نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش اموخته کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

2 عضو هیت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

سبک تغذیه یکی از ابعاد سبک زندگی است که شیوه و روش تغذیه ی افراد در زندگی روزمره را شامل می شود که این سبک از زندگی، متأثر از سرمایه فرهنگی است. هدف اصلی این نوشتار، رابطه بین سبک تغذیه با سرمایه ی فرهنگی شهروندان شهر مشهد است به عبارت دیگر، در این پژوهش ابعاد مصرف مواد غذایی، تدارکات غذا، نوع خوردنی ها، زمان صرف غذا، مکان غذا خوردن، نحوه ی صرف غذا و صرف غذا در مهمانی، برای سبک تغذیه ای در نظر گرفته شده است و رابطه این ابعاد با مؤلفه های سرمایه فرهنگی (سرمایه متجسد، سرمایه عینی و سرمایه ضابطه ای و نهادی) مورد سنجش قرار می گیرد. روش تحقیق حاضر، پیمایش و ابزار مورد استفاده پرسش نامه خودمحقق ساخته است و جامعه آماری شهروندان شهر مشهد به تعداد 2766258 نفر است که بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه ای برابر با 510 نفر از شهروندان، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب  شده اند. پایایی میزان آلفای کرونباخ پرسش نامه 95/0 به دست  آمده است. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه  و تحلیل قرار گرفت و نتایج نشان داد که بین سرمایه فرهنگی و سبک تغذیه ای رابطه ی معناداری وجود دارد (000 P≥0/). براساس تحلیل رگرسیون چندگانه، یافته ها نشان داد که 88% از واریانس متغیر وابسته (سبک تغذیه)، به وسیله متغیر مستقل سرمایه فرهنگی تبیین و پیش بینی شده است و میزان همبستگی هر کدام از ابعاد سرمایه متجسد 89/0، سرمایه عینی 87/0 و سرمایه نهادی 89/0 با سبک تغذیه ای شهروندان، بیانگر این نکته است که سرمایه فرهنگی و مؤلفه های آن می تواند پیش بینی کننده قدرتمندی برای سبک تغذیه ای باشد.
Nutrition style is one of the dimensions of lifestyle that incorporates the way people feed in. This style of life is influenced by cultural capital. The main goal of this article is to study the relationship between nutrition style and cultural capital of citizens of Mashhad city; In other words, in this study, the dimensions of food consumption, food supply, type of food, time to eat, eating places, and eating at parties are considered as nutritional style. So we measured the relationship of these dimensions with the components of cultural capital (explicit capital, objective capital, and institutional capital). The method of this study was to survey the tool of self-made questionnaire in the statistical population of the citizens of Mashhad city (N: 2766258). Based on the Cochran formula, a sample size of 510 citizens was selected using multi-stage cluster sampling. Reliability of the Cronbach’s alpha was 0.95. Data were analyzed using SPSS software and the results showed that there is a significant relationship between cultural capital and nutritional style (P≥0/000). Based on multiple regression analysis, the findings showed that 88% of variance of dependent variable (nutrition style) was explained and predicted by using independent variable of cultural capital. The correlation of each dimension of capital attracted 0.89, the objective capital of 0.87 and the institutional capital of 0.89 with the nutritional style of the citizens; this suggests that cultural capital and its components can be a powerful predictor for nutritional style.
