این کتاب مورد ...  بیشتر

مطالعه سنجش شاخص های کیفیت زندگی دانشجویان نمونه موردی: مراکز آموزش عالی شهر قاین

محمد حسن شربتیان

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 107-132

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف مطالعه سنجش شاخص های کیفیت زندگی دانشجویی انجام  شده است. چارچوب نظری ترکیبی از نظریات عینی و ذهنی کیفیت زندگی است که بر  اساس نظریه های شالوک (Schalock)، دیدگاه سازمان جهانی بهداشت، نظریه توسعه انسانی و نظریه زاف (zaf) و ... در نظر گرفته  شده است. روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان ...  بیشتر

استعمارستیزی بن مایه ی اصلی شعر محمدتقی بهار یگانه شاعر خراسان در عصر مشروطه

رضا موسی آبادی؛ مهدی نوروز؛ بتول فخراسلام

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 109-132

چکیده
  یکی از رویدادهای مهم یک صد ساله ی اخیر، نهضت مشروطه می باشد که تحولی عمیق در ادبیات معاصر ایران ایجاد کرده و شاعران متعهد، آثار ارزشمندی را با بن مایه های پایداری علیه استبداد داخلی، ستمگری استعمارگران خارجی و تجاوزگری آنان آفریده اند. محمدتقی بهار از شاعران متعهد و ملتزم خراسان است که علیه حاکمیت استبدادی و استعماری عصر مشروطه، ...  بیشتر

مطالعه جامعه‌شناختی شاخص‌های احساس بهزیستی اجتماعی شهروندان شهر مشهد

محمد حسن شربتیان؛ پویا طوافی

دوره 10، شماره 4 ، شهریور 1395، ، صفحه 115-137

چکیده
  هدفمقاله حاضر مطالعه تطبیقی شاخص به زیستی اجتماعی شهروندان مشهد در سال 1394 بوده است. چارچوب نظری با تأکید بر اندیشه کییز مورد مطالعه قرارگرفته شده است. روش شناسی این تحقیق پیمایشی و توصیفی بوده است. جامعه آماری شامل شهروندان 15 تا 64 ساله ساکن در سه منطقه بالا، پایین و متوسط شهری در شهر مشهد است که حجم نمونه طبق فرمول کوکران کمی 660 نفر ...  بیشتر