حسین کوهستانی اندرزی؛ زهره جوزی؛ زهرا نصراللهی؛ محمدامین سعادتمهر؛ مریم یاغی زهی؛ هانیه حسین نیا امیرکلایی
چکیده
پس از مرگ ناگهانی یارمحمدخان ظهیرالدوله (1258-1267ق.)، به سال 1267ق.، هرج و مرج فراوانی در هرات پدید آمد. در دل این آشفتگیها، افراد زیادی تحت امر دولت ایران و خارج آن، به قدرت رسیدند و در نهایت دوستمحمدخان بارکزایی (1258-1280ق.) به سال 1279ق.، هرات را برای همیشه از ایران جدا ساخت. درخلال آشفتگیهای هرات (1267-1280ق.)، سکههایی نیز به نام ناصرالدینشاه ...
بیشتر
پس از مرگ ناگهانی یارمحمدخان ظهیرالدوله (1258-1267ق.)، به سال 1267ق.، هرج و مرج فراوانی در هرات پدید آمد. در دل این آشفتگیها، افراد زیادی تحت امر دولت ایران و خارج آن، به قدرت رسیدند و در نهایت دوستمحمدخان بارکزایی (1258-1280ق.) به سال 1279ق.، هرات را برای همیشه از ایران جدا ساخت. درخلال آشفتگیهای هرات (1267-1280ق.)، سکههایی نیز به نام ناصرالدینشاه (1264-1313ق.) در تاریخهای 1269 و 1273-1279ق. در این شهر به ضرب رسید. توجه بیشتر بدین سکهها دو مسأله را به همراه دارد، یکی آنکه نظام پولی عصر ناصری از ساختار خاصی پیروی نمیکرد و سکههای هر محل با عیارهای متفاوت به ضرب میرسید و دیگری آنکه معمولاً در دورانهای پرتنش، قدرت اقتصادی هر شهر تضعیف میگشت و عیار سکه نیز بدان واسطه بسیار پایین میآمد. بنابراین تجزیه عنصری سکههای این دوره با استفاده از شیوه پیکسی به دلیل سرعت، دقت بالا و غیرمخرب بودن آن، میتواند تحلیل خوبی از این اوضاع ارائه دهد. از اینرو، برای مطالعه در این امر تعداد 21 سکه در نُه تاریخ متفاوت، مورد تجزیه عنصری قرار گرفت. در نتیجه مشخص شد که عیار نقره این سکهها بالاتر از 90% بوده که در مقایسه ضرابخانههای اصلی، یعنی مشهد (84%)، تبریز (82%)، طهران (90%)، اصفهان (84%)، و شیراز (90%)، در جایگاه بالایی قرار میگرفته و این نشان دهنده تابعیت ضرابخانه هرات از نظام اصلی ضرب سکه، یعنی نظام تهران بوده که حتی در اوج تنشها هم، از عیار این سکهها کسر نگردیده است. در پایان نیز اطلاعات ارزشمندی از نحوه عیار زدن فلز سکهها با فلزات مس و آهن و نوع معادن نقره مورد استفاده، یعنی معادن سروزیت به دست آمد.
ادبیات و علوم انسانی
محسن پرویش؛ عبدالرفیع رحیمی
چکیده
دوران زمامداری جانشینان تیمور (807-911 ق.) را باید دوران اوج و شکوه کتابخانه ها دانست. یکی از مراکز آموزشی دوره تیموریان، کتابخانه ها بودند که در این دوره از رونق فراوانی برخوردار بودند. از آن جا که کتاب و ایجاد کتابخانه قبل از اختراع چاپ به رواج خط و هنر خوشنویسی بستگی تام داشت، بنابراین هر وقت که از طرف سران و زعمای حکومت و مردم اقبال و ...
بیشتر
دوران زمامداری جانشینان تیمور (807-911 ق.) را باید دوران اوج و شکوه کتابخانه ها دانست. یکی از مراکز آموزشی دوره تیموریان، کتابخانه ها بودند که در این دوره از رونق فراوانی برخوردار بودند. از آن جا که کتاب و ایجاد کتابخانه قبل از اختراع چاپ به رواج خط و هنر خوشنویسی بستگی تام داشت، بنابراین هر وقت که از طرف سران و زعمای حکومت و مردم اقبال و توجهی به خط و خوشنویسی مبذول می شد کتاب و کتابخانه رونق می گرفت. ویژگی منحصر به فردی که این مسأله را قوت می بخشید تداوم این شکوه و جلال در تمام دوره تیموریان در سراسر ایران و به ویژه خراسان است. از جمله دلایل رشد و رونق کتابخانهها، استفادهای است که محققان و مؤلفان از کتابخانه و منابع آن برای تألیف و تدوین آثار خود میکردند. غالب این آثار به سفارش امرا و یا دستاندرکاران کتابخانهها صورت میپذیرفته است. از جمله مشهورترین نویسندگان و دانشمندانی که در کتابخانههای سلاطین تیموری به خلق آثار خود پرداختهاند، میتوان به خواندمیر، شرف الدین علی یزدی و غیاث الدین جمشید کاشانی اشاره کرد.