برنامه ریزی روستایی
احمد حجاریان
چکیده
از گردشگری روستایی میتوان بهعنوان شاهراه کلیدی در بهرهبرداری محیطی و آیندهپژوهی سرزمینی و محلی یاد کرد. نوشتار حاضر با علم به جایگاه این مهم در آینده اقتصاد کشورمان و با تأثیر از مطالعات جهانی صورتگرفته و همچنین تأثیر از نقش کمرنگ مطالعات گردشگری روستایی، به بررسی این مهم پرداخته است؛ بنابراین هدف از این مطالعه شناسایی ...
بیشتر
از گردشگری روستایی میتوان بهعنوان شاهراه کلیدی در بهرهبرداری محیطی و آیندهپژوهی سرزمینی و محلی یاد کرد. نوشتار حاضر با علم به جایگاه این مهم در آینده اقتصاد کشورمان و با تأثیر از مطالعات جهانی صورتگرفته و همچنین تأثیر از نقش کمرنگ مطالعات گردشگری روستایی، به بررسی این مهم پرداخته است؛ بنابراین هدف از این مطالعه شناسایی شاخصهای مؤثر بر وضعیت گردشگری روستایی استان خراسان رضوی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفیـ تحلیلی و نوع آن از نظر هدف، بنیادی است. برای جمعآوری اطلاعات از روشهای اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری 19 روستای انتخابی هدف گردشگری استان خراسان رضوی است و از مجموع 3808 خانوار ساکن در سکونتگاههای روستایی، با فرمول کوکران، حجم نمونه 339 خانوار برآورد شد و این افراد با روش نمونهگیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر ابعاد پژوهش در توسعه گردشگری روستایی از تکنیک حداقل مربعات جزئی و از نرمافزار Smart PLS استفاده شد. با توجه به نتایج، ضرایب t بین متغیرهای اصلی پژوهش، بالای 96/1 بوده؛ یعنی رابطه معنادار و مستقیم است. بدین ترتیب ابعاد اجتماعیـ فرهنگی، اقتصادی، برنامهریزیـ مدیریتی و زیرساختیـ خدماتی در توسعه گردشگری روستایی تأثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار R2 نشان میدهد 3/84% توسعه گردشگری روستایی با دستیابی به ابعاد چهارگانه تبیین شده و بُعد اقتصادی با ضریب 89/0، تأثیر بیشتری نسبت به سایر ابعاد در توسعه گردشگری روستایی داشته است. با توجه به مقدار شاخص اجتماعیـ فرهنگی (059/0) پیشنهاد می شود، بهمنظور ارتقای سطح توسعه گردشگری روستایی، شاخصهای فرهنگیـ اجتماعی مورد توجه بیشتری قرار گیرد تا برآیند نهایی توسعه گردشگری بهبود یابد. درواقع با ارتقای شاخص اجتماعیـ فرهنگی، انگیزش برای مسافرت و جذب گردشگر بیشتر میشود و برای تحقق اهداف با بهره گیری از این شاخص ها، تقویت امکانات و خدمات در کنار جاذبه ها و منابع گردشگری روستایی با هدف جلب رضایت بیشتر گردشگر و ایجاد اشتغال و درآمد ذینفعان پیشنهاد میشود.
برنامه ریزی روستایی
ملیحه فلکی
چکیده
امروزه کیفیتگرایی بهعنوان یکی از مسائل مهم در تمامی سازمانها، بهویژه مؤسسات آموزشی مطرح است که باتوجهبه پیشرفت تکنولوژیهای نوین و روزآمد و نیازهای مخاطبین میبایست، به طور دائم مورد بازبینی و تجدیدنظر قرار گیرد؛ بنابراین، پژوهش حاضر بهمنظور ارزیابی کیفیت آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای استان خراسان ...
