محمدعلی طالبی؛ جواد یوسفی؛ محمد براتی
چکیده
آثار فرهنگـی و اجتمـاعی گردشـگری بخشی از مهمترین ملاحظات توسعه گردشگری در هر منطقه بویژه در مناطق روستایی به شمار می‌رود. اثرگذاری و اثرپذیری فرهنگی در هر دو جامعه میزبان و میهمان گردشگری روستایی دارای اهمیت است که بسته به شـرایط اجتماعی، پذیرش یا رد آن متفاوت است. در پژوهش حاضر میزان تغییرات فرهنگی که تحت تأثیر حضور گردشگران ...
بیشتر
آثار فرهنگـی و اجتمـاعی گردشـگری بخشی از مهمترین ملاحظات توسعه گردشگری در هر منطقه بویژه در مناطق روستایی به شمار می‌رود. اثرگذاری و اثرپذیری فرهنگی در هر دو جامعه میزبان و میهمان گردشگری روستایی دارای اهمیت است که بسته به شـرایط اجتماعی، پذیرش یا رد آن متفاوت است. در پژوهش حاضر میزان تغییرات فرهنگی که تحت تأثیر حضور گردشگران یا مهاجرت جامعه میزبان از روستا به شهر بوده، در روستای گردشگری چنشت واقع در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی بررسی شده است. نمونه آماری از بین 170 نفر از افراد سرپرست خانوار ساکن در روستا که قادر به پرکردن پرسشنامه بودند، به روش نمونهگیری در دسترس، در تیرماه 1395 انتخاب گردید و ضمن بررسی اسنادی، با روش پیمایش میدانی داده‌های پژوهش با روش تحلیل مسیر ارزیابی گردید. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد مؤلفههای تأثیرگذار در مراودات جامعه میزبان و گردشگران به ترتیب اولویت در زمینه‌هایی مانند: تغییر الگوی مصرف، نوسازی و بازسازی مساکن، آداب‌ورسوم، قوانین و ضوابط، پوشش، زبان و لهجه، قوانین، شغل و شیوه تغذیه بوده است. چهار عامل آداب‌ورسوم، قوانین و ضوابط، زبان و لهجه و شغل به ترتیب بیشترین تأثیر را در مراجعه به شهرها برای ساکنان داشته است و از طرفی عواملی مانند الگوی مصرف، پوشش، تغذیه و نوسازی و بازسازی مساکن نقش بازدارنده در این میان داشته است. به‌عبارت دیگر در تعامل بین گردشگران و ساکنان روستا، عوامل اخیر نه‌تنها در مراجعه به شهر روستاییان تأثیر نداشته بلکه بهعنوان نقاط قوت فرهنگ جامعه میزبان اثرگذاری سایر عوامل را به حداقل رسانده است.
یعقوب زارعی
دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 51-75
چکیده
عدم توجه لازم به مناطق روستایی طی دهه های اخیر که موجب ایجاد عدم تعادل فضایی و یک سو شدن جریان خدمات، سرمایه و جمعیت به سمت کانون های شهری گردیده است، ضمن روبه رو ساختن سکونتگاه های روستایی با دامنه ی حداکثری از فقر و نابرابری، ضرورت برنامه ریزی و آمایش فضا در مناطق روستایی را بیش از پیش ایجاب نموده است. از همین رو، پژوهش حاضر ...
بیشتر
عدم توجه لازم به مناطق روستایی طی دهه های اخیر که موجب ایجاد عدم تعادل فضایی و یک سو شدن جریان خدمات، سرمایه و جمعیت به سمت کانون های شهری گردیده است، ضمن روبه رو ساختن سکونتگاه های روستایی با دامنه ی حداکثری از فقر و نابرابری، ضرورت برنامه ریزی و آمایش فضا در مناطق روستایی را بیش از پیش ایجاب نموده است. از همین رو، پژوهش حاضر نیز که با هدف سنجش توسعه روستایی در شهرستان های استان خراسان رضوی انجام گردید، یک پژوهش کاربردی است که با بهره گیری از روش های تصمیم گیری چندشاخصه فازی به انجام رسیده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و ابزار جمع آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده ها و اطلاعات رایج، آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن (بویژه سالنامه آماری سال1390 استان خراسان رضوی) بوده است. جامعه آماری پژوهش، کل دهستان های شهرستان های استان خراسان رضوی بوده است که جهت سنجش سطح توسعه آنها، 48 مؤلفه در قالب شاخص های توسعه از آمارنامه رسمی استان خراسان رضوی استخراج و با استفاده از روش فازی ویکور مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل یافته های پژوهش ضمن ترسیم یک فضای منطقه ای نابرابر در مناطق روستایی استان و تخصیص ناعادلانه امکانات و خدمات روستایی، نشان داد که در مجموع شاخص ها، شهرستان های رشتخوار، خلیل آباد و کاشمر دارای بالاترین میزان توسعه و شهرستان های بجستان، سرخس و مه ولایت، پایین ترین میزان توسعه روستایی را دارا بوده اند. در پایان نیز جهت رفع عدم تعادل منطقه ای و برقراری عدالت اجتماعی در مناطق روستایی استان خراسان رضوی، پیشنهاداتی کاربردی ارائه گردید.AbstractLack of proper attention to rural areas in recent decades, creating spatial imbalance and rectifying the flow of services, capital and population towards urban centers not only has encountered rural settlements with a maximum range of poverty and inequality but also has necessitated further Spatial planning in rural areas. Therefore, this study with the aim of evaluating the rural development which was conducted in the counties of Khorasan Razavi province, is an applied research that utilizes fuzzy multiple attribute decision making procedures. The research is descriptive-analytic and method of data collection is in library routine, and tool of data collection according to the research objectives has been selected based on current population and housing census statistics (in particular the Statistical Yearbook of 2011 Khorasan Razavi Province). The statistical population consists of whole the rural districts in Khorasan Razavi Province, that to assess the level of their development, 48 components in the form of development indicators were extracted from official statistics of Khorasan Razavi province and evaluated using fuzzy VIKOR. The findings of research analysis outlining a regional spatial inequality in rural areas and unfair allocation of resources and rural services, showed that overall the indicators, Counties of Roshtkhar, Khalil Abad and Kashmar have the highest rate of development and counties Bajestan, Sarakhs and Mahvelayat have the lowest rural development. In the end, to eliminate regional imbalances and to establish social justice in rural areas of Khorasan Razavi Province, practical proposals were presented. Keywords: Rural Development, Khorasan Razavi Province, Social-Cultural Indicators, Fuzzy Vikor.
بی بی اقدس اصغری
چکیده
همگام با تغییرات فنی و تکنولوژیکی جامعه، در عین حالی که ارزش های سنتی حوزه خانواده هنوز تا اندازه زیادی به قوت خود باقی اند اما ارزش های مدرن نیز آرام آرام و به تدریج در حال شکل گیری هستند. این ارزش ها وقتی بین زوجین متضاد و ناهمگون باشند در میزان رضایت زناشویی و پایداری خانواده اثر بسزایی دارند. نداشتن تفاهم اخلاقی، بخشی از علل ...
بیشتر
همگام با تغییرات فنی و تکنولوژیکی جامعه، در عین حالی که ارزش های سنتی حوزه خانواده هنوز تا اندازه زیادی به قوت خود باقی اند اما ارزش های مدرن نیز آرام آرام و به تدریج در حال شکل گیری هستند. این ارزش ها وقتی بین زوجین متضاد و ناهمگون باشند در میزان رضایت زناشویی و پایداری خانواده اثر بسزایی دارند. نداشتن تفاهم اخلاقی، بخشی از علل مهم آمار طلاق در ایران است که به ارزش ها بازمی گردد. این تحقیق با هدف مقایسه نظام ارزش های زوجین عادی و متقاضی طلاق در شهرستان گناباد در سال 1395 انجام شده است. چارچوب نظری تحقیق ترکیبی از نظریه دگرگونی ارزشی اینگلهارت و نظام ارزش های آلپورت است. این مطالعه میدانی با روش پیمایشی به انجام رسیده است. جمعیت آماری شامل کلیه زوج های مراجعه کننده به دادگاه های گناباد با درخواست طلاق و همچنین زوج های عادی همین شهرستان بوده اند. با توجه به محدودیت های پژوهش، روش نمونه گیری در مورد دو گروه مورد مطالعه متفاوت انتخاب شده است. برای زوج های متقاضی طلاق از روش نمونه گیری غیرتصادفی به شیوه گلوله برفی استفاده شده و در مورد گروه زوج های عادی نیز به شیوه تصادفی ساده انجام پذیرفته است. حجم گروه زوج های متقاضی طلاق 30 زوج (30 زن و 30 شوهر) و گروه عادی نیز به همان اندازه یعنی 30 زوج (30 مرد و 30 زن) بود. نتایج آرمون فرضیات نشان داد که بین این دو گروه از زوجین، به جز در نظام ارزش های دینی در تمام 5 ارزش دیگر مورد نظر آلپورت تفاوت معنادار وجود دارد. و این بیانگر این معناست که در جامعه، ارزش های مادی جای ارزش های فرامادی را گرفته اند. بیشترین تفاوت دو گروه زوجین بر اساس میانگین محاسبه شده در حوزه ارزش های نظری وکمترین آن در حوزه ارزش های دینی است.
