ادبیات و علوم انسانی
کبری نیکوروش؛ سیدمحمدحسین قریشی؛ حسن امامی
چکیده
این مقاله جهت بررسی گرایش نامگذاری از مذهبی (عربی) به ملی (ایرانی) در سه دهه اخیر در شهر بیرجند تهیه شده است. عوامل متفاوتی همچون اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، سیاسی، آگاهی افراد از کارکرد اجتماعی- فرهنگی نام، ... میتواند نقش بسزایی در این گرایش داشته باشد و باعث تغییر نگرش والدین و خانوادهها شود؛ بهگونهایکه انتخاب نام که ...
بیشتر
این مقاله جهت بررسی گرایش نامگذاری از مذهبی (عربی) به ملی (ایرانی) در سه دهه اخیر در شهر بیرجند تهیه شده است. عوامل متفاوتی همچون اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، سیاسی، آگاهی افراد از کارکرد اجتماعی- فرهنگی نام، ... میتواند نقش بسزایی در این گرایش داشته باشد و باعث تغییر نگرش والدین و خانوادهها شود؛ بهگونهایکه انتخاب نام که عملکرد فرهنگی- اجتماعی دارد، از این عوامل تأثیر قابلملاحظهای میپذیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر گرایش به گزینش نامهای ایرانی در دو دهه اخیر از دیدگاه زبانشناسی اجتماعی در شهر بیرجند است. پژوهش حاضر یک پژوهش نظری- اسنادی است. روش گردآوری دادهها اسنادی بوده است. جامعه آماری پژوهش تمامی نامهای گزینششده از ابتدای سال 1370 تا پایان سال 1399، که در سازمان ثبت احوال شهر بیرجند ثبت شده، است. حجم نمونه شامل 171855 (با احتساب تکرار نام) نام دختر و پسر است. دادهها با استفاده از آمارهای توصیفی (فراونی و درصد) و به کمک نرمافزار SPSS، بر مبنای دههها (دهۀ 70، 80 و 90) تجزیهوتحلیل شد و عوامل مؤثر در دگرگونی و تغییر نگرش والدین در مورد گزینش نام در جامعه مورد مطالعه، توصیف شد. یافتههای پژوهش نشان داد در سه دهه اخیر در شهر بیرجند، نامهای گزینششده که شامل سه گروه نامهای مذهبی، ملی (ایرانی) و ترکیبی (ملی- مذهبی) است، گرایش قابل ملاحظهای از مذهبی به ملی داشتهاند و گزینش نام مذهبی روند رو بهکاهشی را در مورد هر دو جنسیت دختر و پسر نشان میدهد؛ بهگونهایکه نامهای گزینششده برای دختران بهنسبت پسران گرایش بیشتری به ملی دارند.
جغرافیای طبیعی
محمد شریفی تهرانی؛ جواد یوسفی
چکیده
گردشگری فرهنگی همواره از جمله گونههای اصلی گردشگری در ایران و به طور کلی کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. با این وجود، دیدگاه فراگیری در میان کارشناسان نسبت بهگونههای مختلف آن وجود ندارد. بهطور دقیقتر، در منابع مختلف اختلاف نظرهایی در رابطه با قلمداد کردن گردشگری بومشناختی، مذهبی و روستایی بهعنوان گونههای ...
بیشتر
گردشگری فرهنگی همواره از جمله گونههای اصلی گردشگری در ایران و به طور کلی کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. با این وجود، دیدگاه فراگیری در میان کارشناسان نسبت بهگونههای مختلف آن وجود ندارد. بهطور دقیقتر، در منابع مختلف اختلاف نظرهایی در رابطه با قلمداد کردن گردشگری بومشناختی، مذهبی و روستایی بهعنوان گونههای مختلف گردشگری فرهنگی وجود دارد که مقاله تحلیلی حاضر، با استفاده از راهبرد تحقیق تلفیقی ادبیات موجود، سعی در ارائه یک مفهوم جامع برای این موضوع با تأکید بر استان خراسان جنوبی دارد. بنابراین، سؤال اصلی مد نظر نویسندگان این مقاله آن است که آیا گردشگری بومشناختی، مذهبی و روستایی را میتوان بهعنوان گونههای مختلف زیرمجموعه گردشگری فرهنگی محسوب کرد؟ نتایج حاصله بیانگر آن است که به لحاظ ماهیت فعالیت گردشگران در مقصد، گردشگری مذهبی و روستایی بهطور کامل و گردشگری بومشناختی در صورتی که گردشگران از طریق ارتباط مستقیم (رویارویی با مردم محلی) و یا غیر مستقیم (از طریق شواهد زندگی مردم محلی) در کنار سفر مسؤولانه خود به شناخت و یا تحقیق در مورد فرهنگ مردم محلی بپردازند، میتوانند گونهای از گردشگری فرهنگی قلمداد شوند.
ادبیات عامیانه و فرهنگ مردم خراسان
علی اکبر افراسیاب پور؛ زیبا اسماعیلی؛ ام لیلا بابایی
چکیده
نقش زنان در داستانهای عامیانه، جایگاه اجتماعی زنان در فرهنگ عمومی مردم هر منطقه را آشکار میکند. مقاله حاضر با هدف بررسی نقش و شخصیت زنان در داستانهای عامیانه کرمانجی خراسان نگاشته شدهاست. در این پژوهش بیست و شش داستان کرمانجی خراسان گردآوری و با رویکردی توصیفیـ تحلیلی تجزیهوتحلیل شدهاست. در این داستانها، شخصیتهای ...
بیشتر
نقش زنان در داستانهای عامیانه، جایگاه اجتماعی زنان در فرهنگ عمومی مردم هر منطقه را آشکار میکند. مقاله حاضر با هدف بررسی نقش و شخصیت زنان در داستانهای عامیانه کرمانجی خراسان نگاشته شدهاست. در این پژوهش بیست و شش داستان کرمانجی خراسان گردآوری و با رویکردی توصیفیـ تحلیلی تجزیهوتحلیل شدهاست. در این داستانها، شخصیتهای فعال و منفعل زن بررسی شدهاند. زنان با شخصیتهای فعال مثبت با صفتهای مقاومت، جنگاوری، خردمندی، پاکدامنی، فداکاری با قبول ازدواج نامتعارف، حافظ زندگی مشترک، مدافع همسر یا خواستگار در برابر پدر، تغییردهنده سرنوشت، سازنده زندگی آرمانی، وابسته و شیفته فرزندان و ... معرفی شدهاند. زنان با شخصیتهای فعال منفی، اغلب نقشهایی چون نامادری، خواهر، زنعمو و مادرشوهر دارند. شخصیتهای منفعل زن نیز با صفت تسلیم در برابر خواست همسر و سرنوشت شوم معرفی شدهاند یا جایزهای برای قهرمان هستند. در این داستانها شخصیت فعال مثبت مرد نوزده درصد و زن هفده درصد است. شخصیتهای فعال منفی مرد ده درصد و زن، هفت درصد است. شخصیتهای منفعل مرد 20% و زن 15% است. با توجه به کمتربودن جمعیت زنان منفی نسبت به مردان منفی و زنان منفعل نسبت به مردان منفعل، میتوان نتیجهگیری کرد که در فرهنگ خراسان شمالی، زنان جایگاهی برابر با مردان دارند.
