برنامه ریزی شهری
محمد غفاری فرد؛ محسن زنگنه؛ عبدالبصیر قادری
چکیده
مناطق یکی از بخش‌های مهم جهت رشد اقتصادی و تولید یک کشور به شمار می‌آید. ارزش‌افزوده بخش‌های مهم اقتصادی نشان‌دهنده بهره‌گیری متناسب از منابع انسانی و طبیعی متناسب به هر منطقه است. امروزه رشد اقتصادی مناطق یک بحث کلیدی و مهم برای دولت و جامعه محسوب می‌شود. رشد اقتصادی یک منطقه دربرگیرنده رشد همه‌جانبه در تمام بخش‌های موجود در ...
بیشتر
مناطق یکی از بخش‌های مهم جهت رشد اقتصادی و تولید یک کشور به شمار می‌آید. ارزش‌افزوده بخش‌های مهم اقتصادی نشان‌دهنده بهره‌گیری متناسب از منابع انسانی و طبیعی متناسب به هر منطقه است. امروزه رشد اقتصادی مناطق یک بحث کلیدی و مهم برای دولت و جامعه محسوب می‌شود. رشد اقتصادی یک منطقه دربرگیرنده رشد همه‌جانبه در تمام بخش‌های موجود در آن جامعه است تحقیق حاضر بررسی رشد و رونق اقتصادی پنجاه‌ودو شهرستان در منطقه ۹ آمایش سرزمین از طریق رتبه‌بندی ارزش‌افزوده انجام شده است؛ بنابراین، ابتدا با استفاده ازنظر دوازده نفر از خبرگان و متخصصین مبتنی بر روش تحلیل سلسلهمراتبی ضریب اهمیت بخش‌های کشاورزی، معدن، صنعت و خدمات شناسایی شد، سپس جهت دستیابی به رتبه شهرستانها با استفاده از داده‌های مرکز آمار و با استفاده از روش تاپسیس شهرستان‌هایی که ایجاد رونق اقتصادی در منطقه را دارند شناسایی شده‌اند. نتایج نشان میدهد جهت رونق اقتصادی به ترتیب بخش کشاورزی، معدن، خدمات و صنعت از اهمیت بالایی در منطقه برخوردار هستند. همچنین با استفاده از روش تاپسیس مشخص شد جهت ایجاد رونق اقتصادی در منطقه ۹ آمایش سرزمین، به ترتیب شهرستان مشهد با گرفتن ضریب 59/0 در رتبه اول قرار گرفت است و به ترتیب شهرستانهای خواف 46/0 و زیر کوه 41/0 در رتبه دوم و سوم قرارداد و شهرستانهای صالح‌آباد 014/0، ششتمد 023/0 و کوه سرخ 002/0 به ترتیب در رتبههای آخر قرار گرفتهاند؛ بنابراین سیاست‌گذاران اقتصادی در منطقه می‌بایست منابع و تسهیلات مختلف را جهت ایجاد رونق اقتصادی در بخش‌های کشاورزی صنعت، خدمات و معدن در اولویت قرار دهند و امکانات زیرساختی را جهت ارتقای شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در شهرستانهای کم برخوردار فراهم نمایند.
برنامه ریزی شهری
ملیحه صلاحی؛ براتعلی خاکپور
چکیده
آثار و ابنیه تاریخی ضمن ارائه جلوه‌هایی از معماری و تمدن ایرانیـ اسلامی، عرصه‌های چندگانه توسعه را تحت‌الشعاع قرار داده و پایداری را در مناطق به ارمغان می‌آورد. شهرستان کلات بهعنوان تلاقی‌گاه منحصر‌به‌فرد تاریخ، فرهنگ و جغرافیا، مقصدی است مطلوب برای گردشگری؛ اما تعدادی از آثار تاریخیِ آن اعم از ابنیه، محوطه‌ها و تپه‌های ...
