نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی/ باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد بوشهر، دانشگاه ازاد اسلامی بوشهر، ایران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل نابرابری های آموزشی در شهرستان های استان خراسان جنوبی انجام گردید. این مطالعه به لحاظ ماهیت یک پژوهش کاربردی و از منظر روش شناسی در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار می گیرد. شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایی و ابزار جمع آوری داده ها با توجه به اهداف پژوهش، مبتنی بر ابزارهای استاندارد شده در قالب جداول و فرم های رایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن (بویژه سالنامه آماری سال 1393 استان خراسان جنوبی) بوده است. شایان ذکر است که جامعه آماری پژوهش 11 شهرستان واقع در استان خراسان جنوبی بوده است که جهت سنجش سطح توسعه آموزشی، 26 مؤلفه در قالب شاخص های آموزشی، از آمارنامه رسمی استان استخراج و با استفاده از روش تاپسیس فازی و تحلیل مؤلفه های اصلی مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل یافته های پژوهش ضمن تأیید وجود شکاف عمیق در توزیع و تخصیص فرصت های آموزشی بین شهرستان های استان خراسان جنوبی، حاکی از آن است که در مجموع شاخص ها، شهرستان بیرجند با ضریب 32/0 دارای بالاترین سطح توسعه یافتگی و شهرستان نهبندان با ضریب 15/0 دارای کمترین میزان توسعه یافتگی به لحاظ آموزشی بوده اند. نتایج سطح بندی شهرستان ها نیز نشان داد به لحاظ میزان توسعه آموزشی، یک محرومیت کلی بر فضای استان خراسان جنوبی حکم فرماست.
کلیدواژه‌ها
اصغرپور، محمدجواد (1393). تصمیم گیری چندمعیاره. تهران: دانشگاه تهران.##-اعظم آزاده، منصور؛ رضایی، انیس (1389). "نابرابری جنسیتی آموزشی در بخش درود فرامان کرمانشاه". فصلنامه مطالعات اجتماعی - روان شناختی زنان، سال هشتم، ش 24 (پاییز): 7-23.##-اکبری، محمود (1394). "تحلیل فضایی شاخص های توسعه آموزشی در مناطق شهری و روستایی کهگیلویه و بویراحمد". فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای، سال هشتم، ش 15 (تابستان): 69-84.##-پورطاهری، مهدی (1389). کاربرد روش های تصمیم گیری چندشاخصه در جغرافیا. تهران: سمت.##-تقوایی، مسعود؛ احمدیان، مهدی؛ علیزاده، جابر (1391). "تحلیل فضایی و سنجش توسعه یافتگی دهستان های شهرستان میاندوآب با استفاده از مدل تاپسیس فازی". فصلنامه تخصصی برنامه ریزی فضایی، سال یکم، ش 3 (بهار): 131-154.##-حسنی، محمد، و دیگران (1393). "مدل سازی ساختاری تأثیر آرزوهای تحصیلی بر نابرابری آموزشی در بین دانش آموزان دختر و پسر مقطع پیش دانشگاهی". مجله روان شناسی مدرسه، سال سوم، ش 4 (زمستان): 37-50.##-دربان آستانه، علیرضا؛ طهماسبی، سیامک؛ رضایی، پانیذ (1395). "تحلیل الگوی نابرابری فضای آموزشی شهرستان های کشور". مطالعات برنامه ریزی آموزشی، سال پنجم، ش 9 (بهار و تابستان): 31-50.##-دهقان، حسین (1386). "فرصت ها و تهدیدها برای آموزش وپرورش در مواجهه با نابرابری فضایی در فن آوری اطلاعات و ارتباطات". فصلنامه تعلیم و تربیت، سال بیست و سوم، ش 3 (پاییز): 125-163.##-روشن، احمدرضا (1391). "برابری فرصت های آموزشی، ابزاری برای کاهش نابرابری های اقتصادی". روزنامه دنیای اقتصاد (3 دی): 28.##-زارع شاه آبادی، اکبر؛ بنیاد، لیلا (1393). "بررسی عوامل مؤثر بر نابرابری آموزشی در بین دانش آموزان شهر کازرون". فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، سال چهارم، ش 13 (بهار): 38-69.##-زارعی، یعقوب (1395). "بررسی، تحلیل و سطح بندی توسعه روستایی در نواحی جنوبی ایران با تأکید بر روش های تصمیم گیری چندمعیاره (مطالعه موردی: استان بوشهر)".رسالهدکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران (واحد علوم و تحقیقات).##-زارعی، یعقوب؛ استعلاجی، علیرضا (1396). "سنجش میزان برخورداری سکونتگاه های روستایی شهرستان بروجرد (با بهره گیری از مدل های ترکیبی فازی)". فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال هفتم، ش 26 (تابستان): 113-130.##-زیاری، کرامت الله؛ زنجیرچی، محمد؛ سرخ کمال، کبری (1389). "بررسی و رتبه بندی درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان خراسان رضوی با استفاده از تکنیک تاپسیس". فصلنامه پژوهش های جغرافیایی، سال چهل ودوم، ش 72 (تابستان): 17- 30.