مطالعه تطبیقی منظر چندعملکردی باغ های تاریخی بیرجند (نمونه موردی: باغ رحیم‌آباد، بهلگرد، امیرآباد)

محمدرضا خلیل نژاد؛ سامان فرزین؛ سعیده مرادزاده میرزایی

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 7-30

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.259692.1433

چکیده
  باغ ایرانی در طول تاریخ طولانی خود از هخامنشیان تا پهلوی، علاوه بر تنوع در هندسه فضایی و طراحی هوشمندانه، بستری برای رفع نیازهای ساکنین و سازندگان باغ بوده و عملکردهای متنوعی داشته­است؛ لذا باغ علاوه بر تأمین فضای تفرّج، پاسخی برای خودکفایی، ملاحظات اقتصادی، کشاورزی و فضایی سازگار با اقلیم مناطق مختلف بوده، به نحوی که علاوه بر ...  بیشتر

نقش بازیگران سیاسی ایرانی تأثیرگذار در تعیین مرزهای شرقی طی حکمیت گلداسمید

فضل الله براقی

دوره 15، شماره 3 ، خرداد 1400، ، صفحه 7-44

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.269183.1446

چکیده
  تعیین حدود مرزهای شرقی ایران، با فشار انگلستان به منظور ایجاد کمربند حایل برای حفاظت از هندوستان صورت گرفت. در شرایطی که انگلستان در اوج قدرت ‌بود، ایران در نهایت ضعف ساختاری و فساد اداری و انحطاط اخلاقی در سایه استبداد ناصری، قرار داشت. در تعیین مرزهای شرقی، شاه و کارگزارانش با وجود تمایل بسیار به حفظ مرزهای تاریخی، به دلایل مختلف، ...  بیشتر

تغییرات ساختار خانواده از منظر آمارهای ثبتی (مورد مطالعه: خراسان بزرگ)

محبوبه جعفری بائی؛ علی رحمانی فیروزجاه؛ یعقوب فروتن؛ منوچهر پهلوان

دوره 15، شماره 4 ، شهریور 1400، ، صفحه 7-46

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.275656.1452

چکیده
  چکیده به دلیل اهمیت تحولات جمعیتی ایران در چهار دهه­ اخیر، موضوع محوری این مقاله مسأله‌شناسی تغییر ساختار خانواده با استفاده از بررسی آمار وقایع حیاتی ولادت، ازدواج و طلاق موجود در آرشیو سازمان ثبت احوال کشور است. در تحلیل تغییرات ایجاد­شده در ساختار خانواده، از تئوری­های گذار جمعیتی، انتخاب عقلانی و جهانی­شدن، بهره گرفته ...  بیشتر

جامعه شناسی
تأثیر سرمایه های انسانی، معنوی و روان شناختی بر تعالی سازمانی

زهرا رجائی؛ سید علی بنی هاشمی؛ فرشته خنگی

دوره 16، شماره 1 ، آذر 1400، ، صفحه 7-32

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.301048.1494

چکیده
  هدف از انجام این پژوهش بررسی و شناخت سرمایه­های انسانی، معنوی و روان­شناختی از منظر قرآن و نقش آن در تعالی سازمان است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی­ـ تحلیلی و همبستگی است. در این پژوهش از پرسش­نامه محقق­ساخته استفاده شده­است. این پرسشنامه حاوی سؤالات جمعیت­شناختی، سؤالات مربوط به تعالی سازمانی، ...  بیشتر

جامعه شناسی
نقش سبک زندگی مدبرانه در توانمندسازی زنان سرپرست خانوار مددجویان کمیته امداد امام‌خمینی (ره) در استان خراسان رضوی

سمیرا پور؛ حبیب اله آسوده یدکی

دوره 16، شماره 3 ، خرداد 1401، ، صفحه 7-36

https://doi.org/10.22034/fakh.2022.304053.1500

چکیده
  در حال حاضر مسئله توانمندسازی و خودکفایی زنان سرپرست خانوار یکی از مسائل و دغدغه­های اجتماعی است که نظام برنامه­ریزی کشور به­طور جدی با آن مواجه است. عوامل زیادی می­توانند در تقویت خودکفایی و کمک به توانمندسازی زنان سرپرست خانوار نقش داشته باشند که یکی از آن­ها، سبک زندگی مدبرانه است. در این تحقیق تلاش شده است تا به بررسی ...  بیشتر