محمد بیطرفان
دوره 8، شماره 4 ، بهمن 1393، ، صفحه 7-33
چکیده
انقلاب مشروطیت فضای مناسبی جهت تسریع انتقال اخبار و بعضاً رشد آگاهی های عمومی به ارمغان آورد. از این رو، روزنامههای آزاد یکی از مهم ترین دستاوردهای انقلاب مشروطیت بود. این جستار دو هدف عمده را دنبال می کند. یکی بررسی شکلی روزنامه هم چون نوع چاپ، کاغذ، ساختار روزنامه و ...، دیگری بررسی و تحلیل مسائل عمده سیاسی و اجتماعی ایالت خراسان. ...
بیشتر
انقلاب مشروطیت فضای مناسبی جهت تسریع انتقال اخبار و بعضاً رشد آگاهی های عمومی به ارمغان آورد. از این رو، روزنامههای آزاد یکی از مهم ترین دستاوردهای انقلاب مشروطیت بود. این جستار دو هدف عمده را دنبال می کند. یکی بررسی شکلی روزنامه هم چون نوع چاپ، کاغذ، ساختار روزنامه و ...، دیگری بررسی و تحلیل مسائل عمده سیاسی و اجتماعی ایالت خراسان. یافته های پژوهش حاکی از این است که روزنامه خورشید با وجود روزنامه بشارت، مهم ترین جریده مشهد در دوره مشروطیت بود؛ زیرا این روزنامه آئینه تمام نمای تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شهر مشهد و ولایات خراسان در دوره مشروطیت محسوب می شود. این روزنامه در کنار توجه به مسائل شهری و برونشهری مشهد، با مقالات متنوع سیاسی، طنز و علمی به روشنگری و تنویر افکار عمومی میپردازد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی و بر اساس بررسی شکلی و محتوای روزنامه خورشید است.
مهدیه خراشادی زاده؛ مرتضی اسماعیل نژاد
چکیده
زنان روستایی، عامل بسیار مهمی در تحقق توسعه ی پایدار می باشند. رسیدن به توسعه ای برابر و پایدار در جامعه بدون در نظر داشتن زنان روستایی کشور، امری دست نیافتنی خواهد بود. حضور زنان در فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و برنامه ریزی جهت گسترش مشارکت آنان، بویژه در زمینه های اقتصادی، شرطی لازم برای توسعه ی پایدار است. در این راستا هدف این مقاله، ...
بیشتر
زنان روستایی، عامل بسیار مهمی در تحقق توسعه ی پایدار می باشند. رسیدن به توسعه ای برابر و پایدار در جامعه بدون در نظر داشتن زنان روستایی کشور، امری دست نیافتنی خواهد بود. حضور زنان در فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و برنامه ریزی جهت گسترش مشارکت آنان، بویژه در زمینه های اقتصادی، شرطی لازم برای توسعه ی پایدار است. در این راستا هدف این مقاله، بررسی نقش و میزان مشارکت زنان در الگوهای توسعه روستای خراشاد می باشد. این پژوهش از نظر ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است که در روش توصیفی، داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و عملیات میدانی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است. در روش تحلیلی، با توجه به فرضیه های پژوهش، از آزمون های آماری تحلیل واریانس و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش زنان روستای خراشاد می باشد که 65 نفر از زنان با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده و پرسشنامه در بین آنها توزیع گردید. یافته های به دست آمده از این پژوهش حاکی از بالا بودن نقش و جایگاه زنان روستای خراشاد در فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و ... است و نقش و مشارکت فعال و سازنده ای در گام های گوناگون توسعه روستای خراشاد دارند. زنان این روستا، در بیشتر فعالیت های روستایی (کشاورزی، دامداری، باغداری، صنایع دستی بویژه قالیبافی، توبافی (پارچه بافی سنتی) اشتغال داشته به طوری که تعاونی روستایی زنان خراشاد یکی از فعال ترین تعاونی های روستایی در سطح استان شناخته شده و باعث شده است که خراشاد به عنوان نخستین روستای هدف صنایع دستی کشور از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری معرفی شود. بیشتر زنان خراشاد، از نظر سطح تحصیلات در سطح متوسط به بالا قرار دارند که با توجه به سطح تحصیلاتشان، هیچ گونه تفاوتی در میزان مشارکت آنها در روستا دیده نمی شود و به دلیل فرهنگ حاکم بر این روستا، پذیرش مشارکت همه جانبه زنان روستا در فرایند توسعه روستا از طرف مردان قابل قبول است.
فریده داودی مقدم؛ زهرا ملک زاده
چکیده
در سال های اخیر، در عرصه ی ادبیات کودکان و نوجوان برای پیام رسانی مفاهیم ارزشمند تعالیم امام رضا (ع)، کتاب های متعددی در قالب شعر یا داستان سروده و نگاشته شده است. این اثرها در رده ی سنی کودکان بیشتر و ماهرانه تر پرداخته شده و در رده ی نوجوانان به جز آثار معدودی، شاهد خلق ادبیات داستانی مناسب شامل پیرنگ و عناصر داستانی قوی و روایت های ...
بیشتر
در سال های اخیر، در عرصه ی ادبیات کودکان و نوجوان برای پیام رسانی مفاهیم ارزشمند تعالیم امام رضا (ع)، کتاب های متعددی در قالب شعر یا داستان سروده و نگاشته شده است. این اثرها در رده ی سنی کودکان بیشتر و ماهرانه تر پرداخته شده و در رده ی نوجوانان به جز آثار معدودی، شاهد خلق ادبیات داستانی مناسب شامل پیرنگ و عناصر داستانی قوی و روایت های هنرمندانه نیستیم. با توجه به اهمیت این نوع ادبی در ادبیات کودکان و نوجوانان، نویسندگان و اندیشمندان این عرصه باید بکوشند، با تألیف و نقد آثار فاخر و ارزشمند در انتقال فرهنگ رضوی سهم بسزایی داشته باشند. این پژوهش در راستای اهداف فوق به نقد روایت شناسانه ی دو داستان مربوط به رده ی سنی نوجوانان، داستان های ماه غریب من و میهمان طوس می پردازد و ضمن بیان مختصری از مبانی نظری روایت شناسی، بیشتر بر اساس نظریه های ریمون کنان و نیکولایوا، نظریه پرداز ادبیات کودک و نوجوان، برخی از نکته های کلیدی را در این باب طرح، نقد و تحلیل می کند. با این امید که گامی کوچک در معرفی فرهنگ عظیم رضوی برداشته شده باشد.
سمیه ابراهیمی؛ کامران برومند سرکرده
چکیده
صنعت گردشگری در حال حاضر به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمد و از طریق ایجاد جریان مالی به عنوان مؤلفه ی عمده ای در بهبود اقتصادی مناطق و کشورها مطرح می شود. توسعه گردشگری در روستاها نیز گسترش فرصت های شغلی، ایجاد درآمد اضافی و فقرزدایی را در مناطق روستایی به ارمغان می آورد و مزایای فرهنگی و زیست - محیطی نیز به دنبال دارد. اما همواره ...