زهرا روشندل؛ حسن هاشمی زرج آباد؛ حمیدرضا قربانی
دوره 11، شماره 4 ، شهریور 1396، ، صفحه 53-79
چکیده
خانه های سنتی نهبندان بیشترین سازگاری را با طبیعت و اقلیم دارند. معماران با طراحی صحیح و توجه به آسایش استفاده کنندگان توانسته اند در عین سادگی، پاسخگوی نیاز ساکنین خانه ها باشند. یکی از این فضاها، ایوان می باشد که در معماری مسکونی به شکل فضایی نیمه باز، جلوی اتاق ها قرار گرفته و با کاربری های متفاوت، دسترسی به فضاهای داخلی ...
بیشتر
خانه های سنتی نهبندان بیشترین سازگاری را با طبیعت و اقلیم دارند. معماران با طراحی صحیح و توجه به آسایش استفاده کنندگان توانسته اند در عین سادگی، پاسخگوی نیاز ساکنین خانه ها باشند. یکی از این فضاها، ایوان می باشد که در معماری مسکونی به شکل فضایی نیمه باز، جلوی اتاق ها قرار گرفته و با کاربری های متفاوت، دسترسی به فضاهای داخلی را ممکن می سازد. عنصر ایوان از ویژگی های بارز و به عنوان مهمترین بخش در ساختار فضایی خانه های تاریخی نهبندان در استان خراسان جنوبی به شمار می رود که به لحاظ قدمت، دوره قاجار تا پهلوی را در برمی گیرند. از این رهگذر ابتدا به مفهوم و تاریخچه ایوان در ادوار گذشته پرداخته می شود، سپس به مطالعه و بررسی گونه شناسی ایوان و چگونگی سیر تحول ایوان بر پایه خانه های منتخب می پردازد. گردآوری اطلاعات بر مبنای پژوهش های میدانی و کتابخانه ای نگارندگان می باشد. ایوان در خانه های تاریخی نهبندان با شاخصه هایی چون قوس های جناغی و بیضی شکل، پوشش های طاق و تویزه، گهواره ای و گوشه سازی اسکنج نمود می یابد. ایوان های مرتفع تر اکثراً در ضلع شمالی و جنوبی خانه ها قرار گرفته اند. این خانه ها ضمن پاسخ گویی به نیازهای جوی و اقلیمی، رابطه مستقیمی با اصالت های فرهنگی، مذهبی و سنتی مردم دارند. بررسی ها نشان می دهد ایوان در خانه های مورد مطالعه متأثر از آثار گذشته ایرانی- اسلامی بوده و به انواع شکل های چند ایوانی و تک ایوانی با طرح های تزئینی ساده نمود پیدا می کند. بدین ترتیب، بررسی نحوه تحول و تغییر در شکل و ساختار ایوان در خانه ها و ازمنه مورد نظر از اهداف پژوهش می باشد.Traditional houses of Nehbandan have the most compatibility with the nature and climate. Architects could satisfy the needs of the inhabitants of the houses with an appropriate design and considering the comfort of users in a simple way. One of these spaces is porch locating in front of the rooms in a semi-open space in housing architecture which allows the access to the internal spaces with different uses. Porch is regarded as one of the evident features and as the most important part in the body structure of the traditional houses of Nehbandan in South Khorasan which cover from Qajar to Pahlavi in terms of dating. In this course, firstly we deal with the concept and history of porch in the past era, and then we investigate the porch typology and how porches change according to the selected houses. The data are collected according to the field and library researches of the authors. The important features of them include zigzag ovate, semicircle arches and ribbed vault and rocking coverage. Findings show that porch in the studied houses was affected by the previous works of Iran and Islam and appeared in various forms of multi-porch and uni-porch with simple decorative plans. Thus, the aim of research is to study the changing trend of form and structure of porches in houses in the target periods.Keywords: Historical Houses, Architectural,Porch ,Nehbandan, Qajar, Pahlavi
اسماعیل علمدار؛ عمران راستی
دوره 9، شماره 3 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 55-85
چکیده
پدافند غیرعامل در حال حاضر یکی از مؤثرترین و پایدارترین روش های دفاع در مقابل تهدیدات داخلی و خارجی، همواره مدنظر اکثر کشورهای جهان قرار داشته است. در ایران نیز با توجه به موقعیت راهبردی نواحی مرزی شرق کشور، استان خراسان جنوبی با دارا بودن بیشترین مرز مشترک با کشور افغانستان از دیرباز به لحاظ قرار داشتن در مسیر جاده ابریشم در مبادله ...
بیشتر
پدافند غیرعامل در حال حاضر یکی از مؤثرترین و پایدارترین روش های دفاع در مقابل تهدیدات داخلی و خارجی، همواره مدنظر اکثر کشورهای جهان قرار داشته است. در ایران نیز با توجه به موقعیت راهبردی نواحی مرزی شرق کشور، استان خراسان جنوبی با دارا بودن بیشترین مرز مشترک با کشور افغانستان از دیرباز به لحاظ قرار داشتن در مسیر جاده ابریشم در مبادله کالا و تجارت، از اهمیت خاص و ویژه ای برخوردار بوده است. در این بین نقش پدافند غیرعامل و آمایش سرزمینی و به طور خاص آمایش نواحی مرزی برجسته می شود. یکی از بهترین راهبردهای پدافندی در مناطق مرزی استان برای مقابله با تهدیدات، ایجاد و گسترش فعالیت بازارچه های مرزی است، زیرا بازارچه ها مصداق بارز حضور مردم در امور اقتصادی منطقه بوده که می تواند باعث ماندگاری مرزنشیان شده و از مهاجرت بیرویه آنان جلوگیری کند و این امر، منجر به توسعه و امنیت پایدار منطقه می شود. در این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و تکیه بر منابع کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه ها و مشاهدات نگارندگان) به بررسی نقش بازارچه مرزی ماهیرود شهرستان سربیشه در امنیت مناطق مرزی استان از منظر پدافند غیرعامل پرداخته شده است. نتایج بررسی ها در این تحقیق حاکی از آن است که این بازارچه مرزی به عنوان یکی از اهرم های مهم در ایجاد اشتغال، تثبیت جمعیت مرزنشین، کاهش محرومیت و توسعه روابط تجاری با کشور همجوار از سال های گذشته بوده و پیوسته تأثیر قابل توجهی در فعالیت های اقتصادی و ایجاد امنیت منطقه سربیشه و حتی استان داشته است.
حمیدرضا قربانی؛ سارا صادقی
دوره 10، شماره 3 ، خرداد 1395، ، صفحه 55-89
چکیده
ت تصویر بزکوهی در هنر ایران، از دیرباز نقش بسیار مهمی داشته و نگاره های آن از دوره های پیش از تاریخ در نقوش غارها، سنگ های حجاری شده، ظروف سفالی و فلزی بسیار دیده شده است. این نقش بر روی برخی آثار باستانی، حامل ارزش ها و نشانه هایی است که بر اساس باورها و اعتقادات بشر کهن، در چارچوب این آثار نمود یافته اند. یکی از این آثار، سنگ نگاره ها ...