جغرافیا
شناسایی مؤلفه‌های کالبدی مؤثر در بهبود احساس امنیت شهروندان در فضاهای شهری (نمونه موردی: خیابان معلم و پاسداران شهر بیرجند)

محمد اسکندری ثانی؛ سحر سفالگر

دوره 16، شماره 4 ، شهریور 1401، ، صفحه 7-40

https://doi.org/10.22034/fakh.2022.322520.1529

چکیده
  کیفیت مؤلفه ­های کالبدی سازنده فضای شهری و ارتباط آن با احساس امنیت، فراهم­ کننده موجبات سرزندگی در فضای شهری است. این مقاله با هدف شناسایی مؤلفه­های کالبدی و تحلیل شدت تأثیر هر کدام بر کیفیت احساس امنیت در خیابان معلم و پاسداران شهر بیرجند انجام گرفته است. شاخص­های کالبدی فضای شهری مطلوب که در احساس امنیت شهروندان تأثیرگذار ...  بیشتر

جامعه شناسی
واکاوی ادراک دختران از تأخیر سن ازدواج و دلایل آن (مورد مطالعه: استان خراسان جنوبی)

هادی براتی

دوره 17، شماره 1 ، آذر 1401، ، صفحه 7-34

https://doi.org/10.22034/fakh.2022.338324.1545

چکیده
  هدف پژوهش حاضر، واکاوی ادراک دختران از تأخیر سن ازدواج و دلایل آن بود که به روش ترکیبی و طرح اکتشافی متوالی انجام‌ شده است. مشارکت‌کنندگان بخش کیفی پژوهش، شامل کلیه دختران مجرد بالای 27 سال در استان خراسان جنوبی بود که به دلایل آموزشی و شغلی در شهر بیرجند سکونت داشتند. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله­برفی، 13 نفر به‌ ...  بیشتر

اقتصاد هنر
تحلیل زیرساختارهای بازار هنر و درآمد هنرمندان خوش‏نویس در مشهد

سمیرا اجتهادی؛ محمدعلی ابوترابی؛ مهدی حاج امینی

دوره 17، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 7-36

https://doi.org/10.22034/fakh.2023.378639.1590

چکیده
  این مقاله به بررسی اثر زیرساختارهای منتخب بازار هنر خوش‏نویسی بر درآمد هنری خوش‏نویسان مقیم شهر مشهد می‏پردازد. از آنجاکه زیرساختارها در علم اقتصاد بسیار گسترده و متنوع و بررسی تمامی آن‏ها در قلب یک پژوهش ناممکن است، یکی از مهم‏ترین زیرساختارهای موجد هر یک از شش ستون محیط نهادی، محیط کسب‎و‎کار، جانب عرضه، جانب تقاضا، ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
شناسایی پیشران‌های مؤثر در وضعیت آینده مشاغل سبز در شهر بیرجند با رویکرد آینده‌نگاری

محمد اسکندری ثانی؛ جواد محمد ابادی

دوره 17، شماره 3 ، خرداد 1402، ، صفحه 9-46

https://doi.org/10.22034/fakh.2023.397937.1612

چکیده
  در حال حاضر، کارگزاران توسعه محلی، ملی و بین‌المللی مختلف، راهبرد‌های توسعه محلی متفاوتی را در پاسخ به چالش‌های زیست‌محیطی انتخاب کرده‌اند. یکی از راهبردها سبزکردن اقتصاد از طریق توسعه مشاغل سبز است؛ مشاغلی که با کاهش مصرف انرژی و مواد خام، محدودکردن تولید گازهای گلخانه‌ای‌، به­حداقل­رساندن پسماند، آلودگی، حفاظت و احیای ...  بیشتر

استانی شدن انتخابات؛ تمرکز‌گرایی یا تمرکز زدایی، با تأکید بر حوزه‌های انتخابیه استان خراسان جنوبی