بیشتر
صنعت گردشگری در حال حاضر به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمد و از طریق ایجاد جریان مالی به عنوان مؤلفه ی عمده ای در بهبود اقتصادی مناطق و کشورها مطرح می شود. توسعه گردشگری در روستاها نیز گسترش فرصت های شغلی، ایجاد درآمد اضافی و فقرزدایی را در مناطق روستایی به ارمغان می آورد و مزایای فرهنگی و زیست - محیطی نیز به دنبال دارد. اما همواره خلأ برنامه ریزی کارامد، در سیاست های توسعه ی روستایی برای فراهم آوری، یا یک پارچه کردن گردشگری، احساس می شود. در این تحقیق، ابتدا به روش شناسی تحقیق و سپس قابلیت های گردشگری در توسعه ی روستایی پرداخته شده است. داده های تحقیق از طریق پرسشنامه و مستندات آماری حاصل شده است. یافته های تحقیق به صورت استنباطی مورد بررسی قرار گرفته و در آخر نتیجه گیری و پیشنهادات آورده شده است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی است و روش تحقیق آن توصیفی و تحلیلی می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و Excel انجام شده است. بررسی ها نشان داد که این منطقه علی رغم استعدادهای بالقوه، فاقد امکانات و تسهیلات رفاهی و تفریحی لازم برای جلب گردشگر است و با شرایط فعلی، نمی تواند نقشی در توسعه ی گردشگری منطقه داشته باشد. لذا با برنامه ریزی اصولی و به ویژه تهیه و اجرای طرح جامع گردشگری استان و تمرکز حمایت های مدیریتی، تبلیغات مناسب و تجهیز منطقه به برخی امکانات، می توان شاهد رشد و توسعه ی گردشگری به همراه توسعه ی روستای مذکور بود.
ادبیات و علوم انسانی
محسن پرویش؛ عبدالرفیع رحیمی
چکیده
دوران زمامداری جانشینان تیمور (807-911 ق.) را باید دوران اوج و شکوه کتابخانه ها دانست. یکی از مراکز آموزشی دوره تیموریان، کتابخانه ها بودند که در این دوره از رونق فراوانی برخوردار بودند. از آن جا که کتاب و ایجاد کتابخانه قبل از اختراع چاپ به رواج خط و هنر خوشنویسی بستگی تام داشت، بنابراین هر وقت که از طرف سران و زعمای حکومت و مردم اقبال و ...
بیشتر
دوران زمامداری جانشینان تیمور (807-911 ق.) را باید دوران اوج و شکوه کتابخانه ها دانست. یکی از مراکز آموزشی دوره تیموریان، کتابخانه ها بودند که در این دوره از رونق فراوانی برخوردار بودند. از آن جا که کتاب و ایجاد کتابخانه قبل از اختراع چاپ به رواج خط و هنر خوشنویسی بستگی تام داشت، بنابراین هر وقت که از طرف سران و زعمای حکومت و مردم اقبال و توجهی به خط و خوشنویسی مبذول می شد کتاب و کتابخانه رونق می گرفت. ویژگی منحصر به فردی که این مسأله را قوت می بخشید تداوم این شکوه و جلال در تمام دوره تیموریان در سراسر ایران و به ویژه خراسان است. از جمله دلایل رشد و رونق کتابخانهها، استفادهای است که محققان و مؤلفان از کتابخانه و منابع آن برای تألیف و تدوین آثار خود میکردند. غالب این آثار به سفارش امرا و یا دستاندرکاران کتابخانهها صورت میپذیرفته است. از جمله مشهورترین نویسندگان و دانشمندانی که در کتابخانههای سلاطین تیموری به خلق آثار خود پرداختهاند، میتوان به خواندمیر، شرف الدین علی یزدی و غیاث الدین جمشید کاشانی اشاره کرد.
تاریخ ایران
ابوالفضل اکبری؛ آتوسا افسر
چکیده
تحقیق حاضر در پی بررسی عوامل مؤثر در علل افزایش مهریه، بررسی نحوه پیدایش آن در تمدنهای پیشین تا به حال و کارکردهای مهریه در جامعه اسلامی ایران میباشد. تعیین و پرداخت مهریه سبب افزایش پای بندی به زندگی، افزایش اعتماد زوجین به هم، ارتقای عزت نفس زنان، تا حدی مهار طلاق و هم چنین باعث کنترل تمایلات نوجویانه مردان و پشتوانهی اقتصادی ...
بیشتر
تحقیق حاضر در پی بررسی عوامل مؤثر در علل افزایش مهریه، بررسی نحوه پیدایش آن در تمدنهای پیشین تا به حال و کارکردهای مهریه در جامعه اسلامی ایران میباشد. تعیین و پرداخت مهریه سبب افزایش پای بندی به زندگی، افزایش اعتماد زوجین به هم، ارتقای عزت نفس زنان، تا حدی مهار طلاق و هم چنین باعث کنترل تمایلات نوجویانه مردان و پشتوانهی اقتصادی زن پس از طلاق و افزایش امنیت روانی - اجتماعی آنان میشود. از طرفی، این تحقیق علاوه بر ذکر کارکردهای مثبت مهریه در نظر دارد کارکردهای منفی آن را نیز مانند تضعیف اعتماد اجتماعی، افزایش چشم و همچشمیها، نداشتن حد و مرز برای میزان مهریه، افزایش سن ازدواج، کاهش نرخ ازدواج و تحمل اجباری زندگیهای تصنعی را بررسی نماید. در راستای اهداف از نظریات مبادله و کارکردگرایی برای تحلیل مهریه از لحاظ جامعه شناسی و مردم شناسی استفاده شده است. در ضمن سعی شده است از لحاظ حقوقی - شرعی - اجتماعی به تبیین و تحلیل مهریه در ایران پرداخته و تاکید بر این امر دارد که مهریه یک حق طبیعی به حساب میآید، کسی حق محدود نمودن آن را ندارد؛ زیرا که خداوند آن را در مقام تکوین برای زنان به ودیعه گذاشته است.
تاریخ ایران
محمدحسن الهی زاده؛ سیدمحمدرضا سادسی
چکیده
دعوت در درون و بیرون دولت فاطمی از طریق شبکه گستردهی داعیان پخش و ترویج میشد.فاطمیان میخواستند از طرف همهی امت مسلمان به عنوان امامان برحق شناخته شوند و نیز بر آن بودند که حکومت واقعی و عملی خود را به تمام سرزمینهای اسلامی و بیرون از آن بگسترانند. قبل از ظهور آنان، داعیان اسماعیلی به دنبال آماده کردن جوامع برای ظهور امام وعده ...
