اکرم ناصری؛ بشری دلریش
چکیده
خوسف یکی از کهن ترین آبادی های استان خراسان جنوبی است. خوسف قبل از اسلام از جمله سکونت های دوران باستانی، اشکانی و ساسانی بوده است. این منطقه همچنین به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود که از یک سو بر سَر راه شهرهای مختلف قرار داشته و از سوی دیگر، دارای آب و هوای مناسب و حاصلخیز بوده، مورد توجه حکومت های وقت قرار داشته است. این شهرستان ...
بیشتر
خوسف یکی از کهن ترین آبادی های استان خراسان جنوبی است. خوسف قبل از اسلام از جمله سکونت های دوران باستانی، اشکانی و ساسانی بوده است. این منطقه همچنین به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود که از یک سو بر سَر راه شهرهای مختلف قرار داشته و از سوی دیگر، دارای آب و هوای مناسب و حاصلخیز بوده، مورد توجه حکومت های وقت قرار داشته است. این شهرستان در گذشته ویژگی های لازم جهت یک شهر را دارا بوده است؛ به طوری که بافت شهری، قلعه کهن، مرکز مسکونی متراکم، محصولات کشاورزی فراوان و بازرگانی پر رونق در مراکز دادوستد ثابت و سیار، تأثیری مهم در تبادلات پولی و جنسی منطقه داشته است. باید گفت اگر چه تحقیقات ارزشمندی در خصوص بیرجند و جغرافیای تاریخی این منطقه انجام شده؛ اما در خصوص جغرافیای تاریخی خوسف تاکنون تألیفی مستقل تدوین نشده است. لذا این نوشتار بر آن است که با روش تحقیق تاریخی و با تکیه بر اسناد و داده های تاریخی با هدف شناساندن موقعیت جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی و فرهنگی شهرستان خوسف و اهمیت این منطقه در بستر تاریخ و جغرافیا به بررسی جغرافیای تاریخی این منطقه بپردازد.
محمدتقی راشد محصل
چکیده
عقدنامه های ازدواج نمونه ای از اسناد تاریخی است که از طریق مطالعه و بررسی آن می توان به آگاهی های فراوانی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و مذهبی دست یافت. این گونه اسناد همانند سایر مدارک و شواهد در علم تاریخ یعنی نقاشی ها، حجاری ها و کتیبه ها از جایگاه و ارزش ویژه ای برخوردارند. مقاله ی حاضر به معرفی یکی از عقدنامه های بزرگان ناحیه هردنگ ...
بیشتر
عقدنامه های ازدواج نمونه ای از اسناد تاریخی است که از طریق مطالعه و بررسی آن می توان به آگاهی های فراوانی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و مذهبی دست یافت. این گونه اسناد همانند سایر مدارک و شواهد در علم تاریخ یعنی نقاشی ها، حجاری ها و کتیبه ها از جایگاه و ارزش ویژه ای برخوردارند. مقاله ی حاضر به معرفی یکی از عقدنامه های بزرگان ناحیه هردنگ (از توابع خوسف) پرداخته است. عقدنامه ی مذکور آخوند ملا محمدحسن هردنگی - از علمای بزرگ قهستان و این خطه - و همسرش کنیز رضا، دختر میرمکرم هردنگی از بزرگان ناحیه هردنگ، تعلق دارد. نثر عقدنامه، نوع القاب ناکح و منکوحه و هم چنین تحمیدیه و عبارت های آغازین این سند، نشان دهنده ی موقعیت طبقاتی و صاحبان آن است. اقلام مهرنامه و سایر مفاد آن زوایایی از حیات اجتماعی و اقتصادی مردم این خطه را بر ما آشکار می سازد. از این رو، در مطالعات تاریخ اجتماعی حائز اهمیت است.
جواد میکانیکی؛ ام البنین جابری
چکیده
شرکت های تعاونی افراد را هم برای همکاری های متقابل و ایجاد همبستگی، یعنی جنبه های اجتماعی و هم برای رفتارهای یاری گرایانه و باصرفه، یعنی جنبه های اقتصادی تربیت می کنند. هدف اجتماعی نظام تعاون، تربیت افراد برای زندگی بهتر با مناسبات اجتماعی معقول و شرافت مندانه است و فعالیت های آن به مردم ایمان، اعتماد به نفس و قاطعیت و استقامت می دهد. ...
بیشتر
شرکت های تعاونی افراد را هم برای همکاری های متقابل و ایجاد همبستگی، یعنی جنبه های اجتماعی و هم برای رفتارهای یاری گرایانه و باصرفه، یعنی جنبه های اقتصادی تربیت می کنند. هدف اجتماعی نظام تعاون، تربیت افراد برای زندگی بهتر با مناسبات اجتماعی معقول و شرافت مندانه است و فعالیت های آن به مردم ایمان، اعتماد به نفس و قاطعیت و استقامت می دهد. در پژوهش حاضر، به بررسی اثرات تعاونی های تولید کشاورزی بر وضعیت اجتماعی خانوارهای عضو شهرستان خوسف پرداخته شده است. این تحقیق، به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی می باشد که به منظور نیل به اهداف آن، از راه های موجود در دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 1286 نفر اعضاء شرکت های تعاونی تولید در شهرستان خوسف می باشد که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری احتمالی و از نوع طبقه ای و در هر طبقه به صورت تصادفی به تعیین حجم نمونه پرداخته شده است. حجم نمونه به دست آمده بر اساس فرمول کوکران 295 نفر از اعضاء شرکت های تعاونی تولید این شهرستان می باشد که در تحقیق حاضر 273 پرسشنامه برگشت داده شد. داده های گردآوری شده از طریق پرسشنامه، به کمک نرم افزار آماری 16 SPSS مورد تجزیه و تحلیل و استنتاج نهایی قرار گرفته اند. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمون T تک نمونه ای نشان داد که شرکت های تعاونی در بهبود شرایط اجتماعی مؤثر نبوده اند. همچنین مؤلفه افزایش تعاملات اجتماعی با میانگین رتبه ای 31/2 بیشترین نقش را در میان عوامل اجتماعی داشته است.
