نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه ازاد اسلامی گناباد

چکیده

همگام با تغییرات فنی و تکنولوژیکی جامعه، در عین حالی که ارزش های سنتی حوزه خانواده هنوز تا اندازه زیادی به قوت خود باقی اند اما ارزش های مدرن نیز آرام آرام و به تدریج در حال شکل گیری هستند. این ارزش ها وقتی بین زوجین متضاد و ناهمگون باشند در میزان رضایت زناشویی و پایداری خانواده اثر بسزایی دارند. نداشتن تفاهم اخلاقی، بخشی از علل مهم آمار طلاق در ایران است که به ارزش ها بازمی گردد. این تحقیق با هدف مقایسه نظام ارزش های زوجین عادی و متقاضی طلاق در شهرستان گناباد در سال 1395 انجام شده است. چارچوب نظری تحقیق ترکیبی از نظریه دگرگونی ارزشی اینگلهارت و نظام ارزش های آلپورت است. این مطالعه میدانی با روش پیمایشی به انجام رسیده است. جمعیت آماری شامل کلیه زوج های مراجعه کننده به دادگاه های گناباد با درخواست طلاق و همچنین زوج های عادی همین شهرستان بوده اند. با توجه به محدودیت های پژوهش، روش نمونه گیری در مورد دو گروه مورد مطالعه متفاوت انتخاب شده است. برای زوج های متقاضی طلاق از روش نمونه گیری غیرتصادفی به شیوه گلوله برفی استفاده شده و در مورد گروه زوج های عادی نیز به شیوه تصادفی ساده انجام پذیرفته است. حجم گروه زوج های متقاضی طلاق 30 زوج (30 زن و 30 شوهر) و گروه عادی نیز به همان اندازه یعنی 30 زوج (30 مرد و 30 زن) بود. نتایج آرمون فرضیات نشان داد که بین این دو گروه از زوجین، به جز در نظام ارزش های دینی در تمام 5 ارزش دیگر مورد نظر آلپورت تفاوت معنادار وجود دارد. و این بیانگر این معناست که در جامعه، ارزش های مادی جای ارزش های فرامادی را گرفته اند. بیشترین تفاوت دو گروه زوجین بر اساس میانگین محاسبه شده در حوزه ارزش های نظری وکمترین آن در حوزه ارزش های دینی است.

کلیدواژه‌ها

آزاد ارمکی، تقی؛ ظهیری نیا، مصطفی (1389)."بررسی سنخ های ارزشی و تغییرات فرهنگی در خانواده". خانواده پژوهی، دوره ششم، ش 3 (پاییز): 279-297.##-آزاد ارمکی، تقی؛ غیاثوند، احمد (1383). جامعه شناسی تغییرات فرهنگی در ایران. تهران: نشر آن.##-امام جمعه زاده، سیدجواد؛ رحیمی، رئوف؛ حاتمی نسب، سیدحسن (1391). "انقلاب خاموش در جوامع فراصنعتی: تغییر در اولویت ارزش ها". پژوهش های سیاسی جهان اسلام، دوره دوم، ش 3: 61-85.##-اینگلهارت، رونالد (1373). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی. ترجمه مریم وتر. تهران: کویر.##-بهشتیان، محمد (1395). "بررسی مقایسه ای ملاک های ازدواج (اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، ظاهری و دموگرافیک) زوج های در شرف ازدواج دوم با ملاک های آنها در ازدواج اول". جامعه پژوهی فرهنگی، سال هفتم، ش 2 (تابستان): 1-21.##-روشه، گی (1379). کنش اجتماعی. مترجم هما زنجانی زاده. مشهد: دانشگاه فردوسی.##-زاهدی، محمدجواد؛ خضرنژاد، عمر (1392). "نوسازی و فرایند تحول ارزش ها در حوزه خانواده (نمونه موردی: دگرگونی ارزش های خانوادگی در شهر بوکان(". جامعه شناسی ایران، دوره چهاردهم، ش 1 (بهار): 68-97.#3-عباسی مولید، حسین (1390). "رابطه ی تعهد زناشویی با ارزش های فرهنگی زوجین (مطالعه ی موردی: استان خراسان جنوبی)". مطالعات انتظامی شرق، پیش شماره (مهر): 7-14.##-عظیمی هاشمی، مژگان، و دیگران (1394). "ارزش ها، نگرش ها و الگوهای کنش  نسل جوانان در خصوص همسرگزینی و روابط پیش از ازدواج". راهبرد فرهنگ، دوره هشتم، ش 29 (بهار): 179-212.##-میردریکوندی، رحیم (1382). "رابطه شخصیت با نظام هاى ارزشى از دیدگاه آلپورت (با نگاهى ویژه به ارزش دینى)". معرفت، ش64  (فروردین): 76-82.##-وثوقی، منصور؛ رضائیان، علی (1393). "بررسی جامعه شناختی تغییرات فرهنگی در مناطق لک نشین". مطالعات جامعه شناختی ایران، دوره چهارم، ش 15 (زمستان): 89-102.##
- Borgatta Edgar, F.; Marie, L. Borgatta (1992). Encyclopedia of Sociology. New York: Macmillan Publishing Company.##-Gaunt, R. (2011). “Couple Similarity and Marital Satisfaction: Are Similar Spouses Happier”. Journal of Personality, Vol. 74, No. 5: 7-14.##-Allport Gordon, W. (1955). Becoming: Basic considerations for a psychology of personality. New Haven: Yale University Press.##-Hall, Scott S. (2006). “Marital Meaning Exploring Young Adults”.Belief Systems About Marriage, Vol. 27, No. 10: 1437 – 1458.##-Laplante, Benoit; Miller, Caia; Malherbe, Paskall (2006). “The Evolution of Beliefs and Opinions on Matters related to Marriage and Sexual Behaviour among French-speaking Catholic Quebecers and English-speaking Protestant Ontarians”. Canadian Studies in Population, Vol. 33, No. 2: 209-239.##-Parsons, Talcott (1951). The Social System. New York: The Free Press.##