بیشتر
دعوت در درون و بیرون دولت فاطمی از طریق شبکه گستردهی داعیان پخش و ترویج میشد.فاطمیان میخواستند از طرف همهی امت مسلمان به عنوان امامان برحق شناخته شوند و نیز بر آن بودند که حکومت واقعی و عملی خود را به تمام سرزمینهای اسلامی و بیرون از آن بگسترانند. قبل از ظهور آنان، داعیان اسماعیلی به دنبال آماده کردن جوامع برای ظهور امام وعده داده شده، دست به تبلیغات گستردهای زده بودند. اصطلاح داعی به طور کلی به هر نمایندهی مجاز دعوت فاطمی اطلاق میشد؛ یعنی مبلغی که عهدهدار ترویج کیش اسماعیلی از راه جلب گروندگان جدید به پیروی از امام حاضر اسماعیلی بود. داعیان اسماعیلی از میان انبوه گروهها و طبقات اجتماعی ناراضی، عدهی زیادی را با دعوت خود، جذب کردند. بدین صورت آنان از شکایات و نارضایتیهای منطقهای بهرهبرداری میکردند. بنا بر شواهد موجود، دعوت اسماعیلی در ایران تحت رهبری رهبران قرمطی عراق آغاز شد. در حوالی 260 هجری دعوت اسماعیلی در بسیاری از نقاط مرکزی و شمال غربی ایران، در ناحیهی جبال ظاهر شد و داعیان مرکز فعالیتهای خود را در ری مستقر ساختند و در حدود سه دهه بعد، یعنی پیرامون 290 هجری دعوت به خراسان و فرارود گسترش یافت. داعیان بزرگی در مناطق شرقی ایران به ویژه خراسان و فرارود فعالیت میکردند که ابعاد مختلف دعوت آنان از نظر اعتقادی و سیاسی قابل بررسی و تحلیل است. امیر حسین مرورودی، ابوبلال، احمد کیال و محمد نخشبی از جملهی این داعیان هستند.
ادبیات و علوم انسانی
محمد بهنام فر؛ مجید خسروی
چکیده
شاهنامه ی فردوسی پرمایه ترین دفتر شعر فارسی و مهم ترین سند عظمت و فصاحت فرهنگ و زبان پارسی است که داستان های ملی و مآثر تاریخی قوم ایرانی در آن به بهترین وجه نموده شده است. خاوران نامه ی ابن حسام نیز از بهترین نمونه های حماسه ی دینی و نشانگر تثبیت مذهب شیعه در بین ایرانیان است. ابن حسام در سرودن خاوراننامه از جنبه های مختلف به شدت تحت ...
بیشتر
شاهنامه ی فردوسی پرمایه ترین دفتر شعر فارسی و مهم ترین سند عظمت و فصاحت فرهنگ و زبان پارسی است که داستان های ملی و مآثر تاریخی قوم ایرانی در آن به بهترین وجه نموده شده است. خاوران نامه ی ابن حسام نیز از بهترین نمونه های حماسه ی دینی و نشانگر تثبیت مذهب شیعه در بین ایرانیان است. ابن حسام در سرودن خاوراننامه از جنبه های مختلف به شدت تحت تأثیر فردوسی بوده و شاهکار استاد توس را به عنوان الگو، مد نظر داشته است. لذا نگارندگان کوشیده اند در این مقاله به شیوه ی توصیفی و تطبیقی و به روش تحلیل متن، تأثیر شاهنامه بر خاوراننامه را در زمینه های مختلف نشان دهند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که این تأثیرپذیری ها به صورت آشکار و نهان در جای جای خاوران نامه به چشم می خورد؛ از انتخاب وزن و بحر گرفته تا تأثیرپذیری واژگانی، تضمین برخی از مصاریع و ابیات شاهنامه، شباهت در شخصیت های داستان، شباهت در توصیف میدان های جنگ و نبردهای تن به تن، خوارق عادات، جدال حق و باطل، متأثر بودن از آثار باستانی پیشین، جنگ با دیوان و اژدها و ساحران و ...
ادبیات و علوم انسانی
هادی خسروی؛ محمدرضا راشد محصل؛ محمد اسماعیل حنفی؛ سیدمرتضی حسینی
چکیده
این کار پژوهشی تلاشی است در راستای معرفی آیت الله محمد حسین آیتی بیرجندی به عنوان یک عالم مذهبی و شاعری شیعی مذهب که تحت تأثیر آیات نورانی قرآن کریم و احادیث گهربار پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار- علیهم السلام - بوده است در مقاله ی حاضر ابتدا به معرفی احوال و آثار محمد حسین آیتی بیرجندی، ویژگی های سبکی و کاربرد صنایع ادبی در شعر وی پرداخته ...
بیشتر
این کار پژوهشی تلاشی است در راستای معرفی آیت الله محمد حسین آیتی بیرجندی به عنوان یک عالم مذهبی و شاعری شیعی مذهب که تحت تأثیر آیات نورانی قرآن کریم و احادیث گهربار پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار- علیهم السلام - بوده است در مقاله ی حاضر ابتدا به معرفی احوال و آثار محمد حسین آیتی بیرجندی، ویژگی های سبکی و کاربرد صنایع ادبی در شعر وی پرداخته شده است. در ادامه شیوه ها و گونه های تأثیرپذیری از قرآن و حدیث و اهداف کاربرد آیات و احادیث، قالب های کاربردی قرآن و حدیث، کاربرد آیه و حدیث از جهت نوع قرینه، هدف های معنایی و انگیزشی از کاربرد قرآن و حدیث در دیوان دُرّ غلطان مورد بررسی قرار گرفته شده است. در قسمت پایانی این مقاله، اشعار و ابیاتی که به هر نحوی شاعر در سرودن آنها متأثّر از آیات نورانی قرآن و احادیث پیامبر (ص) و ائمه (ع) بوده است استخراج شده، به دلیل کثرت اشعار مورد نظر، نمونه هایی از این اشعار به همراه آیات و احادیث مورد نظر آمده است.
آموزش و فرهنگ
احمدرضا اکبری
چکیده
دوران حکومت قاجار و پهلوی فصل جدیدی در عرصه تعلیموتربیت است. دورانی که متولیان فرهنگ و ادب، با توجه به نیازها و ضرورتها، چارچوب رسمی تربیتمعلم و تألیف محتوا را ترسیم کردند. در این دوران، دو بار سیستم نظام آموزشی تغییر میکند و به دنبال آن، محتوای آموزشی مراکز تربیتمعلم نیز عوض میشود و انواع مختلف دانشسرا در ایران شکل میگیرد. ...
بیشتر
دوران حکومت قاجار و پهلوی فصل جدیدی در عرصه تعلیموتربیت است. دورانی که متولیان فرهنگ و ادب، با توجه به نیازها و ضرورتها، چارچوب رسمی تربیتمعلم و تألیف محتوا را ترسیم کردند. در این دوران، دو بار سیستم نظام آموزشی تغییر میکند و به دنبال آن، محتوای آموزشی مراکز تربیتمعلم نیز عوض میشود و انواع مختلف دانشسرا در ایران شکل میگیرد. دانشسراهای مقدماتی قدیمترین و فراگیرترین نوع آن است که نقش بسزایی در تحول فرهنگی و تربیت معلمان مدارس ابتدایی کشور داشته است. مطابق مصوبات مجلس شورای ملی، یکی از نخستین مراکز دانشسرای مقدماتی کشور در شهرستان بیرجند تأسیس میشود که در دوره پهلوی بهعنوان پایدارترین مدل تربیتمعلم فعالیت داشته است. هدف این پژوهش بررسی فعالیت دانشسراهای مقدماتی پسرانه و دخترانه و تبیین فرایند عملکرد آنها در استان خراسان جنوبی است که به شیوه توصیفی- تحلیلی با بهرهگیری از منابع کتابخانهای، اسنادی و مصاحبه به این موضوع میپردازد. نتایج حاصله، مبیّن آن است که دانشسراهای مقدماتی بیرجند به منظور تأمین و تربیت معلم دبستانهای جدید بر پایه قوانین و مقررات مجلس شکل گرفته و سابقه فعالیت مدرسه شوکتیه نقش بسزایی در تسهیل فعالیت آن داشته است. همچنین انتخاب مدیران آن طبق شرایط مصرح در قانون معارف و با توجه به تجربه و صلاحیتهای فردی صورت گرفته و از حمایت دائمی حاکمیت سیاسی محلی برخوردار بوده است.
