مقاله پژوهشی
جغرافیا
محمد اسکندری ثانی؛ سحر سفالگر
چکیده
کیفیت مؤلفه های کالبدی سازنده فضای شهری و ارتباط آن با احساس امنیت، فراهم کننده موجبات سرزندگی در فضای شهری است. این مقاله با هدف شناسایی مؤلفههای کالبدی و تحلیل شدت تأثیر هر کدام بر کیفیت احساس امنیت در خیابان معلم و پاسداران شهر بیرجند انجام گرفته است. شاخصهای کالبدی فضای شهری مطلوب که در احساس امنیت شهروندان تأثیرگذار ...
بیشتر
کیفیت مؤلفه های کالبدی سازنده فضای شهری و ارتباط آن با احساس امنیت، فراهم کننده موجبات سرزندگی در فضای شهری است. این مقاله با هدف شناسایی مؤلفههای کالبدی و تحلیل شدت تأثیر هر کدام بر کیفیت احساس امنیت در خیابان معلم و پاسداران شهر بیرجند انجام گرفته است. شاخصهای کالبدی فضای شهری مطلوب که در احساس امنیت شهروندان تأثیرگذار هستند، با توجه به مدل مکان پایدار، شامل عملکردی (دسترسیها و اتصالات فضا، دسترسی به حمل و نقل عمومی، اختلاط کاربری، کیفیت شبکه معابر، ایمنی پیادهرو برای گروههای خاص، حیات شبانه و کیفیت ساختار ابنیه)، تجربیـزیباییشناختی (خوانایی، کیفیت و کمیت مبلمان شهری، نورپردازی مناسب فضا، آلودگی محیطی، مقیاس و محصوریت فضا، نفوذپذیری بصری، کیفیت رنگآمیزی فضا، وجود سلسلهمراتبی از فضاهای باز، رعایت سلسله مراتب بین فضاهای همگانی و فضاهای خاص، انتظام بصری در نمای ابنیه و مالکیت) و زیست محیطی (پوشش گیاهی، شنیدهشدن صدای کمک خواهی افراد) است. با شناخت محدوده مورد بررسی، شاخص های استخراجشده از طریق پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفته اند. تعداد 120 عدد پرسشنامه در اختیار کاربران فضا قرار گرفت و نتایج آن با استفاده از نرمافزار spss به روشهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تحلیل شده است. یافته های حاصل نشان داد که شدت تأثیر شاخص های دسترسی به حمل و نقل عمومی، حیات شبانه، اختلاط کاربری، نورپردازی مناسب فضا، آلودگی محیطی و دسترسیها و اتصالات فضا در خیابان معلم و شاخصهای کیفیت شبکه معابر، کیفیت ساختار ابنیه، نفوذپذیری بصری، خوانایی و آلودگی محیطی در خیایان پاسداران از نظر کاربران فضا در احساس امنیت بیشتر از سایر موارد است. از جمله اقدامات مؤثر برای افزایش احساس امنیت و پویاسازی خیابان پاسداران، بهرهگیری از پتانسیل پارک وحدت و میدان قدس جهت استقرار فعالیتهای شبانه روزی در محدوده آنهاست.
مقاله پژوهشی
تاریخ ایران
فواد پورآرین؛ الهام ملک زاده؛ کاظم میقانی؛ محمد بقائی شیره‌جینی
چکیده
جمشید جمشیدیان (اربابجمشید)، اولین نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی، تاجر و صراف بزرگ اواخر قاجار بود. وی کار خود را با کارگری در بزازی شروع کرد و به‌تدریج صراف بزرگ و ثروتمند عصر خود شد. تجارتخانه جمشیدیان در اکثر شهرهای بزرگ ایران و کشورهای مختلف شعبه داشت. به‌دلیل وسعت فعالیت صرافی جمشیدیان، به بانک جمشیدی هم مشهور بود. جمشیدیان ...