##-سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خراسان جنوبی (1393). سالنامه آماری استان خراسان جنوبی 1393. بیرجند: سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خراسان جنوبی، معاونت آمار و اطلاعات.##-سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خراسان جنوبی (1396). مقایسه نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 و 1395. بیرجند: سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خراسان جنوبی، معاونت آمار و اطلاعات.##-سامری، مریم، و دیگران (1394). "تحلیل وضعیت و ارائه الگوی کاهش نابرابری های آموزشی و عدالت گستری بر اساس آموزه های دینی و ارزش های انقلاب اسلامی (مطالعه موردی: دانش آموزان مقطع متوسطه استان آذربایجان غربی)". تربیت اسلامی، سال دهم، ش 20 (بهار و تابستان): 73-92.##-سرخ، اسماعیل (1386). "نابرابری های آموزشی و نابرابری های فضایی در بعد قومی و منطقه ای (مطالعه موردی: دوره ی ابتدایی استان آذربایجان غربی در سال تحصیلی 81 - 1380)". فصلنامه تعلیم و تربیت، سال بیست وسوم، ش 3 (پاییز): 103- 124.##-صابری، حمید؛ نصراللهی نیا، اعظم (1396). "ارزیابی توسعه آموزشی شهرستان های استان ایلام با استفاده از مقایسه مدل های چندشاخصه". فصلنامه پژوهش های مکانی- فضایی، سال یکم، ش 2 (بهار): 51-65.##-عبدالله زاده فرد، علیرضا (1396). "مکان یابی شهرک صنایع دستی، گامی در راستای تحقق توسعه گردشگری پایدار (نمونه موردی: شیراز)". فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال هفتم، ش 33 (بهار): 143-154.##-عطایی، محمد (1389). تصمیم گیری چندمعیاره فازی. شاهرود: دانشگاه صنعتی شاهرود.##-علیزاده، یوسف (1392). "تحلیل و سطح بندی توسعه یافتگی آموزشی: نمونه نواحی آموزش و پرورش استان اردبیل". پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی.##-قاسمی اردهایی، علی؛ حیدرآبادی، ابوالقاسم؛ رستمی، نیر (1390). "زمینه های خانوادگی نابرابری فرصت های آموزشی (مطالعه موردی: دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر اهر)". مجله جامعه شناسی مطالعات جوانان، سال یکم، ش1 (بهار): 125-147.##-کاکادزفولی، امین؛ کاکادزفولی، انیس؛ عبداللهی، علی اصغر (1395). "تبیین و ارزیابی توسعه آموزشی در شهرستان های استان کرمان". فصلنامه مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، سال یازدهم، ش 35 (تابستان): 83-99.##-کچویان، حسین؛ آقاپور، علی (1385). "کندوکاو در نابرابری های آموزشی در ایران". فصلنامه راهبرد یاس، سال چهارم، ش 7 (پاییز): 115-154.##-کلانتری، خلیل (1391). مدل های کمی در برنامه ریزی (منطقه ای، شهری و روستایی). تهران: فرهنگ صبا.##-ملکی، سعید؛ احمدی، رضا؛ ترابی، ذبیح الله (1392). "سطح بندی توسعه آموزشی در شهرستان های استان خوزستان". مطالعات برنامه ریزی آموزشی، سال یکم، ش 4 (پاییز و زمستان): 167- 197.##نظم فر، حسین؛ علی بخشی، آمنه (1393). "سنجش نابرابری فضایی در برخورداری در بر از شاخص های آموزشی با استفاده از روش تاپسیس (مطالعه موردی: استان خوزستان)". مطالعات برنامه ریزی آموزشی، سال سوم، ش 6 (پاییز و زمستان): 115- 134.##-نعمتی، رمضان؛ رئیسی، غلامعلی (1384). "رتبه بندی عملکردها در مهندسی ارزش فازی". در: مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس ملی مهندسی صنایع. گردآوری انجمن مهندسی صنایع ایران. تهران: دانشگاه تربیت مدرس: 50-57.##-یزدانی، محمدحسن؛ غفاری گیلانده، عطا؛ علیزاده، یوسف (1392). "بررسی و رتبه بندی توسعه آموزشی نواحی نوزده گانه آموزش وپرورش استان اردبیل". مطالعات برنامه ریزی آموزشی، سال دوم، ش 4 (پاییز و زمستان): 37-66.##
Cheng, Henan (2009). “Inequality in Basic Education in China: A Comprehensive Review”. International Journal of Educational Policies, Vol. 3, No. 2: 81-106.##-Douglass, John Aubrey (2010). “Creating a Culture of Aspiration: Higher Education, Human Capital and Social Change”. journal of Procedia Social and Behavioral Sciences, Vol. 2, No. 5: 6981-6995.##-Jadidi, Omid, et al. (2008). “TOPSIS and fuzzy multi-objective model integration for supplier selection problem”. Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering, Vol. 31, No. 2: 762-769.##-Tsai, Hui-Yin.; Huang, Bao-Huey; Wang, An Siou (2008). “Combining ANP and TOPSIS Concepts for Evaluation the Performance of Property-Liability Insurance Companies, Science Publications”. Journal of Social Sciences, Vol. 4, No. 1: 56-61.##
)