نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر

چکیده

بی تفاوتی اجتماعی به عنوان پدیده ای  آسیب شناختی، مانعی در مشارکت سیاسی – اجتماعی و توسعه ملی است و نیز از عوارض شهرنشینی در عصر جدید از آن یاد شده و نوعی افسردگی اجتماعی و حالتی انزواگرایانه را نشان می دهد. لذا به لحاظ آسیب شناختی، نوعی بیماری اجتماعی تلقی شده و اهمیت مطالعه آن و پیامدهای نامناسبش در مسیر توسعه ضرورت دارد. هدف کلی این پژوهش، بررسی میزان بی تفاوتی اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در میان دانشجویان دانشگاه پیام نور مشهد می باشد. این پژوهش با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور مشهد به تعداد 13595 نفر می باشند که حجم نمونه پژوهش براساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب 373 نفر است. نتایج آزمون فرضیه ها حاکی از این است که بین متغیرهای پیش بین، تحلیل هزینه - پاداش با متغیر بی تفاوتی اجتماعی، رابطه معناداری وجود دارد و بین متغیر احساس عدالت اجتماعی با بی تفاوتی اجتماعی، رابطه معناداری وجود ندارد. در نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه مشخص شده که حدود 18/0% تغییرات در بی تفاوتی اجتماعی به وسیله متغیر پیش بین، قابل تبیین است. بر اساس یافته های به دست آمده در این پژوهش می توان چنین استنتاج کرد که بی تفاوتی اجتماعی، در میان دانشجویان دانشگاه پیام نور مشهد در حد پایین وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.##- ابرکرامبی، نیکاس (1373). فرهنگ جامعهشناسی. ترجمه حسن پویان. تهران: چاپخش.##- احمدی، یعقوب؛ مجیدی، امیر (1392). "مؤلفه های اجتماعی - فرهنگی و بی اعتنایی اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه کردستان و دانشگاه پیام نور مرکز سنندج)".  مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره دوم، ش 3 (پاییز): 339-362.##- ارونسون، الیوت (1386). روانشناسی اجتماعی. ترجمه حسین شکرکن. تهران: رشد.##-اسکیدمور، ویلیام (1375). تفکر نظری در جامعهشناسی. ترجمه علی محمد حاضری و دیگران. تهران: تابان.##-بحرانی، ابن میثم (1417ق.). شرح نهجالبلاغه. ترجمه محمدصادق عارف، قربانعلی محمدی مقدم و محمدرضا عطایی. مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات استان قدس رضوی.##-بنی فاطمی، حسین؛ رسولی، زهره (1390). "بررسی میزان بیگانگی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز و عوامل مؤثر بر آن". جامعهشناسی کاربردی، دوره بیست و دوم، ش 1، پیاپی 41 (بهار): 1-26.##-جالینوسی، احمد؛ نجف پور، سارا (1386). "مفهوم عدالت در اسلام و غرب". دوفصلنامهدانش سیاسی، دوره سوم، ش 5 (پاییز و زمستان): 99-127.##-دورکیم، امیل (1378). درباره تقسیم کار اجتماعی. ترجمه باقر پرهام. تهران: مرکز.##-دیلینی، تیم (1390). نظریههای کلاسیک جامعهشناسی. ترجمه بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی. تهران: نی.##-رالز، جان (1383). عدالت به مثابه انصاف. ترجمه عرفان ثابتی. تهران: ققنوس.##-رفیع پور، فرامرز (1378). انومی یا آشفتگی اجتماعی. تهران: سروش.##- ریتزر، جورج (1394). نظریهای جامعهشناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشرعلمی.##-ساروخانی، باقر (1382). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، ج1، اصول و مبانی. تهران: نشر پژوهشکده ی علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##- سیدقطب، محمد (1382). عدالتاجتماعیدراسلام. ترجمه هادی خسروشاهی و محمدعلی گرامی. تهران: کلبه شروق.##-سرایی، حسن (1384). مقدمه ای بر نمونه گیری در تحقیق. تهران: سمت.##- صداقتی فرد، مجتبی (1392). بیتفاوتیاجتماعی: معناکاوی،بنیاننظری،سببشناسی. اصفهان: بهتا پژوهش.##- صدیق سروستانی، رحمت الله؛ دغاقله، عقیل (1387). "مقایسه نگرش شهروندان معمولی و نخبگان جامعه در مورد عدالت اجتماعی (مورد مطالعه: تهران بزرگ)". مطالعات جامعهشناختی، سال پنجم، ش 34 (پاییز): 23-48.##- شریف الرضی، محمدبن حسین (1378). نهج البلاغه، مجموعه خطبهها و کلمات قصار امام علی (ع). ترجمه عبدالمحمد آیتی. تهران: نشردفتر نشر فرهنگ اسلامی.