ادبیات و علوم انسانی
محمد حجی پور
چکیده
پیش از انقلاب، تشکیل شرکتهای سهامی زراعی با هدف تغییر در ساختارهای بخش کشاورزی انجام شد که در آن زمان به سبب مسائلی همچون عدم توجه به مشارکت و رضایت جامعه روستایی، ناموفق ماند. طی دو دهه اخیر، بازگرایشی به احیا و ایجاد شیوه بهرهبرداری سهامی زراعی در اقصی نقاط کشور میتوان شاهد بود که نمونه آن، ایجاد شرکت سهامی زراعی در دشت ...
بیشتر
پیش از انقلاب، تشکیل شرکتهای سهامی زراعی با هدف تغییر در ساختارهای بخش کشاورزی انجام شد که در آن زمان به سبب مسائلی همچون عدم توجه به مشارکت و رضایت جامعه روستایی، ناموفق ماند. طی دو دهه اخیر، بازگرایشی به احیا و ایجاد شیوه بهرهبرداری سهامی زراعی در اقصی نقاط کشور میتوان شاهد بود که نمونه آن، ایجاد شرکت سهامی زراعی در دشت سهلآباد شهرستان نهبندان بوده است. مطالعه این شرکت سهامی زراعی جدید در نهبندان، حاکی از افتوخیز شدید آن در فضای روستایی ناحیه است که در این پژوهش تلاش شده است تا ضمن بررسی علل گرایش روستاییان به نظام سهامی زراعی در سال 1384، به تحلیل دلایل مقابله و تعارض مردم با این نظام زراعی در سال 1399 پرداخته شود تا تبیینی از علل رکود آن برای کاربرد در سایر نواحی کشور به دست آید. این تحقیق بر مبنای هدف کاربردی است. به منظور گردآوری دادهها از روش آمیخته (ترکیبی از روشهای کمّی و کیفی) استفاده شده است. بررسیها نشان داد روستاییان دشت سهلآباد، با انگیزه کسب منافع اقتصادی بیشتر از منابع آب و خاک در اختیار، با میزان مشارکت بالا، اقدام به پذیرش نظام سهامی زراعی نمودهاند؛ با گذشت بیش از یک دهه از عمر شرکت سهامی زراعی در دشت سهلآباد، نهتنها توفیقی در اهداف حاصل نشده، بلکه دغدغههای جدیدی نیز در فضای روستایی پدیدار شده که بنا به چهار دلیل؛ پایینبودن سطح بازدهی اقتصادی شرکت، عملکرد غیراصولی هیئتمدیره شرکت، تشدید عناصر برونفضایی تأثیرگذار بر عملکرد اقتصادی شرکت و حیات اقتصادی سهامداران و عدم پشتیبانی مناسب دستگاههای متولی از شرکت سهامی زراعی و سهامداران بوده است. در کل میتوان گفت تغییر نظام خردهمالکی به سهامی زراعی، به دلایل یادشده، نهتنها حرکتی رو به سوی توسعه نبود؛ بلکه فضایی ضد توسعه روستایی در دشت سهلآباد بهوجود آورده است.
اسداله عربخانی؛ سیدمحمد سیدمیرزایی؛ علیرضا کلدی
چکیده
این مقاله ضمن بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی در دهستان عشق آباد شهرستان نیشابور استان خراسان رضوی، به بررسی نقش این زنان در ارتباط با توسعه محلی می پردازد. در این مقاله از روش گراندد تئوری و تکنیک های ارزیابی مشارکتی روستایی، مصاحبه نیمه ساخت یافته، مشاهده و قدم زدن در میدان و بحث گروهی استفاده گردیده و با روش گلوله ...