بیشتر
ت تصویر بزکوهی در هنر ایران، از دیرباز نقش بسیار مهمی داشته و نگاره های آن از دوره های پیش از تاریخ در نقوش غارها، سنگ های حجاری شده، ظروف سفالی و فلزی بسیار دیده شده است. این نقش بر روی برخی آثار باستانی، حامل ارزش ها و نشانه هایی است که بر اساس باورها و اعتقادات بشر کهن، در چارچوب این آثار نمود یافته اند. یکی از این آثار، سنگ نگاره ها هستند. لذا در تحقیق حاضر نگاره بزکوهی در سنگ نگاره های شرق (سنگ نگاره های سربیشه) و غرب ایران (سنگ نگاره های اورامان) انتخاب و به بررسی تطبیقی این نگاره در دو حوزه شرق و غرب ایران پرداخته شده است. روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی و تطبیقی است و جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و روش میدانی به بررسی نمادشناسی نگاره بزکوهی پیش رفته است. با بررسی تطبیقی نقوش انجام گرفته از منظر روش و فناوری نتایج زیر حاصل شد: به لحاظ روش و شیوه ی کار هر دو حوزۀ منتخب ما از نوع پتروگلیف (کنده کاری)، بوده است. نقوش براساس نوع موضوعات به چهار گروه تقسیم شده است که دربرگیرنده موضوعاتی هم چون نقش بزهای کوهی در چرا، نقش بزکوهی همراه با نقوش انسانی در شکارگاه، نقش بز همراه با نقوش نمادین و نقش بزهای کوهی همراه با حیوانات و نقوشی نامعلوم است. نتایج تحقیق نشان می دهد این نقش در هر دو حوزه فرهنگی طی قرن ها نمادی از نیروی زندگی، باروری و نگهبان درخت زندگی به شمار می آمد. در نهایت دلیل نقر نگاره بزکوهی در هر دو محوطه، دو دلیل مذهبی و غیرمذهبی دارد که ارتباط مستقیمی با زندگی، معاش، اقلیم، آداب و رسوم، باورهای گذشته و پیوستگی قوی میان نقوش صخره ای با مسیرهای کوچ نشینان دارد. Antelope image have had a crucial role in Iranian art since years ago, and its miniatures have been observed a lot in cave paintings, stone carvings, potteries and metal utensils from pre-historic periods. This image, on some antiquities, conveys values and signs which have been shown within these works based on the opinions and beliefs of ancient human. One of these works is petroglyphs. This study investigates the miniature antelope in the petroglyphs (rock paintings) of the East (Kurangun of Sarbishe) and West latitude of Iran (rock paintings of Uraman) comparatively. Research method is descriptive-analytic and comparative. The data gathering comprises library resources and field study and comes to investigating antelope’s image semiotics. The comparative study of paintings in terms of technique and technology, the following results were obtained: methodologically our selected areas are petroglyph (carving), respectively. Paintings were divided into four groups, according to the type of topics, such as antelope images in grazing, antelope image alongside human images in hunting ground, antelope image alongside symbolic images and antelopes images alongside animals and indistinct images. The results show that this image, over centuries, had been a symbol of vitality, fertility and the guardian of the tree of life in both cultural areas. Finally the engraved miniature antelope contains two religious and non-religious reasons, in both areas, which have a direct relationship to life, living, climate, customs and past beliefs and they establish strong links between rocky paintings and immigrants ̓ paths.
محمد حسن شربتیان؛ زهرا اسکندری
دوره 12، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 55-88
چکیده
سواد رسانه ای مجموعه ای از رویکردهایی است که در برابر برنامه های رسانه ای مخاطبان، حضور فعال دارند و پیام های آن را منتقدانه و مفسرانه پیگیری می کنند. هدف مقاله حاضر، سنجش میزان بهره مندی دانشجویان از سواد رسانه ای است و مطالعه نقش سرمایه فرهنگی و شاخص های آن در افزایش سواد رسانه ای مورد نظر بوده است. چارچوب نظری این پژوهش، ...
بیشتر
سواد رسانه ای مجموعه ای از رویکردهایی است که در برابر برنامه های رسانه ای مخاطبان، حضور فعال دارند و پیام های آن را منتقدانه و مفسرانه پیگیری می کنند. هدف مقاله حاضر، سنجش میزان بهره مندی دانشجویان از سواد رسانه ای است و مطالعه نقش سرمایه فرهنگی و شاخص های آن در افزایش سواد رسانه ای مورد نظر بوده است. چارچوب نظری این پژوهش، ترکیبی از نظریات بوردیو، هابز و تامن است. روش این تحقیق، پیمایش از نوع کاربردی است و جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه پیام نور قاینات هستند که حجم نمونه طبق فرمول کوکران 374 نفر و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری، پرسشنامه خود محقق ساخته است که پس از برآورد، پایایی سؤال ها و میزان آلفای کرونباخ برابر با 93/0% به دست آمده است و اعتبار صوری پرسشنامه توسط متخصصان جامعه شناس صورت گرفته است. با استفاده از ویرایش 22 نرم افزارspss و آماره های توصیفی و استنباطی (پیرسون و رگرسیون)، نتایج به دست آمده از این پژوهش بیانگر وجود ارتباط بین متغیر مستقل با متغیر وابسته (میزان سواد رسانه ای) است. میزان بهره مندی دانشجویان از سواد رسانه ای طبق نتایج به دست آمده، در حد کم (5/57%) ارزیابی شده است. بر اساس نتایج رگرسیون، سرمایه فرهنگی با میزان بتای 163/0 توانسته است متغیر وابسته سواد رسانه ای را تبیین کند. هم چنین نتایج نشان می دهد که معادله پیش بینی میزان سرمایه فرهنگی می تواند 5/68% از واریانس متغیر وابسته را تبیین کند. در نتیجه، رابطه مؤثر بین سرمایه فرهنگی بر سواد رسانه ای برابر با 241/0 بوده و بر اساس جمع اثر کل شاخص های تحلیل مسیر، سرمایه فرهنگی برابر با 749/0 به صورت مستقیم و غیرمستقیم، سواد رسانه ای را تبیین و تحلیل می کند.
محمدحسن شربتیان؛ زهرا اسکندری
دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 57-84
چکیده
سرمایه فرهنگی، قدرت شناخت و قابلیت استفاده از کالاهای فرهنگی در هر فرد و در برگیرنده ی تمایلات پایدار فرد است که در خلال اجتماعی شدن در افراد، بر اساس سه بعد (ذهنی، عینی و نهادی) انباشته می گردد. هدف مقاله حاضر، سنجش میزان بهره مندی دانشجویان دانشگاه های پیام نور و آزاد اسلامی قاین از سرمایه فرهنگی و هر یک از مؤلفه های آن و تحلیل ...
بیشتر
سرمایه فرهنگی، قدرت شناخت و قابلیت استفاده از کالاهای فرهنگی در هر فرد و در برگیرنده ی تمایلات پایدار فرد است که در خلال اجتماعی شدن در افراد، بر اساس سه بعد (ذهنی، عینی و نهادی) انباشته می گردد. هدف مقاله حاضر، سنجش میزان بهره مندی دانشجویان دانشگاه های پیام نور و آزاد اسلامی قاین از سرمایه فرهنگی و هر یک از مؤلفه های آن و تحلیل جامعه شناختی تأثیر عواملی مانند اوقات فراغت، استفاده از موبایل، مصرف گرایی، گرایش به سلیقه، سبک بدن و موسیقی بر میزان سرمایه فرهنگی در میان دانشجویان است. چارچوب نظری این پژوهش، رهیافت ترکیبی در حوزه سرمایه فرهنگی و هم چنین هر یک از عوامل مورد بررسی از نظریات بوردیو، بنت و وبلن ... است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دختر دانشگاه های پیام نور و آزاد اسلامی قاین هستند که حجم نمونه طبق فرمول کوکران 322 نفر و به روش نمونه گیری خوشه ای طبقاتی، افراد انتخاب شده اند. ابزار گردآوری پرسش نامه محقق ساخته است که پس از برآورد، پایایی سؤالات میزان آلفای کرونباخ برابر با 75/0 درصد به دست آمده است. با استفاده از نرم افزار Spss22 و استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی، رگرسیون و تحلیل مسیر) نتایج به دست آمده از این پژوهش بیانگر وجود ارتباط بین متغیرهای مستقل (فراغت، موبایل، مصرف گرایی، گرایش به سلیقه، سبک بدن و موسیقی) با متغیر وابسته (میزان سرمایه فرهنگی) است. میزان بهره مندی دانشجویان از سرمایه فرهنگی طبق نتایج به دست آمده در حد زیاد (24/51) ارزیابی شده است. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، مهم ترین عامل تأثیرگذار بر میزان سرمایه فرهنگی دانشجویان، متغیر موبایل است که ضریب بتای 309/0 را داشته است. معادله پیش بینی میزان سرمایه فرهنگی می تواند 6/75 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کند.
محبوبه خراسانی؛ فاطمه عربها
دوره 12، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 57-86
چکیده
الهی نامه ی عطار نیشابوری، سرشار از آموزه های اخلاقی، عرفانی و دینی است که عطار در آن با بیان حکایت ها، داستان ها و تمثیل های گوناگون به طور مستقیم و غیرمستقیم به مسائل تربیتی و اخلاقی عنایتی ویژه داشته است. امروزه در نظریاتی که از سوی صاحب نظران روان شناسی مطرح می شود، می توان نکات دقیقی را دریافت که بسیاری از آنها را در ...