رابیه بیدبرگ؛ زهرا علیزاده بیرجندی؛ الهام ملک زاده
چکیده
در آغاز دهه ی 1340 ش. برنامه ی اصلاحات ارضی در ایران اجرا شد، نظام زمین داری را دگرگون ساخت و روابط ارباب رعیتی تحت الشعاع آن قرار گرفت. اجرای این برنامه، روستاییان را صاحب زمین نمود و آنان را از زیر سلطه ی ارباب درآورد و روستاییان را مالک زمین هایی نمود، که روی آن کار می کردند. دولت ایران در دوره ی پهلوی دوم (محمدرضا شاه) تحت فشار آمریکا ...
بیشتر
در آغاز دهه ی 1340 ش. برنامه ی اصلاحات ارضی در ایران اجرا شد، نظام زمین داری را دگرگون ساخت و روابط ارباب رعیتی تحت الشعاع آن قرار گرفت. اجرای این برنامه، روستاییان را صاحب زمین نمود و آنان را از زیر سلطه ی ارباب درآورد و روستاییان را مالک زمین هایی نمود، که روی آن کار می کردند. دولت ایران در دوره ی پهلوی دوم (محمدرضا شاه) تحت فشار آمریکا و جان. اف. کندی رئیس جمهور آن به منظور مقابله با نفوذ کمونیسم در ایران به یک سلسله اصلاحات اجتماعی به خصوص اصلاحات ارضی در کشور دست زد. اصلاحات ارضی اصل اول انقلاب سفید محمدرضا شاه پهلوی بود، که در سال 1340 ش. به اجرا درآمد. هدف دولت پهلوی از انجام برنامه ی اصلاحات ارضی، ایجاد یک پایگاه اجتماعی برای خود در میان روستاییان بود. اصلاحات ارضی در ایران در سه مرحله اجرا شد و از زمان اجرایی شدن، پیامدهای متعدد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به دنبال داشت. از همان آغاز اجرای برنامه ی اصلاحات ارضی، این برنامه در شهرستان بیرجند نیز اجرا شد. اجرای برنامه ی اصلاحات ارضی در بیرجند نیز سه مرحله داشت، که هر سه مرحله ی آن به طور کاملاً محدود و پراکنده در این شهرستان انجام شد. نگارنده در این مقاله به دنبال بررسی روند اجرای اصلاحات ارضی در شهرستان بیرجند است. با اجرا شدن مراحل اصلاحات ارضی در این استان، بیرجند نیز تحت الشعاع آن قرار گرفت و این برنامه در آن جا نیز به اجرا درآمد.
باستان شناسی
علی زارعی؛ محمدرضا سروش؛ حسن کریمیان
چکیده
سرزمین ایران با فرهنگی غنی و تمدنی درخشان، همواره کانون پژوهشهای علمی و تحقیقات باستانشناسی وفرهنگی بوده است. سرزمین کهن خراسان به عنوان خاستگاه و جایگاه حرکتها و وقایع اساسی همواره نقشی تعیینکننده و سرنوشتسازی برای ایرانیان ایفا نموده است. متأسفانه به دلیل کمبود منابع و مآخذ مستدل تاریخی و باستانشناسی درجنوب ...
بیشتر
سرزمین ایران با فرهنگی غنی و تمدنی درخشان، همواره کانون پژوهشهای علمی و تحقیقات باستانشناسی وفرهنگی بوده است. سرزمین کهن خراسان به عنوان خاستگاه و جایگاه حرکتها و وقایع اساسی همواره نقشی تعیینکننده و سرنوشتسازی برای ایرانیان ایفا نموده است. متأسفانه به دلیل کمبود منابع و مآخذ مستدل تاریخی و باستانشناسی درجنوب خراسان، و انجام پژوهشهای بسیار مختصر باستانشناسی در این خطه در سالیان گذشته نسبت به مناطق غربی و جنوب ایران، بر ابهامات و ناآگاهیهای بیش از پیش ما افزوده است. حاصل پژوهشهای محدود دهههای اخیر به باستانشناسان امکان داده است که از پیشینه فرهنگی- تاریخی جنوب خراسان با اهمیت یاد کنند که این مسأله منجر به ارائة اطلاعات ارزشمندی گردیده است. کشف آثار فرهنگی به جای مانده از زیستگاهها و بقایای ویرانهها از اعصار پارینهسنگی تا به امروز به صورت غارها و پناهگاهها، محوطهها و تپههای باستانی، سنگنگارهها و کتیبهها و بافتهای سنتی و تاریخی و غیره، پدیدههای گرانمایهای از تاریخ این خطه از ایران بهشمار میرود که همواره میتواند نقش مهمی در مطالعات گاهنگاری منطقهای ایفا نماید. لذا درکی روشن از تاریخچة مطالعات و پژوهشهای میدانی صورت گرفته از آغاز تا به امروز در منطقه جنوب خراسان که به فراموشی سپرده شده است، هدف اصلی نگارندگان در این گفتار خواهد بود.
تاریخ ایران
سمیه حمیدی؛ مسلم خسروی زارگز
چکیده
خاندان علم از گذشته دور موقعیت ویژه ای در شرق ایران داشته که با به قدرت رسیدن حکومت قاجاریه جایگاه آنان به عنوان یک حکومت محلی تثبیت و تحکیم گردیده است. در این دوره علی رغم وجود کشاکش قدرت میان دو ابرقدرت آن دوره یعنی انگلستان و روسیه، جریان داشتن مسأله شرق (بازی بزرگ) و کشمکش برخی حکام محلی با دولت قاجار، خاندان خزیمه نه تنها بقا می ...
بیشتر
خاندان علم از گذشته دور موقعیت ویژه ای در شرق ایران داشته که با به قدرت رسیدن حکومت قاجاریه جایگاه آنان به عنوان یک حکومت محلی تثبیت و تحکیم گردیده است. در این دوره علی رغم وجود کشاکش قدرت میان دو ابرقدرت آن دوره یعنی انگلستان و روسیه، جریان داشتن مسأله شرق (بازی بزرگ) و کشمکش برخی حکام محلی با دولت قاجار، خاندان خزیمه نه تنها بقا می یابند؛ بلکه موقعیت و جایگاه خود را فزونی می بخشند. سؤال این تحقیق بررسی چرایی حفظ موقعیت خاندان علم تا پایان دوره قاجاریه در این منطقه است، فرضیه این نوشتار این است که در جریان بازی بزرگ دو ساختار وجود دارد. ساختار اول دولت های استعماری روس و انگلیس و ساختار دوم دولت مرکزی قاجار می باشد؛ نقش خاندان علم به عنوان کارگزار، واسطه گر و تعادل بخش منافع ابرقدرت ها و دولت مرکزی است و همین امر بقا و گسترش حیطه قدرت آنان را تضمین می نماید.