بیشتر
جمشید جمشیدیان (اربابجمشید)، اولین نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی، تاجر و صراف بزرگ اواخر قاجار بود. وی کار خود را با کارگری در بزازی شروع کرد و به‌تدریج صراف بزرگ و ثروتمند عصر خود شد. تجارتخانه جمشیدیان در اکثر شهرهای بزرگ ایران و کشورهای مختلف شعبه داشت. به‌دلیل وسعت فعالیت صرافی جمشیدیان، به بانک جمشیدی هم مشهور بود. جمشیدیان نقش عمده‌ای در مبادلات داخلی و بین‌المللی اعتباری و مالی ایران ایفا کرد. منافع عمده حاصل از این حجم وسیع مبادلات تجاری و صرافی، به سرمایه‌گذاری جمشیدیان در عرصه املاک و مستغلات در تهران و سایر شهرها، بالغ بر 37 آبادی در سراسر ایران انجامید؛ از آن جمله، املاک جمشیدیان در روستاهای سلامی و سده بود.مقاله حاضر، با هدف تحلیل و تبیین نحوه مالکیت دو منطقه سلامی و سده توسط اربابجمشید و پس از آن، بر آن است به چگونگی مالکیت و مسائل مالیاتی و نحوه اخذ مالیات دو منطقه مذکور پاسخ دهد. اسناد منتشرنشده خانواده جمشیدیان و اسناد آرشیو ملی ایران، منابع اصلی این مقاله را تشکیل می‌دهد که در چهارچوب سندپژوهی و با بهرهگیری از روش تحقیق اسنادی با شیوه توصیفیـ تحلیلی پس از استنساخ، مطالعه و بررسی اسناد و با توجه به خلأ مطالعاتی موجود، تلاش شده است به سؤالات فوق پاسخ داده شود.دستاورد پژوهش حاکی از این است که منافع اقتصادی مترتب بر منطقه، ارزش ملکی و محصولآوری آن را دوچندان کرده و تاجر و صراف بزرگی چون اربابجمشید را مشتاق به سرمایه‌گذاری و مالکیت اراضی سلامی و سده نموده است. این در حالی بود که تعیین، دریافت و پیگیری مالیات منطقه، مغشوش و تابع شرایط اقلیمی و بسته به تصمیم حاکمان و مباشران بود. ضمن اینکه تحولات و سیر قوانین مالیات‌بردرآمد، نامنظم و بعضاً سیر قهقرایی طی کرده است.
مقاله پژوهشی
باستان شناسی
مهدی دهمرده پهلوان؛ حسن باصفا؛ بهاره مقدم؛ علی کریمی کیا
چکیده
سنگ نگاره ها از نخستین هنرهای بشری برای تجلی عواطف و دیده‌های خود از محیط پیرامون بوده است. در ایران، شواهد هنر صخره‌ای را میتوان در اغلب مناطق کوهستانی مشاهده کرد. این پژوهش به بررسی و مطالعه مجموعه سنگ نگاره‌های باستانی کال‌سیر، سیرخردو و مهدوا پرداخته است. این سنگنگارههای نویافته در شهرستان طرقبه شاندیز در استان ...
بیشتر
سنگ نگاره ها از نخستین هنرهای بشری برای تجلی عواطف و دیده‌های خود از محیط پیرامون بوده است. در ایران، شواهد هنر صخره‌ای را میتوان در اغلب مناطق کوهستانی مشاهده کرد. این پژوهش به بررسی و مطالعه مجموعه سنگ نگاره‌های باستانی کال‌سیر، سیرخردو و مهدوا پرداخته است. این سنگنگارههای نویافته در شهرستان طرقبه شاندیز در استان خراسان رضوی قرار دارد. در این منطقه تعداد زیادی از سنگ نگاره‌ها وجود دارد که بررسی این آثار با توجه به قدمتشان می‌تواند جنبه‌های تاریک زندگی ساکنان این حوزه را نمایان کند. روش بررسی سنگنگاره‌ها، بررسی پیمایشی میدانی بوده است و در روش کتابخانه‌ای به بررسی تطبیقی نقوش با دیگر سنگنگارههای ایران پرداخته شده است. در این پژوهش سعی شده است به پرسش‌های پیش رو پاسخ داده شود: نقوش ایجادشده بر روی سنگنگارههای طرقبه شاندیز با کدام سنگنگارههای ایران قابل مقایسه است و تکنیک ساخت سنگنگارههای طرقبه شاندیز به چه صورت بوده است؟ مطالعه "مجموعه سنگنگارههای طرقبه شاندیز" با هدف معرفی و بررسی نقوش سنگ نگاره ها، مطابقت نقوش با شرایط اقلیمی و زیست محیطی منطقه و بررسی تطبیقی و مشابهت نقوش با دیگر نقاط، انجام شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که سنگنگارههای این حوزه دارای نقوش انسانی، حیوانی، نمادین و ابزارآلات هستند که با تکنیک و روش کوبشی ایجاد شده‌اند و نقوش این سنگنگارههای نویافته با سنگنگارههای شرق ایران همچون توس، خزان، لاخمزار، گوهردشت، آسو و جربت قابل بررسی و تحلیل است.