Keywords: Nutrition Style, Lifestyle, Cultural Capital, Citizens, Mashhad
 

کلیدواژه‌ها

-ازکیا، مصطفی؛ حسینی، سکینه (1389). "تغییرات نسلی سبک زندگی در جامعه روستایی". رفاه اجتماعی، سال دهم، ش 37 (تابستان): 241-264.##- اسمیت، فیلیپ (1387). درآمدی بر نظریه فرهنگی معاصر. ترجمه حسن پویان. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.##- الفت، سعیده؛ سالمی، آزاده (1391). "مفهوم سبک زندگی". مطالعات سبک زندگی، سال اول، ش 1 (پاییز): 9-36.##-ایزدی، صمد؛ جویباری، لیلا (1393). "بررسی ارتباط سرمایه ی فرهنگی با انگیزه ورود به دانشگاه و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان". توسعه آمــوزش در علـوم پزشـکی، سال هفتم، ش 14 (تابستان): 32-51.##-بوردیو، پیر (1389). شکلهای سرمایه در سرمایه اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه. ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان. تهران: شیرازه.##-پاسدار، یحیی، و دیگران (1390). "بررسی الگوی تغذیه ای و مصرف گروه های غذایی در شهر کرمانشاه، سال 1390". فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سال ششم، ش 21 (بهار): 25-36.##- جورمو، جان؛ ویلیامز، لورن (1394). جامعهشناسی غذا و تغذیه، اشتهای اجتماعی. ترجمه هما زنجانی زاده. تهران: جامعه شناسان.##- خواجه نوری، بیژن؛ روحانی، علی؛ هاشمی، سمیه (1390). "سبک زندگی و مدیریت بدن". جامعهشناسی زنان، سال دوم، ش 4 (زمستان): 21-48.##-رازنهان، فیروز (1391). "انطباق سبک زندگی با فرهنگ ملی- اسلامی". مطالعات سبک زندگی، سال اول، ش 1 (پاییز): 171-184.##-راوندی، مرتضی (1382). تاریخ اجتماعی ایران. تهران: نگاه.##-رسولی، محمدرضا (1382). "بررسی مؤلفه های سبک زندگی در تبلیغات تجاری تلویزیون". علوم اجتماعی، سال ششم، ش 3 (پاییز): 43-92.##-رسولی، محمدرضا؛ حاتمی، الناز (1391). "تأثیر برنامه های شبکه ماهواره ای فارسی 1 بر سبک زندگی شهروندان تهرانی". پژوهشنامه علوم اجتماعی، سال ششم، ش 3 (پاییز): 57-76.##-زارع، بیژن؛ فلاح، مهدی (1391). "بررسی سبک زندگی جوانان در شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن". تحقیقات فرهنگی، سال پنجم، ش 4 (زمستان): 75-105.##- شاه حسینی، رودابه (1392). "خوراک در متون پیشین و راه های بهره گیری آن در رسانه ی ملی". مطالعات سبک زندگی، سال دوم، ش 4 (تابستان): 5-29.##- شهابی، محمد (1386). "سبک های زندگی جهان وطنانه در میان جوانان ایرانی و دلالت های سیاسـی آن". در: مجموعه مقالات الگوهای سبک زندگی ایرانیان. به کوشش ابراهیم حاجیانی. تهران: پژوهشکده ی تحقیقات استراتژیک: 35-72.##- شهرداری مشهد (1392). آمارنامه ی شهرداری مشهد. مشهد: شهرداری مشهد، معاونت برنامه ریزی و توسعه.##- صالحی امیری، رضا (1386). مفاهیم و نظریههای فرهنگی. تهران: ققنوس.##- عشقی نیا، سمیرا، و دیگران (1393). "ارتباط وضعیت اقتصادی- اجتماعی با عادات تغذیه ای در زنان ساکن شمال شرق ایران". علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، سال نهم، ش 1 (بهار): 21-29.##- علی خواه، فردین (1392). رسانه، مصرف و سبک زندگی. تهران: تیسا.##- علیزاده اقدم، محمدباقر (1389). "تحلیل جامعه شناختی سبک غذایی شهروندان تبریزی". رفاه اجتماعی، سال دوازدهم، ش 44 (بهار): 285-318.##- فاضلی، محمد (1382). مصرف و سبک زندگی. تهران: صبح صادق.##- فصیحی، امان الله (1389). اسلام و سرمایه اجتماعی با تأکید بر رویکرد فرهنگی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.##- کرمی قهی، محمدتقی؛ زادسر، زینب (1392). "سنجش بررسی رابطه ی دین داری و سبک زندگی (مطالعه ی موردی: زنان 2 سال و بیشتر ساکن شهر تهران)". زن در هنر و فرهنگ، سال پنجم، ش 1 (بهار): 85-101.##- کوهی، کمال؛ مبارک، مرتضی؛ عبدی، رباب (1392). "بررسی میزان گرایش دانشجویان به فست فودها و عوامل مؤثر بر آن".  