جغرافیای طبیعی
محمود مرادی؛ سمیه خاتمی
چکیده
شرایط اقلیمی نامساعد و خشکسالی‌های دوره‌ای یکی از علل آسیب پذیری نواحی روستایی محسوب می شود. روستای خور نیز که در ناحیه بیابانی ایران واقع شده، از این شرایط متأثر گردیده و از آن جهت که دارای بافت تاریخی با ارزش میباشد، لزوم توجه به آن بیشتر احساس می‌شود چرا که گردشگری روستایی می‌تواند علاوه بر حفظ آثار تاریخی، باعث بدست آوردن ...
بیشتر
شرایط اقلیمی نامساعد و خشکسالی‌های دوره‌ای یکی از علل آسیب پذیری نواحی روستایی محسوب می شود. روستای خور نیز که در ناحیه بیابانی ایران واقع شده، از این شرایط متأثر گردیده و از آن جهت که دارای بافت تاریخی با ارزش میباشد، لزوم توجه به آن بیشتر احساس می‌شود چرا که گردشگری روستایی می‌تواند علاوه بر حفظ آثار تاریخی، باعث بدست آوردن درآمدهای ثانویه برای خانوار روستایی شده و زمینه را برای رشد اقتصادی فراهم آورد. نوشتار حاضر با هدف بررسی نقش گردشگری در توسعه روستایی و با تکیه بر مدل SWOT [1]، به تحلیل قابلیتهای گردشگری در روستای خور پرداخته است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی میباشد. جهت بررسیهای میدانی30 درصد از خانوار ساکن روستای خور به تعداد 50 خانوار و نیز تعدادی از کارشناسان حوزه گردشگری به عنوان نمونه انتخاب شدهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد که وجود جاذبههای تاریخی و بافت سنتی در روستای خور با هدایت مدیریت محلی و نیز مشارکت روستائیان بویژه زنان در توسعه فعالیتهای تولیدی - صنایع دستی و... و ارائه خدمات مورد نیاز گردشگران، می‌تواند زمینه توسعه روستایی را فراهم سازد.
باستان شناسی
حسن هاشمی زرج آباد؛ ذبیح الله مسعودی
چکیده
بادگیرها به عنوان یکی از عناصر مهم در معماری بناهای تاریخی مناطق کویری از جمله شاهکارهای معماری سنتی ایران محسوب میشوند که به عنوان یک سیستم سرمایشی طبیعی و ایستا، تهویه مطبوع را با استفاده از انرژی تجدید پذیر باد فراهم مینماید. معماران سنتی ایران در ساخت و طراحی بادگیر با آگاهی از اصول بنیادی چون ترمودینامیک (نیروی گرما)، آئرودینامیک ...
بیشتر
بادگیرها به عنوان یکی از عناصر مهم در معماری بناهای تاریخی مناطق کویری از جمله شاهکارهای معماری سنتی ایران محسوب میشوند که به عنوان یک سیستم سرمایشی طبیعی و ایستا، تهویه مطبوع را با استفاده از انرژی تجدید پذیر باد فراهم مینماید. معماران سنتی ایران در ساخت و طراحی بادگیر با آگاهی از اصول بنیادی چون ترمودینامیک (نیروی گرما)، آئرودینامیک (جا به جایی هوا)، انتقال حرارت، مقاومت مصالح و آسایش حرارتی انسان سازهای را ساختند که بدون تردید از جمله شاهکارهای مهندسی معماری سنتی بشمار میرود. این سازه مهم و کارآمد، در طی قرنها در مناطق کویری ایران بدون بهره گیری از انرژی الکتریکی، تهویه طبیعی و خنکی را برای بناهای مسکونی و آب انبارها فراهم کردند. نظر به اهمیت سازه بادگیر در معماری سنتی مناطق کویری به ویژه شهرهای خراسان جنوبی که متأسفانه مطالعات و پژوهشهای معماری سنتی در آنها کمتر صورت گرفته است نگارندگان مقاله با روش تحقیق میدانی سعی خواهند داشت ضمن معرفی بادگیرهای شاخص بناهای سنتی شهرهای بیرجند، خوسف و خور به بررسی و شناخت کالبدی آن از منظر معماری و شناخت کالبدی بادگیرها و چگونگی تأثیر کالبد بر عملکرد آنها بپردازد. نتیجه مطالعه بیانگر آن است که بادگیرهای این منطقه از کویر ایران علیرغم بر ویژگیهای مشترک با سایر مناطق کویری و گرم و خشک ایران، دارای ویژگیهای خاصی از نظر شکل هستند که مهمترین آن بادگیرهایی از نوع یک طرفه و چهار طرفه میباشد که مهمترین دلیل انتخاب و طراحی این نوع بادگیرها در خراسان جنوبی شرایط اقلیمی و جهت وزش باد میباشد.