بیشتر
الهی نامه ی عطار نیشابوری، سرشار از آموزه های اخلاقی، عرفانی و دینی است که عطار در آن با بیان حکایت ها، داستان ها و تمثیل های گوناگون به طور مستقیم و غیرمستقیم به مسائل تربیتی و اخلاقی عنایتی ویژه داشته است. امروزه در نظریاتی که از سوی صاحب نظران روان شناسی مطرح می شود، می توان نکات دقیقی را دریافت که بسیاری از آنها را در سخن بزرگان ادب و فرهنگ این سرزمین نیز می توان ملاحظه نمود. روان شناسی مثبت گرا با تکیه بر استعدادها و توانایی های انسانی، به جای تمرکز بر بیماری ها، جای خود را در بین ادبیات و فرهنگ بشری گشوده است، تا جایی که با کمی دقت می توان ردپای آن را در متون ادبی اقوام مختلف جست. پژوهشگران روان شناسی مثبت نگر توانمندی های انسان را در شش گروه خرد و دانایی، شجاعت، نوع دوستی، عدالت، اعتدال و تعالی با عنوان فضیلت های همه جا حاضر، طبقه بندی کرده اند و برای هر کدام قابلیت هایی برشمرده اند. از آن جا که بررسی و تحلیل همه ی این فضیلت ها و قابلیت ها به همراه استخراج شواهد از حوصله این مقاله بیرون است، از این رو، در این نوشته به چند مورد از فضیلت ها پرداخته شده است. بررسی اشعار و حکایت های الهی نامه ی عطار نیشابوری، با هدف شناسایی و تبیین مؤلفه های روان شناسی مثبت، هدف اصلی نگارندگان در نگارش این مقاله بوده است تا شعر عطار را از منظری دیگر مطالعه و بازبینی کرده، این تصور را از ذهن علاقه مندان تحلیل های روان شناسی بزداید که آن چه غربی ها امروزه در قالب مفاهیم و اصطلاحات نو ارائه می کنند، یافته های نوین اندیشمندان غرب نیست، بلکه بسیاری از این دیدگاه ها قرن ها پیش با شواهد و مصداق های دلکش تر در آثار و کلام فرزانگان سرزمین خودمان بیان شده است.
مجتبی عطارزاده
دوره 12، شماره 4 ، شهریور 1397، ، صفحه 57-90
چکیده
در ادبیات ایران، مهدی اخوان ثالث (م. امید، 1307ـ 1369) یکی از شاعران سیاسی و متعهد معاصر ایرانی است که نمود این تعهد اجتماعی و سیاسی در بسیاری از اشعار او به روشنی قابل مشاهده است. این شاعر خراسانی، همواره به جامعه و زندگی مردم و مشکلات آنان توجه ویژه داشته است. در پی رخداد کودتای 28 مرداد 1332 که بر افکار و عمق احساسات عمومی ایرانیان تأثیر گذاشت ...
بیشتر
در ادبیات ایران، مهدی اخوان ثالث (م. امید، 1307ـ 1369) یکی از شاعران سیاسی و متعهد معاصر ایرانی است که نمود این تعهد اجتماعی و سیاسی در بسیاری از اشعار او به روشنی قابل مشاهده است. این شاعر خراسانی، همواره به جامعه و زندگی مردم و مشکلات آنان توجه ویژه داشته است. در پی رخداد کودتای 28 مرداد 1332 که بر افکار و عمق احساسات عمومی ایرانیان تأثیر گذاشت و درون مایه ای از احساسات نومیدانه و سرخوردگی را به ارمغان آورد، ظلم ستیزی و آزادی خواهی به صورت یکی ازدغدغه های اصلی اخوان در سروده هایش نمود یافت. این نوشتار پس از بررسی آثار شاعر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از شیوه تحلیل محتوای سروده های او، به این نتیجه می رسد که اخوان- برخلاف آنچه بسیاری گمان برده اند- هیچ گاه نخواسته و نتوانسته دست از امید و تلاش بشوید و یأسی که در اشعار او جای جای رخ می نماید به سبب نارضایتی او از وضع خود و وضعیت مردم و بروز موانع می باشد. وی متعهد در بهبود اوضاع اجتماعی و سیاسی است و مأیوس نمی گردد. مطالعه حاضر نشان می دهد که واقع نگری، پردازش رخدادهای اجتماعی، امید و مبارزه و نمادگرایی از مهم ترین شاخصه های شعری اوست.
فاطمه زین الدینی میمند؛ افسانه عبدلی
چکیده
وجود سرمایه اجتماعی، حافظ سلامتی است. افرادی که در شبکه‌ای از حمایت، اعتماد عمومی، اطلاعات و هنجارها زندگی می‌کنند، منابعی در اختیار دارند که بر سلامت آنها اثر می‌گذارد. هدف این مطالعه نقش سرمایه اجتماعی در پیش‌بینی سلامت اجتماعی است که از دیدگاه فوکویاما (سرمایه اجتماعی) و دیدگاه کییز (سلامت اجتماعی) بهعنوان مبنای ...
بیشتر
وجود سرمایه اجتماعی، حافظ سلامتی است. افرادی که در شبکه‌ای از حمایت، اعتماد عمومی، اطلاعات و هنجارها زندگی می‌کنند، منابعی در اختیار دارند که بر سلامت آنها اثر می‌گذارد. هدف این مطالعه نقش سرمایه اجتماعی در پیش‌بینی سلامت اجتماعی است که از دیدگاه فوکویاما (سرمایه اجتماعی) و دیدگاه کییز (سلامت اجتماعی) بهعنوان مبنای نظری استفاده شدهاست. رویکرد این پژوهش کمّی محور و از نوع پیمایش (توصیفی- همبستگی) است. جامعه آماری و حجم نمونه، کلیه کارکنان ادارات پست خراسان‌جنوبی هستند که به صورت تمامشماری، برای حجم نمونه انتخاب شدهاند. ابزار جمع‌آوری یافتهها پرسشنامه‌های استانداردشده سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998) و سلامت اجتماعی کییز (1998) است. ضریب آلفای کرونباخ، به ترتیب برای سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی برابر با 952/0 و 646/0 به دست آمدهاست. تحلیلها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS ویراست 22 و نرم‌افزار آموس (AMOS) ویراست 24 انجام شدهاند. یافتههای آمار توصیفی حاکی از آناست که از نظر پاسخگویان، میانگین متغیرهای سلامت اجتماعی (2/54%) و سرمایه اجتماعی (8/50%) متوسط به دست آمدهاست. بر اساس فرضیهها بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن (ساختاری، شناختی و ارتباطی)، جهت تحقق و تقویت سلامت اجتماعی، رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشته است (01/0>p). بر اساس نتایج بتای مدل رگرسیونی مؤلفههای ارزشها، همکاری، روابط، شبکهها، اعتماد و تعهد، به ترتیب به بهترین وجه، متغیر ملاک را تبیین کردهاند و مقدار ضریب همبستگی (R) سرمایه اجتماعی 447/0 بهدست آمده که نشان از مؤلفههای متغیر رابطه همبستگی نه چندان قوی با سلامت اجتماعی بوده است. در نهایت نزدیک به 20% از کل تغییرات میزان سلامت اجتماعی، متأثر از نقش پیشبینیکننده سرمایه اجتماعی و مؤلفههای سازمانی آن بوده است.
محمد بهنام فر؛ مصطفی غریب؛ سیدمهدی رحیمی؛ ابراهیم محمدی
چکیده
شعله‌واری بیان، یکی از مؤلفه‌هایی است که در مکتب سوررئالیسم و بویژه از سوی آندره برتون مورد توجه بودهاست. منظور از شعله‌واری بیان، استفاده از استعارات و تصاویر درخشان و نورانی برای بیان تعابیر آتشین و شعله‌وار است. این نورانیت که "نور ایماژ" نامیده میشود، برآمده از الحاق دو بخش متفاوت تصویر است. در کلام برخی از شاعران فارسی‌زبان ...
بیشتر
شعله‌واری بیان، یکی از مؤلفه‌هایی است که در مکتب سوررئالیسم و بویژه از سوی آندره برتون مورد توجه بودهاست. منظور از شعله‌واری بیان، استفاده از استعارات و تصاویر درخشان و نورانی برای بیان تعابیر آتشین و شعله‌وار است. این نورانیت که "نور ایماژ" نامیده میشود، برآمده از الحاق دو بخش متفاوت تصویر است. در کلام برخی از شاعران فارسی‌زبان نیز نوعی شعله‌واری بیان وجود دارد که شبیه به شعله‌واری بیان سوررئالیست‌هاست. در تحقیق حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی، شعله‌واری بیان در غزلیات سنایی و مولانا (دو شاعر بزرگ خراسان) مورد بررسی قرار گرفته و پس از استخراج نمونه‌ها، به مقایسه این مؤلفه در غزلیات سنایی و مولانا پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که شعله‌واری بیان در غزلیات سنایی و مولانا وجود دارد و هر دو شاعر برای بیان تعابیر شعله‌وار، از عناصری همچون خورشید، ماه، آتش، شمع، شعله، چراغ و نور استفاده کردهاند. شباهت‌های لفظی و محتوایی در اشعار دو شاعر، نشان‌دهنده تأثر بی‌چون‌وچرای مولانا از سنایی در سرایش اینگونه اشعار است. با وجود این شباهت‌ها، تفاوت‌هایی نیز در شعله‌واری بیان این دو شاعر وجود دارد؛ بسامد بالاتر شعله‌واری بیان و درخشندگی بیشتر تصاویر در غزلیات مولانا، ازجمله این تفاوت‌هاست که نشان می‌دهد مولانا در عین تأثر از شاعرانی چون سنایی، کلام آنها را به اوج رسانده و ابداعات بی‌بدیلی داشتهاست. تفاوت‌هایی نیز در شعله‌واری بیان مولانا و سنایی با سوررئالیست‌ها وجود دارد که ازجمله آنها می‌توان به باورپذیری خواننده در مواجهه با تعبیرهای شعله‌وار سنایی و مولانا و شعله‌واری بیشتر و درخشان‌تر کلام این دو شاعر نسبت به سوررئالیست‌ها اشاره کرد.