تاریخ اسلام
زهرا علیزاده بیرجندی؛ سمیرا عباسلو؛ محمدحسن الهی زاه
چکیده
در میان آثار قلمی و تألیفات علمای بیرجند، رساله ها و کتبی با نام اجوبه به چشم می خورد. اجوبه های علمای بیرجند، که مشتمل بر سؤالات شرعی، حقوقی، قضایی، اقتصادی و مباحث اجتماعی و هم چنین پاسخ هایی است که علما به این سؤالات داده اند این اجوبه ها از جنبه های گوناگون حائز اهمیت می باشند. علاوه بر اهمیت اجوبه ها به عنوان میراث فرهنگ دینی، این ...
بیشتر
در میان آثار قلمی و تألیفات علمای بیرجند، رساله ها و کتبی با نام اجوبه به چشم می خورد. اجوبه های علمای بیرجند، که مشتمل بر سؤالات شرعی، حقوقی، قضایی، اقتصادی و مباحث اجتماعی و هم چنین پاسخ هایی است که علما به این سؤالات داده اند این اجوبه ها از جنبه های گوناگون حائز اهمیت می باشند. علاوه بر اهمیت اجوبه ها به عنوان میراث فرهنگ دینی، این گونه آثار در بردارنده ی اطلاعات تاریخی، اجتماعی و سیاسی در خور توجهی هستند. در مقاله ی حاضر تلاش شده است براساس مطالعه ی کتابخانه ای و با اتکاء به اسناد و نسخ خطی معتبر، سهم اجوبه های علمای منطقه در مطالعات تاریخ محلی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. در این بررسی آخوند ملاعلی خراشادی، آخوند ملا محمدحسن هردنگی، شیخ محمدباقر آیتی گازاری که هم دارای اجوبه بوده اند و هم از چهره های شاخص در میان علما به لحاظ حل و فصل مسائل شرعی و شأن اجتماعی می باشند گزینش گردیده اند.
تاریخ ایران
زهرا علیزاده بیرجندی؛ زهرا نادی
چکیده
بانک شاهی بیرجند، یکی از شعبههای بانک شاهنشاهی است که در 1331ق./ 1913م. به دنبال سیاستهای اقتصادی و استراتژیک بریتانیا، در بیرجند ایجاد شد. ساختار تشکیلاتی بانک شاهی بیرجند با توجه به حوزهی قلمرو آن مشتمل بر یک رئیس و یک یا دو کارمند بود. ریاست آن بر عهدهی انگلیسیها و معاونت یا همان تحصیلداری بانک و سمت مترجمی، بر عهدهی ایرانیان بود. این ...
بیشتر
بانک شاهی بیرجند، یکی از شعبههای بانک شاهنشاهی است که در 1331ق./ 1913م. به دنبال سیاستهای اقتصادی و استراتژیک بریتانیا، در بیرجند ایجاد شد. ساختار تشکیلاتی بانک شاهی بیرجند با توجه به حوزهی قلمرو آن مشتمل بر یک رئیس و یک یا دو کارمند بود. ریاست آن بر عهدهی انگلیسیها و معاونت یا همان تحصیلداری بانک و سمت مترجمی، بر عهدهی ایرانیان بود. این بانک خیلی سریع وارد عرصهی امور تجاری شد و نقل و انتقال پول و کالاهای مورد نیاز تجار، حاکمان و اهالی را بنا به سفارش آنان عهده دار گردید. علاوه بر این، اعضای انگلیسی بانک مراودات دوستانهای با مردم و حکام داشته و از سوی آنان به مهمانی، شکار یا بازی دعوت میشدند. در مواردی نیز اهالی از نفوذ بانک به عنوان واسطهای در حل مشکلات خود کمک میگرفتند. فعالیت بانک و حضور صاحب منصبان انگلیسی بانک شاهی، تأثیرات مثبت و منفی بر شهر بیرجند به جای گذارد. این بانک از نظر اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، نظامی و تجـاری تحولاتی را ایجاد نمود؛ از سویی رونقی در امور تجاری و مبادلات صورت پذیرفت و از سوی دیگر، برخی ویژگیها و آداب غربی در میان اقشار بالای جامعه رسوخ پیدا کرد. گذشته از این به واسطهی فعالیت بانک، برخی از صاحبان مشاغل از جمله صرافان دچار رکود شدند. در این میان از آثار مداخلههای سیاسی انگلیس در قالب فعالیتهای بانکی نباید غافل ماند.
مسعود حاجی زاده میمندی؛ سیدمحمود لعل سجادی
دوره 8، شماره 4 ، بهمن 1393، ، صفحه 35-58
چکیده
تعریف رضایت شغلی به اختصار عبارت از نگرش مثبت و خوشایند فرد به شغل خود می باشد. برای تحقق اهداف سازمانهای مختلف موجود در جامعه لازم است که کارکنان آن از رضایت شغلی مطلوبی برخوردار باشند و معلمان به عنوان یک قشر فرهنگی که نقشی تعیینکننده در تربیت نیروی انسانی و هم چنین ارتقای فضای فرهنگی- اجتماعی جامعه به عهده دارند؛ برای ایفای نقش ...
بیشتر
تعریف رضایت شغلی به اختصار عبارت از نگرش مثبت و خوشایند فرد به شغل خود می باشد. برای تحقق اهداف سازمانهای مختلف موجود در جامعه لازم است که کارکنان آن از رضایت شغلی مطلوبی برخوردار باشند و معلمان به عنوان یک قشر فرهنگی که نقشی تعیینکننده در تربیت نیروی انسانی و هم چنین ارتقای فضای فرهنگی- اجتماعی جامعه به عهده دارند؛ برای ایفای نقش و کارکردهای خود لازم است که از رضایت شغلی کافی برخوردار باشند. اعتماد اجتماعی که عبارت از سطح اطمینان و عواطف مشترک افراد درگیر در یک رابطه اجتماعی تعریف شده است از مهم ترین ابعاد و مؤلفه های سرمایه اجتماعی محسوب میگردد و معلمان به عنوان یکی از اقشار تأثیرگذار و مرجع جامعه نیاز به آن دارند که از اعتماد اجتماعی کافی برخوردار باشند تا بتوانند رسالت و مسؤولیت های خود را به خوبی ایفا کنند. پژوهش حاضر به بررسی میزان اعتماد اجتماعی و رابطه آن با میزان رضایت شغلی معلمان شهر مشهد پرداخته است. روش پژوهش، پیمایشی و جامعه آماری کلیه معلمان رسمی و مشغول به تدریس مقاطع ابتدائی، راهنمائی و دبیرستان شهر مشهد بوده که تعداد آنها 18828 نفر است که 298 نفر از آن ها بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده است. شیوه نمونه گیری طبقه بندی متناسب چند مرحله ای بوده است. روش اصلی جمع آوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه بوده است که از روائی و پایائی مناسب برخوردار بوده است. روائی از نوع محتوایی یعنی مراجعه به متخصصان که عمدتاً اساتید دانشکده علوم اجتماعی بودهاند و برای سنجش پایائی از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که این ضریب برای اعتماد اجتماعی برابر با 89/0 و برای رضایت شغلی برابر 83/0 بوده است. یافته های تحقیق نشان داد که میزان اعتماد اجتماعی در حد متوسط، میزان رضایت شغلی متوسط رو به بالا بوده است و بین اعتماد اجتماعی و رضایت شغلی رابطه معناداری وجود داشته است به این معنا که هر چه میزان اعتماد اجتماعی در بین معلمان شهر مشهد افزوده شود، بر میزان رضایت شغلی آن ها نیز افزوده می گردد.