بیشتر
این مقاله ضمن بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی در دهستان عشق آباد شهرستان نیشابور استان خراسان رضوی، به بررسی نقش این زنان در ارتباط با توسعه محلی می پردازد. در این مقاله از روش گراندد تئوری و تکنیک های ارزیابی مشارکتی روستایی، مصاحبه نیمه ساخت یافته، مشاهده و قدم زدن در میدان و بحث گروهی استفاده گردیده و با روش گلوله برفی نسبت به انتخاب نمونه های آماری تا مرحله اشباع نظری (در نفر بیست و پنجم) در داده ها پرداخته و پس از تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده در میدان از طریق کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) با انتخاب مقوله مرکزی "توانمندسازی زنان روستایی"، اقدام به استخراج نظریه ای براساس داده های گردآوری شده از میدان پژوهش نموده است. سپس با توجه به تجزیه و تحلیل داده های خام گردآوری شده از میدان پژوهش، بر اساس اصول حاکم بر روش گراندد تئوری یعنی رویه های تحلیل "سؤال کردن" و "مقایسه نمودن"، مفاهیم از دل داده های خام گردآوری شده از میدان تحقیق، استخراج گردید. سپس بر اساس همان روش، ابتدا در یک مرحله مقولات خرد از مفاهیم استخراج و در مرحله بعدی مقولات گسترده استخراج شده و سپس از طریق کدگذاری محوری سه مدل پارادایمی؛ پدیده عوامل فردی مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی، پدیده عوامل اقتصادی مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی و پدیده عوامل اجتماعی مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی، در راستای کدگذاری محوری ساخته شد و ضمن بیان روایت داستان مقوله محوری یا هسته ای "توانمندسازی زنان روستایی" در راستای کدگذاری انتخابی استخراج گردید و با توجه به عناصر تشکیل دهنده مقوله هسته ای، نظریه "توانمندسازی زنان روستایی به مثابه عاملی برای توسعه محلی" از داده ها استخراج و مدل مفهومی آن ترسیم گردید.Developing a Conceptual Model Using Fundamental Theory in Empowering Rural Women:(Case Study on Eshgabad county of Neishaboor City)AbstractThis article reviews the factors affecting the empowerment of rural women and the roles of these women in relation to local development in rural district of Eshgabad of county of Neishaboor eparchy. In this article, Has been used Grounded theory method and Participatory Rural Appraisal, Rapid Rural Assessment ,Semi-structured interviews, observation and walking in the field and group discussion techniques, and has used snowball techniques for Selection of statistical samples up to theoretical saturation stage (In the twenty fifth person) in the data, and after analyzing the collected data in the field Through coding (open, axial, and selective), by choosing a central category of “Empowering rural women” a theory has been extracted based on collected data from the field. Then, according to data analysis based on the principles of the dominant theory of theory, the theory of “Empowering rural women as a factor for local development” was obtained from the data.Key words: Empowerment of rural women, Local development, Rural development, Participation, Social welfare
محمود فال سلیمان؛ جواد میکانیکی؛ حسین سنجری
دوره 8، شماره 4 ، بهمن 1393، ، صفحه 111-127
چکیده
کشور ما به دلیل قرارگیری در کمربند خشک عرضهای جغرافیایی نیمکره شمالی به طور پیوسته از خشکسالی، خشکی و کمآبی رنج میبرد. هر چند حدود دو سوم از پهنه جغرافیایی کشور در عرصه مناطق خشک واقع شده، ولی در دو دهه اخیر گسترش خشکسالی و کمآبی تمام کشور را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که این مسأله از دغدغههای مهم سیاستگذاران و برنامهریزان ...