اخلاق زیستی، سال سوم، ش 8 (تابستان): 157-185.##-گنجی، محمد؛ حسین بر، محمدعثمان؛ کریمیان، مینا (1394)."بررسی رابطه ی سرمایه ی فرهنگی و سبک زندگی در بین مردان شهر زاهدان". جامعهشناسی سبک زندگی، سال اول، ش 2 (تابستان): 129-176.##-گیبینز، جان؛ ریمر، بو (1381). سیاست پستمدرنیته: درآمدی بر فرهنگ و سیاست معاصر. ترجمه منصور انصاری. تهران: گام نو.##- مجدی، علی اکبر، و دیگران (1389). "سبک زندگی جوانان شهر مشهد و رابطه ی آن با سرمایه ی فرهنگی و اقتصادی والدین". دوفصلنامه مجله علوم اجتماعی دانشکدهی ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد، سال هفتم، ش 2 (تابستان): 131-161.##- محمدی، جمال؛ ودادهیر، ابوعلی؛ محمدی، فردین (1391). "مناسبات فرهنگی و سبک زندگی در میان شهروندان طبقه ی متوسط شهر سنندج". جامعهشناسی ایران، سال سیزدهم، ش 4 (زمستان): 1-23.##- مهدوی کنی، محمدسعید (1387). "مفهوم سبک زندگی و گستره ی آن در علوم اجتماعی". تحقیقات فرهنگی، سال اول، ش1 (بهار): 199-230.##-هژبرکیانی، کامبیز؛ حاجی ها، فرنوش (1390). "آثار رفاهی اجرای سیاست حمایتی هدفمند در تأمین امنیت غذایی اقشار آسیب پذیر".  اقتصاد کاربردی، سال دوم، ش 7 (زمستان): 23-57.##
-Abel, T. (1991). “Measuring Health Lifestyles in a Comparative Analysis: Theoretical Issues and Empirical Findings”. Sociology & Since & Medicine, Vol. 32, No. 8: 899-908.##-Abel. T.; Cockerham, W. C.; Adamz.  R. (1997). “Conceptualizing Contemporary Health Lifestyle: Moving Beyond Weber”. The Sociological Quarterly, Vol. 38, No. 2: 321-342.##-Bell, D.  (2005). Ordinary lifestyles. New York: McGraw-Hill.##-Cockerham, W. C. (2005). “Health Lifestyles in Russia”. Social Science & Medicine, Vol. 51, No. 3: 1313-1324.##-Germov, J; Williams, L. (2004). A Sociology of Food & Nutrition. New York: Oxford.##-Guansheng, M. (2015). “Food, eating behavior, and culture in Chinese society”. Ethnic Foods, Vol. 2, No. 4: 195-199.##-Horowitz, A. V. (2002). “Outcomes in the sociology of mental health and illness: Where have we been and where are we going?”. Health and Social   Behavior, Vol. 43, No. 1: 143-151.##-Kamphuis, C. B. M.; Jansen, T.; Frank, M. (2015). “Bourdieu’s Cultural Capital in Relation to Food Choices: A Systematic Review of Cultural Capital Indicators and an Empirical Proof of Concept”. Department of Public Health, Erasmus University Medical Centre, Vol. 37, No. 1: 1-19.##-Kirchberg, V. (2007). “Cultural Consumption Analysis: Beyond Structure and Agency”. Cultural Sociology, Vol. 1, No. 1: 115-135.##-Klumbiene, J.; Petkeviciene, J. (2004). “Sociodemographic and health behavior factors associated with obesity in adult populations in Estonia”. Eeu Public Health, Vol. 14, No. 4: 390-394.##-Leslie, G. R.; Larson, R. F.; Gorman, B. L. (1994). Introductory Sociology Introductory Sociology. New York: Oxford.##-Mcleod, E. R.; Campbell, K. J. (2011). “Nutrition Knowledge: a mediator between socioeconomic position and diet quality in Australian first-time mothers”. American Dietetic Association, Vol. 27, No. 5: 696-704.##-Murayama, N. (2015). “Effects of socioeconomic status on Nutrition in Asia and future nutrition policy studies”. Nutritional science and vitaminology, Vol. 61, No. 4: 66-68.##-Remington, P. L.; Brownson, R. C. (2011). “Fifty years of progress in chronic disease epidemiology and control”. MMWR Surveill Summ, Vol. 60, No. 4: 70-77.##