قاسم اکبری؛ عمران راستی؛ جواد میکانیکی

دوره 11، شماره 1 ، آذر 1395، ، صفحه 23-47

چکیده
  موضوع طراحی و گزینش یک نظام انتخاباتی مطلوب و کارآمد همواره از دغدغه ها و مباحث مهم در میان صاحب نظران عرصه جغرافیای انتخابات و مسؤولین امر بوده است و اندیشمندان و صاحب نظران این حوزه، نظریات گوناگونی در این خصوص مطرح داشته اند. در همین راستا در کشور ما نیز، طرح استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی قریب به دو دهه در ادوار مختلف ...  بیشتر

بررسی تزیینات وابسته به معماری خانه و حسینیه آراسته در بیرجند (دوره قاجاریه و پهلوی اول)

آرزو پایدارفرد؛ محمد خزائی

دوره 9، شماره 4 ، شهریور 1394، ، صفحه 29-56

چکیده
  در هنر معماری دوره قاجاریه، گچ بری و در هنر معماری دوره پهلوی اول (9921-0231 ش.)، آجرکاری شاخص و حائز اهمیت است. خانه آراسته از بناهای دوره قاجاریه واقع در شهرستان بیرجند است که به دلیل نقوش متنوع و نمادین گچ بری، قابل تحلیل و بررسی است. مهم ترین تزیینات این بنا نقوش گیاهی با انواع گل و برگ های نخلی و اسلیمی و قاب اسلیمی، نقش خورشید، پیکار ...  بیشتر

تأثیرات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نهاد وقف در استان مرزی خراسان جنوبی

مفید شاطری؛ عمران راستی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1396، ، صفحه 31-58

چکیده
  چوقف با کارکردهای متنوع خود و جایگاه ویژه اش در فرهنگ تشیع از جنبه های مختلف جامعه شناختی، اقتصادی، تاریخی، کالبدی، فرهنگی، سیاسی و غیره می تواند مورد بررسی قرار گیرد. موقوفات در تأسیس و تداوم حیات نهادها و مراکز دینی، مذهبی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی عام المنفعه تأثیر فراوانی داشته و منشأ اثرات فراوان بوده اند. در این پژوهش ...  بیشتر

مکان یابی بهینه توقفگاه های طبقاتی در راستای توسعه کالبدی پایدار شهری نمونه موردی: محدوده مرکزی شهر بیرجند

محمد اسکندری ثانی؛ الهه کاوسی؛ فرشته فکوری

دوره 10، شماره 1 ، بهمن 1394، ، صفحه 21-39

چکیده
  امروزه بافت های تاریخی و قدیمی به عنوان هسته مرکزی شهر با مشکلات متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و دسترسی مواجه هستند. راهبردهای برخورد با این بافت ها در دوران پست مدرن به احیاء و ساماندهی بافت های تاریخی و قدیمی و حداکثر بهره وری از مرکز شهر به عنوان یکی از اصول اساسی توسعه پایدار شهری توجه دارد. توقف‌گاه های طبقاتی یکی از مراکز خدماتی ...  بیشتر

مطالعه وضعیت فرآیند بازاریابی در کتابخانه های دانشگاهی بیرجند

مریم خدابخشی؛ مریم سلامی

دوره 11، شماره 3 ، خرداد 1396، ، صفحه 23-45

چکیده
  هدف این پژوهش بررسی وضعیت فرایند بازاریابی براساس مدل چهارپی (4P) در کتابخانه های دانشگاهی شهر بیرجند است. پژوهش حاضر توصیفی – پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش تا پایان دی ماه سال 1395، 50 نفر بوده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ای است که ضریب پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ0/916  محاسبه شد. تجزیه و تحلیل ...  بیشتر

بررسی شاخص‌های سلامت اجتماعی زنان شهر فردوس

محمد حسن شربتیان

دوره 14، شماره 1 ، آذر 1398، ، صفحه 23-47

https://doi.org/10.22034/fakh.2020.177733.1320

چکیده
  سلامت اجتماعی عبارت است از ارزیابی توانایی انجام مؤثر، کارآمدی عملکردها، مهارت­ها و نقش‌های اجتماعی فرد در جامعه تعریف می شود. هدف از نوشتار حاضر ارزیابی وضعیت سلامت اجتماعی زنان شهر فردوس بوده است. این تحقیق بر مبنای نظریه کییز و با روش‌ پیمایشی از نوع توصیفی انجام شده­، جامعه آماری آن را زنان20 تا 45 ساله شهر فردوس در سال 1395 تشکیل ...  بیشتر