بیشتر
امروزه کیفیتگرایی بهعنوان یکی از مسائل مهم در تمامی سازمانها، بهویژه مؤسسات آموزشی مطرح است که باتوجهبه پیشرفت تکنولوژیهای نوین و روزآمد و نیازهای مخاطبین میبایست، به طور دائم مورد بازبینی و تجدیدنظر قرار گیرد؛ بنابراین، پژوهش حاضر بهمنظور ارزیابی کیفیت آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای استان خراسان جنوبی و عوامل ارتقادهنده آموزش در آموزشگاههای مذکور انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و درجه کنترل متغیرها، میدانی و از لحاظ نحوه جمعآوری اطلاعات از نوع توصیفی و غیرآزمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کارآموزان آموزشگاههای آزاد استان خراسان جنوبی بود که با روش نمونهگیری تصادفی تعداد 217 نفر انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن با استفاده از نظرات کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار پژوهش نیز با استفاده از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (96/0) مورد تأیید قرار گرفت. نتایج حاصل از محاسبه ضریب ISDM نشان داد، 2/57% از کارآموزان کیفیت آموزشگاههای آزاد را نامناسب و نسبتاً نامناسب ارزیابی کردند که بین متغیر سن کارآموزان و دیدگاه آنها در زمینه وضعیت کیفیت آموزشی رابطه معناداری در سطح 95% اطمینان وجود دارد. همچنین بین دیدگاه کارآموزان زن و مرد در زمینه کیفیت آموزشی در آموزشگاههای آزاد استان خراسان جنوبی تفاوت معناداری در سطح 95% اطمینان وجود دارد و کارآموزان زن، کیفیت آموزشگاهها را بهتر ارزیابی کردند. تحلیل عاملی دیدگاهها در زمینه عوامل مؤثر بر کیفیت آموزشگاههای آزاد نیز نشان داد که پتانسیلها و تواناییهای حرفهای مربیان، مدیریت آموزشی اثربخش، استفاده از روشها و ابزارهای نوین آموزشی، مشارکت و تعامل متقابل کارآموزان و عناصر مادی و موقعیتی محیط کار 5/46 % واریانس متغیر ملاک را توضیح میدهد. ازاینرو، پیشنهاد میشود، در جذب مربیان و مدیران، علاوه بر سطح تجربه و تخصص، میزان علاقهمندی، خلاقیت و ابتکارشان نیز مورد توجه قرار گیرد. همچنین با استفاده از روشهای مشارکتی و فراگیرمحور و ایجاد جوّی صمیمانه بین کارآموزان و مربیان، محیط مناسبی برای یادگیری فراهم شود و نتایج آموزشی به طور مستمر و دقیق رصد شود.
برنامه ریزی روستایی
جواد میکانیکی؛ رضا دری
چکیده
نواحی روستایی با شروع روند رشد یکنواخت جمعیت در آغاز قرن نوزدهم و تشدید شهرنشینی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، بخش عمدهای از جمعیت خود را به نفع شهرهای کوچک و بزرگ از دست دادهاند. کاهش حس تعلق مکانی بهعنوان یکی از علل آن بهصورت مشکل و مسئلهای تازه برای انسان مطرح شده است که شناخت بیشتر آن به پژوهشگران و برنامهریزان ...
بیشتر
نواحی روستایی با شروع روند رشد یکنواخت جمعیت در آغاز قرن نوزدهم و تشدید شهرنشینی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، بخش عمدهای از جمعیت خود را به نفع شهرهای کوچک و بزرگ از دست دادهاند. کاهش حس تعلق مکانی بهعنوان یکی از علل آن بهصورت مشکل و مسئلهای تازه برای انسان مطرح شده است که شناخت بیشتر آن به پژوهشگران و برنامهریزان در حل چالشهای پیشِرو یاری میرساند. هدف پژوهش حاضر مطالعه تأثیر مؤلفههای اجتماعی و کالبدی مؤثر بر احساس تعلق مکانی بر پایداری جمعیتی سکونتگاههای روستایی مرزی شهرستان سربیشه است. این پژوهش بر مبنای ماهیت از نوع توصیفیـ تحلیلی با رویکرد پیمایشی و از حیث هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. مبانی نظری و اطلاعات مرتبط با پیشینه پژوهش بهروش کتابخانهای تدوین شد و در مرحله بعد، جمعآوری اطلاعات محیطی بهصورت پیمایشی و تکمیل پرسشنامه محققساخته از خانوارهای روستایی ساکن در روستاهای مرزی شهرستان سربیشه انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 29 روستای مرزی شهرستان سربیشه و مشتمل بر 1394 خانوار است. روش نمونهگیری در سطح خانوار از نوع احتمالی و تصادفی ساده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 253 خانوار است. در تجزیهوتحلیل دادههای حاصل از عملیات پیمایشی، از آمارههای توصیفی (میانگین، انحراف معیار و ضرایب تغییرات) و برای آزمون فرضیات از آمار استنباطی شامل (آزمون دوجملهای) استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد مؤلفههای اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی بر احساس تعلق مکانی در حد زیادی تأثیرگذار است؛ همچنین مؤلفه کالبدی که بر تعلق مکانی خانوارهای روستایی تأثیر اندکی در پایداری جمعیتی و ماندگاری روستاییان در سکونتگاههای مرزی محدوده مورد مطالعه داشته است.