مقاله پژوهشی
جامعه شناسی
لیلا شجاعی؛ نبی اله ایدر؛ ناصر حجازی
چکیده
در جوامع کنونی به علت گسترش فناوری اطلاعات، تنوع روزافزون کالاها و تفاوت تجارب نسل فعلی از نسل پیشین، شاهد ظهور سبک‌های زندگی جدید یا به اصطلاح مدرن در جامعه هستیم که می‌تواند به دلیل عدم همخوانی با ارزش‌ها و هنجارهای اسلامیِ جامعه ایران منجر به بروز آسیب‌های اجتماعی در بین قشر نوجوان شود. هدف این مقاله بررسی رابطه سبک زندگی مدرن ...
بیشتر
در جوامع کنونی به علت گسترش فناوری اطلاعات، تنوع روزافزون کالاها و تفاوت تجارب نسل فعلی از نسل پیشین، شاهد ظهور سبک‌های زندگی جدید یا به اصطلاح مدرن در جامعه هستیم که می‌تواند به دلیل عدم همخوانی با ارزش‌ها و هنجارهای اسلامیِ جامعه ایران منجر به بروز آسیب‌های اجتماعی در بین قشر نوجوان شود. هدف این مقاله بررسی رابطه سبک زندگی مدرن با نگرش به آسیب‌های اجتماعی در بین دانش‌آموزان دختر دوره دوم شهر بیرجند در سال 1399 بود که با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه پژوهش را دانش‌آموزان دختر 18ـ16 ساله شهر بیرجند در سال تحصیلی 1400ـ1399 تشکیل داده‌اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 360 نفر تعیین شد و با استفاده از شیوه نمونهگیری طبقه‌ای و خوشه‌ای به‌طور ترکیبی، انتخاب شدند. دادهها از طریق پرسشنامه‌های محققساخته سبک زندگی مدرن و پرسشنامه استاندارد نگرش به آسیب‌های اجتماعی ساختیافته تیمورتاش (1389) جمع‌آوری شد. برای تحلیل دادهها، از آزمون‌های ضریب همبستگی با نرمافزار spss24 و تحلیل عامل تأییدی با نرمافزار Amos25 استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ، محاسبه و مناسب ارزیابی شد که بر اساس آن ضریب متغیرهای پژوهش و ابعاد آن بیش از 7/0 بود. در این مقاله با به‌کارگیری آمار استنباطی، رابطه متغیرها از هم سنجیده شد و رابطه، مورد تأیید قرار گرفت؛ یعنی نتایج همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری نشان داد که ارتباط معنادار و مستقیمی بین سبک زندگی مدرن با نگرش به آسیب‌های اجتماعی وجود دارد. نتایج نشان داد که یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌هایی که موجب افزایش آسیب‌های اجتماعی در جامعه می‌شود، سبک زندگی مدرنی است که نوجوانان و جوانان اتخاذ می‌کنند. مقاله حاضر از رابطه دو متغیر فوق با یکدیگر حمایت میکند؛ به عبارت روشن‌تر، هرچه گرایش دختران نسبت به اتخاذ سبک زندگی مدرن بیشتر باشد احتمال بروز رفتارهای آسیب‌زا در آن‌ها افزایش می‌یابد. با استفاده از نرمافزار Amos25 و رسم مدل مقدار تغییرات متغیر پیش‌بین (آسیب‌های اجتماعی) به وسیله متغیر ملاک (سبک زندگی مدرن) تبیین شد.