محمد حجی پور؛ جواد کریمی پور؛ گلسار حجی پور؛ فاطمه نعمتی
چکیده
چکیدهوقف بهعنوان یک نهاد ملی- مذهبی با نیت خیرخواهانه، در صورت برنامهریزی و مدیریت عقلایی میتواند سرمایهای برای توسعه فضای اجتماعی و جغرافیایی باشد. در حقیقت، موقوفات عمدتاً کالاهای سرمایهای اعم از پول، زمین و مستغلات است که در محاسبات انباشت سرمایه هر فضای جغرافیایی، میتواند نقش قابل توجهی داشته باشد. بر پایهی ...
بیشتر
چکیدهوقف بهعنوان یک نهاد ملی- مذهبی با نیت خیرخواهانه، در صورت برنامهریزی و مدیریت عقلایی میتواند سرمایهای برای توسعه فضای اجتماعی و جغرافیایی باشد. در حقیقت، موقوفات عمدتاً کالاهای سرمایهای اعم از پول، زمین و مستغلات است که در محاسبات انباشت سرمایه هر فضای جغرافیایی، میتواند نقش قابل توجهی داشته باشد. بر پایهی این رویکرد، در مقاله پیشرو تلاش گردیده تا به واکاوی توزیع جغرافیایی موقوفات استان در شهرستانهای منتخب پرداخته شود. این تحقیق با مطالعه‌ی اسنادی انجام شده است. به منظور بازنمایی توزیع فضایی سرمایههای وقفی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. در نهایت، از یافتهها می‌توان نتیجه گرفت که نابرابری در توزیع و انباشت سرمایه وقف میان نواحی استان، وجود دارد. همچنین مدل تراکم و انباشت سرمایه وقفی در فضای جغرافیایی استان حاکی از الگوی قطبی است. بهعبارتی، می‌توان قطب برخورداری از کالاهای سرمایهای وقفی را در مرکز استان با اختلاف زیاد مشاهده نمود. از اینرو، می‌توان انتظار داشت که اثربخشی وقف در اقتصاد فضا و رفاه انسانی، دارای تفاوت معناداری بین مناطق باشد.
فاطمه رضایی مکی
چکیده
وقف بهعنوان یکی از راههای حفظ اصل املاک شخصی و تخصیص عواید آن به مصارف مورد علاقه واقف در تاریخ ایران اهمیت زیادی داشته و در دورههای مختلف مورد توجه بوده است. وقف دارالایتام و تعیین شرایطی برای تحصیل در علوم جدید برای افراد تحت سرپرستی آن، پدیدهای مدرن به شمار میآید. دارالایتام قهرمان شادمهر بهعنوان تنها نمونه از نوع ...
بیشتر
وقف بهعنوان یکی از راههای حفظ اصل املاک شخصی و تخصیص عواید آن به مصارف مورد علاقه واقف در تاریخ ایران اهمیت زیادی داشته و در دورههای مختلف مورد توجه بوده است. وقف دارالایتام و تعیین شرایطی برای تحصیل در علوم جدید برای افراد تحت سرپرستی آن، پدیدهای مدرن به شمار میآید. دارالایتام قهرمان شادمهر بهعنوان تنها نمونه از نوع خود در خراسان آن روزگار و تأکید واقف آن بر کسب مهارتهای تحصیلی و شغلی توسط کودکان تحت پوشش، موردی خاص جهت مطالعه است و واقف با رویکردی علمی، شرایط استفاده از وقف را مشخص کرده است. این پژوهش بر آن است تا به این سؤال پاسخ دهد که چگونه دارالایتام شادمهر شکل گرفت و چه اقداماتی برای تعالی و کسب رفاه اجتماعی ایتام انجام داد؟ و قصد دارد با تکیه بر اسناد خانوادگی و آرشیو شخصی رضاقلی میرزا قهرمان و مصاحبه با افرادی که به نوعی با مؤسسه ذیربط ارتباط داشتهاند به شیوه توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ گوید و برای این مقصود از مقایسه دارالایتام با برخی موارد مشابه بهره جسته است و به این نتیجه رسیده است که اغلب افرادی که دوره کامل اقامت در مؤسسه مزبور را طی کردهاند و عملاً حدود هفت سال را در آنجا آموزشهای علمی، عملی و تربیتی دیدهاند، هر کدام در جامعه کنونی در حرفه انتخابی خودشان بهعنوان افراد مورد وثوق و موفق مطرح هستند.
ادبیات و علوم انسانی
حامد نوروزی
چکیده
نهضت سربداران خراسان (737هـ. ق.ـ 783هـ. ق.) مهمترین نهضت آزادیبخش ایران در قرن هشتم است. تزلزل و ناپایداری این دولت مستعجل و فراز و فرودهای ایدئولوژیک آن سؤال‌های بزرگی را پیش روی محققان قرار دادهاست. گفتمان این نهضت، مانند همه گفتمانهای سیاسیـ اجتماعی، دارای دو مرحله غیرِمستقر (پیش از استقرار حکومت) و مستقر (پس از استقرار ...
بیشتر
نهضت سربداران خراسان (737هـ. ق.ـ 783هـ. ق.) مهمترین نهضت آزادیبخش ایران در قرن هشتم است. تزلزل و ناپایداری این دولت مستعجل و فراز و فرودهای ایدئولوژیک آن سؤال‌های بزرگی را پیش روی محققان قرار دادهاست. گفتمان این نهضت، مانند همه گفتمانهای سیاسیـ اجتماعی، دارای دو مرحله غیرِمستقر (پیش از استقرار حکومت) و مستقر (پس از استقرار حکومت) است. در این مقاله تلاش شدهاست نامه شیخ حسن جوری به امیر محمّدبیک، برادر ارغونشاه، بهعنوان یکی از مهمترین اسناد گفتمان غیرِمستقر سربهداران، تحلیل و به برخی از پرسشهای بالا از جمله تأثیر شرایط مکانی و زمانی در این جنبش، مفاهیم سیاسی و مذهبی آن و عامل وحدتبخش به نیروهای پراکنده مردمی، ذیل یک گفتمان واحد پاسخ داده شود. برای پاسخ به این پرسشها از شیوه تحلیل گفتمان لاک‌لائو و موفه بهره خواهیم برد که در آن هم، مفاهیم یک گفتمان، مانند جابهجایی دالها، سوژه سیاسی، اسطوره و تصور اجتماعی، قابلیت دسترسی و اعتبار، غیریت و حاشیهرانی، دالهای خالی و هژمونی، حول محور "دال مرکزی" شکل میگیرند. پس از بررسیها روشن میشود که در گفتمان غیرِمستقر سربداران، دالهای مرکزی، ظلمستیزی و برابریجویی هستند. شیخ خلیفه و شیخ حسن جوری، بهعنوان مهمترین شخصیتهای این گفتمان، با تکیه بر گفتمانهای تشیع و تصوف، اسطورهای مبتنی بر ظلمستیزی شیعیانه و برابریجویی عارفانه خلق کردند و آن را به تصور اجتماعی تبدیل نمودند. بقیه مفاهیم این گفتمان نیز، حول همین دالهای مرکزی، متمرکز میشوند. در خلال مقاله علاوه بر این نامه، از منابع و اسناد تاریخی دیگر نیز در جهت تحلیلی شامل، استفاده شدهاست.