برنامه ریزی روستایی
محمد حجی پور
چکیده
پیش از انقلاب، تشکیل شرکتهای سهامی زراعی با هدف تغییر در ساختارهای بخش کشاورزی انجام شد که در آن زمان به سبب مسائلی همچون عدم توجه به مشارکت و رضایت جامعه روستایی، ناموفق ماند. طی دو دهه اخیر، بازگرایشی به احیا و ایجاد شیوه بهرهبرداری سهامی زراعی در اقصی نقاط کشور میتوان شاهد بود که نمونه آن، ایجاد شرکت سهامی زراعی در دشت ...
بیشتر
پیش از انقلاب، تشکیل شرکتهای سهامی زراعی با هدف تغییر در ساختارهای بخش کشاورزی انجام شد که در آن زمان به سبب مسائلی همچون عدم توجه به مشارکت و رضایت جامعه روستایی، ناموفق ماند. طی دو دهه اخیر، بازگرایشی به احیا و ایجاد شیوه بهرهبرداری سهامی زراعی در اقصی نقاط کشور میتوان شاهد بود که نمونه آن، ایجاد شرکت سهامی زراعی در دشت سهلآباد شهرستان نهبندان بوده است. مطالعه این شرکت سهامی زراعی جدید در نهبندان، حاکی از افتوخیز شدید آن در فضای روستایی ناحیه است که در این پژوهش تلاش شده است تا ضمن بررسی علل گرایش روستاییان به نظام سهامی زراعی در سال 1384، به تحلیل دلایل مقابله و تعارض مردم با این نظام زراعی در سال 1399 پرداخته شود تا تبیینی از علل رکود آن برای کاربرد در سایر نواحی کشور به دست آید. این تحقیق بر مبنای هدف کاربردی است. به منظور گردآوری دادهها از روش آمیخته (ترکیبی از روشهای کمّی و کیفی) استفاده شده است. بررسیها نشان داد روستاییان دشت سهلآباد، با انگیزه کسب منافع اقتصادی بیشتر از منابع آب و خاک در اختیار، با میزان مشارکت بالا، اقدام به پذیرش نظام سهامی زراعی نمودهاند؛ با گذشت بیش از یک دهه از عمر شرکت سهامی زراعی در دشت سهلآباد، نهتنها توفیقی در اهداف حاصل نشده، بلکه دغدغههای جدیدی نیز در فضای روستایی پدیدار شده که بنا به چهار دلیل؛ پایینبودن سطح بازدهی اقتصادی شرکت، عملکرد غیراصولی هیئتمدیره شرکت، تشدید عناصر برونفضایی تأثیرگذار بر عملکرد اقتصادی شرکت و حیات اقتصادی سهامداران و عدم پشتیبانی مناسب دستگاههای متولی از شرکت سهامی زراعی و سهامداران بوده است. در کل میتوان گفت تغییر نظام خردهمالکی به سهامی زراعی، به دلایل یادشده، نهتنها حرکتی رو به سوی توسعه نبود؛ بلکه فضایی ضد توسعه روستایی در دشت سهلآباد بهوجود آورده است.