مفید شاطری؛ علی اشرفی
چکیده
یکی از چالش های مهمی که سازمان های متولی وقف در ارتباط با مدیریت و حفظ رقبات وقفی در طول تاریخ و در حال حاضر با آن روبه رو بوده اند مشکل تداوم مالکیت بر رقبات به ویژه اراضی زراعی است. در این مقاله سعی شده تا با کمک قابلیت های مهم سیستم اطلاعات جغرافیائی و سنجش از دور در زمینه رفع این نقیصه و مدیریت صحیح و علمی بر موقوفات به شکل موردی پژوهشی ...
بیشتر
یکی از چالش های مهمی که سازمان های متولی وقف در ارتباط با مدیریت و حفظ رقبات وقفی در طول تاریخ و در حال حاضر با آن روبه رو بوده اند مشکل تداوم مالکیت بر رقبات به ویژه اراضی زراعی است. در این مقاله سعی شده تا با کمک قابلیت های مهم سیستم اطلاعات جغرافیائی و سنجش از دور در زمینه رفع این نقیصه و مدیریت صحیح و علمی بر موقوفات به شکل موردی پژوهشی صورت گیرد. روش انجام این مقاله بر مبنای ترکیبی از روش میدانی و اسنادی است که برای تهیه نقشه های خروجی و تشکیل بانک اطلاعاتی از نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی بهره گرفته ایم.
نتایج پژوهش نشان می دهد که به کمک روش شناسی به کار رفته در این مقاله با صرف هزینه نه چندان زیاد و با دقت قابل قبول، می توان برای هر رقبه وقفی نقشه های مورد نیاز را بر اساس اطلاعات اسناد وقفی و مطلعین کلیدی تهیه نمود که ضمن حفظ اصل رقبه، مدیریت بر موقوفه را نیز تسهیل و در نتیجه یکی از اصول مهم وقف یعنی تحبیس مال محقق خواهد شد.
تاریخ اسلام
علی اکبر عباسی؛ محمدحسن الهی زاده
چکیده
خراسان در دوره اموی همواره مورد توجه خلفا بوده است و معمولاً حاکمان خراسان از میان اعراب و بهویژه اشخاص مورد اعتماد برگزیده میشدند. خراسان ولایتی پهناور و پر درآمد بود، این مسأله از سویی سبب بروز رقابت میان امیران برای تصدی حکومت بر آن میشد و از سوی دیگر، حساسیت و نگرانی خلفای اموی را نسبت به این ناحیه برمیانگیخت. خراسانیان ...
بیشتر
خراسان در دوره اموی همواره مورد توجه خلفا بوده است و معمولاً حاکمان خراسان از میان اعراب و بهویژه اشخاص مورد اعتماد برگزیده میشدند. خراسان ولایتی پهناور و پر درآمد بود، این مسأله از سویی سبب بروز رقابت میان امیران برای تصدی حکومت بر آن میشد و از سوی دیگر، حساسیت و نگرانی خلفای اموی را نسبت به این ناحیه برمیانگیخت. خراسانیان یا بومیان منطقه گذشته از برتریهای فرهنگی و مدنی نسبت به اعراب، میراث دار نظام اداری و دیوانی پر سابقهای بودند و عناصر مفیدی جهت کمک به ادارهی بهتر منطقه محسوب میشدند. گرچه براساس تعصب امویان و اعراب ساکن، مناصب کلیدی و حساس در اختیار اعراب بود اما در زمینههایی که اعراب تبحر کافی نداشتند، نظیرکتابت، حجابت، سفارت و مشاوره، از بومیان استفاده میشد. بومیان نیز اگرچه کلاً میانهی خوبی با اعراب نداشتند اما معمولاً در این زمینهها با آنان همکاری میکردند. این پژوهش، تحقیقی توصیفی- تحلیلی است که به بررسی مراودات حاکمان خراسان با بومیان منطقه در زمینه امور اداری عهد اموی میپردازد و حد و مرز این مراودات را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد.
مسلم خسروی زارگز؛ سمیه حمیدی؛ علی جزندری
چکیده
از گذشته های دور، مسأله امنیت به عنوان یکی از دغدغه های جوامع بشری به شمار می آمده است تا جایی که حتی برخی از اندیشمندان حوزه مطالعات اجتماعی معتقدند یکی از دلایل چشم پوشی بشر از مقوله آزادی و حیات طبیعی و تن دادن به زندگی جمعی، مسأله امنیت اجتماعی بوده است. بر اساس رویکرد مکتب کپنهاک، امنیت اجتماعی مقوله ای ذهنی است. به عبارت دیگر، ...
بیشتر
از گذشته های دور، مسأله امنیت به عنوان یکی از دغدغه های جوامع بشری به شمار می آمده است تا جایی که حتی برخی از اندیشمندان حوزه مطالعات اجتماعی معتقدند یکی از دلایل چشم پوشی بشر از مقوله آزادی و حیات طبیعی و تن دادن به زندگی جمعی، مسأله امنیت اجتماعی بوده است. بر اساس رویکرد مکتب کپنهاک، امنیت اجتماعی مقوله ای ذهنی است. به عبارت دیگر، ذهنیت افراد حاضر در یک جامعه انسانی تعریف امنیت و نحوه تأمین آن را شکل می دهد. بنابراین در برقراری امنیت اجتماعی ذهنیت دو بازیگر مهم است، اول کسانی که از امنیت اجتماعی استفاده می کنند و دوم کسانی که در این امنیت نقش دارند. به نظر می رسد بتوان این مسأله را درباره امنیت مرزی هم قائل شد، یعنی ذهنیت مرزنشینان و مجریان تأمین امنیت می تواند در تعریف و تأمین امنیت اجتماعی مهم باشد. استان خراسان جنوبی به رغم همجواری با کشور افغانستان و استان سیستان و بلوچستان، بر اساس گزارش های سالیانه نیروی انتظامی، جزء امن ترین استان ها به ویژه در مسأله امنیت مرزی بوده است. نویسندگان این پژوهش در پاسخ به چرایی این مسأله، فرضیه خود را این گونه مطرح نموده اند که به نظر می رسد رابطه معناداری میان امنیت پایدار مرزی و ذهنیت عشایر مرزی و مجریان تأمین امنیت مرزی استان وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، ذهنیت این دو بازیگر درباره تعریف امنیت، نقاط ضعف امنیت و راه کارهای ارتقای امنیت اجتماعی دارای رابطه معناداری است. نوشتار حاضر با استفاده از رویکرد مکتب کپنهاک به روش پیمایشی (پرسشنامه)، از جامعه آماری عشایری مناطق مختلف مرزی استان خراسان جنوبی، حجم نمونه را انتخاب و مورد پرسش قرار داده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها، نشان دهنده اثبات فرضیه پژوهش است، یعنی رابطه معناداری میان ذهنیت عشایر و مجریان تأمین امنیت استان در مسأله امنیت اجتماعی وجود دارد.
