برنامه ریزی روستایی
احمد حجاریان
چکیده
از گردشگری روستایی می‌توان بهعنوان شاهراه کلیدی در بهرهبرداری محیطی و آیندهپژوهی سرزمینی و محلی یاد کرد. نوشتار حاضر با علم به جایگاه این مهم در آینده اقتصاد کشورمان و با تأثیر از مطالعات جهانی صورتگرفته و همچنین تأثیر از نقش کم‌رنگ مطالعات گردشگری روستایی، به بررسی این مهم پرداخته است؛ بنابراین هدف از این مطالعه شناسایی ...
بیشتر
از گردشگری روستایی می‌توان بهعنوان شاهراه کلیدی در بهرهبرداری محیطی و آیندهپژوهی سرزمینی و محلی یاد کرد. نوشتار حاضر با علم به جایگاه این مهم در آینده اقتصاد کشورمان و با تأثیر از مطالعات جهانی صورتگرفته و همچنین تأثیر از نقش کم‌رنگ مطالعات گردشگری روستایی، به بررسی این مهم پرداخته است؛ بنابراین هدف از این مطالعه شناسایی شاخصهای مؤثر بر وضعیت گردشگری روستایی استان خراسان رضوی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفیـ تحلیلی و نوع آن از نظر هدف، بنیادی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری 19 روستای انتخابی هدف گردشگری استان خراسان رضوی است و از مجموع 3808 خانوار ساکن در سکونتگاه‌های روستایی، با فرمول کوکران، حجم نمونه 339 خانوار برآورد شد و این افراد با روش نمونهگیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر ابعاد پژوهش در توسعه گردشگری روستایی از تکنیک حداقل مربعات جزئی و از نرم‌افزار Smart PLS استفاده شد. با توجه به نتایج، ضرایب t بین متغیرهای اصلی پژوهش، بالای 96/1 بوده؛ یعنی رابطه معنادار و مستقیم است. بدین ترتیب ابعاد اجتماعیـ فرهنگی، اقتصادی، برنامهریزیـ مدیریتی و زیرساختیـ خدماتی در توسعه گردشگری روستایی تأثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار R2 نشان می‌دهد 3/84% توسعه گردشگری روستایی با دستیابی به ابعاد چهارگانه تبیین شده و بُعد اقتصادی با ضریب 89/0، تأثیر بیشتری نسبت به سایر ابعاد در توسعه گردشگری روستایی داشته است. با توجه به مقدار شاخص اجتماعیـ فرهنگی (059/0) پیشنهاد می شود، بهمنظور ارتقای سطح توسعه گردشگری روستایی، شاخصهای فرهنگیـ اجتماعی مورد توجه بیشتری قرار گیرد تا برآیند نهایی توسعه گردشگری بهبود یابد. درواقع با ارتقای شاخص اجتماعیـ فرهنگی، انگیزش برای مسافرت و جذب گردشگر بیشتر میشود و برای تحقق اهداف با بهره گیری از این شاخص ها، تقویت امکانات و خدمات در کنار جاذبه ها و منابع گردشگری روستایی با هدف جلب رضایت بیشتر گردشگر و ایجاد اشتغال و درآمد ذینفعان پیشنهاد میشود.
محمدعلی طالبی؛ جواد یوسفی؛ محمد براتی
چکیده
آثار فرهنگـی و اجتمـاعی گردشـگری بخشی از مهم‌ترین ملاحظات توسعه گردشگری در هر منطقه بویژه در مناطق روستایی به شمار می‌رود. اثرگذاری و اثرپذیری فرهنگی در هر دو جامعه میزبان و میهمان گردشگری روستایی دارای اهمیت است که بسته به شـرایط اجتماعی، پذیرش یا رد آن متفاوت است. در پژوهش حاضر میزان تغییرات فرهنگی که تحت تأثیر حضور گردشگران ...
بیشتر
آثار فرهنگـی و اجتمـاعی گردشـگری بخشی از مهم‌ترین ملاحظات توسعه گردشگری در هر منطقه بویژه در مناطق روستایی به شمار می‌رود. اثرگذاری و اثرپذیری فرهنگی در هر دو جامعه میزبان و میهمان گردشگری روستایی دارای اهمیت است که بسته به شـرایط اجتماعی، پذیرش یا رد آن متفاوت است. در پژوهش حاضر میزان تغییرات فرهنگی که تحت تأثیر حضور گردشگران یا مهاجرت جامعه میزبان از روستا به شهر بوده، در روستای گردشگری چنشت واقع در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی بررسی شده است. نمونه آماری از بین 170 نفر از افراد سرپرست خانوار ساکن در روستا که قادر به پرکردن پرسشنامه بودند، به روش نمونهگیری در دسترس، در تیرماه 1395 انتخاب گردید و ضمن بررسی اسنادی، با روش پیمایش میدانی داده‌های پژوهش با روش تحلیل مسیر ارزیابی گردید. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد مؤلفه‌های تأثیرگذار در مراودات جامعه میزبان و گردشگران به ترتیب اولویت در زمینه‌هایی مانند: تغییر الگوی مصرف، نوسازی و بازسازی مساکن، آداب‌ورسوم، قوانین و ضوابط، پوشش، زبان و لهجه، قوانین، شغل و شیوه تغذیه بوده است. چهار عامل آداب‌ورسوم، قوانین و ضوابط، زبان و لهجه و شغل به ترتیب بیشترین تأثیر را در مراجعه به شهرها برای ساکنان داشته است و از طرفی عواملی مانند الگوی مصرف، پوشش، تغذیه و نوسازی و بازسازی مساکن نقش بازدارنده در این میان داشته است. به‌عبارت دیگر در تعامل بین گردشگران و ساکنان روستا، عوامل اخیر نه‌تنها در مراجعه به شهر روستاییان تأثیر نداشته بلکه بهعنوان نقاط قوت فرهنگ جامعه میزبان اثرگذاری سایر عوامل را به حداقل رسانده است.
