%0 Journal Article %T تحلیلی بر نگرش‌های عاشوراپژوهی در آثار خاندان آیتی بیرجندی %J مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان %I اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی %Z 2676-6116 %A ولی پور, محمد %D 2020 %\ 08/22/2020 %V 14 %N 4 %P 149-170 %! تحلیلی بر نگرش‌های عاشوراپژوهی در آثار خاندان آیتی بیرجندی %K عاشورا %K خاندان آیتی %K تاریخ تشیع %R 10.22034/fakh.2020.248269.1423 %X واقعه‌ عاشورا در تاریخ اسلام ازجمله حوادث اثرگذاری است که کتب زیادی پیرامون آن نگاشته شده است. مطالعه و تحلیل آثار عاشورایی از جهات گوناگون در خور توجه است؛ یکی از موارد مهم، تحلیل نگرش‌ها و بررسی نوع گفتمان­های موجود در این آثار است. نویسندگان واقعه‌ طف در بیان چگونگی این حادثه و شرح احوال و شخصیت یاران امام‌حسین (ع) دیدگاه‌های گوناگونی ارائه کرده­اند که تنوع و گوناگونی گزارش­ها را انجامیده است. در میان گزارش‌های ارائه‌‌شده، آثار خاندان آیتی بیرجندی (محمدباقر، محمدابراهیم و محمدحسین) از جنبه‌های مختلف درخور توجه و واکاوی است. وجود علمای برجسته و صاحب‌قلم، شاخص‌بودن آثار برخی از این خاندان بویژه توجه به تحریفات و آسیب­ها، و مستندنویسی از دلایل انتخاب موضوع این نوشتار است. کانون محوری بحث­های عاشوراپژوهی خاندان آیتی، افزون بر واگویی واقعه بر مبنایی مستدل و مستند، بررسی برخی تحریفات آن است؛ از این‌رو این مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی به ‌نقد و بررسی آثار عاشورایی این خاندان، و سنخ‌شناسی گفتمان‌های مطرح‌شده پرداخته است. دستاورد این پژوهش، بیانگر وجود ابعاد سنخ‌شناسانه، نگرش‌های تاریخی، دیدگاه عاطفی، عرفانی و ماورایی در شکل‌گیری آثار عاشوراپژوهی این خاندان است؛ که برخی از این گفتمان­ها به دلایل پرشماری چون ویژگی­های متنی (ادبی، تاریخی و فقهی) بر سایر گفتمان­ها برتری و چیرگی یافته است. %U http://www.farhangekhorasan.ir/article_124712_178812f5437f01829a5bed9465d6fd97.pdf