مریم اسکافی؛ حمید مسعودی
دوره 11، شماره 1 ، آذر 1395، ، صفحه 63-84
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیر ابعاد چهارگانه نظم خرد به واسطة ابعاد دوگانه کشمش بین زوجین، بر طلاق است. چارچوب نظری تحقیق نظریه ترکیبی نظم خُرد چلبی (برگرفته از نظریه پارسونز) و نظریه تقابل اجتماعی زیمل است که در آن، خانواده به عنوان نظامی اجتماعی درنظر گرفته شده و دارای چهار خرده نظام همدلی، همفکری، همبختی و همگامی مشترک است. ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیر ابعاد چهارگانه نظم خرد به واسطة ابعاد دوگانه کشمش بین زوجین، بر طلاق است. چارچوب نظری تحقیق نظریه ترکیبی نظم خُرد چلبی (برگرفته از نظریه پارسونز) و نظریه تقابل اجتماعی زیمل است که در آن، خانواده به عنوان نظامی اجتماعی درنظر گرفته شده و دارای چهار خرده نظام همدلی، همفکری، همبختی و همگامی مشترک است. روش تحقیق حاضر، روش پیمایشی از نوع مطالعات مقطعی، پهنانگر، توصیفی- تبیینی و کاربردی و نیز در سطح جامعه شناسی میانه است، زیرا اقدامات طلاق را در خانواده ها بررسی نموده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه فرزندان متأهل شاهد ساکن در شهر مشهد بودند که یکی از زن و شوهر، بنا به اعلام از سوی مرکز بنیاد شهید انقلاب اسلامی در سال 85 فرزند شهید بوده اند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار لیزرل انجام گردیده است. نتایج این تحقیق نشان داد که، نظم خُرد به میزان 71/0- بر متغیر کشمکش (کشمکش کمّی و کیفی) و متغیر کشمکش نیز به میزان 89/0 بر اقدامات زمینه ساز طلاق مؤثر است. نتیجه این است که نظم خُرد در خانواده از طریق کشمکش بر اقدامات زمینه ساز طلاق مؤثر است و کشمکش نقش واسط را بازی می کند.Purpose of this research is to investigate the effect of quadruplet aspects of minor order, because of double aspects of conflict between couples, on divorce. Theoretical framework of the research includes mixed theory of Chalaby’ s minor order (taken from Parsonez’ s theory) and Zimel’ s social opposition theory, in which family is considered as a social system and it consists of four minor systems: empathy, consultation, partnership and joint concordance, and based on social conflict theory, in a small group like family, conflict may happen between couples and contexts may be provided for divorce. Methodology of this research contains a survey of cross-sectional, extensive, descriptive-explanatory and practical studies in middle sociology level, because it has studied divorce proceedings in families. The statistical population involves all couples, dwelled in Mashhad city, that one of them (wife or husband) has been martyr’ s offspring in 2006 (according to the Islamic Revolution Martyrs Foundation). Data analyzing was done by LISREL software. The results show that minor order affects conflict variable (quantitative or qualitative conflict) (-0.71), and conflict variable affects divorce proceedings (0.89) as well. The final result is that minor order in family affects divorce proceedings through conflict, and conflict plays the role of mediator.
سیده مهدیه شواکندی؛ حسین کوهستانی
چکیده
چکیدههنرهای سنتی، تجلی زیبایی هایی نشأت گرفته از ذوق و سلیقه، باورها و اعتقادات مردمان مناطق مختلف و شاهدی استوار بر توجه آنها به دنیای هزاررنگ پیرامون شان است. هنر سوزن دوزی نیز یکی از این هنرها است. در این میان، مردم شهرستان سربیشه با ترکیب عشق و صبوری، طرح های خیال پرور و چشم نواز خود در هنر سوزن دوزی را بر پرده هایی که زینت بخش ...
بیشتر
چکیدههنرهای سنتی، تجلی زیبایی هایی نشأت گرفته از ذوق و سلیقه، باورها و اعتقادات مردمان مناطق مختلف و شاهدی استوار بر توجه آنها به دنیای هزاررنگ پیرامون شان است. هنر سوزن دوزی نیز یکی از این هنرها است. در این میان، مردم شهرستان سربیشه با ترکیب عشق و صبوری، طرح های خیال پرور و چشم نواز خود در هنر سوزن دوزی را بر پرده هایی که زینت بخش خانه هایشان است، به کار بسته اند؛ هنری که از گذشته تا کنون به دست زنان هنرمند منطقه رقم خورده است و دارای نقوش منحصربه فردی است که از لحاظ بصری و تجسمی ساختاری منسجم و مشخص دارد. این پژوهش با هدف شناخت، تحلیل و معنایابی نقوش سوزن دوزی های پرده نماهای شهرستان سربیشه انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در منطقه سه روستای مختاران، چنشت و دهشیب است که از فراوانی بیشتر نقوش نسبت به روستاهای دیگر برخوردارند. روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای است. اهداف پژوهش عبارتند از: بررسی و معرفی نقوش پرده نماهای شهرستان سربیشه، طبقه بندی تنوع نقوش پرده نماها و مقایسه تطبیقی نقوش و تأثیرات فرهنگ و رسوم منطقه بر روی این پرده نماها. با بررسی این موارد مشخص شد نقوش پرده نماها در سه روستای مورد مطالعه در چهار گروه (گیاهی، حیوانی، پرندگان و اشعار) رده بندی می شوند. این نقش ها با اعتقادات و فرهنگ مردم این منطقه گره خورده است و شناخت آنها، بخش عظیمی از روایات غنی فرهنگ تصویری منطقه را برای ما روشن می سازد.Research on the Needlework of Sarbisheh city(Mokhtaran, Chenesht and Dehshib villages) AbstractTraditional art is a manifestation of the beauties emanating from the tastes, beliefs and beliefs of different peoples of the region, and a solid evidence of their attention to the world of millennia around them. The art of needlework is also one of these. In the meantime, the people of Sarbishah have combined their love and patience, their imaginative and visionary designs in the art of needlework, to decorate their home, an art that has long been embraced by women artists in the region. And has unique motifs that are visually and visually consistent. The purpose of this study was to identify, analyze and evaluate the needlework motifs of Sarbisheh city screens. The statistical population of the study is in the area of three villages of Mokhtaran, Chanest and Dahshib which have more motifs than other villages. The method of this research is descriptive-analytical and the method of collecting field and library information. The objectives of the research are: To study and introduce the motifs of the screens of Sarbisheh city, to classify the diversity of the motifs of the screens-views and to compare the motifs and the influences of the culture and customs of the region on these screens. Examination of these cases revealed that the motifs of the screens in the three villages studied were classified into four groups (plant, animal, birds, and poems). These roles are intertwined with the beliefs and cultures of the people of this region, and their understanding of them illuminates a large part of the rich narratives of the region›s visual culture.Key words: Needlework, Motifs, Sarbisheh
سید هادی زرقانی؛ محسن حجازی جوشقانی
دوره 10، شماره 4 ، شهریور 1395، ، صفحه 65-91
چکیده
تشکیل شورای اجتماعی محلات از مؤثرترین عوامل مداخله شهروندان در مدیریت شهری مشهد می باشد. بدیهی است که فرصت مشارکت باید برای زنان و مردان به صورت یکسان و عادلانه فراهم شود، اما نابرابر بودن تعداد مردان عضو شورا در مقابل زنان، حاکی از عدم استفاده لازم از زنان می باشد که مهم ترین دلیل آن می تواند بی اعتمادی شهرداری به عملکرد و توانمندی ...
بیشتر
تشکیل شورای اجتماعی محلات از مؤثرترین عوامل مداخله شهروندان در مدیریت شهری مشهد می باشد. بدیهی است که فرصت مشارکت باید برای زنان و مردان به صورت یکسان و عادلانه فراهم شود، اما نابرابر بودن تعداد مردان عضو شورا در مقابل زنان، حاکی از عدم استفاده لازم از زنان می باشد که مهم ترین دلیل آن می تواند بی اعتمادی شهرداری به عملکرد و توانمندی بانوان باشد. لذا در این پژوهش، دو شاخص سرمایه اجتماعی شامل اعتماد اعضای شورا به سایر اعضاء، اعتماد اعضاء به اثربخشی شورا و هم چنین دو شاخص تمایل به مشارکت اعضای شورا و احساس تعلق به محله در بین اعضای 12 شورای اجتماعی منطقه 9 مشهد مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش های اسنادی و ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه اعضای شوراهای اجتماعی محلات منطقه 9 شهرداری مشهد بوده و نمونه آماری این تحقیق نیز شامل تمامی اعضای شوراهای اجتماعی محلات فوق می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و تولید اطلاعات مورد نیاز از آماره های توصیفی و دستور فراوانی و برای مقایسه میانگین ها از آزمون من- ویتنی استفاده شده است. با تحلیل داده ها تفاوت معناداری در نگرش زنان و مردان به شاخص های منتخب دیده نشد. لذا با توجه به نتایج این تحقیق، چنین برداشت می شود که عدم اعتماد کافی به بانوان برای عضویت در شوراهای اجتماعی محلات، توجیه قابل قبولی ندارد و بدیهی است که به علت حضور بیشتر بانوان در محله و شناخت بیشتر در کمبودهای محله توسط آنان، حضور بانوان نتایج مثبتی برای کارایی شورا به همراه خواهد داشت.