جغرافیای طبیعی
محمود مرادی؛ سمیه خاتمی
چکیده
شرایط اقلیمی نامساعد و خشکسالی‌های دوره‌ای یکی از علل آسیب پذیری نواحی روستایی محسوب می شود. روستای خور نیز که در ناحیه بیابانی ایران واقع شده، از این شرایط متأثر گردیده و از آن جهت که دارای بافت تاریخی با ارزش می‌باشد، لزوم توجه به آن بیشتر احساس میشود چرا که گردشگری روستایی می‌تواند علاوه بر حفظ آثار تاریخی، باعث بدست آوردن ...
بیشتر
شرایط اقلیمی نامساعد و خشکسالی‌های دوره‌ای یکی از علل آسیب پذیری نواحی روستایی محسوب می شود. روستای خور نیز که در ناحیه بیابانی ایران واقع شده، از این شرایط متأثر گردیده و از آن جهت که دارای بافت تاریخی با ارزش می‌باشد، لزوم توجه به آن بیشتر احساس میشود چرا که گردشگری روستایی می‌تواند علاوه بر حفظ آثار تاریخی، باعث بدست آوردن درآمدهای ثانویه برای خانوار روستایی شده و زمینه را برای رشد اقتصادی فراهم آورد. نوشتار حاضر با هدف بررسی نقش گردشگری در توسعه روستایی و با تکیه بر مدل SWOT [1]، به تحلیل قابلیتهای گردشگری در روستای خور پرداخته است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جهت بررسیهای میدانی30 درصد از خانوار ساکن روستای خور به تعداد 50 خانوار و نیز تعدادی از کارشناسان حوزه گردشگری به عنوان نمونه انتخاب شدهاند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که وجود جاذبههای تاریخی و بافت سنتی در روستای خور با هدایت مدیریت محلی و نیز مشارکت روستائیان بویژه زنان در توسعه فعالیتهای تولیدی - صنایع دستی و... و ارائه خدمات مورد نیاز گردشگران، می‌تواند زمینه توسعه روستایی را فراهم سازد.
جغرافیای طبیعی
محمد شریفی تهرانی؛ جواد یوسفی
چکیده
گردشگری فرهنگی همواره از جمله گونههای اصلی گردشگری در ایران و به طور کلی کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. با این وجود، دیدگاه فراگیری در میان کارشناسان نسبت بهگونههای مختلف آن وجود ندارد. بهطور دقیقتر، در منابع مختلف اختلاف نظرهایی در رابطه با قلمداد کردن گردشگری بومشناختی، مذهبی و روستایی بهعنوان گونههای ...
بیشتر
گردشگری فرهنگی همواره از جمله گونههای اصلی گردشگری در ایران و به طور کلی کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. با این وجود، دیدگاه فراگیری در میان کارشناسان نسبت بهگونههای مختلف آن وجود ندارد. بهطور دقیقتر، در منابع مختلف اختلاف نظرهایی در رابطه با قلمداد کردن گردشگری بومشناختی، مذهبی و روستایی بهعنوان گونههای مختلف گردشگری فرهنگی وجود دارد که مقاله تحلیلی حاضر، با استفاده از راهبرد تحقیق تلفیقی ادبیات موجود، سعی در ارائه یک مفهوم جامع برای این موضوع با تأکید بر استان خراسان جنوبی دارد. بنابراین، سؤال اصلی مد نظر نویسندگان این مقاله آن است که آیا گردشگری بومشناختی، مذهبی و روستایی را می‌توان بهعنوان گونههای مختلف زیرمجموعه گردشگری فرهنگی محسوب کرد؟ نتایج حاصله بیانگر آن است که به لحاظ ماهیت فعالیت گردشگران در مقصد، گردشگری مذهبی و روستایی بهطور کامل و گردشگری بومشناختی در صورتی که گردشگران از طریق ارتباط مستقیم (رویارویی با مردم محلی) و یا غیر مستقیم (از طریق شواهد زندگی مردم محلی) در کنار سفر مسؤولانه خود به شناخت و یا تحقیق در مورد فرهنگ مردم محلی بپردازند، میتوانند گونهای از گردشگری فرهنگی قلمداد شوند.
