%0 Journal Article %T مطالعه و تحلیل شهرسازی غزنه در دوره غزنویان براساس منابع تاریخی و مطالعات باستان‌شناسی %J مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان %I اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی %Z 2676-6116 %A رضائی, مصطفی %A محمدی, مریم %D 2021 %\ 05/22/2021 %V 15 %N 3 %P 45-82 %! مطالعه و تحلیل شهرسازی غزنه در دوره غزنویان براساس منابع تاریخی و مطالعات باستان‌شناسی %K غزنه %K غزنویان %K سلطان‌محمود %K سلطان‌مسعود سوم %K شهرسازی %K مطالعات تاریخی و باستان‌شناسی %R 10.22034/fakh.2021.261835.1438 %X غزنه کهن با پیشینه فرهنگی غنی، منطقه‌ای است باستانی که در شرق ایران فرهنگی قرار دارد. این منطقه از قرن سوم تا ششم هـ. ق. تحولات بزرگ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را به خود دیده و در گذر زمان عرصه‌ تاخت‌وتاز سلسله‌های قدرتمند بوده­است. در منابع تاریخی، همواره از غزنه به‌عنوان یکی از گذرگاه‌های اصلی در حد واسط خراسان و هند یاد شده­است. هدف از این پژوهش، بررسی مهم‌ترین آثار غزنه در عهد غزنویان با تکیه ‌بر شواهد باستان‌شناسی و منابع تاریخی است. مهم‌ترین ویژگی‌های شهرسازی غزنه و سهم این شهر از فتوحات غزنویان در شکوفایی و رونق آن، اصلی‌ترین پرسش‌های این پژوهش است که باید به آن پاسخ داده شود. پژوهش پیش رو، به روش تاریخی­ـ توصیفی­ـ تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته­است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که از جمله دلایلی که موجب شد این شهر در دوره‌ فرمانروایی حاکمان غزنوی متحول شود، ثروت هند بوده که جایگاه ویژه‌ای در شکوفایی اقتصادی، فرهنگی و شهرسازی غزنه داشته­است. موقعیت غزنه بر سر راه تجاری هند، با بازارها و کاروانسراها، آن را به‌عنوان یک بارانداز تجاری مطرح کرده بود. این شهر در سده‌های نخستین اسلامی با توجه به شکل‌گیری حکومت مستقل ترک نژاد غزنوی، شاهد تحولات هنری و شهرسازی ویژه‌ای بوده­است؛ احداث میدان اجتماعات، کاخ‌ها، مناره‌ها، باغ‌های حکومتی و خصوصی و مساجد باشکوه از جمله این موارد است. بنابر نتایج تحقیق، غزنه کهن در شمال شرقی، جنوب شرقی و غربی شهر امروزی غزنه گسترده بوده است. %U http://www.farhangekhorasan.ir/article_131546_9225ef1fb4de20437d481386e84449ee.pdf