حسین خسروی؛ هادی پورشافعی؛ فاطمه طاهرپور
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش خودکارآمدی در نشاطکاری با میانجی‌گری امیدواری معلمان انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی همبستگی و جامعه آماری شامل معلمان مقطع ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 1396-1397 به تعداد 1500 نفر بودند که با استفاده از نمونهگیری طبقه‌ای (برخورداری و جنسیت)، تعداد 306 نفر انتخاب گردید. برای سنجش متغیر خودکارآمدی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش خودکارآمدی در نشاطکاری با میانجی‌گری امیدواری معلمان انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی همبستگی و جامعه آماری شامل معلمان مقطع ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 1396-1397 به تعداد 1500 نفر بودند که با استفاده از نمونهگیری طبقه‌ای (برخورداری و جنسیت)، تعداد 306 نفر انتخاب گردید. برای سنجش متغیر خودکارآمدی و امیدواری از پرسشنامه لوتانز (2007) و نشاط کاری از پرسشنامه شایروم (2004) استفاده گردید. ضریب پایایی پرسشنامهها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی و برای خودکارآمدی 84/0، امیدواری 84/0 و نشاط کاری 91/0 برآورد گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها در سطح توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و سطح استنباطی (همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس، رگرسیون و الگویابی معادلات ساختاری) انجام گرفت. نتایج حاکی از آن بود که خودکارآمدی با میزان 55/0Beta= پیش‌بینی کننده نشاط کاری و با 73/0Beta= پیش‌بینی کننده امیدواری است. همچنین امیدواری با 68/0Beta= پیش‌بینی کننده نشاط کاری معلمان ابتدایی شهر بیرجند میباشد. یافتهها نشان داد که امیدواری نقش میانجی بین خودکارآمدی و نشاط کاری ایفاء میکند و مدل پژوهش از برازش خوبی برخوردار بود.
زبان و ادبیات فارسی
روح الله دانشیار؛ محمد بهنام فر؛ سیدمهدی رحیمی؛ حامد نوروزی
چکیده
با توجه به اهمیت گویش هزارگی که از مهمترین و قدیمی‌ترین گویش‌های خراسان بزرگ است و با عنایت به کاربرد کنایات در گویش‌ها که از جنبه‌های زبان‌شناسی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی حائز اهمیت است، در این جستار کوشیده‌ایم به این پرسشها پاسخ دهیم که نقش جاندارانگاری واژه "دل" در ترکیبات و تعبیرات کنایی گویش هزارگی، در چه حد است و آیا ...
بیشتر
با توجه به اهمیت گویش هزارگی که از مهمترین و قدیمی‌ترین گویش‌های خراسان بزرگ است و با عنایت به کاربرد کنایات در گویش‌ها که از جنبه‌های زبان‌شناسی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی حائز اهمیت است، در این جستار کوشیده‌ایم به این پرسشها پاسخ دهیم که نقش جاندارانگاری واژه "دل" در ترکیبات و تعبیرات کنایی گویش هزارگی، در چه حد است و آیا میشود جاندارانگاری "دل" را در ترکیبات و تعبیرات کنایی طبقهبندی کرد؟ برای پاسخ به این پرسشها، جاندارانگاری واژه دل را که از واژههای محوری در این گویش است، در کنایات گویش هزارگی بررسی و تحلیل کردهایم. این پژوهش با روش توصیفی و با رویکرد تحلیل محتوا انجام شده است. یافتههای تحقیق نشان می‌دهد ترکیبات و تعبیرات کنایی "دل" در گویش هزارگی، دارای "انسانانگاری"، "حیوانانگاری" و "انسان/ حیوانانگاری" است و از این میان، انسانانگاری دل، بسامد و اهمیت بیشتری دارد؛ حتی در انواع دیگر جاندارانگاری نیز رد پای انسان خیلی برجسته است که بیانگر قدرت تخیل گویشوران این گویش است که برای پدیدههای بیروح، روح قائل میشوند و دل را مانند انسان، حیوان و موجودات زنده قلمداد می‌کنند.
ایمان صفائی؛ فاطمه ثارللهی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر رفتار کارآفرینانه کارکنان بر مزیت رقابتی و بهره‌وری کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان جنوبی است که با روش تحقیق از نوع توصیفی و از نوع همبستگی انجام گردید. جامعه‌ی آماری پژوهش، کلیه‌ی کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان جنوبی به تعداد 255 نفر بود که تعداد 220 پرسشنامه جمع‌آوری شد. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه‌ی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر رفتار کارآفرینانه کارکنان بر مزیت رقابتی و بهره‌وری کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان جنوبی است که با روش تحقیق از نوع توصیفی و از نوع همبستگی انجام گردید. جامعه‌ی آماری پژوهش، کلیه‌ی کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان جنوبی به تعداد 255 نفر بود که تعداد 220 پرسشنامه جمع‌آوری شد. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه‌ی رفتار کارآفرینانه زمپتاکیس و ماستاکیس (2007)، پرسش‌نامه‌ی مزیت رقابتی حسینی (1390) و پرسشنامه بهره‌وری هرسی و گلداسمیت (۱۹۸۰) بود. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش‌نامه‌ی رفتار کارآفرینانه (88/0)، مزیت رقابتی (79/0) و بهره‌وری (80/0) محاسبه شد. تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری توصیفی، استنباطی، آزمون کلموگروف-اسمیرنف، آزمون ضریب همبستگی با استفاده از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس نسخه 22 و روش مدل‌یابی معادلات ساختاری با نرم‌افزار لیزرل 8/8 انجام شد. یافتهها نشان داد رفتار کارآفرینانه بر مزیت رقابتی و بهره‌وری تأثیر معناداری دارد. همچنین مدل پژوهش نیز از برازش مطلوب برخوردار است. پیشنهاد میشود مدیران ادارات ورزش و جوانان به‌منظور حمایت و تقویت رفتارهای کارآفرینانه‌ی کارکنان، با فراهم‌ساختن امکان دسترسی آنان به اطلاعات مدیریتی، حمایت از ابتکارات کارکنان، ایجاد گروه‌های تصمیم‌گیری به‌جای فرد تصمیم‌گیرنده، کاهش کاغذبازی‌های اداری و ایجاد جو صمیمی، رفتار کارآفرینانه را ایجاد و به مزیت رقابتی نسبت به رقبا دست یابند.
علوم تربیتی
زهرا زارعی؛ هادی پورشافعی؛ علی عسگری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه‌ای فرهنگ سازمانی در ارتباط بین رهبری دانش و عملکرد شغلی در کارکنان دانشگاه بیرجند انجام شده است. این پژوهش از لحاظ شیوه گردآوردی داده‌ها به شیوه توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه بیرجند به تعداد 340 نفر است که براساس فرمول کوکران، جهت دستیابی به حداقل حجم نمونه (180 نفر)، ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه‌ای فرهنگ سازمانی در ارتباط بین رهبری دانش و عملکرد شغلی در کارکنان دانشگاه بیرجند انجام شده است. این پژوهش از لحاظ شیوه گردآوردی داده‌ها به شیوه توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه بیرجند به تعداد 340 نفر است که براساس فرمول کوکران، جهت دستیابی به حداقل حجم نمونه (180 نفر)، تعداد 200 پرسشنامه استاندارد به شیوه نمونهگیری تصادفی طبقه‌ای برحسب واحد کار توزیع شد که از این بین، تنها 191 پرسشنامه قابل استفاده بود که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار سنجش متغیرهای پژوهش شامل سه پرسشنامه رهبری دانش ویتالا (2004)، عملکرد شغلی پاترسون (1970) و فرهنگ سازمانی دنیسون (2000) بود. پس از اطمینان از روایی و پایایی ابزار پژوهش، برای تحلیل داده‌ها از مدل‌یابی معادلات ساختاری، آزمون رگرسیون در سطح معنی‌داری 05/0 در محیط نرم افزارهای نرم‌افزارهای SPSS 25 و AMOS 24 استفاده گردید. نتایج نشان داد، فرهنگ سازمانی در رابطه رهبری دانش و عملکرد شغلی در کارکنان دانشگاه بیرجند نقش واسطه‌ای دارد. همچنین، نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نشان داد، از میان مؤلفههای رهبری دانش، گرایش به یادگیری، جوّ حمایتی یادگیری و عمل در نقش الگو به ترتیب به میزان 26، 35 و 14 درصد از نمرات عملکرد شغلی کارکنان را به‌طور جداگانه تبیین می‌کنند، در حالی که حمایت از فرایند یادگیری، قادر به تبیین عملکرد شغلی کارکنان در این دانشگاه نبوده است. در مجموع نتایج نشان داد که مدل مبنی بر نقش رهبری دانش با عملکرد شغلی با توجه به متغیر میانجی فرهنگ سازمانی از برازش لازم برخوردار است.