##-کاپلان، هرولد؛ ویجیرینیا، سادوک؛ بنیامین، جیمزسادوک (1373). واژه نامه جامع روانپزشکی و روانشناسی. ترجمه: محمد دهقانپور، خشایاربیگی، مهرداد فیروزبخت. تهران: بدر.##-کوزر، لوئیس (1377). زندگی و اندیشه بزرگان جامعهشناسی، ترجمه: محسن ثلاثی. تهران: علمی.##-ﻛﻼﻧﺘﺮی، ﺻﻤﺪ؛ و دیگران (1386). "ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻲﺗﻔﺎوﺗﻲ و ﻧﻮعدوﺳﺘﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻬﺮی اﻳﺮان و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮآن". دو ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﺎﻫﺪ، ﺳﺎل ﭼﻬﺎردﻫﻢ، دوره ﺟﺪﻳﺪ. ش 27 (اسفند): 22 -36.##- مافی، عزت الله؛ سقایی، مهدی (1387). "تحلیلی بر گردشگری روستایی در پیرامون کلان شهرها (مطالعه موردی: کلان شهر مشهد)". جغرافیا و توسعه ناحیهای. دوره دوم، ش 10 (بهار و تابستان): 21-40.##- مجیدی، امیر (1390). "بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با بی تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه کردستان و دانشگاه پیام نور مرکز سنندج در سال 1390". پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور مرکز سنندج. (پژوهش مقایسه ای).##- محسنی تبریزی، علیرضا (1381). "آسیب شناسی بیگانگی اجتماعی – فرهنگی: بررسی انزوای ارزشی در دانشگاه های دولتی تهران". پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی، دوره هشتم، ش 26 (زمستان): 119-182.##- محسنی تبریزی، علیرضا؛ صداقتی فرد، مجتبی (1390). "پژوهشی درباره بی تفاوتی اجتماعی در ایران (مورد مطالعه: شهروندان تهرانی)". جامعهشناسی کاربردی، سال بیست و دوم، ش 3، پیاپی 43 (پاییز): 1-22.##- مسعودنیا، ابراهیم (1380). "تبیین جامعه شناختی بی تفاوتی شهروندان در حیات اجتماعی - سیاسی".  اطلاعات سیاسی اقتصادی، سال اول، ش 167-168 (مرداد و شهریور): 152– 165.##- مطهری، مرتضی (1357). عدلالهی، ج10. قم: دفتر انتشارات اسلامی.##- نبوی، عبدالحسین؛ نواح، عبدالرضا؛ امیرشیرزاد، نرگس (1393). "بررسی عوامل مؤثر بر بی تفاوتی اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان 18 سال به بالای شهر دزفول)". مجله جامعهشناسی ایران، دوره پانزدهم، ش3 (پاییز): 132-161.##- هدایت ایوریق، رحیم (1393). "شناسایی عوامل مؤثر بر بی تفاوتی اجتماعی در بین جوانان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی". پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهش در علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان.##- هزار جریبی، جعفر (1390). "بررسی احساس عدالت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: شهر تهران)". جامعهشناسی کاربردی، سال بیست و دوم، پیاپی43، ش 3 (پاییز): 41-62.##- هیوود، اندرو (1388). مقدمهنظریهسیاسی. ترجمه عبدالرحمان عالم. تهران: قومس.##
Dean, Dwight (1969). Social psycology (Toward appreciation and replication). New York: Lowa stare university,  randon house .##-Eisinga, R.; P. Scheepers; L. Van Snippenburg (1991). “The standardized effect of a compound of dummy variables or polynomial terms”. Quality and Quantity, Vol. 25, No.1: 103-114.##-Gans, Herbert (1992). “Political”. Particaiaption and pathy, phylon, Vol. 13, No. 3: 185-191.##-Lipset, Seymour Martin (1996(. Political man the social bases of politics. New York: Anchor books.##-Latane, B.; Darely, J. M. (1970). The unresponsive bystander, Why doesn’t he help?. New York: Appleton-century-crofts.##-Mcdill, E. L.; Ridley, J. C. (1962). “Status, Anomia, Political Alienation and Political Participation”. American Journal of  Sociology, Vol. 68, No. 2: 205- 213.##-Piliavin, J. A.; Charng, H. W. (1990). “Altruism: A review of recent theory and research”. Annual Review of Sociology, Vol. 16, No. 1: 27-65.##-Seeman, M. (1959). “On the Meaning of Alienation”. American Sociological Review, Vol. 24, No. 6: 783-791.##-Turner, J. H., et al. (1989). The Emergence of sosiological  theory. seconded, Chicago, Ill.: Wadsworth Publishing [for] Dorsey Press, c1984.##