مقاله پژوهشی
علوم تربیتی و روانشناسی
فاطمه طاهرپور؛ حسین فلاحی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی عزتنفس سازمانی در رابطه بین سایش اجتماعی و سکوت سازمانی انجام گرفت. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفیـ همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه بیرجند در سال تحصیلی 98ـ97 به تعداد 323 نفر بود که با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه 175 نفر برآورد شد و گزینش آنان ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی عزتنفس سازمانی در رابطه بین سایش اجتماعی و سکوت سازمانی انجام گرفت. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفیـ همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه بیرجند در سال تحصیلی 98ـ97 به تعداد 323 نفر بود که با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه 175 نفر برآورد شد و گزینش آنان با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده صورت گرفت. برای گردآوری دادهها از سه پرسشنامه سکوت سازمانی ونداین (2003)، سایش اجتماعی دافی و همکاران (2002) و عزتنفس سازمانی پیرس و همکاران (1989) استفاده شد. ضریب پایایی پرسشنامهها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی و به ترتیب برابر با 93/0، 95/0 و 96/0 برآورد شد. دادههای پژوهش با استفاده از روشهای همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس و معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد روابط بین متغیرهای پژوهش در سطح 05/0 معنادار بود؛ به گونهای که با افزایش یک انحراف استاندارد در نمره سایش اجتماعی، سکوت سازمانی 27/0 انحراف استاندارد افزایش خواهد یافت و با افزایش یک انحراف استاندارد در عزتنفس سازمانی، سکوت سازمانی 34/0 انحراف استاندارد کاهش خواهد یافت. علاوه بر آن، عزتنفس سازمانی نقش میانجی بین سایش اجتماعی و سکوت سازمانی ایفا میکند. الگوی معادلات ساختاری از برازش خوبی برخوردار بود و همه شاخصهای برازش الگو در دامنه قابل قبول قرار داشتند. بنابر یافتههای پژوهش میتوان گفت از آنجا که رفتارهای سایشی منجر به افزایش رفتارهای ناسالم و درنتیجه کاهش تعاملات مثبت و سازنده میشوند؛ بنابراین سازمانها، ازجمله دانشگاهها، لازم است در جهت کاهش و حذف این رفتارها تلاش کنند.
مقاله پژوهشی
تاریخ ایران
فائزه فاطمی؛ زهرا علیزاده بیرجندی؛ مجتبی خلیفه
چکیده
یکی از موضوعات مهم شایان توجه در مطالعات تاریخ محلی خراسان، پژوهش در باب تاریخ اقتصادی خراسان است. با توجه به اهمیت این‌گونه پژوهش‌ها، مقاله حاضر به بررسی تجارتخانههای مشهد در عصر پهلوی اختصاص دارد. بر اساس اهداف پژوهش در این مقاله فعالیتهای تجاری تجارتخانههای مشهد و کارکردهای مختلف تجار و نیز تبیین کارکردهای فرهنگی تجارتخانههای ...
بیشتر
یکی از موضوعات مهم شایان توجه در مطالعات تاریخ محلی خراسان، پژوهش در باب تاریخ اقتصادی خراسان است. با توجه به اهمیت این‌گونه پژوهش‌ها، مقاله حاضر به بررسی تجارتخانههای مشهد در عصر پهلوی اختصاص دارد. بر اساس اهداف پژوهش در این مقاله فعالیتهای تجاری تجارتخانههای مشهد و کارکردهای مختلف تجار و نیز تبیین کارکردهای فرهنگی تجارتخانههای مشهد مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. این پژوهش به شیوه توصیفیـ تحلیلی است و با اتکا به اسناد آرشیوی آستان قدس و کتابخانه ملی و برخی از اسناد محلی صورت گرفته است و دستاوردهای حاصل از این پژوهش حاکی از ارتباطات و تعاملات تجارتخانههای مشهد با سایر شهرهای کشور همچون تهران، رشت، یزد و بیرجند است و همچنین ارتباطات بازرگانی و مبادلات آن‌ها با تجارتخانههای کشورهایی نظیر روسیه و آلمان است. علاوه بر این، یافتههای این پژوهش نشان می‌دهد تجارتخانههای مشهد در دوره مورد مطالعه، علاوه بر کارکردهای تجاری، دارای کارکردهای متنوعی در عرصه‌های اجتماعی که شامل مشارکت تجار در امور اجتماعی و هر آنچه به رفاه شهروندان مشهدی مربوط می‌شود، است. نمونه‌ای از این کارکرد را میتوان در احداث مدارس، احداث مساجد و حمام، ساختن سراها، پل‌ها، کاروانسراها و... که در آن مشارکت داشتند، مشاهده کرد. در بخش کارکرد مذهبی نیز میتوان به اقداماتی همچون مرمت امام‌زاده‌ها، آذین‌بندی بازارها به مناسبت جشن‌های مختلف اشاره کرد. در میان کارکردهای سیاسی نیز میتوان نامه‌های اعتراض‌آمیز تجار به دولت و تلاش سازمان‌یافته تجار و بازاریان را برای تشکیل مجلس وکلای تجار، تأسیس شورا، شرکت در گروههای ضد استبدادی چون جبهه ملی، نهضت آزادی و... برشمرد.