باستان شناسی
مهدی دهمرده پهلوان؛ حسن باصفا؛ بهاره مقدم؛ علی کریمی کیا
چکیده
سنگ نگاره ها از نخستین هنرهای بشری برای تجلی عواطف و دیده‌های خود از محیط پیرامون بوده است. در ایران، شواهد هنر صخره‌ای را می‌توان در اغلب مناطق کوهستانی مشاهده کرد. این پژوهش به بررسی و مطالعه مجموعه سنگ نگاره‌های باستانی کال‌سیر، سیرخردو و مهدوا پرداخته است. این سنگنگارههای نویافته در شهرستان طرقبه شاندیز در استان ...
بیشتر
سنگ نگاره ها از نخستین هنرهای بشری برای تجلی عواطف و دیده‌های خود از محیط پیرامون بوده است. در ایران، شواهد هنر صخره‌ای را می‌توان در اغلب مناطق کوهستانی مشاهده کرد. این پژوهش به بررسی و مطالعه مجموعه سنگ نگاره‌های باستانی کال‌سیر، سیرخردو و مهدوا پرداخته است. این سنگنگارههای نویافته در شهرستان طرقبه شاندیز در استان خراسان رضوی قرار دارد. در این منطقه تعداد زیادی از سنگ نگاره‌ها وجود دارد که بررسی این آثار با توجه به قدمتشان میتواند جنبه‌های تاریک زندگی ساکنان این حوزه را نمایان کند. روش بررسی سنگنگاره‌ها، بررسی پیمایشی میدانی بوده است و در روش کتابخانه‌ای به بررسی تطبیقی نقوش با دیگر سنگنگارههای ایران پرداخته شده است. در این پژوهش سعی شده است به پرسشهای پیش رو پاسخ داده شود: نقوش ایجادشده بر روی سنگنگارههای طرقبه شاندیز با کدام سنگنگارههای ایران قابل مقایسه است و تکنیک ساخت سنگنگارههای طرقبه شاندیز به چه صورت بوده است؟ مطالعه "مجموعه سنگنگارههای طرقبه شاندیز" با هدف معرفی و بررسی نقوش سنگ نگاره ها، مطابقت نقوش با شرایط اقلیمی و زیست محیطی منطقه و بررسی تطبیقی و مشابهت نقوش با دیگر نقاط، انجام شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که سنگنگارههای این حوزه دارای نقوش انسانی، حیوانی، نمادین و ابزارآلات هستند که با تکنیک و روش کوبشی ایجاد شدهاند و نقوش این سنگنگارههای نویافته با سنگنگارههای شرق ایران همچون توس، خزان، لاخمزار، گوهردشت، آسو و جربت قابل بررسی و تحلیل است.
برنامه ریزی شهری
ملیحه صلاحی؛ براتعلی خاکپور
چکیده
آثار و ابنیه تاریخی ضمن ارائه جلوه‌هایی از معماری و تمدن ایرانیـ اسلامی، عرصه‌های چندگانه توسعه را تحت‌الشعاع قرار داده و پایداری را در مناطق به ارمغان می‌آورد. شهرستان کلات بهعنوان تلاقی‌گاه منحصر‌به‌فرد تاریخ، فرهنگ و جغرافیا، مقصدی است مطلوب برای گردشگری؛ اما تعدادی از آثار تاریخیِ آن اعم از ابنیه، محوطه‌ها و تپه‌های ...
بیشتر
آثار و ابنیه تاریخی ضمن ارائه جلوه‌هایی از معماری و تمدن ایرانیـ اسلامی، عرصه‌های چندگانه توسعه را تحت‌الشعاع قرار داده و پایداری را در مناطق به ارمغان می‌آورد. شهرستان کلات بهعنوان تلاقی‌گاه منحصر‌به‌فرد تاریخ، فرهنگ و جغرافیا، مقصدی است مطلوب برای گردشگری؛ اما تعدادی از آثار تاریخیِ آن اعم از ابنیه، محوطه‌ها و تپه‌های تاریخی، در سایه غفلت، از نقش مؤثری که می‌توانند در رونق گردشگری و توسعه پایدار منطقه داشته باشند، بهدور مانده و در معرض تخریب قرار گرفته‌اند؛ درنتیجه این پژوهش کاربردی با هدف سنجش وضعیت کنونی گردشگری میراث فرهنگی در شهرستان (با تأکید بر آثار و ابنیه تاریخی آن)، منطبق بر روش توصیفیـ تحلیلی و به دو شیوه کتابخانه‌ای (برای شناخت پیشینه نظری و تجربی) و پیمایشی به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است؛ بهگونه‌ای که از ابزار مشاهده و فیش‌برداری برای شناخت عینی محیط بهره برده شد و با توزیع تصادفی 96 پرسشنامه در میان کاربران و تبدیل داده‌های کیفی به کمی جهت احصای امتیاز زیرمعیارها و نیز توزیع 11 پرسشنامه به روش گلوله‌برفی در میان خبرگان و انجام تحلیل سلسله‌مراتبی اِی‌اِچ‌پی بر روی داده‌ها جهت احصای امتیازهای معیارها و مؤلفه‌ها و درنهایت ضرب و ادغام وزن‌های نهایی دو دسته فوق در یکدیگر، امتیاز و اولویت نهایی مؤلفه‌ها در توسعه این گونه گردشگری در شهرستان به دست آمد؛ نتایج نظرسنجی از خبرگان و کاربران بیانگر شرایط نامطلوب اینگونه گردشگری در حال حاضر منطقه است که از نظر آنها تنها مؤلفههای تعاملات اجتماعی میان جامعه میزبان و گردشگران، مدیریتیـ سازمانی و هویت تاریخی منشعب از میراث فرهنگی مطلوب است و سایر مؤلفه‌ها در وضعیتی نامطلوب به سر می‌برند؛ در این میان، ساماندهی و بهبود مؤلفههای زیرساخت‌های گردشگری (امتیاز 036/0-)، بودجه و اعتبار (امتیاز 021/0-)، بهداشت و پاکیزگی محیط (امتیاز 012/0-)، بهترتیب درجه عدم مطلوبیت، اولویت‌های مورد توجه جهت توسعه اینگونه گردشگری در شهرستان هستند.
سارا صادقی؛ حمیدرضا قربانی؛ حسن هاشمی زرج آباد
دوره 9، شماره 4 ، شهریور 1394، ، صفحه 75-96
چکیده
سنگ نگاره ها یا هنر صخره ای، یکی از کهن ترین آثار تاریخی و هنری به جای مانده از بشر هستند. این نقوش از جمله هنرهایی هستند که در نقاط مختلف ایران پراکنده اند و هر یک نشانی از دنیای باستان دارند. این پژوهش، به بررسی و مطالعه سنگ نگاره های آسو پرداخته است. سنگ نگاره های نویافته آسو در ناحیه ای کوهستانی به فاصله 300 متری در جنوب روستای آسو در ...
بیشتر
سنگ نگاره ها یا هنر صخره ای، یکی از کهن ترین آثار تاریخی و هنری به جای مانده از بشر هستند. این نقوش از جمله هنرهایی هستند که در نقاط مختلف ایران پراکنده اند و هر یک نشانی از دنیای باستان دارند. این پژوهش، به بررسی و مطالعه سنگ نگاره های آسو پرداخته است. سنگ نگاره های نویافته آسو در ناحیه ای کوهستانی به فاصله 300 متری در جنوب روستای آسو در شهرستان بیرجند، در استان خراسان جنوبی قرار دارد. روش بررسی نگاره ها، پیمایشی بوده که از تک تک نقوش عکس برداری و سپس طراحی صورت گرفته است و در روش کتابخانه ای به بررسی تطبیقی نقوش با دیگر سنگ نگاره های ایران پرداخته شده است. اهداف اصلی پژوهش شامل معرفی و بررسی نقوش سنگ‌نگاره آسو، مطالعات انسان‌شناسی در مورد نقوش، مطابقت نقوش با شرایط اقلیمی (پوشش گیاهی و جانوری)، بررسی تطبیقی و تشابهی نقوش با دیگر نقاط و گاهنگاری پیشنهادی براساس شواهد موجود است. نقوش یافت شده در این محوطه شامل 51 نقش که در برگیرنده نقوش؛ حیوانی، انسانی، نمادین و ابزارآلات است که اغلب به صورت تک نگاره و گاه مجموعه ای بوده که در خلق این نقوش از روش کوبشی استفاده شده است. با بررسی های انجام گرفته می توان پی برد که نقوش مورد نظر از نظر کیفی و کمی با دیگر نقوش یافت شده در دیگر مناطق ایران و خارج از مرزهای کنونی ایران، قابل بررسی و تحلیل هستند.