رابطه ی بین شیوه های فرزندپروری والدین و اختلالات رفتاری در دانش آموزان مقطع دوم و سوم دبیرستان (مورد مطالعه: مدارس کاردانش شهر بیرجند)

سوده مقصودی؛ سعیده درویشی؛ مریم امیرآبادی

دوره 9، شماره 2 ، بهمن 1393، ، صفحه 25-44

https://doi.org/10.22034/fakh.2015.14565

چکیده
  شیوه های فرزندپروری، روش هایی است که والدین برای تربیت فرزندان خود به کار می گیرند. در این پژوهش سعی بر آن شده است که رابطه ی بین شیوه های فرزندپروری والدین و اختلالات رفتاری در نوجوانان مورد بررسی قرار گیرد. این تحقیق به روش پیمایشی از نوع توصیفی- تبیینی و همبستگی انجام شده است.  بر اساس نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 250 دانش آموز ...  بیشتر

مطالعه وضعیت توزیع خدمات بخش بهداشت و درمان در شهرستان های استان خراسان شمالی

یعقوب زارعی

دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 25-54

چکیده
  در نظام سلامت، مدیریت و تخصیص بهینه منابع از اهمیت بسزایی برخوردار است. به طوری که امروزه یکی از اقدامات اساسی جوامع توسعه یافته در جهت تحقق عدالت اجتماعی، کاهش شکاف های منطقه ای در حوزه بهداشت و درمان است. در همین راستا، نحوه توزیع خدمات بهداشتی- درمانی به عنوان یکی از اصلی ترین مؤلفه های سنجش به شمار می رود که می تواند عملکرد ...  بیشتر

امکان سنجی استقرار روش کارت ارزیابی متوازن جهت ارزیابی عملکرد شرکت های مستقر در شهرک صنعتی بیرجند

مهدی ثقفی؛ اعظم پوریوسف

دوره 9، شماره 1 ، آبان 1393، ، صفحه 27-47

https://doi.org/10.22034/fakh.2015.14577

چکیده
  هدف از انجام این پژوهش بررسی امکان‌سنجی استقرار روش کارت ارزیابی متوازن جهت ارزیابی عملکرد شرکت های مستقر در شهرک صنعتی بیرجند است. یکی از روشهای ارزیابی عملکرد سازمان، روش کارت امتیازی متوازن میباشد که به بررسی تمامی جنبه‌های سازمان میپردازد. در این پژوهش، چهار دیدگاه مربوط به ارزیابی متوازن شامل دیدگاه مالی، مشتری، فرایندهای ...  بیشتر

دین‌داری و انزوای اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان شهر مشهد)

سیدعلیرضا افشانی؛ حسین عباس نژاد

دوره 14، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 30-59

https://doi.org/10.22034/fakh.2020.193168.1345

چکیده
  چکیدهیکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعه هر جامعه‌ای، مشارکت و عدم انزوای اجتماعی افراد آن جامعه است. پایین بودن سطح میزان انزوای اجتماعی، در هر جامعه‌ای پیش‌نیاز هر گونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب شده است. آگاهی از وضعیت انزوای اجتماعی ساکنان یک اجتماع، نقش مؤثری در شناخت چالش‌ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته ...  بیشتر

بررسی هرمنوتیکی مفهوم قدرت سیاسی در شهریار ماکیاولی و ادب نامه نزاری

مسلم خسروی زارگز؛ سمیه حمیدی؛ لیلا برکی

دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 31-55

چکیده
  ادب نامه و شهریار را می توان دو اثری دانست که در آن ها توصیه هایی به پادشاه از سوی اندیشمندانی به دور از عرصه قدرت شده است. اولین اثر، از سوی نزاری قهستانی در ایران عصر مغول و توسط ادیبی طرد شده از دربار آل کرت و دومی توسط ماکیاولی، فیلسوف ایتالیایی و مورد غضب نظام سیاسی بیزانس، نگاشته شد. به رغم تفاوت زمانی و محیطی، عزلت سیاسی، ...  بیشتر