ادبیات و علوم انسانی
فاطمه بیدختی؛ مرادعلی واعظی
چکیده
حماسه یکی از انواع ادبی است؛ تعریف و ویژگیهای خاص دارد و از دیدگاههای مختلف به انواعی چند تقسیم شده است. بر طبق یکی از تقسیم بندیها، حماسههای تاریخی و دینی از انواع حماسه اند. این حماسهها مولود طبیعی شرایط اجتماعی و فکری حاکم بر دورههای خاص تاریخی هستند. در این مقاله ضمن معرفی اجمالی حماسههای تاریخی و دینی، با محوریت خاوران ...
بیشتر
حماسه یکی از انواع ادبی است؛ تعریف و ویژگیهای خاص دارد و از دیدگاههای مختلف به انواعی چند تقسیم شده است. بر طبق یکی از تقسیم بندیها، حماسههای تاریخی و دینی از انواع حماسه اند. این حماسهها مولود طبیعی شرایط اجتماعی و فکری حاکم بر دورههای خاص تاریخی هستند. در این مقاله ضمن معرفی اجمالی حماسههای تاریخی و دینی، با محوریت خاوران نامه ی ابن حسام خوسفی که از موفق ترین حماسههای دینی است، به تبیین ویژگیهای حماسههای دینی پرداخته شده است و با تطبیق ویژگیهای ساختاری خاوران نامه با ویژگیهایی که برای حماسه برشمردهاند، بر اهمیت جایگاه ادبی این حماسه ی بزرگ دینی، در گستره ی حماسههای دینی و تاریخی تأکید شده است.
تربیت بدنی و علوم ورزشی
محمد مهدی پزنده؛ سید محمد حسین رضوی؛ سعید امیرنژاد؛ نصرالله محمدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر واکاوی عوامل مؤثر بر گردشگری ورزشی در منطقه کویری فردوس است. گردشگری و همچنین فعالیتهای ورزشیـ تفریحی باعث ارتقای سفر و تعامل با افراد دیگر و صمیمیت با محیط میشود. معرفی رویدادهای ورزشی و مشارکت شرکتکنندگان داخلی و بینالمللی میتواند به درآمد کشور کمک قابلتوجهی کند که به آن کمتر توجه شده است. روش تحقیق ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر واکاوی عوامل مؤثر بر گردشگری ورزشی در منطقه کویری فردوس است. گردشگری و همچنین فعالیتهای ورزشیـ تفریحی باعث ارتقای سفر و تعامل با افراد دیگر و صمیمیت با محیط میشود. معرفی رویدادهای ورزشی و مشارکت شرکتکنندگان داخلی و بینالمللی میتواند به درآمد کشور کمک قابلتوجهی کند که به آن کمتر توجه شده است. روش تحقیق توصیفیـ پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه گردشگران ورزشی در منطقه کویری شهرستان فردوس در بهار 1401 و روش نمونهگیری در تحقیق حاضر احتمالی بوده است. تعداد نمونه آماری با توجه به فرمول کوکران و با توجه به جامعه آماری نامحدود 384 نفر (بهتقریب 400 نفر) در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محققساخته بود که روایی آن از طریق تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ سنجش شد و مورد تأیید قرار گرفت. در این پژوهش برای سنجش آمار استنباطی از مدل معادلات ساختاری با نرمافزار آموس استفاده شده است. یافتهها نشان داد، عواملی چون جاذبههای طبیعی، زیرساخت، فرهنگ و مدیریت از عوامل تأثیرگذار بر جاذبههای گردشگری در منطقه کویری فردوس هستند. بیشترین تأثیرگذاری متعلق به عوامل و جاذبههای طبیعی با 49% با سطح معناداری 001/0 بود. نتایج نشان داد، برخی از قابلیتهای این منطقه و مناطق نمونه گردشگری مانند شهر تون، باغستان، آبگرم معدنی فردوس و سایر جاذبههای متنوع گردشگری، تاریخی و تفرجگاهی معرفی شده است که از راهبردها و سیاستهای زیرساختی لازم جهت جذب گردشگران و حمایت از سرمایهگذاری در این بخش نام برده شده است. با توجه به موقعیت بکر و کویری شهرستان فردوس از حیث جاذبههای طبیعی و پس از آن فرهنگی و مدیریتی میتوان از این شهرستان جهت برگزاری ورزشهای متناسب با کویر و برگزاری دیدارهای چندجانبه و مسابقههای کویری استفاده کرد. شناسایی مزایا و محدودیتهای کویر لوت و برنامهریزی برای آنها میتواند نقش مؤثری در توسعه مناطق همجوار داشته باشد و به توسعه پایدار منطقهای منجر شود.
زبان شناسی
جلیل اله فاروقی هندوالان؛ سیده ناهید حسینی
چکیده
در پژوهش پیشِرو، محتوای آن دسته از کارآواهای خراسان جنوبی در حوزه کشاورزی که به ابزارها و مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت محصولات عمده خراسان جنوبی از جمله گندم، جو، زرشک و زعفران اشاره دارد، بررسی میشود. وجهی از گفتمان که آن را معادل با کاربرد زبان در محیط اجتماعی و واقعی میداند مبنا قرار گرفته است. در کارآواهای خراسان جنوبی، ...
بیشتر
در پژوهش پیشِرو، محتوای آن دسته از کارآواهای خراسان جنوبی در حوزه کشاورزی که به ابزارها و مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت محصولات عمده خراسان جنوبی از جمله گندم، جو، زرشک و زعفران اشاره دارد، بررسی میشود. وجهی از گفتمان که آن را معادل با کاربرد زبان در محیط اجتماعی و واقعی میداند مبنا قرار گرفته است. در کارآواهای خراسان جنوبی، نمود ابزارهای کشاورزی سنتی مشهود است؛ "منگال" (داس) مهمترین ابزار کار کشاورز با "معشوق" همزادپنداری شده است که زندگی بدون آن ممکن نیست. "ترازو" از ابزارهای دیگری است که در این کارآواها به آن اشاره میشود. مراحل کاشت، داشت و برداشت؛ ازجمله خرمنکوبی و جداکردن کاه از دانه، در کارآواهای مربوط به گندم و جو بازتاب یافته است. درخت "زرشک" در کارآواها همچون زنی تصویرسازی شده است که انتظار باروری و تولید مثل از او میرود؛ ضمن اینکه مراحل مختلف کاشت، داشت و بهخصوص برداشت زرشک؛ از جمله نحوه چیدن، خشککردن، حمل و بازاریابی آن نیز ذکر میشود. گل زعفران به عروسی زیبا تشبیه میشود که کشاورز دست او را میگیرد و از زمین بلند میکند. زمان و فصل مناسب چیدن گل زعفران و همچنین زعفران مرغوب، در این کارآواها آمده است. وجه تمایز عمده پژوهش حاضر از پژوهشهای دیگری که در خصوص کارآواها انجام شده، این است که این تحقیق منحصر به کارآواهایی شده که ابزارآلات و مراحل مختلف کار کشاورزی شامل کاشت، داشت و برداشت محصول، در آنها منعکس شده است.