بیشتر
آثار و ابنیه تاریخی ضمن ارائه جلوه‌هایی از معماری و تمدن ایرانیـ اسلامی، عرصه‌های چندگانه توسعه را تحت‌الشعاع قرار داده و پایداری را در مناطق به ارمغان می‌آورد. شهرستان کلات بهعنوان تلاقی‌گاه منحصر‌به‌فرد تاریخ، فرهنگ و جغرافیا، مقصدی است مطلوب برای گردشگری؛ اما تعدادی از آثار تاریخیِ آن اعم از ابنیه، محوطه‌ها و تپه‌های تاریخی، در سایه غفلت، از نقش مؤثری که می‌توانند در رونق گردشگری و توسعه پایدار منطقه داشته باشند، بهدور مانده و در معرض تخریب قرار گرفتهاند؛ درنتیجه این پژوهش کاربردی با هدف سنجش وضعیت کنونی گردشگری میراث فرهنگی در شهرستان (با تأکید بر آثار و ابنیه تاریخی آن)، منطبق بر روش توصیفیـ تحلیلی و به دو شیوه کتابخانه‌ای (برای شناخت پیشینه نظری و تجربی) و پیمایشی به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است؛ بهگونه‌ای که از ابزار مشاهده و فیش‌برداری برای شناخت عینی محیط بهره برده شد و با توزیع تصادفی 96 پرسشنامه در میان کاربران و تبدیل داده‌های کیفی به کمی جهت احصای امتیاز زیرمعیارها و نیز توزیع 11 پرسشنامه به روش گلوله‌برفی در میان خبرگان و انجام تحلیل سلسلهمراتبی اِی‌اِچ‌پی بر روی داده‌ها جهت احصای امتیازهای معیارها و مؤلفه‌ها و درنهایت ضرب و ادغام وزن‌های نهایی دو دسته فوق در یکدیگر، امتیاز و اولویت نهایی مؤلفه‌ها در توسعه این گونه گردشگری در شهرستان به دست آمد؛ نتایج نظرسنجی از خبرگان و کاربران بیانگر شرایط نامطلوب اینگونه گردشگری در حال حاضر منطقه است که از نظر آنها تنها مؤلفه‌های تعاملات اجتماعی میان جامعه میزبان و گردشگران، مدیریتیـ سازمانی و هویت تاریخی منشعب از میراث فرهنگی مطلوب است و سایر مؤلفه‌ها در وضعیتی نامطلوب به سر می‌برند؛ در این میان، ساماندهی و بهبود مؤلفه‌های زیرساختهای گردشگری (امتیاز 036/0-)، بودجه و اعتبار (امتیاز 021/0-)، بهداشت و پاکیزگی محیط (امتیاز 012/0-)، بهترتیب درجه عدم مطلوبیت، اولویت‌های مورد توجه جهت توسعه اینگونه گردشگری در شهرستان هستند.
محمد غفاری فرد؛ اسلام الدین رضایی؛ احمد هومان
چکیده
عدالت بهعنوان یک مقولهی اقتصادی- اجتماعی از مباحث مهم جهت تحلیل، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری اقتصادی- اجتماعی محسوب می‌شود که درکنار موضوعاتی چون فقر و نابرابری اجتماعی قابل بررسی است. هدف این پژوهش رتبه‌بندی شهرستانهای استانهای منطقه 9 آمایش سرزمین (خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی) از نگاه نابرابری بر اساس 24 شاخص ...
بیشتر
عدالت بهعنوان یک مقولهی اقتصادی- اجتماعی از مباحث مهم جهت تحلیل، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری اقتصادی- اجتماعی محسوب می‌شود که درکنار موضوعاتی چون فقر و نابرابری اجتماعی قابل بررسی است. هدف این پژوهش رتبه‌بندی شهرستانهای استانهای منطقه 9 آمایش سرزمین (خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی) از نگاه نابرابری بر اساس 24 شاخص قانون استفاده متوازن کشور است. در این تحقیق برای وزندهی شاخصها، از روش تحلیل سلسلهمراتبی و برای رتبه‌بندی شهرستانها، از روش تاپسیس استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که از میان 24 شاخص مورد نظر، شاخصهای نرخ بیکاری، باسوادی و بهره‌مندی روستاها از آب آشامیدنی سالم، سرانه درآمد کوششی شهرداریها و نسبت طول راههای روستایی آسفالت شده به کل راههای روستایی بیش‌ترین اثرگذاری را در تعیین نابرابری شهرستانها دارا هستند و همچنین شاخصهای زیرساختهای مخابراتی شهرکها و نواحی صنعتی، تعداد سالنهای سرپوشیده و روباز از اهمیت کمتری برخوردارند. بر اساس شاخص ترکیبی نابرابری، شهرستانهای سرخس، قوچان، کلات، باخرز و نهبندان به ترتیب در رتبههای اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم قرار گرفتهاند و شهرستانهای گرمه جاجرم، بجنورد، گناباد و نیشابور بهترتیب در رتبههای چهلوسوم، چهلوچهارم، چهلوپنجم، چهلو ششم و چهلوهفتم قرارگرفته‌اند که بر اساس شاخصهای قانون استفاده متوزان از جایگاه بهتری برخوردار هستند. بنابراین، برای کاهش نابرابریهای موجود میان شهرستانهای یاد شده، باید برنامهریزان استانی تصمیمات و اقدامات مناسب در خصوص کاهش نرخ بیکاری، افزایش نرخ باسوادی، ارتقای بهره‌مندی روستاها از آب آشامیدنی سالم، امور زیربنایی و بهداشتی، اتخاذ نمایند.