مطالعه به روش رویش نظری درباره معیارهای همسرگزینی

ملیحه رستم زاده؛ نادر صنعتی شرقی

دوره 10، شماره 3 ، خرداد 1395، ، صفحه 31-54

چکیده
  ادبیات نظری و یافته های تجربی نشان دهنده طیف وسیعی از معیارهای مختلف در زمینه همسرگزینی می باشد. در این پژوهش تلاش شده است که با روش کیفی، راهبرد روش رویش نظری و کسب داده از موقعیت واقعی کنشگران، به درک بهتری از معیارهای همسرگزینی دست یابد. داده های این پژوهش از طریق نمونه گیری هدفمند و مصاحبه روایتی نیمه ساختارمند با جوانان (دختر ...  بیشتر

رابطه مؤلفه های هوش معنوی و تعهد شغلی در کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر بیرجند

مریم سلامی؛ عصمت نجفی

دوره 11، شماره 4 ، شهریور 1396، ، صفحه 31-52

چکیده
  هوش معنوی نه تنها در بعد فردی، بلکه در بعد سازمانی نیز اهمیت ویژه ای دارد. معنویت می تواند با تأثیر بر روی وجدان انسان ها، حس تعهد نسبت به مسؤولیت های روزمره زندگی را به وجود آورده و نوعی تعهدپذیری در آنها ایجاد کند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه هوش معنوی و تعهد شغلی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر بیرجند انجام شد. روش پژوهش ...  بیشتر

بررسی ویژگی های تاریخ نگاری سبک خراسانی در دوره غزنوی

مجتبی خلیفه؛ ستاره غفاری بیجار

دوره 15، شماره 1 ، آذر 1399، ، صفحه 31-56

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.257803.1430

چکیده
  تاریخ­نگاری ایران در دوره­ اول حکومت غزنوی (351ـ431ق.) به‌دلیل پیدایش مورخان بزرگی که سنت تاریخ­نویسی و گرایش­های آن را دگرگون کردند، از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. طی قرون چهارم و پنجم با برآمدن ادیبان و دبیرانی بزرگ در جامه‌ی تاریخ‌نویس، تاریخ­نگاری ایرانی و اسلامی از دست محدثان بیرون آمد و در قامت دانشی غیروابسته مطرح ...  بیشتر

گونه شناسی "کلیددان" مشبک آستان قدس رضوی بر پایه مطالعه تطبیقی آن با نمونه‌های مشابه

صفورا زارعی شمس آبادی؛ فرهاد خسروی بیژائم؛ حسن یزدان پناه

دوره 15، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 31-56

https://doi.org/10.22034/fakh.2021.257906.1431

چکیده
  مشبک فلز از شیوه‌های فلزکاری دوران صفوی است و یکی از آثار شاخص آن، قلمدان فولادی منحصر به­فردی است که تحت عنوان "کلیددان" در موزه آستان قدس رضوی در مشهد نگهداری می­شود. با توجه به مطالعات بصری اولیه و شباهت ظاهری این اثر نفیس با سایر قلمدان‌های دوره اسلامی، این پژوهش صورت پذیرفته­است تاویژگی‌های بصری و ساختاری این اثر مورد تحلیل ...  بیشتر

بازتاب اوضاع اجتماعی ـ فرهنگی خراسان در آثار روشنفکران قفقازی؛ مطالعه موردی: مجله ملانصرالدین

فرهاد دشتکی نیا

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 33-49

چکیده
  خراسان عصر مشروطه، یکی از ایالت هایی بود که اوضاع اجتماعی، فرهنگی و اخبار تحولات آن در شماره های مختلف مجله ی ملانصرالدین (1285ـ1310ش.) در قالب های مختلفی چون مقاله، سرمقاله، خبر و کاریکاتور بازتاب می یافت. یکی از مهمترین بخش های مجله ی ملانصرالدین که داده های در خور اعتنایی برای مطالعه ی تاریخ اجتماعی و فرهنگی خراسان در دوره ی ...  بیشتر