بیشتر
کشور ما به دلیل قرارگیری در کمربند خشک عرضهای جغرافیایی نیمکره شمالی به طور پیوسته از خشکسالی، خشکی و کمآبی رنج میبرد. هر چند حدود دو سوم از پهنه جغرافیایی کشور در عرصه مناطق خشک واقع شده، ولی در دو دهه اخیر گسترش خشکسالی و کمآبی تمام کشور را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که این مسأله از دغدغههای مهم سیاستگذاران و برنامهریزان گردیده که آثار مقابله با آن بهوضوح در فصول مختلف برنامههای توسعه کشور در دو دهه اخیر مشهود است. تهیه و تنطیم روشهای مقابله با خشکسالی و کمآبی و تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی و اجتماعی آن نیازمند شناخت اثرات خشکسالیها در پهنههای متفاوت جغرافیایی است. این تحقیق محدودهای از بستر جغرافیایی شرق کشور در استان خراسان جنوبی را به عنوان منطقه مورد مطالعه اثرسنجی آثار اجتماعی خشکسالی بر فضاهای روستایی را مورد بررسی قرار داده است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ روش و ماهیت توصیفی-تحلیلی و از لحاظ جمع آوری دادهها اسنادی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری تحقیق را 153 روستای بخش شوسف شهرستان نهبندان تشکیل میدهند که از این میان 38 روستا به عنوان جامعه نمونه انتخاب، و کار پرسشگری از 262 منتخب در این روستاها صورت گرفته است. برای تجزیه و تحلیل دادههای مورد لزوم از نرم افزارهای آماری SPSS و EXCEL و جهت پردازش دادهها از آزمونT تک نمونهای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد خشکسالی در بعد اجتماعی موجب افزایش مهاجرت، افزایش فعالیت های غیرقانونی، فقر و وابستگی بیشتر روستاییان به سازمانهای حمایتی شده است. از این رو، برای مقابله با پیامدهای خشکسالی باید روشهایی همسو با شرایط منطقهای از ابعاد زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی اتخاذ نمود.
سمیه ابراهیمی؛ کامران برومند سرکرده
چکیده
صنعت گردشگری در حال حاضر به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمد و از طریق ایجاد جریان مالی به عنوان مؤلفه ی عمده ای در بهبود اقتصادی مناطق و کشورها مطرح می شود. توسعه گردشگری در روستاها نیز گسترش فرصت های شغلی، ایجاد درآمد اضافی و فقرزدایی را در مناطق روستایی به ارمغان می آورد و مزایای فرهنگی و زیست - محیطی نیز به دنبال دارد. اما همواره ...
بیشتر
صنعت گردشگری در حال حاضر به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمد و از طریق ایجاد جریان مالی به عنوان مؤلفه ی عمده ای در بهبود اقتصادی مناطق و کشورها مطرح می شود. توسعه گردشگری در روستاها نیز گسترش فرصت های شغلی، ایجاد درآمد اضافی و فقرزدایی را در مناطق روستایی به ارمغان می آورد و مزایای فرهنگی و زیست - محیطی نیز به دنبال دارد. اما همواره خلأ برنامه ریزی کارامد، در سیاست های توسعه ی روستایی برای فراهم آوری، یا یک پارچه کردن گردشگری، احساس می شود. در این تحقیق، ابتدا به روش شناسی تحقیق و سپس قابلیت های گردشگری در توسعه ی روستایی پرداخته شده است. داده های تحقیق از طریق پرسشنامه و مستندات آماری حاصل شده است. یافته های تحقیق به صورت استنباطی مورد بررسی قرار گرفته و در آخر نتیجه گیری و پیشنهادات آورده شده است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی است و روش تحقیق آن توصیفی و تحلیلی می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و Excel انجام شده است. بررسی ها نشان داد که این منطقه علی رغم استعدادهای بالقوه، فاقد امکانات و تسهیلات رفاهی و تفریحی لازم برای جلب گردشگر است و با شرایط فعلی، نمی تواند نقشی در توسعه ی گردشگری منطقه داشته باشد. لذا با برنامه ریزی اصولی و به ویژه تهیه و اجرای طرح جامع گردشگری استان و تمرکز حمایت های مدیریتی، تبلیغات مناسب و تجهیز منطقه به برخی امکانات، می توان شاهد رشد و توسعه ی گردشگری به همراه توسعه ی روستای مذکور بود.