نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کوثر بجنورد

چکیده

کتاب سیاحت غربِ آقانجفی قوچانی، سرشار از جلوه هایی زیبا، جذاب و پویاست. یکی از این جلوه ها، صحنه ها و تصویرهای هنری شگرف و نفیس آن است که هر یک به روشنی، نمایه ای از عالم برزخ و سرنوشت افراد در آن عالم را ارائه می دهد. آقانجفی در این کتاب با به کارگیری یک رشته الفاظ و تعابیر ظاهراً ساده، گاه صحنه هایی باشکوه و تصاویری زیبا ارائه می دهد که می تواند ضمن برانگیختن احساسات و عواطف آدمی، عقل و اندیشه وی را نیز به تکاپو وا دارد. این الفاظ و تعابیر چنان زنده و تأثیرگذار است که انسان به جای آن که خود را در مقام خواننده الفاظ بیابد، خود را بیننده صحنه هایی زنده و سرشار از حرکت و پویایی می یابد. آن چه سبب پیدایش این تصاویر هنری در کتاب سیاحت غرب شده است از یک سو، بهره گیری از فنون بلاغی (استعاره، کنایه و تشبیه)، تشخیص و تجسیم (مجسم سازی) است و از سویی دیگر، حاصل ترکیب عناصری هم چون تقابل صحنه ها، محاوره و گفت وگو و غیره. این پژوهش بر آن است تا ضمن بررسی مفهوم تصاویر هنری و مؤلفه های آن، به تحلیل زیبایی شناختی این تصاویر در کتاب سیاحت غرب آقانجفی قوچانی بپردازد.

کلیدواژه‌ها

آذرتاش، آذرنوش (1379). فرهنگ معاصر عربی. تهران:  نی.##- آقانجفی قوچانی، محمدحسن (1362). سیاحت شرق. تهران: امیرکبیر.##- آقانجفی قوچانی، محمدحسن (1385). سیاحت غرب. قم: مسجد مقدس جمکران.##- انوری، حسن. فرهنگ بزرگ سخن، ج3. ذیل "تشخیص".##- انوری، حسن. فرهنگ بزرگ سخن، ج3. ذیل "تصویر".##- براهنی، رضا (1371). طلا در مس. تهران: زریاب.##- تفتازانی، سعدالدین (1384). مختصر المعانی. قم: دارالفکر.##- داد، سیما (بی تا). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.##- دهخدا، علی اکبر. لغتنامه، ج 2. ذیل "تصویر".##- رابین، اسکلتن (1375). حکایت شعر. ترجمه مهرانگیز اوحدی. تهران: میترا.##- سیوطی، جلال الدین (1408ق.). الاتقان فی علوم القرآن. بیروت: دارالکتب العلمیه.##- صباغ، محمد بن لطفی (1409ق.). التصویر الفنی فی الحدیث النبوی. بیروت: المکتبة الاسلامی.##- عبدالتواب، صلاح الدین (1995م.). الصورة الأدبیة فی القرآن الکریم. بیروت: مکتبة اللبنان ناشرون.##- عزالدین، اسماعیل (1988م.). التفسیر النفسی للادب. بیروت: مکتبة الغریب.##- عصفور، جابر (1992م.). الصورة الفنیة فی التراث النقدی و البلاغی عند العرب. بیروت: المرکز الثقافی.##- علی الصغیر، محمدحسین (1412ق.). الصورة الفنیة فی المثل القرآنی. بیروت: دار المورخ العربی.##- غریب، روز (1971م.). تمهید فی النقد الحدیث. بیروت: دارالمکشوف.##- قاسمی، حمید (1387). جلوههایی از هنر تصویرآفرینی در نهج البلاغه. تهران: علمی و فرهنگی.##- قطب، سید (1360). آفرینشهای هنری در قرآن. ترجمه محمدمهدی فولادوند. تهران: بنیاد قرآن.##- مطهری، مرتضی (1361). بیست گفتار. قم: صدرا.##- هاشمی، احمد (1384). جواهر البلاغة. ترجمه حسن عرفان. قم: بلاغت.##- یاسوف، احمد (2006م.). الصوره الفینه فی الحدیث النبوی الشریف. دمشق: دارالمکتبة.##